Katutubong Panitikan Bago Dumating ang mga Kastila
Tuwaang
1. Tuwaang Epikongmga Manobo JomaDaquioag, JelorGallego, Miguel Santos, Hillary Datoc, Natasha Tamayo IV - Photon
2.
3. AngTuwaang ay isangepikongmga Manobo naginagawabilanglibangantuwing may libing, kasal, ritwalngpagpapasalamatparasasaganangani, o samatagumpaynapangangaso. BawatawitngepikongTuwaang ay ipinakikilalangmang-aawitgamitangisangtulanatinatawagngmga Manobo natabbayanon. Mayroonghigitsa 50 namgakantaniTuwaangngunitdalawa pa lamangangnailalathala: The Maiden of the Buhong Sky at Tuwaan Attends a Wedding.
4. Tuwaang and the Maiden of the Buhong Sky MensahengHanginkayTuwaang: KinwentoniTuwaang, isang craftsman, sakanyangkapatidna may dalang betel-chew na may pinadalangmensaheanghanginsakanya May isangbabae (maiden) angpumuntasabayanniBatooyngunitayawngbabaekumausapsakahitsinonglalakikaya’tipinapadalasiTuwaangsabayannaiyon. Ayawngkanyangkapatiddahilmaaaring may mgamasasamangmanyari raw ngunitnagmadalingnagbihis pa rinsiTuwaang
5. Tuwaang and the Maiden of the Buhong Sky PagdatingniTuwaangsaPinanggayungan: TinawagniyaangKidlatparamakaratingsiyasaPinanggayungan PumuntasiyasabahayniPangavukad at sabaysilangnaglakbaysabahayniBatooy Maiden of the Buhong Sky: Nagpakitaang Maiden of the Buhong Sky habangnatutulogsiTuwaang. NagbunotngbuhoksapuyoniTuwaangang Maiden kaya’tnagisingsiTuwaang
6. Tuwaang and the Maiden of the Buhong Sky Kwentong Maiden: NagtatagosiyakayPangumanon, isanghigantena may headdress naumaabotdawsaulap, dahil gusto niPangumanon ay sila’yipakasal. Nang umayawsiyakayPangumanon, sinunogniPangumanonangkanyangtinitirhan at anglahatngpinupuntahankaya’tpumuntasiyasa Earth. Pagkataposngkwento, dumatingsiPangumanon at sinunogniyaangbuongbayan. Si Pangavukad pa ngaanghulingpinatayniPangumanon
7. Tuwaang and the Maiden of the Buhong Sky Tuwaang vs. Pangumanon Naglabansilasabakuran. Lahatngkanilangmgasandata (patiang shield nila) ay nasirasakanilangpakikipaglabankaya’t nag-wrestle nalangsila. TinawagniPangumanonangkanyangpatung (iron bar) nanagbugangapoy. ItinaasniTuwaangangkanyangkanangkamay at nawalaangapoy. TinawagnamanniTuwaangangkanyangpatung (skein of gold) at anghanginparalumakasangapoykaya’tnamataysiPangumanon.
8. Tuwaang and the Maiden of the Buhong Sky BumaliknasiTuwaang at ang Maiden saKuaman: KinarganiTuwaangang Maiden sakanyangbalikat at tinawagangkidlatupangbumaliknasaKuaman kung saannaghihintayangkanyangkapatid. (May dalang betel-chew ulitangkanyangkapatid) Makalipasanglimangaraw: May hindikilalangtaoangnakipaglabankayTuwaang. NatalosiyaniTuwaang. Katuusan, the land where there is no death: Makalipasanglimangaraw, idinalaniTuwaangangkanyangmgataosaKatuusangamitangsinalimba (airboat). Ang Maiden at angkapatidnamanniTuwaang ay nakasakaysabalikatniTuwaangsapaglalakbay.
9. Tuwaang Attends a Wedding MensahengHangin: Kailangandawdumalosakasalng Maiden ng M:onawon siTuwaang Ayawngkanyang aunt dahil may masamangmanyanyari raw SumakaysiTuwaangkayKidlatpatungosaKawkawangan Gungutan (ibon): Hinulinituwaangangibon (fowl) ngunitsabingibonnanakitaniya raw siTuwaangsapanaginip kaya nanditosiyangayon. PumayagsiTuwaangisamaangibonsakasalan
10. Tuwaang Attends a Wedding Kasalan: DumatinganglalakinggalingSakadnana nag-sabinadapatumalisnaangmgaduminanaditosakasalan. NgunitsabiniTuwaangnapuno raw ng “red leaves” o heroes angmgadumalosakasalan. Sa gitnangkasalan, sabing groom nahindiniya raw kayangkuhaninangdalawasamgasavakan (bride wealth): makalumang gong at 9 rings namakukuhalamangniyagamitang golden guitar at flute. Sa “magic breath” niTuwaang: nagkaroonngisangnapaka-lumang gong at golden guitar at golden flute.
11. Tuwaang Attends a Wedding Paglabasng Bride: Inutosniyaangkanyangkahonng Betel namamigayng Betel sabawattaonadumalosakasalan. PagdatingkayTuwaang, ayawumalisng Betel kaya’tumuposatabiniTuwaangang Bride. Groom vs. Tuwaang: Nahiyaang groom kaya’tkinalabanniyasiTuwaang. Tumulongangibonsapakikipaglaban. Nang nataponsiTuwaangsabato, nagingbuhanginito. TinaponnamanniTuwaangang groom at nalubogsiyasa Earth. Tumayomuliang groom at tinaponsiTuwaang. NapakalakasngpagtaponnanapapuntasiTuwaangsa Underworld.
12. Tuwaang Attends a Wedding Tuwaha, God of the Underworld: SinabiniTuwahaangsikreto kung paanomatataloniTuwaangangkanyangkaaway. Golden flute: UmahonmulisiTuwaang at tinawagniyaang golden flute. SabiniTuwaangnakailanganpumiling groom kung gusto baniyangmaging vassal dawang groom o mamataynalamangsiya. Piniling groom angkamatayankaya’tsiniraniTuwaangang golden flute at namatayang groom UmuwinasiTuwaangkasamaang Bride at angibonsaKuaman