Snijden in de budgetten is een verschijnsel dat de meeste facility managers zullen herkennen. In deze tijden van crisis moet ieder dubbeltje opnieuw worden omgedraaid. Tegelijkertijd krijgt dezelfde facility manager de opdracht om de duurzaamheid van de organisatie te verbeteren. Uit de ervaring van CFP blijken deze onderwerpen goed te combineren in de aandachtsgebieden energie en vervoer, samen goed voor 95% van de CO2-footprint van bedrijven. Een concreet stappenplan helpt om tot een duurzaam vervoersbeleid te komen.

2. DO S S I E R D U U R Z A AMHEID VERVOER
Een duurzaam
vervoersbeleid
Snijden in de budgetten is een verschijnsel dat de meeste facility managers zullen herkennen.
In deze tijden van crisis moet ieder dubbeltje opnieuw worden omgedraaid. Tegelijkertijd krijgt
dezelfde facility manager de opdracht om de duurzaamheid van de organisatie te verbeteren.
Uit de ervaring van CFP blijken deze onderwerpen goed te combineren in de
aandachtsgebieden energie en vervoer, samen goed voor 95 procent van de CO2-footprint van
bedrijven. Een concreet stappenplan helpt om tot een duurzaam vervoersbeleid te komen.
TEKST: BERT VAN RENSELAAR
Woon-werkverkeer, zakelijk reizen In de afgelopen 20 jaar is de werke- keuzes die zij maken met betrek-
en vliegkilometers veroorzaken de lijke CO2-uitstoot van mobiliteit king tot mobiliteit. Het wagenpark
grootste uitstoot als gevolg van met 30 procent gestegen terwijl de is daarbij meestal de verantwoor-
werkplekken in kantoren. Het aan- totale uitstoot ‘slechts’ met 7 pro- delijkheid van de facility manager,
deel van de totale mobiliteit in de cent is gestegen (zie figuur 1). Het die daarmee een sleutelrol speelt in
Nederlandse CO2-uitstoot is 22 pro- grootste deel van deze uitstoot het daadwerkelijk reduceren van
cent. wordt bepaald door bedrijven en de CO2-uitstoot.
62 FACILITY MANAGEMENT MAGAZINE | 182 | AUGUSTUS 2010

3. VERVOER DOSSIER DUUR Z A A M H E I D
Om de uitstoot van CO2 integraal aan wat indirect geld oplevert. Met het- Thuiswerken
te pakken en draagvlak te creëren zelfde aantal mensen kan dan Veel mensen staan iedere dag uren
voor het nemen van maatregelen, immers een significant hogere in de file om op dezelfde tijd op
dient beleid opgesteld te worden. omzet worden behaald. kantoor aanwezig te zijn. Wanneer
Dit begint doorgaans met het bepa- iedereen in uw organisatie één dag
len van de huidige situatie. Door Bepalen strategie in de week helemaal thuis werkt,
middel van benchmarking kunnen Er zijn twee belangrijke strategieën scheelt dit 20 procent van de reis-
realistische doelstellingen gesteld om een daling van de kosten en tijd, brandstofkosten en CO2-uit-
worden. De derde stap is het opstel- CO2-uitstoot van vervoer te bereiken. stoot van woon-werkverkeer.
len van een strategie om deze doel- Ten eerste zal een organisatie pro- Andere voordelen van thuiswerken
stellingen te behalen. De laatste beren het aantal kilometers zoveel zijn een betere balans tussen werk
stap is de implementatie van het
beleid, om de verwachte reductie
daadwerkelijk te realiseren (zie Een ontwikkeling is de fietssnelweg
figuur 2).
waar de fietser altijd voorrang heeft
Bepalen huidige situatie
Een van de methoden voor het
bepalen van de huidige situatie met mogelijk te beperken. Als dit gedaan en privé, minder stress en de moge-
betrekking tot de CO2-uitstoot van is, zal de uitstoot van de resterende lijkheid om zeer geconcentreerd te
uw organisatie is de Nationale CO2 kilometers zoveel mogelijk beperkt kunnen werken. Voor de werkgever
Benchmark. Dit is een nationale moeten worden. Voor beide zijn er kan dit resulteren in meer gemoti-
database van kennis en ervaringscij- verschillende mogelijkheden, in dit veerde werknemers, hogere kwali-
fers waarmee uitstootreducties artikel een overzicht van de acht teit van het afgeleverde werk en een
zichtbaar worden gemaakt. De meest interessante maatregelen. besparing op de huisvestingslasten.
methode van meten, is gebaseerd op HP bijvoorbeeld, sloot acht van de
het Green House Gas protocol, een A. Minder rijden negen Nederlandse kantoren bij de
internationale standaard voor het Kilometers worden voornamelijk invoering van Het Nieuwe Werken,
meten van CO2-uitstoot. De uitstoot verreden om van thuis op het werk waardoor de huisvestingslasten per
wordt gemeten binnen de cate- te komen, om klanten te bezoeken of medewerker gehalveerd werden.
gorieën elektriciteit, brandstoffen, om op andere locaties te vergaderen. Om thuiswerken te ondersteunen is
afval, papier, water en vervoer. Deze Er zijn drie belangrijke instrumen- een werkplek, computer, telefoon en
nulmeting is het startpunt voor CO2- ten die bedrijven kunnen inzetten toegang tot alle benodigde bestan-
reductie van uw organisatie. Uit de om het aantal gemaakte kilometers den en applicaties belangrijk. Daar-
ervaring van CFP blijkt dat mobiliteit te verminderen: naast moet de mentaliteit binnen de
goed is voor 52 procent van de CO2- • thuiswerken, organisatie veranderen. Managers
footprint van bedrijven (zie figuur • videoconferencing, moeten sturen op resultaat in plaats
3). Bij verschillende zakelijke dienst- • carpoolen. van aanwezigheid en werknemers
verleners kan dit oplopen tot soms zullen met deze verantwoordelijk-
wel 90 procent van de CO2-footprint. Deze instrumenten maken deel uit heid om moeten kunnen gaan. Om
van het concept Het Nieuwe Werken. dit proces goed te laten verlopen, is
Bepalen doelstellingen het aan te raden ervaren adviseurs
Wanneer de huidige situatie is in te schakelen die hierbij kunnen
bepaald en het besparingspotentieel helpen.
is vastgesteld, kunnen realistische
doelen gesteld worden. Om een haal- Videoconferencing
baar besparingspotentieel vast te stel- Verhuurders van videoconferentie-
len, is het zinvol om de organisatie zalen kregen te maken met extreme
te benchmarken met andere organi- drukte toen in april het Europese
saties. De gestelde doelen kunnen luchtruim enkele dagen gesloten
betrekking hebben op het besparen bleef vanwege een aswolk. De video-
van kosten of het reduceren van systemen werden vooral gebruikt
CO2-uitstoot. Dit zijn heel concrete om te kunnen overleggen of een
doelen, die goed meetbaar zijn. presentatie of lezing te geven. De
Daarnaast kunnen andere doelstel- bezwaren tegen videoconferencing
lingen een rol spelen in het vervoers- vanwege de kosten, de complexiteit
beleid. Reductie van de uren die men Bert van Renselaar MSc is en de kwaliteit zijn de afgelopen
reizend doorbrengt bijvoorbeeld, of Consultant bij adviesbureau jaren weggenomen door innovaties.
het bewuster plannen van vergade- Corporate Facility Partners Hiermee is videoconferencing een
ringen die hierdoor efficiënter ver- (www.cfp.nl). reële optie om de zakelijke kilome-
lopen. Hierdoor wordt de productivi- ters flink terug te dringen. Hierbij
teit van de medewerkers verhoogd, maakt het niet uit of er wordt verga-
FACILITY MANAGEMENT MAGAZINE | 182 | AUGUSTUS 2010 63

4. DO S S I E R D U U R Z A AMHEID VERVOER
40% onbelaste reiskostenvergoeding of
het geven van privileges zoals een
20% Industrie
parkeerplaats vlakbij de ingang.
Vervoer
0%
Gebouwen B. Zuiniger rijden
Voor de kilometers die niet verme-
-20% Landbouw
den kunnen worden, is het belang-
-40% rijk deze zo zuinig mogelijk te ver-
rijden. Mogelijkheden hiertoe zijn:
Figuur 1: CO2-uitstoot Nederland, mutaties categorieën van 1990 tot 2007 (Bron: CBS). • fietsen,
• openbaar vervoer,
• alternatieve brandstoffen,
• energielabels,
• Aandachtsgebieden • Benchmarking
• Nulmeting • Smart • gedrag.
Zuinig rijden resulteert in een lager
brandstofverbruik, wat minder CO2-
Bepalen Bepalen
huidige situatie doelstellingen uitstoot en lagere kosten tot gevolg
heeft. Zuiniger rijden kan bereikt
worden door nieuwe concepten en
innovaties met betrekking tot aan-
schaf en gebruik van auto’s en kan
Implementatie Bepalen
strategie strategie het verbruik per kilometer tot
20 procent terugbrengen.
• Integraal • Minder rijden Fietsen
• Gefocust • Zuiniger rijden Al sinds de uitvinding in 1817 is de
fiets het meest zuinige vervoermid-
del dat bestaat. Doordat er geen fos-
Figuur 2: Stappenplan voor een duurzaam vervoersbeleid (Bron: CFP). siele brandstoffen nodig zijn om de
fiets voort te bewegen, is fietsen een
CO2-neutraal vervoermiddel. Wan-
neer medewerkers met de fiets naar
Verwarming: Afval: 3% Papier: 2%
het werk komen, is dit goed voor het
6%
milieu, de portemonnee en de gezond-
heid van de medewerkers. Om mede-
werkers te stimuleren te gaan fiet-
Vervoer: 52% sen kan de werkgever een onbelaste
vergoeding verstrekken tot 4 749.
Een nieuwe ontwikkeling is de fiets-
Elektra: 37%
snelweg zonder kruisingen waar de
fietser altijd voorrang heeft. Dit
maakt fietsen sneller en veiliger. Op
dit moment kent Nederland al acht
Figuur 3: CO2-footprint gemiddelde uit CFP Expert Systeem (Bron: CFP Expert Systeem). fietssnelwegen, in de toekomst wordt
er een veelvoud aan fietssnelwegen
derd met een vestiging in Rotterdam regelmatig in de file staat, ziet dat verwacht.
of in Tokyo. Bedrijven met meerdere dit voor automobilisten niet zo werkt.
vestigingen kunnen meestal binnen Dagelijks rijden veel collega’s apart Openbaar vervoer
1-2 jaar een dergelijk systeem terug- van elkaar dezelfde routes naar hun Wanneer afstanden te groot zijn om
verdienen. Investeringen zijn nodig werk. Dit inefficiënte gebruik van de te fietsen, is het openbaar vervoer
in de hardware van het systeem en beschikbare ruimte leidt tot hogere de meest zuinige manier van reizen.
de kosten voor de verbinding. kosten en meer CO2-uitstoot. De uitstoot per reizigerskilometer is
Andere gevolgen zijn een hogere par- gemiddeld bijna vier keer zo laag
Carpoolen keerdruk op uw terrein, meer files, als de uitstoot per autokilometer.
Logistieke bedrijven plannen hun minder effectieve werktijd en meer De voordelen van het reizen met
routes en lading optimaal om de stress. Bij carpoolen geldt het omge- het openbaar vervoer zijn enigszins
hoeveelheid vervoerde goederen te keerde van de hiervoor genoemde gelijk aan die van carpoolen: een
maximaliseren en het aantal verre- effecten. Hierdoor is het een zeer lagere parkeerdruk, minder files,
den kilometers te minimaliseren. interessante optie voor werkgevers meer effectieve werktijd en minder
Een (half)lege vrachtwagen betekent om carpoolen onder hun werknemers stress. De locatiekeuze van kantoren
een lagere marge op de omzet. Wie te promoten. Dit kan middels een is een belangrijke succesfactor bij het
64 FACILITY MANAGEMENT MAGAZINE | 182 | AUGUSTUS 2010

5. VERVOER DOSSIER DUUR Z A A M H E I D
stimuleren van openbaar vervoer. A-label tot een onzuinig G-label. Een gebruik van brandstof besparende
Daarnaast zijn verschillende ver- auto met een G-label stoot gemiddeld accessoires zoals toerenteller of cruise
voerscombinaties mogelijk, zoals 60 procent meer CO2 uit dan een control dragen hieraan bij. Er zijn
het gebruik maken van de OV-fiets. even grote auto met een A-label. Het verschillende manieren waarop orga-
Een regeling die de auto én het open- energielabel is eenvoudig op te nisaties hun werknemers kunnen
baar vervoer combineert, kan zelfs
goedkoper zijn dan alleen het
gebruik van leaseauto’s. De moeilijkst te beïnvloeden factor
Alternatieve brandstoffen wellicht is het gedrag van de bestuurders
De meeste auto’s in Nederland ver-
bruiken diesel of benzine. Er zijn
meer brandstoffen beschikbaar die nemen in de leaseregeling. Het beste stimuleren zuinig rijgedrag toe te
minder CO2 per kilometer uitstoten. kan gekozen worden voor kleine passen. Hierbij kan gedacht worden
De meest gangbare zijn op dit mo- auto’s, die over het algemeen de aan training in zuinig rijden of het
ment LPG en aardgas die per liter laagste uitstoot en de laagste lease- opzetten van een interne competitie.
ongeveer 40 procent minder CO2 uit- kosten hebben. De overheid betaalt
stoten dan reguliere brandstoffen. hieraan mee, door meer belasting- Implementatie
voordelen aan de rijders te geven Uiteindelijk zal het duurzaam
Naast bovengenoemde brandstoffen, naarmate de werkelijke CO2-uitstoot vervoersbeleid uitgevoerd moeten
is het ook mogelijk helemaal CO2- lager wordt. worden. Belangrijk hierbij is dat er
neutraal te rijden. Een elektrische wordt gemeten en gerapporteerd of
auto heeft een emissie van 0, mits de Gedrag de beoogde resultaten ook daadwer-
gebruikte energie duurzaam is opge- De moeilijkst te beïnvloeden factor kelijk worden gerealiseerd. Door het
wekt. Op dit moment zijn alle grote wellicht is het gedrag van de bestuur- integraal toepassen van de acht
automerken bezig met het ontwikke- ders. Door vroeg te schakelen, met genoemde tips zijn organisaties op
len van volledig elektrische auto’s. een gelijkmatige snelheid te rijden korte termijn in staat tot 40 procent
De eerste volledig elektrische auto en goed vooruit te kijken kan een van de kosten en CO2-uitstoot op
zal eind 2010 in Nederland rijden. bestuurder al snel 10 procent op het het gebied van vervoer te reduceren.
Tegenover een iets hogere nieuwprijs, brandstofverbruik besparen. Ook het Nog belangrijker is dat de facility
staan 0 procent bijtelling, geen BPM manager er voor zorgt dat de organi-
(aanschafbelasting), geen wegen- satie wordt voorbereid op de toe-
belasting en lagere brandstofkosten komst. Een toekomst waarin olie-
STELLING
(10 cent per kilometer lager). De ver- schaarste één van de grootste pro-
wachte actieradius van 160 kilome- blemen is en duurzame mobiliteit
ter is voor de meeste zakelijke rijders ‘Over tien jaar reizen we minder één van de belangrijkste antwoor-
voldoende, zeker als de auto op kan- dan twee keer per week naar den hierop!
toor kan worden opgeladen. ons werk.’
Energielabels
Een handige hulp bij het kiezen van Reageer op: www.facility
een zuinige auto is het energielabel. managementplatform.nl
Dit label geeft de relatieve zuinigheid
van een auto weer, van een zuinig
advertentie
FACILITY MANAGEMENT MAGAZINE | 182 | AUGUSTUS 2010 65