Update rond privacy en cookies wetgeving België Presentatie advocaat Bart Van Besien (Sirius Legal) voor Safeshops op 5 februari 2014

1. Privacy & cookies
Stand van zaken – eLegal seminar SafeShops - 5 februari 2014
Bart Van Besien
Advocaat – of counsel
Sirius Legal advocaten
www.siriuslegal.be
bartvb@siriuslegal.be

2. Update i.v.m. privacy
Huidige situatie:
Europese privacy richtlijn van 1995 (95/46/EG)
Belgische wet van 1992 (enkele malen aangepast, o.a. in 1998 en 2003)
Niet bijzonder efficient:
• regels verschillen van land tot land
• weinig controle in bepaalde landen: o.a. Ierland
• verouderde principes: vb. plaats van bedrijf of server niet steeds relevant voor cloud
computing

3. Update i.v.m. privacy
Basisprincipes Belgische wet van 1992
• Brede definitie van begrip “persoonsgegevens”:
• alle informatie m.b.t. een geïdentificeerde of identificeerbare natuurlijke persoon
• bijv. naam, adres, foto, telefoonnummer, IP-adres, emailadres, bankrekeningnummer,
zoekgeschiedenis, enz.
• ‘Verboden gegevens’: m.b.t. ras, politiek, godsdienst, gezondheid, seksuele voorkeur,
strafrechtelijk verleden, enz. (uitzonderingen mogelijk)
• Bijzondere regels voor bijv. kredieten, telecom, bewakingscamera’s, direct marketing, enz.

4. Update i.v.m. privacy
Basisprincipes Belgische wet van 1992
• Voorafgaande vrijwillige toestemming nodig voor verwerking (o.a.
verzamelen, bewaren, gebruiken, wijzigen, meedelen, enz.) van persoonsgegevens.
• Uitzonderingen: verwerking nodig voor uitvoering van contract, enz.
• ‘Verantwoordelijke voor de verwerking’ aanstellen:
•
•
•
•
de persoon die de doelstellingen en middelen voor de verwerking vastlegt
natuurlijke persoon, rechtspersoon, vereniging, enz.
verantwoordelijk voor wettelijke verplichtingen
kan aansprakelijk gesteld worden

5. Update i.v.m. privacy
Basisprincipes Belgische wet van 1992
Aangifte doen bij Privacycommissie vóór verwerking van persoonsgegevens (bijv. vóór
verzameling van gegevens)
• Aangifte doen ≠ toelating vragen
• Wie? De ‘verantwoordelijke voor de verwerking’
• Online; kost 25 euro
• Uitzonderingen: personeelsbeheer, boekhouding, scholen, vzw’s, enz.

6. Update i.v.m. privacy
Basisprincipes Belgische wet van 1992
• Transparantie: wie persoonsgegevens verzamelt moet aangeven wat hij/zij verzamelt en
met welk doel (enkel gegevens verwerken die relevant zijn voor het doel)
• Naam en adres van de ‘verantwoordelijke voor verwerking’ meedelen
• Ontvangers van gegevens (of categorieën van ontvangers) meedelen
• Recht op toegang tot gegevens en recht op verbetering
• Als doel = direct markting (reclame)  recht om zich kosteloos tegen verwerking te
verzetten
• Opnemen in privacy policy
• Boetes: van 600 EUR tot 600 000 EUR

7. Update i.v.m. privacy
Basisprincipes Belgische wet van 1992
• Zorgen voor kwaliteit van gegevens
• Zorgen voor vertrouwelijkheid van gegevens
• Zorgen voor veiligheid van gegevens
• Gegevens wissen of anoniem maken als bewaring niet
langer nodig is

8. Update i.v.m. privacy
Basisprincipes Belgische wet van 1992
Rechten van de betrokkenen:
• Recht op informatie
• Recht om vragen te stellen
• Recht op toegang tot persoonsgegevens: antwoord binnen 45 dagen (boete van 600 EUR
tot 600 000 EUR)
• Recht op verbetering: antwoord binnen 1 maand
• Recht op verzet: indien ‘ernstige en gerechtvaardige redenen’; steeds en kosteloos i.g.v.
direct marketing (o.a. reclame)

9. Update i.v.m. privacy
Basisprincipes Belgische wet van 1992
Overzending gegevens naar buitenland:
• Naar EU lidstaat: vrij mogelijk als overzending ‘nodig’ is of ‘verenigbaar’ is met het
doel van de verwerking, kennisgeving (bijv. in privacy policy)
• Buiten EU: enkel als gelijkwaardige bescherming als in de EU
• Beschermingsniveau checken: o.a. lijst landen EU Commissie (o.a. VSA indien
de ontvanger ‘safe harbour’ principes aanvaardt)
• Modelovereenkomst m.b.t. bescherming privacy (kopie naar Privacycommissie
sturen)
• Bindende ondernemingsregels voor multinationals (moet goedgekeurd worden
door Privacycommissie – vaak op Europees niveau)
• Voldoen aan voorwaarden Belgische privacywet (nodig/verenigbaar met
doel, kennisgeving)

10. Update i.v.m. privacy
Nieuw EU voorstel
• Verordening ipv richtlijn: rechtstreeks van toepassing in alle EU lidstaten: 1 wet i.p.v. 28
wetten
• EU Commissie – EU Parlement – EU Raad
• Eerste voorstel in januari 2012 (EU Commissie)
• Ongeveer 4000 amendementen (o.a. meer dan 200 door Louis Michel) - lobbying…
• LIBE commissie EU Parlement 21 oktober 2013
• Juli 2014: start gesprekken tussen EU Parlement en EU Raad van Ministers
• Waarschijnlijk een definitieve tekst in 2015

11. Update i.v.m. privacy
Nieuwe EU tekst: voor burgers: versterking
individuele rechten
• Toestemming moet expliciet gegeven worden (kan niet verondersteld worden)
• Betere toegang to persoonsgegevens via ‘dataoverdraagbaarheid’: persoonsgegevens
overdragen naar nieuwe provider
• Recht op uitwissing (‘right to be forgotten’): indien geen legitieme gronden om data
bij te houden, moet data verwijderd worden (op aanvraag)
• Verplichting om individuen en overheden in te lichten van inbreuken op privacy
• “Privacy by design & by default”: privacy safeguards moeten standaard ingebouwd
worden & privacy-friendly default settings (bijv. op sociale media)

12. Update i.v.m. privacy
Nieuwe EU tekst: voor bedrijven
• ‘One stop shop’:
• Ondernemingen: 1 nationale privacy commissie in EU land waar voornaamste zetel (i.p.v. 28)
• Burgers: kunnen steeds klacht indienen bij hun nationale privacy commissie
• “Data protection officer” aanstellen: als per jaar gegevens van meer dan 5000 personen
verwerkt worden of als verwerking van persoonsgegevens een kernactiviteit is: moet
toezien op naleving privacy regels binnen onderneming
• Administratieve vereenvoudiging (?)
• Zelfde regels voor niet-EU bedrijven
• Boetes: tot 5% van jaarlijkse wereldwijde omzet of tot 100 milljoen EUR (voorstel van EU
Commissie was 2% en 1 miljoen EUR)

13. Update i.v.m. privacy
Praktische tips
• Up to date blijven met nieuwe ontwikkelingen
• Herzie je privacy policy, procedures bij inbreuk op privacy, enz.
• Data protection by design and data protection by default
• Anoniem maken / encryption van data om strenge regels te vermijden
• Zorg dat pesoonsgegevens adequaat beschermd worden

14. Update i.v.m. cookies
Wat zijn cookies?
Een cookie is een hoeveelheid data die door de server naar de
browser gestuurd wordt. De browser slaat die info op op je computer
en stuurt ze terug naar de server bij een volgend bezoek.

15. Update i.v.m. cookies
• EU e-privacy richtlijn 2002/58/EC
• België: omgezet in Belgisch recht door artikel 129 in telecom wet (sinds oktober
2012)
•
•
Wet is vaag
Geen verduidelijking door Privacycommissie of telecom regulator
• Verschillende wetgeving in elke EU lidstaat
• Verschillende interpretatie van de e-privacy richtlijn
• Probleem: als je je richt tot publiek in andere lidstaat, kan privacy commissie van
dat land bevoegd zijn (bijv. lokale domeinnaam, taal, content, …)
• Eerste boetes voor cookies: Spanje - 14 januari 2014 - 3500 EUR

16. Update i.v.m. cookies
Verschillende soorten cookies
First party cookies
vs.
Third-party cookies
Geplaatst en gecontroleerd door website zelf
Geplaatst door bijv. Google Analytics
Functionele cookies
Niet-functionele cookies:
vs.
Cookies zijn‘strikt noodzakelijk’ om site te bezoeken
Niet ‘strikt noodzakelijk’
Bijv. log-in, registratie, taal, enz.
Bijv. statistische data, remarketing, enz.
Permanente cookies
blijvend
vs.
Sessie cookies
gewist na surf sessie

17. Update i.v.m. cookies
Wat onthouden?
• Functionele ‘first party’ cookies (taal, winkelmandje, settings, session-id
cookies):
• Geen opt-in of toestemming nodig
• Je moet bezoekers wel informeren (bijv. in privacy policy)
• Adequate bescherming van data + anonimisatie van data vereist
• Niet-functionele cookies of ‘third party’ cookies (bijv. remarketing, Google
Analytics, …):
• Informeren voor je cookies plaatst
• Opt-in of toestemming nodig voor je cookies plaatst
• Mogelijkheid vermelden van opt-out in toekomst

18. Update i.v.m. cookies
Opt-in of toestemming moet:
• Vrijwillig zijn (mogelijkheid om website te bezoeken zonder opt-in)
• Expliciet zijn (actieve interventie van de bezoeker)
• Geïnformeerd zijn (bezoeker heeft voldoende informatie, bijv. i.v.m. doel van
cookie)
• Voorafgaand zijn (voor cookie geïnstalleerd wordt)
• Herroepbaar zijn (bijv. in privacy policy vermelden wat bezoeker moet doen om
toestemming in te trekken)

19. Update i.v.m. cookies
Praktisch gezien:
• Duidelijke informatie geven over gebruik van cookies, type van cookies,
doel van cookies, toegang 3e partijen, herroepbaarheid, enz. (bijv. in privacy
policy)
• Duidelijke ‘warning’ met vraag om toestemming: enkel nodig bij eerste
bezoek + link naar informatie (voor niet-functionele of third party cookies)
• Bijv.: pop-up, splash screen, warning in banner of footer, browser settings:
met actieve interventie van bezoeker (check-box klikken)
• Vrije keuze van bezoeker om al dan niet cookie te aanvaarden: ‘notice’ dat
door website te bezoeken je akkoord gaat met cookies is af te raden
(controverse)

20. Update i.v.m. cookies
Cookies: vaak anonieme data (geen persoonsgegevens)
Als cookie ook persoonsgegevens verwerkt (bijv. IP-adressen of
zoekgeschiedenis verzamelen):
• aparte opt-in of toestemming vereist
• aangeven bij Privacycommissie
• vermelden in privacy policy