Recommended
Recommended
More Related Content
Featured
Featured (20)
Bedava destekli iş modelleri ve internetteki uygulamaları - Avedis Boyacı
- 1. Bedava destekli iş modelleri ve internet’teki uygulamaları Avedis Boyacı http://tr.linkedin.com/in/avedisboyaci http://boyacidukkani.wordpress.com
- 2. Bedava Kuşku uyandırır ama ilgi çeker! “Bedava yaşıyoruz, bedava; Hava bedava, bulut bedava; Dere tepe bedava; Yağmur çamur bedava; Otomobillerin dışı, Sinemaların kapısı, Camekanlar
- 3. Jell-O 1897, Pearle Wait Renklendir, Kaynat tatlandır Paketle (et ve kemik) (jelatin) 1899, Frank Woodward Bedava kitap ver. “Jell-O ile nasıl yemek, tatlı yapılır?” Marketlere haber ver + Jell-O sat. “Jell-O diye bir ürün için size yakında talep gelecek”
- 4. Gillette • 51 Traş Makinesi 1903 • 168 Traş Bıçağı • 90,884 Traş Makinesi 1904 • 123,648 Traş Bıçağı Traş makinesini bedava ver, traş bıçağı sat.
- 5. Rekabetçi Piyasa İktisadı “Rekabetçi bir markette fiyatları ve karı artırmak için üretim sınırlı olmalı.” Antoine Cournot, Fransız matematikçi, 1830’lar “Rekabetçi bir markette fiyatlar marjinal maliyete kadar düşer.” Joseph Bertrand, Fransız matematikçi, 1880’ler
- 6. Atom -> Bit Ekonomisi Moore yasası “18 ayda bir; işlem gücü x 2 fiyatlar / 2.”
- 7. Atom -> Bit Ekonomisi Pareto prensibi “Etkilerin 80%’i nedenlerin %20’sinden gelir.” “En popüler %20, satışların %80’ini oluşturur.” Vilfredo Pareto
- 8. Atom -> Bit Ekonomisi Long Tail: “Niş’lerin kırallığı”
- 9. Bedava’nın Psikolojisi Düşük Kalite Yüksek Kalite 1 Cent %27 15 Cent %73 0 Cent %69 14 Cent %31 Ne oldu? Neden?
- 10. Bit Ekonomisi - Freeconomics Atom Ekonomisi Bit Ekonomisi Firma 3, 10% Firma 2, 4% Firma 3, 1% Firma 2, 30% Ağ etkisi Firma 1, 60% Firma 1, 95% Pazara ilk giren avantajlıdır. Kazanan herşeyi alır. Fakat... Bedavanın maliyeti var! • Amaç çok büyük kitlelere ulaşmak. %1-%5’lik ödeme yapan kısım geri kalan %95’i finanse edebilmeli. • Maliyetler, öngörülen gelirin %5’ini geçmemeli.
- 11. Bit Ekonomisi – Freeconomics Modelleri
- 12. Modeller > Çapraz Sübvansiyon Birşeyler satmak için birşeyler bedava (veya ucuz) Üretici Ürün 1 Ürün 2 (Ücretli) (Bedava, Loss Leader) Tüketici
- 13. Modeller > Üç Taraflı Pazar Hizmet, içerik, yazılım ve daha fazlası bedava, firmalara tüketicilere ulaşma kanalı parayla Üretici Tüketiciye Ulaşma İçerik (Ücretli) (Ücretsiz) Ürün Ürünler Tüketici Satmak İsteyen (Ücretli)
- 14. Modeller > Freemium Temel ürün bedava, üstün kalite ürün parayla (free + premium) Üretici Temel Ürün Premium Ürün (Bedava) (Ücretli) Çok Sayıda Tüketici Tüketici
- 15. Modeller > Armağan Ekonomisi Üretilen şey bedava (armağan), karşılığı dikkat ve itibar Üretici Dikkat, Herşey İtibar (Ücretsiz) Tüketici
- 16. Korsan!? “Bir çeşit düşük maliyetli pazarlama.” • Bilinirliği artırıyor. Şöhretliyi daha şöhretli yapıyor. • Sonuç: Reklam, şov, film, eşyalar • Her bolluk bir kıtlık yaratır. Premium deneyime talep artıyor. • Sonuç: Konser
- 18. Kaynakça • Bedava, Chris Anderson, Optimist Yayınları http://www.optimistkitap.com/tanim.asp?sid=EMRWN21T46UG K0YDRV2V • Google Olsa Ne Yapardı?, Jeff Jarvis, MediaCat • Oyun Teorisi ve Uygulamaları, Dr. Sanlı Ateş http://idari.cu.edu.tr/sanli/oyun.pdf • Joseph Louis François Bertrand http://en.wikipedia.org/wiki/Joseph_Louis_Fran%C3%A7ois_Be rtrand • Antoine Cournot http://en.wikipedia.org/wiki/Antoine_Augustin_Cournot • Pareto http://tr.wikipedia.org/wiki/Pareto_da%C4%9F%C4%B1l%C4% B1m%C4%B1 • King Gillette http://en.wikipedia.org/wiki/King_Camp_Gillette • Long Tail http://en.wikipedia.org/wiki/The_Long_Tail
Editor's Notes
- Acaba bedava gerçekten de (aile içinde olduğu gibi) bedava mıdır? Yoksa her bedava’nın ardından birşeyler mi ödeyeceğiz?Bedava yeni değil ama değişiyor! Gelire geçiş dolaylı yollardan olabilir. Internet’deki «bedava» geleneksel perakende satışlarda görmeye alıştığımız bedelsiz numuneler ve hediyeler benzeri pazarlama yöntemlerinden biraz farklı. Internet’de bedava gerçekten de bedava olabiliyor.
- Seyyar satıcı ruhsatı olmadan kapıdan birşeyler satmak yasaktı ama birşey bedava kitap vermek değil!Böylece 20. yüzyılın en güçlü pazarlama araçlarından biri doğdu. «Birşey için talep yaratmak üzere başka bir şeyi dağıtmak.»Loss leader: Müşteri çekmek için zararına satılan mal.
- King Gilette mantarlı şişe kapağı satıcısıydı. Patronu «İnsanların kullanabileceği ve sonra atabileceği bir şey icat et» öğüdünü verdi. Kendisi traş olurken aklına sabit bir bıçak yerine değiştirilebilen bıçak fikri geldi. Patentini aldı. İlk yıl satış düşüktü. Her türlü pazarlama yönetimini denedi. Banka hesabı açanlara bile verildi. Günümüzde Cep telefonu dağıtıp (loss leader) aylık tarife satmak, kahve makinesi verip kahve satmak, printer verip kartuş satmak bu modeldir.
- Rekabet birden çok parti benzer ürünler çıkardığı zaman ortaya çıkar. Rekabetçi bir pazarda firmalar marjinal maliyete düşene kadar fiyatı indiriler. Çünkü her firma fiyatını düşürerek pazarı kendine doğru çekip payını artırmak ister. Fakat marjinal maliyetin altına düşüldüğünde üretmek anlamsız hale geleceği için daha aşağı çekilmez.Marjinal maliyet ne demek? Bir firmanın üretim miktarındaki bir birimlik artış için katlanılması gereken ilave maliyettir.Marjinal fayda ne demek? Bir ürününson tüketiminde ortaya çıkan faydaya (tatmin) marjinal fayda denir. Yani o ürünün size göre değeri. Eğer sizin ürününüz ile rekabet edebilecek bir ürün yoksa ve bu ürüne talep varsa marjinal maliyetin üstünde yani marjinal faydaya göre fiyat belirleyebilirsiniz.Rekabetin olduğu piyasalarda Bertrand Rekabeti daha geçerli görünüyor.
- Dijital ortamda ve Internet’de marjinal maliyetler (işlem gücü, depolama, paylaşım) 0’a yakınsıyor. 0 kabul edilebilir. Böyle olunca internet tabanlı bir iş modelinde (ki rekabet yüksektir) temel ürün fiyatı 0’a yaklaşıyor. Yani bedava gerçekten de bedava olabilir.Internet bu durumda bize sınırsız raf alanı sunuyor. Bu alanda istediğimiz kadar ürün sunabiliriz. Fakat arama teknolojileri ve akıllı teknolojiler ile bunları çok kolay erişilebilir kılmalıyız. Yoksa potansiyel müşterimiz istediği ürünü hızla bulamaz veya biz ona öneremeyiz. Müzik endüstrisi bedava ile hala savaşıyor. Fakat kazanması mümkün değil. Müzisyenler bedava ile yaygınlaşmanın ve diğer yöntemler ile (konser, reklam, vs...) para kazanmanın yollarına bakmalı.
- Atom eknomisinde depolama ve dağıtma alanlarımız sınırlı ve maliyeti yüksek. Bu nedenle, en popüler ürünleri mağazaya koymak ve daha az popülerleri koymamak zorundayız.
- Bit ekonomisinde (yani internet’de) ise marjinal maliyetler 0’a yakınsar. Çünkü sabit maliyetler çok yüksek miktardaki birime yayılır. Bit ekonomisi deflasyonist’dir. Freeconomics.Bu nedenle sınırsız raf alanı var. Bu alanda istediğimiz sayıda ürün sunabiliriz. Bu durum, daha az popüler olan niş ürünler için de alan demektir. Bazı insanlar niş şeyleri arıyorlar. Bit eknomisi niş arayışında olanların da istedikleri ürünleri bulup satın alabilmesini sağlıyor. Niş’e doğru gittikçe az bulunur – değeri anlaşılır – daha az fiyat odaklı davranılır.Fakat arama teknolojileri ve akıllı teknolojiler ile bunları çok kolay erişilebilir kılmalıyız. Yoksa potansiyel müşterimiz istediği ürünü hızla bulamaz veya biz ona öneremeyiz.
- Dan Ariely’nin deneyi. «Bedava» talep ve trafik yaratır. Çünkü insanlar bir karar mekanizması çalışmadan alırlar. Bedava israfı teşvik edebilir. Küçük bile olsa bir ücret olması insanları bir risk hesabına ve karar anına sürükleri. İnsanlar neyi kaybedeceklerinin riskini hesaplarlar. İktisadın kökünde psikoloji yatar. Buna davranışsal iktisad deniyor. Bedava mümkün olan en büyük pazara ulaşmanın ve kitleler tarafından benimsenmenin en iyi yolu.
- Atom ekonomisi bedavadan büyük ama bedavanın yükselen bir ivmesi var. Pazara ilk giren (First Mover) avantajldır.
- Loss leader: Birşeyler satmak için müşteriye bedavaya (çok ucuza) verilen şey. Bunun maliyeti satınlan diğer şeylerce finanse edilir. Apple iTunes yazılımını bedava veriyor. Fakat müzik indirmek parayla.Second Life sanal dünya uygulaması bedava, arazi ve sanal eşyalar para ile satılıyor. Firmalar ürünlerini tanıtıyor, eğitim veriyor. Banka ve ATM bile var. Sanal bir firma 8 milyon dolardan fazla gelir elde edebiliyor. iTunes, iBook gibi uygulamalar bedava, şarkılar ve yayın abonelikleri para ile.
- Aslında bu çok yeni bir model değil. Televizyon ve radyolar yıllardır bu modeli kullanıyorlar.Birşeyler sun. Karşılığında kullanıcının verisini al. Bunu kullanarak başka firmalara ürün – hizmet (reklam alanı, satış kanalı, kullanıcı bilgisi, ...) sun. Google, Facebook buna en büyük örnek. Google’da Arama, Mail, Ofis seti, harita hizmeti vs... Bize gerçekten de bedava. Facebook bizden hiçbirşey için para almıyor. Google sitesine reklam kutusu koyana para da veriyor. «Bir şey» ve «hiç birşey» fiyatlaması yanına «hiçten daha az»ı da ekliyor.Sahibinden.com, B2C2C iş modelinde çalışıyor. Pazara ilk giren (First Mover) avantajldır.
- Olabildiğince çok kişiye bedava hizmeti ver. Bunların bazıları (%1-%5’i) premium servisi satın alsın. Freemium %5 geri kalan %95’i finanse ediyor. Bazılarının zamanı var. Bazılarının parası var. Bolluk kıtlık yaratır.Masraflarınız, size para ödemesi muhtemel %5’in ödeyeceğinden fazla olmaması gerekir.
- Dikkat (click) -> İtibar’a (click + referans)’a dönüşür. İtibar sahibi olan kişi danışmanlık vs gibi yöntemler ile para kazanabilir. Değer verdiğimiz bir alanda sunduğumuz ücretsiz emek bize saygınlık, ilgi, ifade olanağı ve izleyici kitlesi kazandırıyor.
- Müzik endüstri buna en iyi örneklerden. Müzik endüstrisi korsanla savaşıyor. Fakat, aslında bedava ile savaşıyor. Kazanması mümkün değil. Çünkü dağıtımın marjinal maliyeti 0’a yakın. Dolayısı ile dağırıma biçilen değer 0. Müzisyenler bedava ile yaygınlaşmanın ve diğer yöntemler ile (konser, reklam, vs...) para kazanmanın yollarına bakmalı. Birşeye talep varsa ve o şeye biçilen değer tüketicinin gözündeki faydadan daha yüksek ise korsan ortaya çıkar.