FIGURA E SABRI GODOS SI SHKRIMTAR !!!
Ai ishte njeriu I letrave shqip dhe I politikes se matur dhe u sollli Shqiperise nje fryme te moderuar respekti. Shkrimtari yne ishte personalitet I vlerave, me pergatitje te larte intelektuale , icili nga rrugetimet e jetes se tij jot e lehte, bartte mbi supet e tij te regjura, nje te kaluar me sprova te shumta nga e te ndryshmet jetesore, njeri qe ne koherat kur behej lufte per jete a vdekje, kishte pare edhe te tjera realitete me sy, te cilat I kishte mbijetuar, kush e di me sa vuajtje njerezore, ndaj ai kishte cka ti ofronte Shqiperise dhe kombit ne teresi.
#MesueseAurela
2. Figura e Sabri Godos si shkrimtar
Sabri Godo (8 gusht 1929, Delvine - 3 dhjetor 2011[1], Tirane) ishte politikan,
shkrimtar dhe skenarist shqiptar. Ka lindur
ne Delvine me 8 gusht 1929. Shkollen e fillore e kreu
ne Delvine dhe me pas te mesmen e vazhdoi
ne Tiraneku kete te fundit e la ne gjysme ne vitin e
trete ku mori pjese ne luften antifashiste nga 15
korriku i vitit 1943 deri ne maj 1945, kur u kthye
ngaJugosllavia.Ka patur veprimtari te dendur ne
publicistike, veçanerisht ne revisten "Hosteni", ku ka
botuar mbi tri mije faqe fejtone e shkrime kritike me
pseudonime.
Ne janar te vitit 1991 S. Godo themeloi Partine Repiblikane te Shqiperise dhe
ishte kryetar i saj per shtate vjet. Sabri Godo ishte kryetar i Asamblese
Kombetare te PRSH-se dhe President nderi i saj qe pas lenies se drejtimit te saj
ne duart e Fatmir Mediut. Ka qene deputet i Kuvendit te Shqiperise ne dy
legjislatura, ku ka ushtruar detyren e kryetarit te Komisionit te Çeshtjeve Sociale
dhe te atij te Politikes se Jashtme.
Veprat
"Plaku i Butkes", Roman historik (1966);
"Ali Pashe Tepelena", roman 1970
Zera nga burime te nxehta, tregime (1972);
"Intendenti", tregim (1973);
"Skenderbeu" (1975)
Prova e zjarrit, roman (1977);
"Kohet qe shkojne, kohet qe vijne", reportazhe (1985);
"Ujerat e qeta", roman, (1988);
"Koha e njeriut", roman (1990).
"Udhetari", roman (2009)
3. Skenare
Dritat e qytezes (1983)
Intendenti (1980)
Skenderbeu eshte heroi yne kombetar. Nje prijes I cili pas vetes se tij la nje
histori te jashtzakonshme duke e bere Shqiperine nje vend me vlera. Ky hero
me veprat dhe me bemat e tij beri qe shume shkrimtare te njohur te shkruanin
vepra te medha per te.
Sic ishin Marin Barleti, Fan S. Noli, Naim Frasheri po ashtu dhe Sabri Godo.
Te gjitha veprat e tyre ishin vepra te cilat ndihmuan njerezimin te njihnin dhe te
kuptonin se cili ishte Skenderbeu. Cfare veprash beri dhe si arriti qe ta kthente
atdheun e tij ne nje vend trimash dhe njerezish te medhenj.
Kte ka bere dhe Sabri Godo. Ai ka sjelle ne jete nje nga romanet me te mire
historike I cili eshte vleresuar dhe vazhdon te vleresohet me se miri. Nje roman
ne te cilin Godo ka pasqyruar nje pjese te histories te Shqiperise dhe, pikerisht
qendresen e popullit shqiptar nen udheheqjen e Skenderbeut ndaj pushtuesit
osman. Godo eshte nje shkrimtar I cili I qendron besnik elementeve reale dhe
fakteve si : data, ngjarjet emrat e rolin e personazheve historike ne ato ngjarje
etj., por trillimi dhe subjektivizmi I autorit I ben ato te tingellojne ndryshe.
Pervec faktit se ai ka qene nje shkrimtar I madh, ai ka qene dhe nje politikan,
ish deputet, skenarist i njohur.
Atij I kishin propozuar shume here postin e presidentit gjithmone ka refuzuar.
Ky plak I urte si nje nder shkrimtaret e medhenj qe kishte kombi yne I vogel,
ishte skalitur forte ne mendesine tone qe moti, me veprat e tij te famshme dhe
nder me te dashurat per shqiptaret, si: ‘’Skenderbeu’’ dhe ‘’Ali Pashe Tepelena’’,
te cilat per ne ishin inspirim I forte per te dashur atdheun dhe kombin dhe me
shume.
4. Ai ishte njeriu I letrave shqip dhe I politikes se matur dhe u sollli Shqiperise nje
fryme te moderuar respekti. Shkrimtari yne ishte personalitet I vlerave, me
pergatitje te larte intelektuale , icili nga rrugetimet e jetes se tij jot e lehte, bartte
mbi supet e tij te regjura, nje te kaluar me sprova te shumta nga e te ndryshmet
jetesore, njeri qe ne koherat kur behej lufte per jete a vdekje, kishte pare edhe te
tjera realitete me sy, te cilat I kishte mbijetuar, kush e di me sa vuajtje njerezore,
ndaj ai kishte cka ti ofronte Shqiperise dhe kombit ne teresi.
Godo si shkrimtar dhe intelektual i shquar ,ishte dashamires i çeshtjes
kombetare shqiptare, si patriot i ndershem e deshironte nje Shqiperi te forte dhe
te zhvilluar, dhe si politikani i matur i ketyre 20 viteve te kaluara ne demokraci,
ishte aktor i pa zevendesueshem i perafrimit te forcave politike ne vend dhe
perkrahes i bashkimit kombetare,i cili arriti te behej nder politikanet e rralle te
kombit per te cilin kishin respekt te gjithe shqiptaret.
Vdekja e tij eshte humbje e madhe per letrat shqipe,per politiken e moderuar
shqiptare dhe kombin ne pergjithesi cili ndryshe nga te tjeret, gjate ketyre 20
viteve te demokracise,beri shume qe te mos binte ne kallepin e politikaneve
ofendues qe shfryhen me sharje,por ne vend te urrejtjes,respektonte edhe
kundershtaret duke u shprehe i gatshem per bashkepunim me te gjithe.
Shuarja e nje personalitet te shquar si Sabri Godo,themeluesit me 1991 te
Partise Republikane dhe Kryetarit te saj per 7 vjet,i cili aktualisht ishte kryetar
nderi i Asamblese Kombetare te kesaj partie, ish deputetit te Kuvendit te
Shqiperise ne dy legjislatura,ku ushtroi detyren e kryetarit te Komisionit te
Çeshtjeve Sociale dhe atij te Politikes se Jashtme,eshte humbje per te gjithe
shqiptaret,humbje per politiken e urte e te moderuar shqiptare dhe humbje e nje
zeri te fuqishem te çeshtjes kombetare, per te gjithe shqiptaret kudo jetojne .
Sabri Godo ishte edhe njeri nder shkrimtaret me te medhenj shqiptar i cili
letersine tone kombetare e pasuroi ne shume gjini letrare dhe historike per tu
bere i pavdekshem perveç tjerash edhe me veprat e famshme si "Skenderbeu"
dhe "Ali Pashe Janina",te cilat u bene nder librat me te lexuar dhe me te
dashur,per shqiptaret.
5. Veprat e Sabri Godos
Ali Pashe Tepelena
Komente per librin
Ky botim eshte edhe ripunimi i trete qe i bej "Ali
Pashe Tepelenes". Botimin e pare te vitit 1970,
si dhe te dytin me 1992, qe e rishkrova nga
fillimi ne fund, i kam bere duke ecur symbyllur, i
bazuar ne dokumente e ne harta te vjetra, gje e
rrezikshme ne nje roman historik, sepse diku do te biesh ne ndonje grope.
Para se te nisja kete botim te trete, shkova e pashe vendet ku ka jetuar e
qeverisur Aliu, pashe qytetet, kalate e muzete dhe kalova ne duar lende te
re, çka s'kisha mundur ta beja me pare. Sfondi mori gjalleri dhe Aliu u be me
i afert. Koha qe jam marre me Aliun, shtrihet ne tridhjete e pese vjet,
natyrisht, ne periudha te caktuara.
Per mua ka qene nje figure qe nuk mposhtet dhe qe gjithnje te mbetet diçka
pa thene. Tani une shpetova prej tij, por dhe ai nga une. Nuk u perpoqa ta
sajoj figuren e tij, po te zbuloj te verteten.
E verteta eshte se sot nuk di te them ku mbaron dokumentimi historik e ku
merr vrull krijimtaria ime, sepse ne vetedijen
time keto jane shkrire e bere nje. Arti dhe
kerkimet historike s'kane fund, por ky eshte
libri qe e kam dashur e qe mund te shkruaja
une per Aliun; dhe ne te s'kam ndonje gje
per te hequr, as per te shtuar.
"Plaku i Butkes", Roman historik (1966);
Komente per librin
"Sabri Godo i ka studiuar me kujdes kujtimet e patriotit Sali Butka, kujtimet e
bashkekohesve te tij, dokumentat arkivale dhe i ka paraqitur ato ne nje
forme terheqese letrare dhe me dashurine e thelle te nje qytetari qe e ndjen
per detyre dhe e quan per nder t'ia beje te njohur te gjithe popullit vepren e
nje patrioti te shquar... Jeta dhe veprimtaria e Sali Butkes gershetohet me
ngjajet me te rendesishme te levizjes sone kombetare e demokratike te
çerekut te pare te shekullit te njezete.
6. Ata qe e njohin mire e nga afer Sali Butken, qe e shikojne veprimtarine e tij
nen prizmin e detyrave te levizjes sone kombetare gjate pushtimit turk e ne
vitet 1912 – 1920, si dhe nen prizmin e detyrave te levizjes sone
demokratike ne vitet 1920 – 1924 e vene patriotin e shquar ne radhen e
atyre qe shkrine gjithe jeten per lirine e pavaresine e atdheut. Nje kontribut
te rendesishem ne kete drejtim jep edhe kjo veper e Sabri Godos."
Zera nga burime te nxehta, tregime (1972);
"Zera nga burime te nxehta" mbetet nje liber i veçante. Ai vjen per te
deshmuar se ka autore dhe vepra qe jane shkruar pa pasur ne krahun e
majte "rregulloren" e realizmit socialist, me heroin pozitiv, partishmerine,
tendenciozitetin klasor e te tjera.
Dhe kjo sepse ka ekzistuar nje letersi e se vertetes, thjesht realiste dhe pa
bishtra te tjera, nje letersi e te vertetave te historise, te luftes e madje edhe
te aktualitetit. Eshte ne nderin e studiuesve dhe te botuesve qe te shpluhurosin
vlerat e fjetura qe ta kthejne fytyren edhe
ndaj tyre. "Zera nga burime te nxehta" e
Godos e pohojne kete kerkese me se miri.
Skenderbeu (1975)
Nje roman historik i shkruar nga autori i
mirenjohur Sabri Godo. Nje roman ndryshe
nga te tjeret, qe tregon historine e heroit tone
kombetar. Nje roman qe pershkruan trimerite
e luftes 25-vjeçare kunder turqve, por edhe
ndjenjat e tij, çfare ai mendon, menyren e te dialoguarit me te afermit, me
ushtaret, me trimat shqiptare, dashurine e tij per Shqiperine. Nje roman qe
kete figure kaq te larte kombetare e afron me shume me ne, e ben me
njerezore dhe me te afert. Kopertina e
pasme ...roman historik per Skenderbeun,
qe hyn ne rradhen e romaneve me te
mira te shkruar ne gjuhen shqipe deri me
sot, jo vetem ne saje te kultures se gjere
historike te autorit dhe te perkushtimit te
jashtezakonshem te tij ndaj historise
kombetare, ndaj ngjarjeve dhe figurave
te saj te medha, por edhe ne saje te
konceptit te tij te veçante historik. Sabri
Godo e shkruan Skenderbeun e tij per ta bere te qarte ate qe eshte e
7. paraqitur e mjegulluar; per ta kthyer se mbari ate qe, si e thote vete, eshte
paraqitur se prapthi dhe per ta bere te shumekuptueshme ate qe eshte
thjeshtesuar kuptimisht...ai e hulumton te verteten historike duke shfrytezuar
dokumentet - aty ku dokumentet nuk mungojne; duke perdorur fiksionin - aty
ku dokumentet nuk jane lene dhe duke e perdorur me dhunti te rralle magjine
e fjales - si ne rastin e pare ashtu edhe ne rastin e dyte. ...ne romanin e tij
Skenderbeu, si edhe ne romanet historike te te gjithe shkrimtareve te
medhenj, do te gjejme histori te mjaftueshme sa t'u besojme atyre qe
thuhen dhe mjeshteri te veçante stili aq sa ate histori te beje kuptimisht dhe
artistikisht te paharruar. ...Sabri Godo i kthehet historise se Skenderbeut jo
vetem per ta treguar dramen e madhe historike te popullit te vet, te popullit
qe ka bere shtepine ne udhekryqin mes Lindjes e Perendimit, aty ku jane
perplasur qyteterime, besime, interesa dhe pushtues te ndryshem, por edhe
per te rigjetur ate qe ne bashkekohesve, nuk na i lejonin politikat dhe
ideologjite sunduese: lirite, vlerat, idealet, domethene arsyet per Shpresen
qe e kishim ndaj te ardhmes, qe ka filluar te gdhije.
"Udhetari", roman (2009)
Komente per librin
"Romani "Udhetari" i Sabri Godos eshte nje rrefim
ndryshe mbi luften, ndryshe nga interpretimi
stereotip i kesaj periudhe historike ne letersine
shqipe. Permes rrefimit te ngjarjeve nga lufta
partizane ne muajt e fundit te saj, ky roman vjen
per te thene ate qe eshte heshtur ne prozen tone
mbi kete teme.
Natyrisht, historine rendom e shkruajne fituesit, por ne rrefimin per luften
shqiptare – shqiptare nen trysnine e ideologjise u ushtrua te shprehurit e
egersise dhe urrejtjes ndaj pales tjeter, qe si rrjedhim mbase do te sundoje jo
vetem ne letersi por pergjithesisht ne artin shqiptar pergjate gjysme shekulli.
Mund te kete qene ky ngasesi kryesor, i bartur thelle ne shpirtin e autorit per
60 e me shume vite, per t'iu kthyer edhe njehere luftes, pjesetar dhe
deshmitar i se ciles ka qene edhe vete. Dhe kete pjese te historise sone, pas
kesaj distance kohore e sjell ndryshe dhe saktesisht te qarte ne thelbin e saj.
Sabri Godo, mjeshter i pakalueshem ne gdhendjen e portreteve te
karaktereve historike ne prozen shqiptare, kesaj here, po ne ate letersi, do te
na sjelle portretin kolektiv te nje lufte dramatike dhe tragjike per kombin,
lengaten e se ciles do ta vuanim per gjysme shekulli."