Inleiding Web 2.0 en Bibliotheek 2.0 voor Brusselse bibliotheken door Anke Coppens en Patrick Vanhoucke op 16 en 20 juni 2008. Deze presentatie gaat kort in op het rapport van One Agency in verband met de digitale openbare bibliotheek in Vlaanderen. Daarna wordt getracht om de begrippen Web 2.0 en Bibliotheek 2.0 te definiëren. Tot slot worden vier toepassingen -blogs, wiki\\\'s, Flickr en del.icio.us- besproken aan de hand van voorbeelden uit Vlaamse en Nederlandse bibliotheken.

1. Inleiding Web 2.0 en Bibliotheek 2.0 voor Brusselse bibliotheken door Anke Coppens en Patrick Vanhoucke Steunpunt Brusselse Bibliotheken (SBB) Brussel - 16 of 20 juni 2008

3. Rapport ONE Agency i.o.v. Vlaamse overheid “ De digitale openbare bibliotheek in Vlaanderen: een strategische kijk op de toekomst.” http://www.vcob.be/portaal/DIGITALEBIBLIOTHEEK/DIGITALE_TOEKOMST

4. “ het toekomstig gedrag van gebruikers, en […] de ontwikkeling van de digitale bibliotheek in dit perspectief”

5. “ één van de sterke punten van de bibliotheek is het potentieel van haar medewerkers, maar dit is echter ook meteen haar zwakte”

6. “ de gemiddelde bibliotheekmedewerker is [on]voldoende thuis in de online […] evoluties ”

7. “ de bibliotheek moet leren omgaan met de veranderende spelers in de buitenwereld ”

8. “ de hele interne organisatie [moet] zich bewust worden van de nieuwe digitale wereld waarbinnen de bibliotheek opereert ”

9. “ evolueren naar een totaal nieuwe manier van werken met informatie en klanten ”

10. “ open en permanente dialoog […] met de gebruikers ”

11. “ educatie, coaching, sensibilisatie ”

12. Wat is Web 2.0? Een poging tot definitie

13. Wat is Web 2.0? “ de tweede fase in de ontwikkeling van het World Wide Web […] platform voor interactieve webapplicaties voor eindgebruikers” (nl.wikipedia.org/wiki/Web_2.0)

14. Wat is Web 2.0? “ the web as a platform” “ you control your own data” (Tim O’Reilly, 2005)

15. Wat is Web 2.0? Ken je Web2.0-toepassingen? Gebruik je ze zelf?

16. webtoepassingen content en conversaties selectie en profilering sociale netwerken Bron: Johan Mijs - VCOB, 2008

17. Wat is Bibliotheek 2.0? Een poging tot definitie

18. http:// www.youtube.com / watch ?v= ux _GBRE9uk0 Wat is Bibliotheek 2.0?

19. Wat is Bibliotheek 2.0? “ librarians and libraries will become the heartbeat of the future [...] for people to meet, and learn, and solve their problems” (Ann Seidl, “The Hollywood Librarian”)

20. Wat is Bibliotheek 2.0? “ library 2.0 is an attitude, not a technology” (Paul Miller, 2006) http://www.talis.com/resources/documents/447_Library_2_prf1.pdf

21. Wat is Bibliotheek 2.0?

22. Wat is Bibliotheek 2.0? Voortbouwen op wat bestaat

23. Wat is Bibliotheek 2.0? Verschuiving van autoriteit Via de mogelijkheden van Web 2.0 zijn gebruikers steeds vaker ook makers van informatie en overstijgen ze hun traditionele rol als consument. De bibliotheek moet een evenwicht vinden tussen haar sturende en participerende rol. Bron: rapport ONE Agency

25. Wat is Bibliotheek 2.0? 1. de bibliotheek als gatekeeper betrouwbare, selectie en ontsluiting van informatie, gebonden aan lokale gemeenschap Bron: rapport ONE Agency

26. Wat is Bibliotheek 2.0? 2. De bibliotheek als curator etalageruimte van eigen media en diensten met als doel de gebruiker een ontdekkende ervaring te bezorgen Bron: rapport ONE Agency

27. Wat is Bibliotheek 2.0? 3. De bibliotheek als gids kwalitatief en kritisch leren zoeken, vinden en interpreteren Bron: rapport ONE Agency

28. Wat is Bibliotheek 2.0? 4. de bibliotheek als participant bibliotheek is een volwaardige deelnemer in de dialoog met de andere gebruikers Bron: rapport ONE Agency

29. Bron: Johan Mijs - VCOB, 2008

30. Wat is Bibliotheek 2.0? “ an attitude, not a technology” (Paul Miller) A Librarian’s 2.0 Manifesto (Laura B. Cohen)

31. A Librarian's 2.0 Manifesto Laura B. Cohen (2006) Nederlandse vertaling: Patrick Vanhoucke & Raymond Vansumere oorspronkelijke tekst: http://liblogs.albany.edu/library20/2006/11/a_librarians_20_manifesto.html

32. { 1 } Ik erken dat de informatiecultuur snel verandert en dat bibliotheken positief op die verandering moet inspelen om bronnen en diensten te voorzien die klanten nodig hebben en willen. Laura B. Cohen, “A Librarian’s 2.0 Manifesto”

33. { 2 } Ik licht mezelf in over de informatiecultuur van mijn klanten en ik zoek naar mogelijkheden om hetgeen ik heb geleerd in de dienstverlening van de bibliotheek te integreren. Laura B. Cohen, “A Librarian’s 2.0 Manifesto”

34. { 3 } Ik verdedig de werking van mijn bibliotheek niet tot elke prijs, maar ik bekijk haar met een open blik en ik beoordeel eerlijk wat kan worden gerealiseerd. Laura B. Cohen, “A Librarian’s 2.0 Manifesto”

35. { 4 } Ik neem actief deel aan het ontwikkelingsproces van mijn bibliotheek. Laura B. Cohen, “A Librarian’s 2.0 Manifesto”

36. { 5 } Ik erken dat bibliotheken langzaam veranderen en samen met mijn collega’s ben ik daar ontvankelijk voor. Laura B. Cohen, “A Librarian’s 2.0 Manifesto”

37. { 6 } Ik stel moedig nieuwe diensten en nieuwe manieren van dienstverlening voor, ook als sommige collega's zich ertegen verzetten. Laura B. Cohen, “A Librarian’s 2.0 Manifesto”

38. { 7 } Ik geniet van de opwinding en het plezier van positieve verandering en ik draag dit gevoel over op collega's en klanten. Laura B. Cohen, “A Librarian’s 2.0 Manifesto”

39. { 8 } Ik ben bereid om af te stappen van vroegere werkwijzen als er nu een betere manier bestaat om de dingen te doen, ook al leek de vroegere manier van werken fantastisch. Laura B. Cohen, “A Librarian’s 2.0 Manifesto”

40. { 9 } Ik ben bereid om op een experimentele manier met verandering om te gaan en fouten te maken. Laura B. Cohen, “A Librarian’s 2.0 Manifesto”

41. { 10 } Ik zal niet wachten tot iets perfect is alvorens ermee naar buiten te komen, maar ik pas het aan op basis van de reacties van klanten. Laura B. Cohen, “A Librarian’s 2.0 Manifesto”

42. { 11 } Ik zal niet bang zijn van Google of aanverwante diensten, maar ik hanteer ze ten voordele van de klanten en blijf daarnaast de kwaliteitsvolle bibliotheekservice aanbieden die nodig is. Laura B. Cohen, “A Librarian’s 2.0 Manifesto”

43. { 12 } Ik vermijd dat klanten de zaken vanuit het standpunt van de bibliothecaris bekijken maar mijn dienstverlening zal een weerspiegeling zijn van de voorkeuren en wensen van mijn klanten. Laura B. Cohen, “A Librarian’s 2.0 Manifesto”

44. { 13 } Ik ben bereid te gaan waar klanten gaan, zowel online als in de fysieke wereld, om mijn beroep uit te oefenen. Laura B. Cohen, “A Librarian’s 2.0 Manifesto”

45. { 14 } Ik zal open websites maken waar klanten en bibliothecarissen elkaar kunnen ontmoeten en waar ze inhoudelijke bijdragen kunnen leveren, hun kennis kunnen uitbreiden en elkaar kunnen helpen. Laura B. Cohen, “A Librarian’s 2.0 Manifesto”

46. { 15 } Ik zal lobbyen voor een open catalogus die gepersonaliseerde, interactieve mogelijkheden biedt die klanten in een online-informatieomgeving verwachten. Laura B. Cohen, “A Librarian’s 2.0 Manifesto”

47. { 16 } Ik zal de directie van de bibliotheek aanmoedigen om te bloggen. Laura B. Cohen, “A Librarian’s 2.0 Manifesto”

48. { 17 } Ik bekrachtig, door mijn daden, de vitale en relevante professionele rol van de bibliothecaris in elk soort informatiecultuur die ontstaat. Laura B. Cohen, “A Librarian’s 2.0 Manifesto”

50. Voorbeelden Web 2.0 Vier concrete toepassingen

52. Blogs: een definitie Een blog, ook wel weblog genoemd, is een website waarop regelmatig nieuwe bijdragen verschijnen en waarop de geboden informatie in omgekeerd chronologische volgorde wordt weergegeven. De blogger biedt in feite een logboek van informatie die hij wil delen met de buitenwereld. Deze informatie is meestal tekstueel, maar een blog kan ook foto's, video of audio bevatten. Weblogs bieden hun lezers meestal ook de mogelijkheid om - al dan niet anoniem - reacties achter te laten.

57. Blogs: bruikbaarheid nlbiblioblogs wil een totaaloverzicht bieden van alle biblio- en bibliotheekblogs in de Nederlandse taal of uit Nederland afkomstig. http:// nlbiblioblogs.pbwiki.com

58. Blogs: bruikbaarheid Bibliotheekblogs zijn afkomstig van organisaties: bibliotheken, opleidingen, scholen, mediatheken, vakgroepen en andere organisaties. Deze blogs worden vaak gerund door een aantal mensen samen en zijn gericht op informatievoorziening van/voor een bepaalde doelgroep.

59. Blogs: bruikbaarheid Voorbeeld 1. Biblog Lommel http:// biblommel.wordpress.com / Voorbeeld 2. Bibliotheek Sint-Gillis http:// bibliotheeksintgillis.blogspot.com

60. Blogs: bruikbaarheid Biblioblogs zijn blogs van individuen die in een bibliotheek, documentatiecentrum, informatiecentrum of iets dergelijks werken, vakreferent zijn, of op een andere manier met de informatievoorziening bezig zijn. Typisch is een individuele invulling van of kijk op het onderwerp.

61. Blogs: bruikbaarheid Voorbeeld. Bibliotheekr.org http:// bibliotheekr.org ‘ Deze blog is een persoonlijk initiatief. Inhouden weerspiegelen de meningen van de auteur en niet noodzakelijk die van VCOB.’

64. Wiki’s: een definitie Met het begrip ‘Wiki’ wordt een verzameling van een bepaald type hypertext-documenten aangeduid alsook de software die gebruikt wordt om deze te realiseren. Een wiki is een softwareapplicatie waarmee webdocumenten gezamenlijk kunnen worden bewerkt, zonder dat de inhoud door deskundigen moet worden geredigeerd en/of geaccepteerd.

66. Wiki’s: bruikbaarheid Deelnemen aan een bestaande wiki Voorbeeld. BruNO-pagina in Wikipedia http:// nl.wikipedia.org / wiki /BruNO

67. Wiki’s: bruikbaarheid Een eigen wiki opzetten voor intern of publiek gebruik Voorbeeld. Fontys Mediatheek http://www.fontysmediatheek.nl/

69. Flickr: een definitie www.flickr.com is een website waar mensen beeldmateriaal kunnen delen met een beperkte groep mensen of met iedereen.

70. Flickr: een virtuele gemeenschap Een virtuele gemeenschap, internetgemeenschap of online gemeenschap is een groep mensen die communiceren en/of samenwerken met behulp van informatietechnologie, meestal het internet, in plaats van elkaar in levende lijve te ontmoeten.

71. Flickr: tagging Tagging is het toekennen van tags of trefwoorden door de gebruiker met als doel het structureren en organiseren van informatie.

81. del.icio.us : bruikbaarheid Publiek maken van lijsten met favorieten Voorbeeld. Hoofdstedelijke Openbare Bibliotheek http:// del.icio.us / hob.be

82. del.icio.us : bruikbaarheid Interne lijsten van favorieten beheren en onderhouden