Scientific estimate of the number of Esperanto-speakers worldwide using Facebook, and about Esperanto machine translation by Google

1. Amri Wandel
AMO-seminario 5
Itala Kongreso de Esperanto
AMO5 ItalaEK2014 - A.Wandel 1

2. AMO5 ItalaEK2014 - A.Wandel 2

3. AMO5 ItalaEK2014 - A.Wandel 3

4. Esperanto en Facebook
 En 2013 140,000 FB-uzantoj indikis pri E-parolado
 En aŭg.2014 la nombro jam estis 370,000
https://www.facebook.com/pages/Esperanto/112347282113529
 Ĉu eblas per tiu datumo taksi la nombron de
Esperanto-parolantoj tutmonde?
AMO5 ItalaEK2014 - A.Wandel 4

5. Facebook – kompare kun aliaj landoj
AMO5 ItalaEK2014 - A.Wandel 5

6. Utiligi Facebook
 Kiom da homoj uzas Facebook?
 500 milionoj da aktivaj FB-kontoj
 Tio estas ĉ. 7% de la tuta homaro.
 Ĉu eblas fari simplan proporcion?
E-parolantoj(tutmonde:FB)=homoj(tutmonde:FB)
 370,000 / 0.07 = 5 milionoj
 Verŝajne tro simpleca, necesas rafini la kalkulon
AMO5 ItalaEK2014 - A.Wandel 6

7. Sed…ĉu ni povas fidi Facebook?
AMO5 ItalaEK2014 - A.Wandel 7

8. Modifi la nombrojn de Facebook
 Ne ĉiu FB-ano kiu asertas pri Eo scipovas E-on
 Ne ĉiu E-parolanto en FB indikas pri E-parolo
 La proporcio de 7% de E-paroplantoj en FB
taŭgas verŝajne nur por la “Interreta homaro”
 La procentaĵo de E-parolantoj en la interreto
estas verŝajne pli alta ol en la cetera homaro
Kioma partoAdMOe5 It allaaEK2 0h14 o- A.Wmandael ro uzas interreton? 8

9. Interreto-uzantoj en la mondo
AMO5 ItalaEK2014 - A.Wandel 9

10. Reale kalkuli per Facebook
Ekzemple, ni taksu ke:
 Ĉiu tria FB-ano kiu indikas E-parolon vere scipovas
 Ĉiu dua E-parolanto en FB efektive indikas pri E-o
 Unue ni taksu la nombron de E-uzantoj en interreto:
 40% x 7.2 miliardoj = 3 miliardoj uzas interreton
370,000x(1/3)x2 x(3M/0.5M) = 1,500,000
E en FB FB-E E-FB intereto/FB = E-uzantoj interrete
Se inter la cetera homaro, 4 miliardoj sen interreto, troviĝas
almenaŭ 500,000 E-uzantoj, la suma nombro estas 2,000,000
AMO5 ItalaEK2014 - A.Wandel 10

11. Facebook uzantoj – geografia disdivido
AMO5 ItalaEK2014 - A.Wandel 11

12. Kiom realaj estas tiuj taksoj?
 Kioma parto de la FB-anoj kiuj asertas ke ili
parolas E-on vere scipovas E-on?
 Kiel oni difinas E-scipovon? (bona, supraĵa…)
 Por etnaj lingvoj la “FB-takso” bone funkcias!
 iuj FB-anoj indikas E-on nur pro simpatio aŭ
kurioze...
 samkiel multaj FB-anoj indikas scipovon de fikciaj
lingvoj kiel la Klingona (Star Trek), SolReSol, Ido…
 Por kompensi tion ni konservative supozas ke nur
1/3 de la FB-indikoj pri E-parolado estas seriozaj
AMO5 ItalaEK2014 - A.Wandel 12

13. Interreto-uzantoj – geografia disdivido
AMO5 ItalaEK2014 - A.Wandel 13

14. Referencoj
 A.Wandel, Revuo Esperanto okt.2013
 A. Wandel, en la lingvistika ĵuranalo INDECS
(angle) red. H. Tonkin, aperonta komence 2015
 lernu.net : ĉ. 100,000 registritaj uzantoj ĝis 2009 -
http://eo.wikipedia.org/wiki/Lernu!
 S.S. Culbert, (takso surbaze de enketoj:
2,000,000) http://www.esperanto.net/veb/faq-5.html
AMO5 ItalaEK2014 - A.Wandel 14

15. Konciza versio de prelego dum la UK en Hanojo 2012
AMO5 ItalaEK2014 - A.Wandel 15

16. 2009 Google omaĝis la 150-an jubileon de
Zamenhof per portempa ŝanĝo de sia
emblemo kaj igis 2 milionojn da homoj
serĉi informojn pri li kaj Esperanto en
Vikipedio.
.
AMO5 ItalaEK2014 - A.Wandel 16

17. El Revuo Esperanto (Marek Blahuš, aprilo 2012)
AMO5 ItalaEK2014 - A.Wandel 17

18. Revuo Esperanto (aprilo 2012):
La paŝo de Google estas grava
reklamo por Esperanto kiel
vivanta lingvo.
Thorsten Brants de Google:
La celoj de Esperanto kaj Google-tradukoj
koincidas, ĉar ambaŭ
volas helpi homojn kompreni unu
la alian.
AMO5 ItalaEK2014 - A.Wandel 18

19. Graveco de tiu google-elpaŝo por E-o
Prestiĝo kaj universaleco de Google
 Esperanto–unu el 64 plej gravaj
lingvoj
Multaj lingvoj al- kaj el tradukeblas
La kvalito de la traduko daŭre evoluas
AMO5 ItalaEK2014 - A.Wandel 19

20. Konsciu: mankoj de maŝin-tradukado
Relative multaj eraroj
Ne sufiĉe bonaj sintakso kaj lingvaĵo
Oni devas atente mane korekti
 Ĉu ne estas pli sekure traduki
mane?
AMO5 ItalaEK2014 - A.Wandel 20

21. La testo de RetraDuko 
Maŝin-traduki en iun lingvon kaj reen. Ekzemple:
The spirit is willing, but the flesh is weak
(La spirito deziras, sed la karno malfortas)
Aŭtomata traduko el angla → rusa → angla
The vodka is good, but the meat is rotten
(La vodko bonas, sed la viando putras)
AMO5 ItalaEK2014 - A.Wandel 21

22. Du metodoj de maŝin-tradukado
Regul-bazita, kiu uzas vortarojn kaj
gramatikajn regulojn verkitajn de lingvistoj
Statistika, kiu uzas algoritmojn verkitajn de
programistoj, per kiuj la maŝino aŭtomate
lernas el granda kvanto de dulingvaj tekstoj
jam antaŭe tradukitajde homoj.
AMO5 ItalaEK2014 - A.Wandel 22

23. -tradukilo
• Apartenas al la dua kategorio. Pro tio ĝi:
ofte eraras pri la akuzativo
ne rekonas maloftajn kunmetaĵojn,
foje surprizas per eleganta esprimo
Foje rekonas vorton kiu ne aperas en PIV
AMO5 ItalaEK2014 - A.Wandel 23

24. -teamano:
Je nia granda surprizo ni konstatis, ke la kvalito de la
Esperanto-sistemo estas …multe pli bona ol ĉe ĉiuj
lingvoj por kiuj ni havas same malmultan
datumkvanton – sen ke ni iel ajn speciale klopodis
tion.
Post iom da poluro kaj plia testado, ni decidis ke venis
la tempo por lanĉi ĝin".
AMO5 ItalaEK2014 - A.Wandel 24

25. Miaj spertoj de maŝin-tradukado
Psikiatria konversaci-programo "Eliza“ (SFSU 1988)
angla → Esperanto
• Memorlibroj Josi Ŝemer (2012) kaj Esti Saban (2014)
Esperanto ↔hebrea
• "La Universala Lingvo" (Sam Green) Israela TV 2012
angla + Esperanto → hebrea
Scienca populara teksto pri la universo, por angla
video filmo, Britio 2014 (peris John Wells)
angla → Esperanto
AMO5 ItalaEK2014 - A.Wandel 25