Zelfcompassie draagt bij aan het makkelijker in je eigen kracht kunnen (blijven) staan. Is zelfcompassie evenwel belangrijker dan zelfvertrouwen?

1. ©2012 Yael van Assendelft
orig 1.1
www.spiegelenensparren.nl / www.facebook.com/wieikwilzijn
Zelfcompassie, nice-to-have of must-have?
Is zelfcompassie belangrijker dan zelfvertrouwen?
Volgens Kristin Neff, die een scriptie schreef over dit onderwerp is zelfcompassie belangrijker dan
zelfvertrouwen. Sterker nog zelfcompassie heeft volgens haar meer voordelen heeft dan nadelen.
Kristin omschrijft zelfcompassie als “aardig zijn voor jezelf, zonder te oordelen”. Het heeft dezelfde
voordelen als zelfvertrouwen, maar niet de nadelen. Zelfvertrouwen daarentegen kan volgens haar
leiden tot narcisme. In dat geval slaat het door in egocentrische neigingen door bijvoorbeeld weinig
zelfreflectie te tonen, niet goed te luisteren of door anderen naar beneden te halen om jezelf beter te
voelen. Uit onderzoek blijkt overigens dat zelfcompassie geassocieerd wordt met emotionele
weerbaarheid, sterkere zelfreflectie, hoge zorgzaam- of betrokkenheid in relaties en minder
narcisme.
Hard voor jezelf!
Het lastige is dat we van jongs af aan hebben geleerd in een bepaald
verwachtingspatroon te stappen en hierbij kritisch te zijn tegenover
onszelf. We hebben geleerd ons aan te passen aan de omgeving en te
leven naar ‘hoe het hoort’. Want dat beschermt ons tegen kritiek van
anderen, het buiten de boot vallen of niet goed genoeg zijn etcetera.
Maar kritiek is standaard gekoppeld aan het beoordelen van daden, uitspraken, enzovoort. Evenwel
zodra je een oordeel hebt, wijs je iets af. En daarmee geldt dat zolang je een oordeel hebt over jezelf,
je jezelf afwijst en streng of hard blijft voor jezelf.
Of vriendelijk voor jezelf?
Het sterke aan zelfcompassie vind ik dat het verzachtend werkt. Op
het moment dat je je gedrag, gedachten, gevoelens en situaties niet
meer vanuit negatieve of oordelende gevoelens overdenkt maar vanuit
vriendelijkheid of mededogen, kun je sneller “objectief” oftewel
zonder oordeel terugblikken op de situatie. Dit maakt het makkelijker
om deze in de toekomst beter of effectiever te kunnen hanteren.
Daarbij vormt zelfcompassie een handvat om jezelf te ondersteunen, troosten of motiveren. Zie het
maar als een vorm van met de hand over je eigen hart strijken met als doel aardiger voor jezelf te
zijn.
Hard of zacht, het is een keuze
Dit artikel is tevens te vinden op www.menscentraal.nl en www.spiegelenensparren.nl
E: yael@ik-identity.com | M: 06 559 636 91

2. ©2012 Yael van Assendelft
orig 1.1
www.spiegelenensparren.nl / www.facebook.com/wieikwilzijn
Stabiele factor versus onstabiele factor
Zelfvertrouwen en zelfverzekerdheid liggen dichtbij elkaar en zijn vaak extern georiënteerd, zoals op
succes of door het afmeten aan anderen of het opzoeken van veilige situaties uit zelfbescherming.
Daarmee is het een onstabiele factor. Zelfcompassie komt daarentegen van binnenuit en is
onafhankelijk van externe omstandigheden. Het maakt je zo sterker en minder afhankelijk, ongeacht
de situatie of omstandigheden. Vergelijk het maar met een boom met een stevige en sterke wortel of
een minder sterke wortel. Welke van de twee is in staat zich makkelijker staande te houden?
Feit is dat hoe steviger je staat en geworteld bent, je je makkelijker staande kunt houden in lastige
situaties. Daarmee draagt zelfcompassie bij aan het makkelijker in je eigen kracht kunnen (blijven)
staan. Iets dat ik ondersteun vanuit mijn persoonlijke ervaring. Het is wat mij betreft dan ook een
must en ik sluit me van harte aan bij Kristin’s optiek.
Het is echter niet makkelijk loskomen van alle verplichtingen en denkbeelden die je (jezelf) van kind
af aan aangeleerd hebt. EN NU?
Het vereist onder meer het loslaten van allerlei aangeleerde of
overgenomen (reactie) patronen en accepteren dat het niet gaat om
goed of fout. Ik spreek hierbij uit eigen ervaring, want een groot
verantwoordelijkheidsgevoel ten spijt en zelfkritisch als ik was, ben
ik destijds de uitdaging aangegaan. Het was mijn weg van overgave,
vol vallen en opstaan, maar ik ben zó blij dat ik het aangegaan ben.
Het cadeau dat ik mezelf hiermee gegeven heb, is oprecht de moeite waard. Het heeft me zoveel
gebracht, en doet me onder meer vrijer voelen in mijn doen en laten. Alsof ik thuisgekomen ben.
Waar begin je?
Ik denk dat het het makkelijkst is te beginnen met dat wat jou het meest in de weg zit hierbij. Iets
anders waarmee je zou kunnen beginnen is alerter te zijn op momenten dat je geïrriteerd bent om
dan bij wijze van met de hand over je hart te strijken. Met als doel je gevoel of reactie te verzachten
en zo minder veroordelend of begripvoller voor jezelf of de ander te kunnen zijn. Het is dan wel even
uitvinden wat hierbij het beste werkt voor de beste uitwerking. Zie ook een eerdere blog van mij
hierover: met de hand over het hart of toch geïrriteerd?
Wil je een keer sparren, voel je dan vrij contact op te nemen met mij.
De schrijver van dit artikel: Yael van Assendelft, spiegel- en sparringpartner voor meer persoonlijke effectiviteit
vanuit authenticiteit. Zij is tevens auteur van boek Wie ik zijn, inspiratieboek voor goed genoeg zijn en meer
compassie voor jezelf. Het zijn haar eigen ervaringen, inzichten én persoonlijke ontwikkeling die de
voedingsbodem vormen voor zowel de serie inspiratieboeken als het sparren en spiegelen.
Dit artikel is tevens te vinden op www.menscentraal.nl en www.spiegelenensparren.nl
E: yael@ik-identity.com | M: 06 559 636 91