Sinh học cơ thể động vật

1. Trường đại học công nghệ Đồng NaiTrường đại học công nghệ Đồng Nai
MÔN:SINH HỌC ĐẠIMÔN:SINH HỌC ĐẠI
CƯƠNGCƯƠNG
CHỦ ĐỀ CƠ THỂ ĐỘNG VẬTCHỦ ĐỀ CƠ THỂ ĐỘNG VẬT
GVHD:NGUYỄN VĂN TÚGVHD:NGUYỄN VĂN TÚ
LỚP: 15DHO1LỚP: 15DHO1
NHÓM: 2NHÓM: 2

2. Chương : Sinh học cơ thể động vật
1. Tổ chức cơ thể động vật
1.1. Cấu trúc tế bào, mô
1.2. Các hệ cơ quan
2. Quá trình trao đổi và chuyển hoá vật chất
2.1. Tiêu hoá
2.2. Hô hấp
2.3. Bài tiết
2.4. Tuần hoàn
2.5. Trao đổi năng lượng
3. Quá trình sinh sản
3.1. Cơ quan sinh dục
3.2. Các hình thức sinh sản

3. 1. Tổ chức cơ thể động vật

4. a. Biểu mô
Các tế bào biểu mô thường được chia làm 3
loại:
• Tế bào lát có dạng đĩa mỏng, dẹp
• Tế bào khối có dạng hình khối (quan sát
trên lát cắt dọc) hoặc hình lục giác (quan
sát trên lát cắt ngang)
• Tế bào trụ có dạng hình chữ nhật (quan
sát lát cắt ngang).

5. Vị trí của biểu mô

6. Biểu mô lát đơn
Có ở vùng túi khí của phổi, thận, bao tim, mạch
máu và mạch bạch huyết
Cho phép các vật chất đi qua bằng cách thẩm
thấu và lọc

7. Biểu mô trụ đơn
Hiện diện tại ống thận, ống dẫn của các tuyến và
bề mặt của buồng trứng
Có chức năng tiết và hấp thu

9. Biểu mô cột đơn
Hiện diện ở ống tiêu hoá, túi mật và ống tiết
của một vài tuyến
Hấp thu và tiết enzym

11. Biểu mô trụ tầng giả
Hiện diện ở vùng phế quản, tử cung
Đẩy dịch nhầy hoặc tế bào sinh sản bằng các
lông mao

12. Biểu mô khối tầng
Hiện diện ở vùng thực quản, âm đạo, miệng,
bề mặt da
Bảo vệ các mô bên dưới khỏi sự trầy xướt

13. Tế bào mô mỡ
Có ở quanh thận, dưới da, trong xương, trong
ổ bụng, tuyến vú
Cung cấp năng lượng, bảo vệ thân nhiệt,
chống đỡ và bảo vệ các cơ quan

14. b. Mô liên kết
Mô liên kết thường được chia làm 4 loại:
• Máu và bạch huyết (gọi chung là mô mạch)
• Mô liên kết thật
• Mô sụn
• Mô xương.
Ba loại sau đôi khi còn được gọi là mô nâng đỡ
– Máu và bạch huyết: là các mô liên kết không điển
hình với chất cơ bản lỏng
– Mô liên kết thật: thường khác biệt về cấu trúc
nhưng chất cơ bản luôn luôn chứa một số sợi

15. Mô liên kết mềm
Có nhiều bên dưới biểu mô
Bao quanh và làm đệm cho các cơ quan

16. Mô liên kết sợi
Hiện diện dưới da, ống tiêu hoá, bao quanh cơ
quan và các khớp
Tăng độ bền cấu trúc

17. Sụn trong
Hình thành từ phôi bào, bao bọc các đầu
xương, khí quản, hầu, mũi
Bảo vệ và gia cố cho các cơ quan trên

18. Sụn dẻo
Có ở tai trong và nắp thanh quản
Duy trì cấu trúc và tính mềm dẻo linh hoạt của
các cơ quan trên

19. Sụn liên kết
Đĩa sụn giữa các đốt sống, đầu gối và mu
Hấp thu và giảm các chấn động

20. Mô xương
Cố định, bảo vệ hệ thống cơ xương, tích trữ
canxci và chất béo, sản sinh các tế bào máu

22. Cấu tạo mô xương của người

23. Máu
Máu là một dạng của mô liên kết, chúng tồn
tại trong các mạch máu
Vận chuyển O2, CO2, dinh dưỡng, khoáng,
nước, vitamin, hormon và nhiếu chất hoà tan
khác

24. Tỉ lệ các thành phần tròng máu

25. Tế bào hồng cầu trong máu người

26. Các loại tế bào bạch cầu của máu

27. Hoàng caàu laø moät trong 3 loaïi teá baøo
quan troïng cuûa maùu, coù soá löôïng
lôùn nhaát. ÔÛ ngöôøi Vieät Nam bình
thöôøng coù khoaûng 3,8 – 4,2 trieäu teá
baøo hoàng caàu /mm3 maùu.
Hoàng caàu caù, löôõng theâ, boø saùt,
chim coù hình baàu duïc vaø coù nhaân.
Hoàng caàu laïc ñaø, nai cuõng hình baàu
duïc, coøn ña soá thuù khaùc thì hình ñóa
troøn, 2 maët loõm vaøo nhôø ñoù maø
taêng dieän tieáp xuùc vôùi O2 trong
maùu taêng 1,63 laàn so vôùi moät khoái
hình caàu coù cuøng ñöôøng kính

28. • Baïch caàu laø nhöõng teá baøo maùu coù
nhaân coù hình daùng bieán ñoåi vaø di ñoäng
ñöôïc. Baïch caàu coù vai troø raát quan troïng
trong cô cheá baûo veä cô theå thoâng qua
chöùc naêng thöïc baøo vaø caùc phaûn öùng
mieãn dòch. Soá löôïng baïch caàu ít hôn raát
nhieàu so vôùi hoàng caàu vaø soá löôïng naøy
thöôøng oån ñònh. Soá löôïng baïch caàu khaùc
nhau ôû caùc loaøi vaø thay ñoåi phuï thuoäc
vaøo ñieàu kieän beänh lyù, sinh lyù.
• ÔÛ ngöôøi bình thöôøng coù khoaûng 6000 –
8000 baïch caàu/mm3 maùu. ÔÛ heo coù
khoaûng 20.000 baïch caàu/mm3 maùu, ôû
traâu: 13.000 baïch caàu/mm3 maùu, ôû gaø:

29. c. Mô cơ
Ở động vật có xương sống có 3 loại mô cơ:
• Cơ xương (còn gọi là cơ vân): có vai trò trong
các cử động tùy ý.
• Cơ trơn chịu trách nhiệm trong phần lớn các cử
động không tùy ý của các nội quan.
• Cơ tim: là thành phần cấu tạo của tim.

30. Mô cơ xương
Tham gia vào sự di chuyển và vận động của
cơ thể

31. Cấu trúc
bắp cơ

32. Mô cơ trơn
Có ở vách các cơ quan rỗng
Đẩy các dưỡng chất cũng như các chất bài
tiết

33. Cơ trơn trong
hệ tiêu hoá

34. Mô cơ tim
Hiện diện ở thành tim
Co bóp và đẩy dòng máu từ tim vào hệ tuần
hoàn

35. Cơ tim trong cấu trúc tim

36. Mô thần kinh
Các tế bào thần kinh dễ dàng thu nhận kích
thích và dẫn truyền xung động rất nhanh.
Mỗi tế bào có cấu tạo gồm một thân tế bào
có chứa nhân và một hoặc nhiều phần kéo
dài gọi là các sợi

37. Các dây nơ-ron thần kinh

38. Các nơron thần kinh (ảnh chụp)

39. 2. Các hệ cơ quan
Các hệ cơ quan chính và chức năng chung của
chúng được tóm tắt như sau:
1. Hệ tiêu hóa: xử lý và hấp thu các chất dinh
dưỡng
2. Hệ hô hấp: có vai trò trong quá trình trao đổi
khí, thu nhận oxy và thải CO2
3. Hệ tuần hoàn: là hệ thống chuyên chở bên
trong của động vật
4. Hệ bài tiết: phóng thích các chất thải do sự
chuyển hóa, điều hòa các thành phần hóa
học của dịch cơ thể.

40. Các hệ cơ quan
5. Hệ nội tiết: các tuyến và các hormone của
chúng có vai trò quan trọng trong việc kiểm
soát nội môi.
6. Hệ thần kinh: một hệ thống kiểm soát trong
việc điều phối chức năng của một động vật
đa bào phức tạp
7. Hệ xương: giúp nâng đỡ và xác định hình
dạng ở một số động vật.
8. Hệ cơ: có vai trò quan trọng trong chuyển
động của động vật
9. Hệ sinh dục: có vai trò trong việc sản sinh
ra các cá thể mới.

41. Quá trình trao đổi và chuyển hoá
Các sinh vật dị dưỡng (trong đó
có con người) không thể tự tạo ra
những hợp chất cao năng lượng từ
các nguyên liệu vô cơ.
Chúng phải thu nhận các chất
giàu năng lượng có sẵn để duy trì và
tăng trưởng

42. Hệ Tiêu hoá
• Ống tiêu hóa dài khoảng 9m
• Xoang miệng có các răng giữ
nhiệm vụ nghiền thức ăn
• Thực quản chạy từ miệng xuống
đến dạ dày
• Dạ dày nằm hơi lệch về phía trái
• Ruột non là nơi hầu hết các hoạt
động tiêu hóa và hấp thu xảy ra
• Ruột già tái hấp thu nước được
sử dụng trong quá trình tiêu hóa

43. Các giai đoạn của quá trình tiêu hoá
Giai đoạn đầu tiên của quá trình tiêu hóa là sự thu nhận
thức ăn (ingestion).
Giai đoạn thứ hai là sự tiêu hóa (digestion). Ðó là quá
trình phá vỡ thức ăn thành những phân tử nhỏ đủ cho
cơ thể hấp thu.
Giai đoạn thứ ba là sự hấp thu (absorption), các tế bào
động vật thu nhận các phân tử nhỏ nhu acid amin,
đường đơn, acid béo... từ các ngăn tiêu hóa.
Sau cùng, sự thải bã (elimination) xảy ra, các vật liệu
không tiêu hóa được đưa ra khỏi các ngăn tiêu hóa.

44. Hệ tiêu hóa sinh vật đơn bào

45. Hệ tiêu hóa của trùng đất

46. Hệ tiêu hoá của lớp cá

47. Hệ tiêu hoá của lưỡng cư

48. Hệ tiêu hoá của bò sát

49. Hệ tiêu hoá của chim

50. Hệ tiêu hóa của động vật nhai lại (ruminant)

51. Hệ tiêu hóa người

52. Sơ đồ hệ tiêu hóa
ở người

53. Hệ hô hấp
• Không khí vào phổi qua mũi vào xoang mũi
• Xoang mũi dẫn vào hầu (pharynx) rồi đến thanh
quản (larynx) có vách bằng sụn.
• Từ thanh quản, không khí đi ngang qua khí quản
(trachea). Khí quản phân nhánh thành 2 phế
quản (bronchi)
• Trong phổi, phế quản phân nhánh nhiều lần
thành các ống nhỏ hơn gọi là tiểu phế quản
(bronchioles).
• Cuối cùng các phế quản nhỏ nhất đi vào các
phế nang (aveoli)

54. Bề mặt hô hấp
Các kiểu bề mặt hô hấp ở động vật
A. Da B. Mang C. Ống khí D.

55. Hô hấp của động vật thân mềm

56. Mang cá
Mang là phần uốn cong ra ngoài của bề mặt cơ
thể được chuyên hóa cho sự trao đổi khí.
Cá xương, mang được thông khí liên tục bởi một
dòng nước liên tiếp đi vào miệng, thông qua
khe ở hầu, thổi qua mang và sau đó thoát ra ở
phía sau của nắp mang. Vì nước có ít oxy trên
một đơn vị thể tích hơn không khí nên cá phải
dành một số năng lượng nhất định cho sự
thông khí ở mang.

57. Hoạt động trao đổi khí ở
mang cá

58. Cơ chế thở của mang cá

59. Ống khí
Ống khí (trachea) là một hệ thống ống phân
nhánh khắp cơ thể côn trùng. Các ống nhỏ
nhất tiếp xúc với bề mặt của hầu hết các tế
bào, nơi đây khí được trao đổi bởi sự khuếch
tán qua lớp biểu mô ẩm lót ở đầu tận cùng của
hệ thống ống khí. Vì tất cả các tế bào của cơ
thể đều bộc lộ trong môi trường hô hấp nên hệ
tuần hoàn mở của côn trùng không tham gia
vào việc vận chuyển O2 và CO2

60. Hệ thống ống khí ở côn trùng

61. Phổi
• Ngược với hệ thống ống khí được phân nhánh khắp cơ thể côn
trùng, phổi chỉ được giới hạn trong một vùng. Vì bề mặt hô
hấp của phổi không tiếp xúc trực tiếp với tất cả các phần khác
của cơ thể nên cần hệ tuần hoàn chuyên chở từ phổi đến các
phần còn lại của cơ thể. Phổi có một mạng lưới dầy đặc các
mao mạch nằm ngay dưới lớp biểu mô tạo thành bề mặt hô
hấp.
• Ở phần lớn lưỡng thê, phổi như một quả bóng, không
cung cấp một bề mặt hô hấp lớn nhưng ngoài phổi, lưỡng thê
còn nhận được từ sự khuếch tán qua da. Ngược lại, phổi của
thú có một cấu trúc xốp và có hình tổ ong với một biểu mô ẩm
giữ vai trò bề mặt hô hấp. Tổng bề mặt của mô đủ để trao đổi
khí cho toàn bộ cơ thể .

62. Sơ đồ tiến hoá của phổi

63. Hình dáng phổi của loài lưỡng cư

64. Hình dáng phổi của chim

65. Cấu tạo hệ hô hấp

66. Trao đổi khí ở phổi người
• Không khí đi vào phổi qua một hệ thống ống
phân nhánh. Khí đi vào hệ thống này qua mũi,
chúng được lọc bởi các lông mũi, được sưởi
ấm, làm ẩm ướt khi đi qua xoang mũi. Xoang
mũi dẫn vào hầu rồi đến thanh quản có vách
bằng sụn. Ở người thanh quản còn là cơ quan
phát âm.
• Từ thanh quản, không khí đi ngang qua khí
quản. Khí quản phân nhánh thành 2 phế quản,
mỗi phế quản đi về một phổi. Trong phổi, phế
quản phân nhánh nhiều lần thành các ống nhỏ
hơn gọi là tiểu phế quản.

67. • Cuối cùng các phế quản nhỏ nhất đi vào các
phế nang. Lớp biểu mô mỏng của hàng triệu
phế nang trong phổi giữ vai trò như một bề
mặt hô hấp. Trong không khí đi vaò phế nang
theo đường hô hấp sẽ hòa tan trong lớp màng
ẩm và khuếch tán qua biểu mô đi vào lưới mao
mạch chung quanh các phế nang. CO2 khuếch
tán từ các mao mạch qua biểu mô của phế
nang rồi đi vào không khí.

68. Sơ đồ trao đổi khí của người

69. Tuần hoàn trao đổi khí

70. Hệ bài tiết
Ở người, thận là một cặp cơ quan hình hạt đậu dài
khoảng 10cm.

71. Hệ bài tiết
• Máu đi vào mỗi thận theo động mạch thận (renal
artery) và rời khỏi thận theo tĩnh mạch thận
(renal vein).
• Nước tiểu ra khỏi thận theo một ống gọi là niệu
quản (ureter).
• Niệu quản của cả hai thận đổ vào bàng quang
(urinary bladder).
• Nước tiểu từ bàng quang đi vào niệu đạo
(urethra) để ra ngoài

72. Cấu tạo hệ bài tiết cơ
thể người

73. Sự bài tiết của cá qua mang

74. Bài tiết của động vật đơn bào

75. Cấu trúc thận

76. Thận có hai vùng riêng biệt: một vùng vỏ bên
ngoài và một vùng tủy bên trong. Nằm
trong cả hai vùng là các ống bài tiết có kích
thước hiển vi gọi là các ống thận, kết hợp với
nhiều mao mạch .
Ðơn vị chức năng của thận là ống thận. Ống
thận gồm có một khối cầu của các mao mạch
gọi là quản cầu và một ống dài cuộn xoắn.
Ðầu tận cùng của ống hình thành một cơ quan
gọi là nang Bowmann, bọc quanh quản cầu.

77. Vị trí thận trong cơ thể người

78. Mặt cắt ra của thận

79. Cấu tạo hệ bài tiết

80. Huyết áp đẩy máu, nước, urê, muối và các chất nhỏ hòa
tan khác từ máu trong quản cầu đi vào lòng ống của
nang Bowmann. Chất dịch bên trong ống của ống
thận được gọi là dịch lọc.
Từ nang Bowmann, dịch lọc đi ngang qua 3 vùng của
ống thận: ống lượn gần, quai Henle và ống lượn xa.
Ống lượn xa đổ vào ống góp chung. Ống này nhận
dịch lọc từ nhiều ống thận khác nhau. Nhiều ống góp
chung của thận đổ vào trong bể thận

81. Sơ đồ cấu tạo bài tiết

82. Bài tiết và tái hấp thu

83. Sự tái hấp thu ở ống thận
Sự tái hấp thu giúp cho các chất cần thiết trong dịch lọc khỏi bị
mất đi. Chỉ một mình nước đã góp phần tạo nên 170 lít dịch
lọc mỗi ngày và sẽ cần phải được thay thế nếu nó bị thải ra
khỏi cơ thể (nghĩa là phải uống gần 300 lit nước mỗi ngày).
Sự tái hấp thu có chọn lọc phần lớn nước và các chất hòa tan là
một trong những chức năng của các ống thận.
Ở người, đầu tiên dịch lọc đi qua ống lượn gần, qua quai Henle,
sau đó đi vào ống lượn xa và cuối cùng đổ vào ống góp chung.
Khi dịch lọc đi qua những ống nầy, có khoảng 99% nước
được tái hấp thu nhờ thẩm thấu qua các tế bào của thành ống
và trở về máu trong lưới mao mạch.

84. Hình ảnh. Sự tái hấp thu ở ống thận

85. Các dạng tế bào máu
Hồng cầu
Tiểu cầu
Bạch cầu
Hệ tuần hoàn

86. Sơ đồ hệ tuần hoàn

87. Hệ tuần hoàn hở
• Côn trùng và các động vật chân khớp khác, đa số nhuyễn thể có hệ
tuần hoàn hở.
• Máu trực tiếp thấm quanh các cơ quan.
• Không có sự cách biệt giữa máu và dịch mô, và dịch cơ thể hỗn
hợp này được gọi là dịch máu.
• Có 1 hoặc nhiều tim bơm dịch máu vào trong một hệ thống xoang
bao quanh các cơ quan,xảy ra sự trao đổi chất giữa dịch máu và tế
bào của cơ thể.

88. Sơ đồ hệ tuần hoàn hở

89. Hệ tuần hoàn kín
• Giun đất, mực, bạch tuộc và tất cả các động vật có xương sống
đều có hệ tuần hoàn kín.
• Máu chỉ giới hạn trong các mạch và cách ly với dịch mô.
• Có một hoặc nhiều tim bơm máu vào trong một mạch lớn các
mạch nhỏ phân bố vào các cơ quan.
• Các chất khuếch tán từ máu vào dịch mô và vào tế bào.
• Hệ tuần hoàn kín với áp suất máu cao, do đó sự vận chuyển
máu cung cấp chất dinh dưỡng cho nhu cầu trao đổi chất cao
trong các mô và tế bào.

90. Sơ đồ hệ tuần hoàn kín

91. Hệ tuần hoàn của người
• Máu vào tâm nhĩ phải (right atrium) qua tĩnh mạch chủ trên hoặc tĩnh
mạch chủ dưới (anterior or posterior vena cava).
• Qua một van ba lá (tricuspid valve) đi vào tâm thất phải (right
ventricle).
• Tâm thất phải đẩy máu qua van bán nguyệt (pulmonary semilunar
valve) vào động mạch phổi (pulmonary artery),
• Tại phổi, động mạch phổi phân nhánh nhiều lần cuối cùng là phế
nang (alveoli).
• Từ các mao mạch, máu đi qua các tĩnh mạch nhỏ, vào tĩnh mạch phổi
(pulmonary vein) chạy về tim.
• Bốn tĩnh mạch phổi đổ vào buồng trên bên trái của tim gọi là tâm nhĩ
trái (left atrium).
• Từ tâm nhĩ trái, máu đi qua van hai lá (bicuspid valve) vào tâm thất
trái (left ventricle) Như vậy tâm thất trái chứa máu giàu Oxy
• Khi co bóp, nó đẩy máu qua van bán nguyệt (aortic semilunar valve)
vào động mạch chủ (aorta) để phân bố máu đến các động mạch cung
cấp cho tất cả các phần của cơ thể

92. Sơ đồ hệ tuần
hoàn ở người

93. Sơ đồ hoạt động hệ tuần hoàn của người

94. Hoạt động của tim

95. Hình ảnh mặt cắt của tim người

96. Hệ tuần hoàn các loài động vật
• Cá : tim có 2 ngăn tâm nhĩ nhận máu về từ xoang tĩnh mạch, tâm thất
đẩy máu đi qua hệ động mạch lên khe mang. 1 vòng tuần hoàn.
• Lưỡng cư : tim có 3 ngăn: 2 tâm nhĩ, 1 tâm thất. Cùng với sự di
chuyển lên cạn, phổi xuất hiện và đã hìnhthành 2 vòng tuần hoàn:
Vòng tuần hoàn lên phổi (vòng tuầnhoàn nhỏ), vòng tuần hoàn đưa
máu đi khắp cơ thể (vòng tuần hoàn lớn).
• Bò sát : sống trên cạn, hô hấp phổi Tim có 4 ngăn: 2 tâm nhĩ, 2 tâm
thất. Tuy nhiên vách ngăn tâm thất không hoàn toàn, còn lỗ thông liên
thất nên máu vẫn bị pha ít nhiều.
• Chim và động vật có vú :tim có 4 ngăn 2 tâm nhĩ, 2 tâm thất riêng
biệt. 2vòng tuần hoàn hoàn chỉnh và riêng biệt. Máu tĩnh mạch ở tâm
nhĩ và tâm thất phải, máu động mạch ở tâm nhĩ và tâm thất trái.

97. Sơ đồ tuần hoàn của các loài

98. Ông sinh dục của nam giới (nhìn từ phía trước)

99. a. Ở nam giới
Ở nam giới, hormone sinh dục chính là các androgen,
trong đó quan trọng nhất là testosterone. Androgen là
các hormone steroid được sản xuất chủ yếu từ các tế
bào kẻ của tinh hoàn, chịu trách nhiệm trực tiếp đối
với các đặc tính sinh dục sơ cấp và thứ cấp ở nam
giới.
Các đặc tính sinh dục sơ cấp là những đặc tính có liên
quan đến hệ sinh dục: sự phát triển của ống dẫn tinh,
bộ phận sinh dục ngoài và sự tạo tinh trùng. Các đặc
tính sinh dục thứ cấp là những đặc điểm không quan
hệ với hệ sinh dục, bao gồm giọng nói, sự phân bố
của râu và lông, sự phát triển cơ.

100. Ống sinh dục của nữ giới
A. Nhìn từ phía trước B. Nhìn từ
bên

101. b. Ở nữ giới
Cũng như ở nam giới, tuổi dậy thì ở nữ giới
được xem là bắt đầu thời kỳ sinh sản. Thùy
trước tuyến yên phóng thích nhiều FSH và LH.
Những hormone này gây ra sự chín của buồng
trứng làm chúng bắt đầu tiết ra hormone sinh
dục nữ là estrogen. Hormone này kích thích
sự trưởng thành của tử cung và âm đạo, làm
phát triển các đặc tính sinh dục thứ cấp như
xương chậu nở ra, vú phát triển, thay đổi trong
sự phân bố mỡ của cơ thể... đồng thời xuất
hiện chu kỳ kinh nguyệt.

102. Sự động dục ở động vật
• Sự thay đổi đều đặn trong việc tiết các hormone kích
tuyến sinh dục ở giới cái của hầu hết các loài thú dẫn
đến chu kỳ động dục. Ðó là những thay đổi có tính
chu kỳ trong ống sinh dục và trong sự ham muốn sinh
dục. Giới cái sẽ chấp nhận cho con đực giao phối chỉ
trong một giai đoạn ngắn của chu kỳ, gần thời điểm
rụng trứng khi lớp màng nhầy tử cung dầy nhất và
ham muốn sinh dục cao nhất.
• Nhiều loài thú chỉ có một hoặc vài chu kỳ động dục
trong một năm.

103. • Người và các linh trưởng không có chu kỳ động dục,
con cái sẵn sàng tiếp nhận con đực trong suốt chu kỳ
sinh dục.
• Lớp màng nhầy tử cung không được tái hấp thu nếu
sự thụ tinh không xảy ra mà một phần của lớp màng
bị bong ra kèm theo hiện tượng chảy máu trong một
giai đoạn gọi là kỳ kinh nguyệt.
• Chu kỳ kinh nguyệt của người trung bình là 28 ngày.
Thời gian của mỗi chu kỳ thay đổi từ người này đến
người khác và từ chu kỳ này đến chu kỳ khác trên
cùng một người.

104. Chu kỳ phát triển của trứng

105. Cấu tạo hệ nội tiết

106. Quá trình sinh sản
Có hai phương thức sinh sản ở động vật:
• Sinh sản vô tính (asexual reproduction) là sự tạo
thành cá thể con mà bộ gen của chúng chỉ thừa
hưởng từ một cá thể bố hoặc mẹ, không có sự
phối hợp giữa tinh trùng và trứng. Sự sinh sản
vô tính hoàn toàn dựa trên sự phân bào nguyên
phân.
• Sinh sản hữu tính (sexual reproduction) ở động
vật là sự tạo thành cá thể con do sự phối hợp
giữa hai giao tử đơn bội (tinh trùng và trứng) để
tạo thành một hợp tử lưỡng bội.
– Các giao tử được thành lập bằng cách giảm phân, và
sinh sản hữu tính thường bao gồm hai cá thể bố và
mẹ, cả hai cùng góp phần vào bộ gen của cá thể con.

107. Sinh sản vô tính (asexual reproduction)
• Nhiều động vật không xương sống có thể sinh sản vô
tính bằng cách phân đôi (fission)
• Một cá thể ban đầu phân chia thành hai hoặc nhiều cá
thể có kích thước gần bằng nhau
• Một số khác như thủy tức nước ngọt sinh sản bằng cách
nảy chồi (budding) tạo ra các cá thể con.
• Các cá thể con có thể tách khỏi bố mẹ hoặc vẫn còn dính
với cá thể ban đầu, tạo thành tộc đoàn

108. Sinh sản vô tính
• Lấy nhân của một tế bào sinh dưỡng cấy vào tế bào trứng
rỗng(tế bào trứng đã được loại bỏ hoàn toàn nhân)rồi mã hoá
lại.
• Tế bào trứng sẽ được kích thích để tự phân chia.
• Sau đó tế bào sẽ được cấy vào một vật mang thai.
• Phôi thai sẽ được hình thành và phát triển thành một cơ thể
hoàn chỉnh.
Hình ảnh cừu Dolly
được sinh ra được sinh
sản bằng phương pháp
vô tính

109. Sơ đồ phương pháp sinh sản cừu Dolly

110. -2004 : Nhân bản bò bằng kỹ thuật chuyển
nhân chuỗi :các nhà khoa học Ôxtrâylia đã
nhân bản một con bò bằng kỹ thuật chuyển
nhân chuõi tên là Brandy ,con bò giống
Holstein-Fresian vào tháng 12/2004
-27/6/2005:Việt Nam nhân bản được phôi
nang sao la .Tuy các phôi nang này dừng
phân chia sau 10-12 ngày tuổi vì chưa có tử
cung phù hợp để nuôi tiếp nhưng kết quả đã
chứng tỏ thành công ban đầu trong công
nghệ nhân bản nước ta
-Tháng 11/2004 : các nhà khoa học Trung
Quốc đã tiến hành nhân bản thành công gấu
trúc -một loài động vật quý hiếm có nguy
cơ bị tuyệt chủng

111. -25/8/2005 : Các nhà khoa
học Hàn Quốc cho biết họ đã
thành công trong nhân giống
để trị ung thư ,4 chú lợn sinh
ra với sự biến đổi thành công
như mong muốn
-Tháng 10/2005 : Các
chuyên gia Italia đã
nhân bản thành công
một nhóm lợn nhỏ có 14
con. Những con lợn
này có thể giúp họ
nghiên cứu việc cấy
ghép tạng lợn cho người

112. Ngày 3/8/2005 Hàn Quốc tạo dòng
thành công con chó đầu tiên trên thế
giới .Con chó này được đặt tên là
Snuppy , khi sinh ra nặng 530g sau
60 ngày trong bụng mẹ mang
2/11/2005: Con dê Boer đầu tiên
trên thế giới sinh sản vô tính từ tế
bào noãn đã chào đời lúc 9h05
sáng 2/11 tại viện nghiên cứu thú y
Thiên Tân
14/2/2006 : Con cừu nhân bản đầu
tiên tại Trung Đông chào đời.Nỗ
lực này thể hiện tham vọng của
Iran trở thành một cường quốc
công nghệ cao trong khu vực

113. Vì do một số lý do về đạo đức đề tài này đã gây ra nhiều tranh
cãi trên thế giới và được loại bỏ khỏi công trình nghiên cứu ở
một số nơi.
Nhân bản vô tính con người có hay không? Về mặt lý thuyết
nhân bản vô tính con người giống như quy trình chung của
nhân bản vô tính.

114. Sinh sản hữu tính
Sinh sản hữu tính là kiểu sinh sản tạo ra cá thể mới qua hình
thành và hợp nhất giao tử đơn bội đực và giao tử đơn bội cái
tạo ra hợp tử lưỡng bội , hợp tử sau đó phát triển thành cá
thể mới.
Sinh sản hữu tính ở hầu hết các loài động vật là một quá trình
gồm 3 giai đoạn nối tiếp nhau :
• Hình thành tinh trùng vầ trứng ( hình thành giao tử. )
• Thụ tinh ( giao tử đực kết hợp giao tử cái tạo thành hợp tử )
• Phát triển phôi hình thành cơ chế mới.

115. Sinh sản hữu tính
Có 4 dạng chính được tìm thấy ở động vật
• Sự tiếp hợp : xảy ra khi hai cá thể hòa hợp
và trao đổi vật liệu di truyền (trùng đế
giày )
• Lưỡng tính sinh : hầu hết các động vật
lưỡng tính(hải miên, trùng đất )
• Trinh sản : trong đó một trứng không thụ
tinh tự phát triển thành một cá thể mới( ong,
kiến)
• Ðơn tính sinh : là dạng sinh sản quen thuộc
nhất phổ biến ở hầu hết các động vật có
xương sống

116. Một số hình thức sinh sản ở động vật
Nảy chồi ở thủy tức
Sự tái sinh ở thằn lằn Sự tiếp hợp ở trùng đế
giày
Giao phối ở Trùng đất

117. Quá trình thụ tinh của gà

118. Quá trình thụ tinh của loài ếch

119. Quá trình thụ tinh trứng

120. Sự thụ tinh
Sự phát triển
của hợp tử

121. Sự phát triển của phôi

122. Sự nuôi phôi