SlideShare a Scribd company logo
1 of 14
Download to read offline
‘De Bioscoop in beeld’ is een gratis publicatie van Van
Spronsen & Partners horeca-advies
Profiel van de Bioscoop-markt
Bioscoop
De
in beeld
Jaargang: 2009
Profiel van de Bioscoop-markt
Blikje buitenland
Brancheontwikkeling2
Consument4
Interessante ontwikkelingen7
8
Interview met Y. Bredewold9
Trends en ontwikkelingen10
Inhoudsopgave
Toekomstvisie12
aantal stoelen aantal jongeren jongeren per stoel
Zuid-Holland 7.858 355.012 45,2
Utrecht 7.338 178.746 24,4
Gelderland 11.990 290.069 24,2
Friesland 3.944 94.178 23,9
Noord-Brabant 14.574 346.661 23,8
Overijssel 7.567 167.940 22,2
Noord-Holland 11.997 254.870 21,2
Flevoland 3.518 62.202 17,7
Groningen 5.193 91.800 17,7
Zeeland 2.996 51.714 17,3
Limburg 9.505 155.533 16,4
Drenthe 4.181 64.873 15,5
3 grote steden 24.638 258.009 11,6
Nederland 115.299 2.371.607 21,6
Bioscoopdichtheid
Jongeren tussen 12 en 23 jaar zijn de belangrijkste doelgroep voor bioscopen. De
bioscoopdichtheid geeft het aantal jongeren per bioscoopstoel weer. In de tabel zijn de drie
grote steden (Amsterdam, Rotterdam en Den Haag) apart vermeld en dus niet meegenomen in
de desbetreffende provincies. De drie grote steden beschikken over de hoogste dichtheid.
Hieruit kan geconcludeerd worden dat de bioscopen in de drie grote steden een regionale
functie bekleden. De provincie Utrecht beschikt over de laagste dichtheid. Theoretisch gezien
is hier nog ruimte voor uitbreiding.
Recette en bezoek
In de grafiek hiernaast is de ontwikkeling van het aantal bezoeken en de totale recette
(exclusief horeca-bestedingen) weergegeven. In 2007 bedroeg de opbrengst € 159,7 miljoen,
waarvan bijna 50% van afkomstig is uit top 20 films, de zogenaamde kas-krakers. Dit komt
neer op ruim € 1.500,= omzet per bioscoopstoel. De totale omzet van de bioscopen is van
1998 tot 2007 jaarlijks met gemiddeld 3,7% gestegen. Ten opzichte van de gemiddelde
jaarlijkse inflatie van 2,2%, is de waarde dus jaarlijks met gemiddeld 1,5% gestegen.
Schaalvergroting & schaalverkleining
In 2008 telt Nederland 131 bioscopen en 30 filmtheaters. Het aantal bioscopen is vanaf 2003
met bijna 8,5% afgenomen en ten opzichte van tien jaar geleden zelfs ruim 12%. Daarentegen
is het aantal filmtheaters vrij stabiel gebleven. In de grafiek hiernaast is de ontwikkeling
weergegeven van het aantal bioscopen en filmtheaters. Gezamenlijk bieden deze
gelegenheden in 2008 112.000 stoelen, waarvan 6.200 stoelen in de filmtheaters, en
vertonen zij op 664 doeken verschillende films. Het aantal stoelen is ten opzichte van 2003
met ruim 3% toegenomen en ten opzichte van 1999 zelfs bijna 14,5%. In 2008 beschikt de
gemiddelde bioscoop in Nederland over 4,5 zalen en 180 stoelen per zaal. In 2003 was dit
nog 3,8 zalen met gemiddeld 190 stoelen per zaal. Er is dus sprake van schaalvergroting in
het totaal aantal zalen, maar een schaalverkleining in het aantal stoelen per zaal.
In tien jaar tijd is het aantal bioscopen met ruim 12% afgenomen
Bron: Jaarboek
2008, NVB en
NVF
Bron: Jaarboek 2008, NVB en NVF en CBS
Brancheontwikkeling
Recette en bezoek
0
50
100
150
200
1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007
Brutorecette(*mlj)
0
5
10
15
20
25
30
Bezoek(*mlj)
bruto recette (*mlj) bezoek (*mlj)
2
Ontwikkeling bioscopen en filmtheaters in Nederland
0
100
200
300
400
500
600
700
1998 2000 2002 2004 2006 2008
aantalzalel/bioscopen
90
95
100
105
110
115
aantalstoelen*1.000
bioscopen doeken stoelen
Bron: Jaarboek
2008, NVB en
NVF
Bron:
Jaarboek
2008, NVB
en NVF en
CBS
Bioscoopexploitanten
De bioscoopmarkt in Nederland wordt gedomineerd door vier grote ketens,
waarvan Pathé de grootste is met een marktaandeel van bijna 37% van de totale
omzet. JT Bioscopen (20%), Minerva (11%) en Wolff (9,6%) zijn de overige
grootste ketens. Pathé is de enige van deze ketens die in de drie grote steden
opereert. De overige ketens zijn voornamelijk in de middelgrote steden gevestigd.
Deze vier ketens ontvangen gezamenlijk ruim 77% van de bezoekers, ruim 77%
van de totale recette in ons land en beschikken over bijna 69% van alle stoelen,
hoewel nog niet de helft (48%) van het totaal aantal bioscopen en filmtheaters
deel uitmaakt van deze ketens. De vier grote ketens beschikken gezamenlijk over
77 bioscopen, ruim 390 doeken en bijna 77.000 stoelen. Dit is te verklaren door
de grotere capaciteit aan stoelen en zalen. In 2008 is het gemiddeld aantal zalen
per bioscoop bij de grote ketens (vijf) groter ten opzichte van 3,6 zalen bij de
overige commerciële bioscopen. Tevens ligt het gemiddeld aantal stoelen per zaal
hoger, namelijk 195 stoelen in de grote ketens ten opzichte van 150 stoelen in
de overige commerciële bioscopen.
Filmtheaters
De filmtheaters beschikten in 2007 over een marktaandeel van circa 4,5% en ontvingen 5,2% van het totale
aantal bezoekers. In 2002 was dit nog 3,5% marktaandeel en 4,4% van de bezoekers, een lichte stijging dus.
Vanwege de vertoning van voornamelijk art-house films, is het filmtheater vooral onder hoogopgeleiden
populair. Ook bij de filmtheaters is sprake van schaalvergroting in het aantal zalen en schaalverkleining in
het aantal stoelen per zaal. In 2002 beschikten de filmtheaters gemiddeld over 1,9 zalen en 84 stoelen per
zaal. In 2007 beschikten zij over 2,5 zalen met gemiddeld 80 stoelen per zaal.
Brancheontwikkeling
3
Bezoekersprofiel
De tabel hiernaast geeft het bezoekers- en niet-bezoekersprofiel van
bioscopen weer. Volgens het ContinuVrijeTijdsOnderzoek van het NRIT blijkt
dat de totale gemiddelde besteding tijdens een bezoek aan de bioscoop in
2007 €10,30 per persoon was. Aan horeca en retail besteedt men gemiddeld
€3,40. De duur van een bioscoopbezoek is gemiddeld 3 uur en 27 minuten.
De gemiddelde top-20 film duurt circa 2 uur, dus een bezoeker besteedt
gemiddeld bijna anderhalf uur buiten de film om, in de bioscoop. Dit betekent
een kans voor de horeca. De koopmoeitebereidheid voor een bezoek is ruim
17 kilometer. Het vaakst wordt hiervoor de auto gepakt. Verder vindt 22%
van alle bioscoopbezoeken op zaterdag plaats in vergelijking met gemiddeld
12% op doordeweekse dagen. Een bezoek aan de bioscoop is voornamelijk ‘s
middags en ‘s avonds populair. De groepsgrootte bij een bezoekje aan de
bioscoop is gemiddeld 3,1 personen.
Jongeren
Jongeren tussen de 12 en 17 en tussen 18 en 23 jaar gingen in 2007 respectievelijk 3,3 en 3,95 keer per
jaar naar de bioscoop. Totaal ging de Nederlander gemiddeld tussen de 1,4 en 1,7 keer naar de bioscoop.
Volgens het Centraal Bureau voor Statistiek zal het aantal autochtonen jongeren tussen de 12 en 23 jaar
afnemen tot 2025 met bijna 8%, terwijl het aantal allochtone jongeren gaat toenemen (+7,1% tot 2025). Uit
onderzoek (Crok et al, 2002) is gebleken dat de allochtone jongeren minder gebruik maken van het
culturele- en uitgaansaanbod in ons land. Echter, door verdere integratie zal de populariteit van bioscopen
bij allochtone jongeren toenemen. Door het aanbod meer op deze groep aan te passen wordt het
aantrekkelijker voor deze groep jongeren de bioscoop te bezoeken. Door bijvoorbeeld LadiesNights,
kinderfeestjes of GayNights worden ook andere doelgroepen aangesproken om het gemiddeld aantal
jaarlijkse bezoeken te vergroten.
Bron: Bioscoopmonitor 2007, NVB en NVF
Personen die in 2007 niet naar
de bioscoop zijn geweest
Minder frequente
bezoekers (1-2
keer)
Frequente
bezoekers (3 keer
of vaker)
- leeftijd: zijn vaker 40+ - vaak jonger dan
55 jaar
- zijn relatief jong
(12-29 jaar)
- wonen vaker in regio Noord - wonen vaker in de
3 grote steden
- wonen vaker in de
3 grote steden
- zijn vaak alleenstaand of
tweepersoons-huishouden
- huishoud- grootte
veelal 3 of meer
personen
- huishoud- grootte
veelal 3 of meer
personen
- komen vaker uit een lagere
sociale klasse
- relatief vaak
midden tot hogere
sociale klasse
- relatief vaak
midden tot hogere
sociale klasse
- zijn relatief vaker lager
opgeleid (LBO, MBO)
- opleiding vaker
HBO+
- opleiding vaker
HBO+
Consument
44
Bezoekfrequentie en motieven
In 2007 zijn de belangrijkste motieven om naar een bepaalde top-20 film te
gaan de verhaallijn, reclame op televisie of aanbevelingen van anderen. Ten
opzichte van 2006 is het belang van de verhaallijn, de acteurs en actrices en de
trailer in de bioscoop toegenomen.
Reclame heeft een grote invloed op de bekendheid van films. De belangrijkste
kanalen hiervoor zijn televisie, reclame in bioscopen, of kranten en dagbladen.
67% van de bioscoopbezoekers geeft aan een filmreclame op televisie gezien te
hebben. Daarnaast is reclamemateriaal in de bioscoop (46%) en de krant of
dagblad (41%) nog steeds een sterk medium.
In de tabel hiernaast is duidelijk te zien is dat de bezoekfrequentie in de drie
grote steden een stuk hoger ligt dan het landelijk gemiddelde.
De bezoekfrequentie van bioscoopbezoekers per maand ligt in 2007 gemiddeld
op 0,27 keer. De bezoekfrequentie per maand is in januari (0,42) en februari
(0,41) het hoogst. Ook juli (0,31), december (0,29) en augustus (0,28) scoren
relatief hoog.
Bron: Bioscoopmonitor 2007, NVB en NVF
Bereik
Van alle Nederlanders van vier jaar of ouder gaat 49% één of meerdere malen per jaar
naar de bioscoop. Het bereik is het hoogst onder jongeren van 12 tot 17 en 18 tot 23 jaar,
respectievelijk 80% en 81% in 2007. Ook onder kinderen van 4 tot 11 jaar is het bereik
met 75% hoog. In Nederland heeft de regio Noord het laagste bereik met 44% en de drie
grote steden het hoogste bereik met 57%.
In de figuur hiernaast wordt het maandelijkse bereik onder bioscoopbezoekers
weergegeven. In januari en februari is het bereik het hoogst met 31% en 27%. In de
maanden april en juni is het bereik met 14% het laagst.
Bron: Bioscoopmonitor 2007, NVB en NVF
Consument
Gemiddelde bezoekfrequentie per regio
1,74
2,35
1,67
1,11
1,7 1,84
0
0,5
1
1,5
2
2,5
Gem Drie grote
steden
Rest west Noord Oost Zuid
2004 2005 2006 2007
5
Foto is eigendom van Van Spronsen & Partners horeca-advies
Een 35mm filmrol zal in de bioscopen langzaam plaatsmaken voor diverse digitale technieken als High Definition.
Mengfuncties
Het Metropolis in Antwerpen beschikt over 24 zalen, waarvan de grootste een capaciteit heeft van circa 750
personen. Op en rond het complex bevinden zich verschillende cafés, restaurants en een cd/dvd winkel. Bezoekers
hebben de mogelijkheid om een hele dag of avond door te brengen op het complex.
MustSee bioscopen
De zalen van dit nieuwe concept van Minerva en Wolff Cinema Group zijn uitgerust met een Club-gedeelte. Dit
aparte Club-gedeelte heeft stoelen en banken van verschillende afmetingen met een ieder een eigen tafeltje. De
rest van de zaal is in normale opstelling ingericht. Op deze manier krijgen de bezoekers een extra keuzeoptie en
wordt de opbrengst per vertoonde film vergroot, omdat de prijs van een Club Seat hoger ligt dan een normale
stoel. Recentelijk is er een nieuwe MustSee bioscoop in Breda geopend, waarmee het totaal op vier bioscopen
komt.
Inbreiding
Het Pathé Tuschinski in Amsterdam is meer dan alleen een bioscoop. De bioscoop wordt gebruikt voor
galapremières, congressen, feesten en concerten. Op deze manier combineert de bioscoop meerdere functies.
Tijdens het bekijken van een film kan tevens een wijnarrangement worden besteld wat zorgt voor hogere
bestedingen per bezoeker.
Foto afkomstig van www.kinepolis.com
Foto afkomstig van www.amsterdamimage.com
Foto afkomstig van www.mustsee.nl
Filmfestivals
Het Nederlands Filmfestival werd in 2008 door 145.000 mensen bezocht, ten opzichte van 2003 is dit een stijging van
38% (2003: 105.000 bezoekers). Het Film Festival Rotterdam ontvangt al enkele jaren achtereen 350.000 bezoekers.
Op filmfestivals worden voornamelijk onafhankelijke art-house films vertoond, waardoor er geëxperimenteerd kan
worden met film. Meer mensen raken dus geïnteresseerd in art-house films, wat een positief effect heeft op de vraag
naar filmtheaters.
Foto’s afkomstig van www.wereldomroep.nl
En home.planet.nl
Interessante ontwikkelingen
7
In dit onderdeel bekijken we verschillende bioscopen in het buitenland. Hierin zijn verschillende ontwikkelingen te ontdekken. Voornamelijk het belevingsaspect en de
uitstraling als luxe zien we terug in het buitenland.
Interieur als beleving
Het AMC Pacific Place Cinema in Hong Kong is een zeer futuristische bioscoop. Buiten
het futuristische design zijn alle stoelen van leer en extra ruim. Zelfs de bewegwijzering
is aangepast aan de futuristische look. De ticketbox lijkt meer op de receptie van een
chique hotel en aan de speciaal ontworpen Aqua-bar zijn tien soorten mineraalwater te
koop.
In deze bioscoop wordt veel aandacht besteed aan het interieur. Door middel van het
interieur wordt de beleving vergroot.
Grotere doeken als beleving
In enkele bioscopen van Greater Union and Birch Carrol & Coyle Cinemas (Australië) zijn
gigantische doeken van 25 meter doorsnee geplaatst. In deze zalen zijn eveneens grotere
stoelen en digitaal geluid aangebracht. Door deze grotere afmetingen wordt de beleving
geïntensifieerd.
In andere bioscopen van ditzelfde concern is het mogelijk om te genieten van ‘GoldClass
cinema’. Dit zijn kleine zalen voor 30-40 personen waar een compleet menu geserveerd
wordt, bestaande uit verschillende kleine hapjes. Er is tevens een ober beschikbaar of je kan
plaatsnemen in de GoldClass lounge. Op deze manier wordt er meer luxe en service geboden
aan de gast.
Luxe als beleving
Deze exclusieve privé club in Londen, The Rex Cinema and Bar heeft een warm
jaren ’30 interieur met veel pluche en kristallen kandelaars. In de bar worden
diverse cocktails geserveerd. Tevens wordt er een uitgebreide wijn- en
champagnekaart aangeboden. De bioscoopzaal biedt ruimte aan 75 personen en is
voorzien van ruime, luxe stoelen. Diverse beroemdheden als Justin Timberlake,
Usher en Britney Spears hebben deze bioscoop al bezocht. The Rex is een goed
voorbeeld van hoever luxe en comfort doorgevoerd kunnen worden in een bioscoop.
Foto afkomstig van www.flickr.com
Fotoafkomstig van www.greaterunion.com.au
Foto afkomstig van www.fluideating.co.ukau
Blikje buitenland
8
Zijn er in de toekomst minder bezoekers te verwachten gezien de demografische ontwikkelingen? (vergrijzing, toename aantal
allochtone jongeren)
“Wij verwachten in de toekomst niet minder bezoekers dan nu. De demografische ontwikkelingen laten een duidelijke daling zien
van de groep tot 25 jaar (onze core doelgroep is 16-25 jaar), maar we zien ook dat er kansen bestaan om ouderen (50+ bios),
allochtonen (bijv. bollywoodfilms scoren erg goed) en andere doelgroepen meer aan te spreken (gay nights, ladies nights,
meezingbioscoop, kinderfeestjes). De gemiddelde frequentie van bioscoopbezoek zal in deze categorieën stijgen en de daling van
de jeugd compenseren. Daarnaast zien we dat initiatieven als de Pathé Unlimited Card (met deze kaart krijg je onbeperkt toegang
tot alle reguliere filmvoorstellingen in alle Pathé bioscoopen in Nederland) voor een enorme stijging in het aantal bezoeken per
jaar per persoon zorgen in de categorie tot 25 jaar. Dus er zijn ook mogelijkheden om de jeugd vaker naar de bioscoop te laten
gaan en ondanks de daling in aantal personen toch op hetzelfde niveau te blijven danwel te stijgen.”
Het totaal aantal bioscoopstoelen in Nederland daalt. Hoe is deze ontwikkeling te verklaren?
“Er worden meer zalen gebouwd/verbouwd met minder stoelen. De trend is het aanbieden van kleinere zalen. Zo ontstaan er
hogere bezettingspercentages. Niet iedere film kan een zaal met 750 stoelen wekenlang vullen. Een stoel kun je maar één keer
verkopen. Lege stoelen betekenen definitief omzetverlies. In feite verschillen we niet veel van hotels en hun streven naar hoge
kamerbezettingen. Meer zalen bieden daarnaast ook meer mogelijkheden om een diversiteit aan films en alternative content te
kunnen aanbieden. Kortom, liever acht zalen met ieder 150 stoelen dan een bioscoop met drie zalen van 500 stoelen.”
In welke ontwikkelingen ziet u potentie voor de branche?
“Een ontwikkeling met potentie is digitale cinema (we blijven onszelf dan onderscheiden van de home cinema sets) en “alternative
content” (bijv. live concerten, live opera, live sportevenementen etc). We bieden dit sinds een jaar aan en daar is enorm veel
behoefte aan. Via satellietverbindingen en uitstekende beeld- en geluidsfaciliteiten (soms in combinatie met 3D) zorg je voor een
volwaardig alternatief voor het evenement an sich.”
Ziet u piraterij of de opmars van YouTube e.d. als een bedreiging voor de branche?
“Bioscoopbezoek is al jaren gestabiliseerd tot licht stijgend. Ondanks alle bedreigingen als piraterij blijft het voor velen een
avondje uit. En dat is ook wat wij bieden.”
Welke ontwikkelingen zijn volgens u het meest bedreigend voor de bioscoopbranche?
“Bedreigend is eigenlijk alleen piraterij. De branchevereniging schat in dat, door piraterij, 50% van de totale omzet op jaarbasis
wordt gemist. Dat zijn gigantische percentages. Het is moeilijk je er tegen te wapenen, maar via o.a. Stichting Brein wordt er al het
mogelijke aan gedaan. Een kleine bedreiging is de steeds kortere tijd tussen release van de film en van de dvd. Echter, wij zien
nog steeds dat een dvd kijken door de consument als een 'tussendoortje' gepland wordt of iets wat de kinderen bezig houdt. Het
aspect van een avondje uit zijn kan het nooit vervangen. En op een groot scherm een film zien is toch anders dan op een 42"
scherm.”
Youry Harvey Bredewold is senior manager Marketing & Concessions bij de grootste bioscoopexploitant van Nederland, Pathé Bioscopen. Met een marktaandeel van
bijna 37% is het interessant om te horen hoe zij tegen ontwikkelingen in de markt aan kijken.
Interview met Y. Bredewold
9
In--house activiteiten
In-house activiteiten kunnen op verschillende manieren toegepast worden.
Zoals op de foto te zien is, is het mogelijk om een traditionele opstelling te
behouden en voor de bezoekers een tafeltje toe te voegen waar men een
maaltijd kan nuttigen. Voor of tijdens de film kan een (thema)diner worden
geserveerd geheel in stijl van de film.
Wanneer de zaal niet gebruikt wordt voor filmvertoning, kan een zaal
worden gebruikt voor bijvoorbeeld lezingen of vergaderingen. Zo worden
bijvoorbeeld de zalen van Pathé Schouwburgplein in Rotterdam gebruikt als
collegezaal voor Erasmus studenten geneeskunde.
Beleving en horeca
Met digitale cinema komen de films op een schijfje of via de satelliet de bioscoop
binnen. Op deze manier kunnen bioscopen ook live voetbalwedstrijden of
operavoorstellingen vertonen. Tevens is het mogelijk om effecten toe te voegen in
de film zoals waterdruppels en geur. Dit draagt bij aan de beleving tijdens de film.
Horecaconcepten doen zijn intrede binnen de bioscopen. Eind 2008 haalde Pathé
Bioscopen het bekende Franse loungeconcept Buddha bar naar zijn vestiging aan
het Leidseplein in Amsterdam. De opening hiervan staat rond het einde van de
zomer op de planning. Op deze manier willen zij een compleet avondje uit bieden.
In de toekomst moet het bij Pathé mogelijk zijn om je kaartje aan tafel tijdens het
diner te bestellen en dat de bediening een seintje geeft wanneer de film begint.
Piraterij
Uit het interview is gebleken dat de branchevereniging schat dat de bioscopen
circa 50% van hun omzet mislopen door piraterij. Via onder andere Stichting Brein
wordt er alles aan gedaan om dit tegen te gaan. In Frankrijk en Engeland bestaat
al een strengere wetgeving die ervoor kan zorgen dat mensen die herhaaldelijk
illegaal films downloaden van internetgebruik ontzegd kunnen worden door hun
provider.
Foto afkomstig van www.nightliferatings.com
Trends & Ontwikkelingen
10
Film verhuur- en verkoopmarkt
Volgens cijfers van de Nederlandse Vereniging van Producenten en Importeurs
van beeld- en geluiddragers (NVPI) blijkt dat de verhuurmarkt van video’s en
dvd’s tussen 2003 en 2005 zijn omzet met 30% zag dalen tot €107 miljoen.
De verkoopmarkt van deze schijfjes groeit echter jaar na jaar. Zo werd er in
2003 nog voor €323 miljoen verkocht, in 2007 was dit gestegen tot €350
miljoen (+8%). De grootste groei ligt bij de verkoop van (televisie)series. Deze
series nemen inmiddels 26% van de totale dvd-omzet voor hun rekening. Tevens
zorgt een succesvolle film in de bioscoop voor een verhoogd succes in de losse
verkoop erna.
Yield management
Bedenker van EasyCinema, Stelios Haji-Ioannou (EasyJet), zag dat de gemiddelde
zaalbezetting in Engelse bioscopen laag was. Door de toepassing van yield
management daalt de prijs van een kaartje tijdens de niet-populaire uren,
waardoor de gemiddelde bezetting kan stijgen. Ook is het mogelijk om je kaartje
ruim van te voren te kopen, waardoor de prijs lager is. Naarmate de
vertoningdatum nadert, stijgt de prijs eveneens.
Echter, de grote filmdistributeurs zagen hier niet zoveel in, omdat zij van mening
waren dat deze aanpak niet leidt tot meer bezoekers en hogere omzetten. De
distributeurs krijgen een vast percentage van de filmopbrengst en vreesden voor
hun omzet door de mogelijk lagere prijzen van filmtickets. EasyCinema kreeg geen
premièrefilms aangeleverd en heeft in 2006 na drie jaar zijn deuren moeten
sluiten.
Met deze prijsafspraak tussen bioscopen en filmdistributeurs wordt concurrentie
tussen bioscopen erg lastig. Men concurreert niet zozeer op prijs, maar eerder op
locatie en faciliteiten. Tevens blijkt hieruit dat de macht van de filmdistributeurs
zeer groot is.
Trends & Ontwikkelingen
11
Product & Innovatie
In de toekomst verwachten wij een tweedeling binnen de
bioscoopbranche. Enerzijds vindt de opkomst van de zogenaamde
servicebioscoop plaats. Door hogere eisen vanuit de consument zal het
serviceniveau in bioscopen stijgen. In kleinere bioscopen in
middelgrote steden was het al langer mogelijk om bijvoorbeeld een
drankje te bestellen tijdens de film. In de grotere bioscopen zal deze
ontwikkeling zich ook voordoen.
Anderzijds is de toename aan populariteit van filmtheaters. Door de
stijgende interesse in filmfestivals zal de vraag naar filmtheaters
doorzetten, evenals de groei in het aantal filmtheaters.
Terug naar zwart-wit films?
De vergrijzing en ontgroening van de maatschappij heeft ook effect op
de bioscoopbranche. Om deze veeleisende consumenten tevreden te
houden moet de komende jaren veel aandacht komen voor veiligheid
en bereikbaarheid (ook voor gehandicapten) van bioscopen. Volgens
onderzoek van Koninklijke Horeca Nederland vinden ouderen dit
namelijk erg belangrijk tijdens een bezoek. Er kan ook gedacht worden
aan speciale filmdagen voor ouderen. Dit heeft als gunstig effect dat de
dagbezetting wordt vergroot.
Schaalvergroting/schaalverkleining
In de toekomst verwachten wij dat de schaalvergroting en
schaalverkleining zal doorzetten. Bioscopen zullen groter worden, maar
wel kleinere zalen aan gaan bieden. Tevens zal de daling in het aantal
bioscopen aanhouden.
Multifunctionaliteit
In de toekomst zal het aantal faciliteiten, zoals cafés en restaurants,
binnen een bioscoop zich uitbreiden.
Tevens zien wij mogelijkheden in het verhuren van zalen voor
bijvoorbeeld congressen en colleges tijdens daluren van de bioscoop.
Ook live concerten zullen in de toekomst in meer bioscopen vertoond
worden.
Toekomstvisie
12
Deze uitgave is van Van Spronsen & Partners
horeca-advies, onderdeel van de Van Spronsen &
Partners Groep.
Hiertoe behoren tevens de volgende onafhankelijke
bedrijven: personeel en salarissystemen,
administratieve dienstverlening en trainingen. Onder
het motto “Anders denken, anders doen” zijn wij al
21 jaar actief binnen de horeca- en leisuremarkt en
stellen wij de opdrachtgever en zijn doel centraal.
De werkzaamheden van horeca-advies bestaan
voornamelijk uit het uitvoeren van haalbaarheids-
onderzoeken, bedrijfs-doorlichtingen, en
rendements-verbeteringen, het ontwikkelen van
nieuwe horecaconcepten, het opstellen van
marketing-communicatieplannen en het geven van
management-ondersteuning.
Voor een compleet overzicht van ons dienstenpakket
verwijzen wij u graag naar onze website
www.spronsen.com. Hier kunt u tevens terecht voor
dagelijkse horeca-gerelateerde nieuwsberichten,
diverse horeca-kennisdocumenten, een lijst van
onze referenties en alle andere uitgaven van onze
brancheprofielen.
Bezoek nu ook www.horecatrends.com, de nieuwe
website van Van Spronsen & Partners.
Van Spronsen & Partners
Bronnenlijst:
Continu VrijeTijdsOnderzoek 2006-2007
Jaarboek 2008, NVB en NVF
Bioscoopmonitor 2007
De Toekomst van de Bioscoop,
afstudeeronderzoek 2007
Nederland houdt van dvd, NVPI
Allochtone jongeren in Nederland – factsheet,
E. Nieuwenhuizen, 2005
www.z24.nl
www.kinepolis.be
www.pathe.nl
www.nvpi.nl
www.greaterunion.com.au
www.rexbar.co.uk
www.slashfilm.com
www.mustsee.nl
www.filmfestival.nl

More Related Content

Viewers also liked (12)

De golfbaan in beeld 2014
De golfbaan in beeld 2014De golfbaan in beeld 2014
De golfbaan in beeld 2014
 
De drankensector in beeld 2009
De drankensector in beeld 2009De drankensector in beeld 2009
De drankensector in beeld 2009
 
2011 Meest Gastvrije Stad rapport
2011 Meest Gastvrije Stad rapport2011 Meest Gastvrije Stad rapport
2011 Meest Gastvrije Stad rapport
 
Partie 2 - Agile, Scrum, Méthodologie – Un tour d’horizon rapide sur la métho...
Partie 2 - Agile, Scrum, Méthodologie – Un tour d’horizon rapide sur la métho...Partie 2 - Agile, Scrum, Méthodologie – Un tour d’horizon rapide sur la métho...
Partie 2 - Agile, Scrum, Méthodologie – Un tour d’horizon rapide sur la métho...
 
continental drift ethan sials harry
continental drift ethan sials harrycontinental drift ethan sials harry
continental drift ethan sials harry
 
Het Aziatische restaurant in beeld 2014
Het Aziatische restaurant in beeld 2014Het Aziatische restaurant in beeld 2014
Het Aziatische restaurant in beeld 2014
 
De koffie en theebar in beeld 2012
De koffie  en theebar in beeld 2012De koffie  en theebar in beeld 2012
De koffie en theebar in beeld 2012
 
Guide.7.conseils.achat.durable
Guide.7.conseils.achat.durableGuide.7.conseils.achat.durable
Guide.7.conseils.achat.durable
 
Clichs 100517034828-phpapp02
Clichs 100517034828-phpapp02Clichs 100517034828-phpapp02
Clichs 100517034828-phpapp02
 
Blog Colunas de Hércules
Blog Colunas de HérculesBlog Colunas de Hércules
Blog Colunas de Hércules
 
6historia y progreso
6historia y progreso6historia y progreso
6historia y progreso
 
(Ne)paprasta matematika: UX + Agile = ?
(Ne)paprasta matematika: UX + Agile = ?(Ne)paprasta matematika: UX + Agile = ?
(Ne)paprasta matematika: UX + Agile = ?
 

More from Van Spronsen & Partners horeca - advies

More from Van Spronsen & Partners horeca - advies (20)

Christmas gestures
Christmas gesturesChristmas gestures
Christmas gestures
 
Het italiaanse restaurant in beeld 2013
Het italiaanse restaurant in beeld 2013Het italiaanse restaurant in beeld 2013
Het italiaanse restaurant in beeld 2013
 
Horecatrends Augustus
Horecatrends AugustusHorecatrends Augustus
Horecatrends Augustus
 
Horecatrends Juli
Horecatrends JuliHorecatrends Juli
Horecatrends Juli
 
Horecatrends Juni
Horecatrends JuniHorecatrends Juni
Horecatrends Juni
 
Rapport Meest Gastvrije Stad 2013
Rapport Meest Gastvrije Stad 2013 Rapport Meest Gastvrije Stad 2013
Rapport Meest Gastvrije Stad 2013
 
Presentatie De Pier Scheveningen 14 augustus
Presentatie De Pier Scheveningen 14 augustusPresentatie De Pier Scheveningen 14 augustus
Presentatie De Pier Scheveningen 14 augustus
 
De IJssalon in beeld 2013
De IJssalon in beeld 2013De IJssalon in beeld 2013
De IJssalon in beeld 2013
 
Horecatrends Mei
Horecatrends MeiHorecatrends Mei
Horecatrends Mei
 
Horecatrends April
Horecatrends AprilHorecatrends April
Horecatrends April
 
Het fitnesscentrum in beeld 2013
Het fitnesscentrum in beeld 2013Het fitnesscentrum in beeld 2013
Het fitnesscentrum in beeld 2013
 
Trends april 2013
Trends april 2013Trends april 2013
Trends april 2013
 
Het bowlingcentrum in beeld 2013
Het bowlingcentrum in beeld 2013Het bowlingcentrum in beeld 2013
Het bowlingcentrum in beeld 2013
 
Het strandpaviljoen in beeld 2012
Het strandpaviljoen in beeld 2012Het strandpaviljoen in beeld 2012
Het strandpaviljoen in beeld 2012
 
Het sterrenrestaurant in beeld 2012
Het sterrenrestaurant in beeld 2012Het sterrenrestaurant in beeld 2012
Het sterrenrestaurant in beeld 2012
 
De discotheek in beeld 2012
De discotheek in beeld 2012De discotheek in beeld 2012
De discotheek in beeld 2012
 
1 en 2 sterrenhotels in beeld 2012
1 en 2 sterrenhotels in beeld 20121 en 2 sterrenhotels in beeld 2012
1 en 2 sterrenhotels in beeld 2012
 
De kookstudio in beeld 2011
De kookstudio in beeld 2011De kookstudio in beeld 2011
De kookstudio in beeld 2011
 
Nederlands franse restaurant in beeld 2010
Nederlands franse restaurant in beeld 2010Nederlands franse restaurant in beeld 2010
Nederlands franse restaurant in beeld 2010
 
Het aziatisch restaurant in beeld 2010
Het aziatisch restaurant in beeld 2010Het aziatisch restaurant in beeld 2010
Het aziatisch restaurant in beeld 2010
 

De bioscoop in beeld 2009

  • 1. ‘De Bioscoop in beeld’ is een gratis publicatie van Van Spronsen & Partners horeca-advies Profiel van de Bioscoop-markt Bioscoop De in beeld Jaargang: 2009 Profiel van de Bioscoop-markt
  • 2. Blikje buitenland Brancheontwikkeling2 Consument4 Interessante ontwikkelingen7 8 Interview met Y. Bredewold9 Trends en ontwikkelingen10 Inhoudsopgave Toekomstvisie12
  • 3. aantal stoelen aantal jongeren jongeren per stoel Zuid-Holland 7.858 355.012 45,2 Utrecht 7.338 178.746 24,4 Gelderland 11.990 290.069 24,2 Friesland 3.944 94.178 23,9 Noord-Brabant 14.574 346.661 23,8 Overijssel 7.567 167.940 22,2 Noord-Holland 11.997 254.870 21,2 Flevoland 3.518 62.202 17,7 Groningen 5.193 91.800 17,7 Zeeland 2.996 51.714 17,3 Limburg 9.505 155.533 16,4 Drenthe 4.181 64.873 15,5 3 grote steden 24.638 258.009 11,6 Nederland 115.299 2.371.607 21,6 Bioscoopdichtheid Jongeren tussen 12 en 23 jaar zijn de belangrijkste doelgroep voor bioscopen. De bioscoopdichtheid geeft het aantal jongeren per bioscoopstoel weer. In de tabel zijn de drie grote steden (Amsterdam, Rotterdam en Den Haag) apart vermeld en dus niet meegenomen in de desbetreffende provincies. De drie grote steden beschikken over de hoogste dichtheid. Hieruit kan geconcludeerd worden dat de bioscopen in de drie grote steden een regionale functie bekleden. De provincie Utrecht beschikt over de laagste dichtheid. Theoretisch gezien is hier nog ruimte voor uitbreiding. Recette en bezoek In de grafiek hiernaast is de ontwikkeling van het aantal bezoeken en de totale recette (exclusief horeca-bestedingen) weergegeven. In 2007 bedroeg de opbrengst € 159,7 miljoen, waarvan bijna 50% van afkomstig is uit top 20 films, de zogenaamde kas-krakers. Dit komt neer op ruim € 1.500,= omzet per bioscoopstoel. De totale omzet van de bioscopen is van 1998 tot 2007 jaarlijks met gemiddeld 3,7% gestegen. Ten opzichte van de gemiddelde jaarlijkse inflatie van 2,2%, is de waarde dus jaarlijks met gemiddeld 1,5% gestegen. Schaalvergroting & schaalverkleining In 2008 telt Nederland 131 bioscopen en 30 filmtheaters. Het aantal bioscopen is vanaf 2003 met bijna 8,5% afgenomen en ten opzichte van tien jaar geleden zelfs ruim 12%. Daarentegen is het aantal filmtheaters vrij stabiel gebleven. In de grafiek hiernaast is de ontwikkeling weergegeven van het aantal bioscopen en filmtheaters. Gezamenlijk bieden deze gelegenheden in 2008 112.000 stoelen, waarvan 6.200 stoelen in de filmtheaters, en vertonen zij op 664 doeken verschillende films. Het aantal stoelen is ten opzichte van 2003 met ruim 3% toegenomen en ten opzichte van 1999 zelfs bijna 14,5%. In 2008 beschikt de gemiddelde bioscoop in Nederland over 4,5 zalen en 180 stoelen per zaal. In 2003 was dit nog 3,8 zalen met gemiddeld 190 stoelen per zaal. Er is dus sprake van schaalvergroting in het totaal aantal zalen, maar een schaalverkleining in het aantal stoelen per zaal. In tien jaar tijd is het aantal bioscopen met ruim 12% afgenomen Bron: Jaarboek 2008, NVB en NVF Bron: Jaarboek 2008, NVB en NVF en CBS Brancheontwikkeling Recette en bezoek 0 50 100 150 200 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 Brutorecette(*mlj) 0 5 10 15 20 25 30 Bezoek(*mlj) bruto recette (*mlj) bezoek (*mlj) 2 Ontwikkeling bioscopen en filmtheaters in Nederland 0 100 200 300 400 500 600 700 1998 2000 2002 2004 2006 2008 aantalzalel/bioscopen 90 95 100 105 110 115 aantalstoelen*1.000 bioscopen doeken stoelen Bron: Jaarboek 2008, NVB en NVF Bron: Jaarboek 2008, NVB en NVF en CBS
  • 4. Bioscoopexploitanten De bioscoopmarkt in Nederland wordt gedomineerd door vier grote ketens, waarvan Pathé de grootste is met een marktaandeel van bijna 37% van de totale omzet. JT Bioscopen (20%), Minerva (11%) en Wolff (9,6%) zijn de overige grootste ketens. Pathé is de enige van deze ketens die in de drie grote steden opereert. De overige ketens zijn voornamelijk in de middelgrote steden gevestigd. Deze vier ketens ontvangen gezamenlijk ruim 77% van de bezoekers, ruim 77% van de totale recette in ons land en beschikken over bijna 69% van alle stoelen, hoewel nog niet de helft (48%) van het totaal aantal bioscopen en filmtheaters deel uitmaakt van deze ketens. De vier grote ketens beschikken gezamenlijk over 77 bioscopen, ruim 390 doeken en bijna 77.000 stoelen. Dit is te verklaren door de grotere capaciteit aan stoelen en zalen. In 2008 is het gemiddeld aantal zalen per bioscoop bij de grote ketens (vijf) groter ten opzichte van 3,6 zalen bij de overige commerciële bioscopen. Tevens ligt het gemiddeld aantal stoelen per zaal hoger, namelijk 195 stoelen in de grote ketens ten opzichte van 150 stoelen in de overige commerciële bioscopen. Filmtheaters De filmtheaters beschikten in 2007 over een marktaandeel van circa 4,5% en ontvingen 5,2% van het totale aantal bezoekers. In 2002 was dit nog 3,5% marktaandeel en 4,4% van de bezoekers, een lichte stijging dus. Vanwege de vertoning van voornamelijk art-house films, is het filmtheater vooral onder hoogopgeleiden populair. Ook bij de filmtheaters is sprake van schaalvergroting in het aantal zalen en schaalverkleining in het aantal stoelen per zaal. In 2002 beschikten de filmtheaters gemiddeld over 1,9 zalen en 84 stoelen per zaal. In 2007 beschikten zij over 2,5 zalen met gemiddeld 80 stoelen per zaal. Brancheontwikkeling 3
  • 5. Bezoekersprofiel De tabel hiernaast geeft het bezoekers- en niet-bezoekersprofiel van bioscopen weer. Volgens het ContinuVrijeTijdsOnderzoek van het NRIT blijkt dat de totale gemiddelde besteding tijdens een bezoek aan de bioscoop in 2007 €10,30 per persoon was. Aan horeca en retail besteedt men gemiddeld €3,40. De duur van een bioscoopbezoek is gemiddeld 3 uur en 27 minuten. De gemiddelde top-20 film duurt circa 2 uur, dus een bezoeker besteedt gemiddeld bijna anderhalf uur buiten de film om, in de bioscoop. Dit betekent een kans voor de horeca. De koopmoeitebereidheid voor een bezoek is ruim 17 kilometer. Het vaakst wordt hiervoor de auto gepakt. Verder vindt 22% van alle bioscoopbezoeken op zaterdag plaats in vergelijking met gemiddeld 12% op doordeweekse dagen. Een bezoek aan de bioscoop is voornamelijk ‘s middags en ‘s avonds populair. De groepsgrootte bij een bezoekje aan de bioscoop is gemiddeld 3,1 personen. Jongeren Jongeren tussen de 12 en 17 en tussen 18 en 23 jaar gingen in 2007 respectievelijk 3,3 en 3,95 keer per jaar naar de bioscoop. Totaal ging de Nederlander gemiddeld tussen de 1,4 en 1,7 keer naar de bioscoop. Volgens het Centraal Bureau voor Statistiek zal het aantal autochtonen jongeren tussen de 12 en 23 jaar afnemen tot 2025 met bijna 8%, terwijl het aantal allochtone jongeren gaat toenemen (+7,1% tot 2025). Uit onderzoek (Crok et al, 2002) is gebleken dat de allochtone jongeren minder gebruik maken van het culturele- en uitgaansaanbod in ons land. Echter, door verdere integratie zal de populariteit van bioscopen bij allochtone jongeren toenemen. Door het aanbod meer op deze groep aan te passen wordt het aantrekkelijker voor deze groep jongeren de bioscoop te bezoeken. Door bijvoorbeeld LadiesNights, kinderfeestjes of GayNights worden ook andere doelgroepen aangesproken om het gemiddeld aantal jaarlijkse bezoeken te vergroten. Bron: Bioscoopmonitor 2007, NVB en NVF Personen die in 2007 niet naar de bioscoop zijn geweest Minder frequente bezoekers (1-2 keer) Frequente bezoekers (3 keer of vaker) - leeftijd: zijn vaker 40+ - vaak jonger dan 55 jaar - zijn relatief jong (12-29 jaar) - wonen vaker in regio Noord - wonen vaker in de 3 grote steden - wonen vaker in de 3 grote steden - zijn vaak alleenstaand of tweepersoons-huishouden - huishoud- grootte veelal 3 of meer personen - huishoud- grootte veelal 3 of meer personen - komen vaker uit een lagere sociale klasse - relatief vaak midden tot hogere sociale klasse - relatief vaak midden tot hogere sociale klasse - zijn relatief vaker lager opgeleid (LBO, MBO) - opleiding vaker HBO+ - opleiding vaker HBO+ Consument 44
  • 6. Bezoekfrequentie en motieven In 2007 zijn de belangrijkste motieven om naar een bepaalde top-20 film te gaan de verhaallijn, reclame op televisie of aanbevelingen van anderen. Ten opzichte van 2006 is het belang van de verhaallijn, de acteurs en actrices en de trailer in de bioscoop toegenomen. Reclame heeft een grote invloed op de bekendheid van films. De belangrijkste kanalen hiervoor zijn televisie, reclame in bioscopen, of kranten en dagbladen. 67% van de bioscoopbezoekers geeft aan een filmreclame op televisie gezien te hebben. Daarnaast is reclamemateriaal in de bioscoop (46%) en de krant of dagblad (41%) nog steeds een sterk medium. In de tabel hiernaast is duidelijk te zien is dat de bezoekfrequentie in de drie grote steden een stuk hoger ligt dan het landelijk gemiddelde. De bezoekfrequentie van bioscoopbezoekers per maand ligt in 2007 gemiddeld op 0,27 keer. De bezoekfrequentie per maand is in januari (0,42) en februari (0,41) het hoogst. Ook juli (0,31), december (0,29) en augustus (0,28) scoren relatief hoog. Bron: Bioscoopmonitor 2007, NVB en NVF Bereik Van alle Nederlanders van vier jaar of ouder gaat 49% één of meerdere malen per jaar naar de bioscoop. Het bereik is het hoogst onder jongeren van 12 tot 17 en 18 tot 23 jaar, respectievelijk 80% en 81% in 2007. Ook onder kinderen van 4 tot 11 jaar is het bereik met 75% hoog. In Nederland heeft de regio Noord het laagste bereik met 44% en de drie grote steden het hoogste bereik met 57%. In de figuur hiernaast wordt het maandelijkse bereik onder bioscoopbezoekers weergegeven. In januari en februari is het bereik het hoogst met 31% en 27%. In de maanden april en juni is het bereik met 14% het laagst. Bron: Bioscoopmonitor 2007, NVB en NVF Consument Gemiddelde bezoekfrequentie per regio 1,74 2,35 1,67 1,11 1,7 1,84 0 0,5 1 1,5 2 2,5 Gem Drie grote steden Rest west Noord Oost Zuid 2004 2005 2006 2007 5
  • 7. Foto is eigendom van Van Spronsen & Partners horeca-advies Een 35mm filmrol zal in de bioscopen langzaam plaatsmaken voor diverse digitale technieken als High Definition.
  • 8. Mengfuncties Het Metropolis in Antwerpen beschikt over 24 zalen, waarvan de grootste een capaciteit heeft van circa 750 personen. Op en rond het complex bevinden zich verschillende cafés, restaurants en een cd/dvd winkel. Bezoekers hebben de mogelijkheid om een hele dag of avond door te brengen op het complex. MustSee bioscopen De zalen van dit nieuwe concept van Minerva en Wolff Cinema Group zijn uitgerust met een Club-gedeelte. Dit aparte Club-gedeelte heeft stoelen en banken van verschillende afmetingen met een ieder een eigen tafeltje. De rest van de zaal is in normale opstelling ingericht. Op deze manier krijgen de bezoekers een extra keuzeoptie en wordt de opbrengst per vertoonde film vergroot, omdat de prijs van een Club Seat hoger ligt dan een normale stoel. Recentelijk is er een nieuwe MustSee bioscoop in Breda geopend, waarmee het totaal op vier bioscopen komt. Inbreiding Het Pathé Tuschinski in Amsterdam is meer dan alleen een bioscoop. De bioscoop wordt gebruikt voor galapremières, congressen, feesten en concerten. Op deze manier combineert de bioscoop meerdere functies. Tijdens het bekijken van een film kan tevens een wijnarrangement worden besteld wat zorgt voor hogere bestedingen per bezoeker. Foto afkomstig van www.kinepolis.com Foto afkomstig van www.amsterdamimage.com Foto afkomstig van www.mustsee.nl Filmfestivals Het Nederlands Filmfestival werd in 2008 door 145.000 mensen bezocht, ten opzichte van 2003 is dit een stijging van 38% (2003: 105.000 bezoekers). Het Film Festival Rotterdam ontvangt al enkele jaren achtereen 350.000 bezoekers. Op filmfestivals worden voornamelijk onafhankelijke art-house films vertoond, waardoor er geëxperimenteerd kan worden met film. Meer mensen raken dus geïnteresseerd in art-house films, wat een positief effect heeft op de vraag naar filmtheaters. Foto’s afkomstig van www.wereldomroep.nl En home.planet.nl Interessante ontwikkelingen 7
  • 9. In dit onderdeel bekijken we verschillende bioscopen in het buitenland. Hierin zijn verschillende ontwikkelingen te ontdekken. Voornamelijk het belevingsaspect en de uitstraling als luxe zien we terug in het buitenland. Interieur als beleving Het AMC Pacific Place Cinema in Hong Kong is een zeer futuristische bioscoop. Buiten het futuristische design zijn alle stoelen van leer en extra ruim. Zelfs de bewegwijzering is aangepast aan de futuristische look. De ticketbox lijkt meer op de receptie van een chique hotel en aan de speciaal ontworpen Aqua-bar zijn tien soorten mineraalwater te koop. In deze bioscoop wordt veel aandacht besteed aan het interieur. Door middel van het interieur wordt de beleving vergroot. Grotere doeken als beleving In enkele bioscopen van Greater Union and Birch Carrol & Coyle Cinemas (Australië) zijn gigantische doeken van 25 meter doorsnee geplaatst. In deze zalen zijn eveneens grotere stoelen en digitaal geluid aangebracht. Door deze grotere afmetingen wordt de beleving geïntensifieerd. In andere bioscopen van ditzelfde concern is het mogelijk om te genieten van ‘GoldClass cinema’. Dit zijn kleine zalen voor 30-40 personen waar een compleet menu geserveerd wordt, bestaande uit verschillende kleine hapjes. Er is tevens een ober beschikbaar of je kan plaatsnemen in de GoldClass lounge. Op deze manier wordt er meer luxe en service geboden aan de gast. Luxe als beleving Deze exclusieve privé club in Londen, The Rex Cinema and Bar heeft een warm jaren ’30 interieur met veel pluche en kristallen kandelaars. In de bar worden diverse cocktails geserveerd. Tevens wordt er een uitgebreide wijn- en champagnekaart aangeboden. De bioscoopzaal biedt ruimte aan 75 personen en is voorzien van ruime, luxe stoelen. Diverse beroemdheden als Justin Timberlake, Usher en Britney Spears hebben deze bioscoop al bezocht. The Rex is een goed voorbeeld van hoever luxe en comfort doorgevoerd kunnen worden in een bioscoop. Foto afkomstig van www.flickr.com Fotoafkomstig van www.greaterunion.com.au Foto afkomstig van www.fluideating.co.ukau Blikje buitenland 8
  • 10. Zijn er in de toekomst minder bezoekers te verwachten gezien de demografische ontwikkelingen? (vergrijzing, toename aantal allochtone jongeren) “Wij verwachten in de toekomst niet minder bezoekers dan nu. De demografische ontwikkelingen laten een duidelijke daling zien van de groep tot 25 jaar (onze core doelgroep is 16-25 jaar), maar we zien ook dat er kansen bestaan om ouderen (50+ bios), allochtonen (bijv. bollywoodfilms scoren erg goed) en andere doelgroepen meer aan te spreken (gay nights, ladies nights, meezingbioscoop, kinderfeestjes). De gemiddelde frequentie van bioscoopbezoek zal in deze categorieën stijgen en de daling van de jeugd compenseren. Daarnaast zien we dat initiatieven als de Pathé Unlimited Card (met deze kaart krijg je onbeperkt toegang tot alle reguliere filmvoorstellingen in alle Pathé bioscoopen in Nederland) voor een enorme stijging in het aantal bezoeken per jaar per persoon zorgen in de categorie tot 25 jaar. Dus er zijn ook mogelijkheden om de jeugd vaker naar de bioscoop te laten gaan en ondanks de daling in aantal personen toch op hetzelfde niveau te blijven danwel te stijgen.” Het totaal aantal bioscoopstoelen in Nederland daalt. Hoe is deze ontwikkeling te verklaren? “Er worden meer zalen gebouwd/verbouwd met minder stoelen. De trend is het aanbieden van kleinere zalen. Zo ontstaan er hogere bezettingspercentages. Niet iedere film kan een zaal met 750 stoelen wekenlang vullen. Een stoel kun je maar één keer verkopen. Lege stoelen betekenen definitief omzetverlies. In feite verschillen we niet veel van hotels en hun streven naar hoge kamerbezettingen. Meer zalen bieden daarnaast ook meer mogelijkheden om een diversiteit aan films en alternative content te kunnen aanbieden. Kortom, liever acht zalen met ieder 150 stoelen dan een bioscoop met drie zalen van 500 stoelen.” In welke ontwikkelingen ziet u potentie voor de branche? “Een ontwikkeling met potentie is digitale cinema (we blijven onszelf dan onderscheiden van de home cinema sets) en “alternative content” (bijv. live concerten, live opera, live sportevenementen etc). We bieden dit sinds een jaar aan en daar is enorm veel behoefte aan. Via satellietverbindingen en uitstekende beeld- en geluidsfaciliteiten (soms in combinatie met 3D) zorg je voor een volwaardig alternatief voor het evenement an sich.” Ziet u piraterij of de opmars van YouTube e.d. als een bedreiging voor de branche? “Bioscoopbezoek is al jaren gestabiliseerd tot licht stijgend. Ondanks alle bedreigingen als piraterij blijft het voor velen een avondje uit. En dat is ook wat wij bieden.” Welke ontwikkelingen zijn volgens u het meest bedreigend voor de bioscoopbranche? “Bedreigend is eigenlijk alleen piraterij. De branchevereniging schat in dat, door piraterij, 50% van de totale omzet op jaarbasis wordt gemist. Dat zijn gigantische percentages. Het is moeilijk je er tegen te wapenen, maar via o.a. Stichting Brein wordt er al het mogelijke aan gedaan. Een kleine bedreiging is de steeds kortere tijd tussen release van de film en van de dvd. Echter, wij zien nog steeds dat een dvd kijken door de consument als een 'tussendoortje' gepland wordt of iets wat de kinderen bezig houdt. Het aspect van een avondje uit zijn kan het nooit vervangen. En op een groot scherm een film zien is toch anders dan op een 42" scherm.” Youry Harvey Bredewold is senior manager Marketing & Concessions bij de grootste bioscoopexploitant van Nederland, Pathé Bioscopen. Met een marktaandeel van bijna 37% is het interessant om te horen hoe zij tegen ontwikkelingen in de markt aan kijken. Interview met Y. Bredewold 9
  • 11. In--house activiteiten In-house activiteiten kunnen op verschillende manieren toegepast worden. Zoals op de foto te zien is, is het mogelijk om een traditionele opstelling te behouden en voor de bezoekers een tafeltje toe te voegen waar men een maaltijd kan nuttigen. Voor of tijdens de film kan een (thema)diner worden geserveerd geheel in stijl van de film. Wanneer de zaal niet gebruikt wordt voor filmvertoning, kan een zaal worden gebruikt voor bijvoorbeeld lezingen of vergaderingen. Zo worden bijvoorbeeld de zalen van Pathé Schouwburgplein in Rotterdam gebruikt als collegezaal voor Erasmus studenten geneeskunde. Beleving en horeca Met digitale cinema komen de films op een schijfje of via de satelliet de bioscoop binnen. Op deze manier kunnen bioscopen ook live voetbalwedstrijden of operavoorstellingen vertonen. Tevens is het mogelijk om effecten toe te voegen in de film zoals waterdruppels en geur. Dit draagt bij aan de beleving tijdens de film. Horecaconcepten doen zijn intrede binnen de bioscopen. Eind 2008 haalde Pathé Bioscopen het bekende Franse loungeconcept Buddha bar naar zijn vestiging aan het Leidseplein in Amsterdam. De opening hiervan staat rond het einde van de zomer op de planning. Op deze manier willen zij een compleet avondje uit bieden. In de toekomst moet het bij Pathé mogelijk zijn om je kaartje aan tafel tijdens het diner te bestellen en dat de bediening een seintje geeft wanneer de film begint. Piraterij Uit het interview is gebleken dat de branchevereniging schat dat de bioscopen circa 50% van hun omzet mislopen door piraterij. Via onder andere Stichting Brein wordt er alles aan gedaan om dit tegen te gaan. In Frankrijk en Engeland bestaat al een strengere wetgeving die ervoor kan zorgen dat mensen die herhaaldelijk illegaal films downloaden van internetgebruik ontzegd kunnen worden door hun provider. Foto afkomstig van www.nightliferatings.com Trends & Ontwikkelingen 10
  • 12. Film verhuur- en verkoopmarkt Volgens cijfers van de Nederlandse Vereniging van Producenten en Importeurs van beeld- en geluiddragers (NVPI) blijkt dat de verhuurmarkt van video’s en dvd’s tussen 2003 en 2005 zijn omzet met 30% zag dalen tot €107 miljoen. De verkoopmarkt van deze schijfjes groeit echter jaar na jaar. Zo werd er in 2003 nog voor €323 miljoen verkocht, in 2007 was dit gestegen tot €350 miljoen (+8%). De grootste groei ligt bij de verkoop van (televisie)series. Deze series nemen inmiddels 26% van de totale dvd-omzet voor hun rekening. Tevens zorgt een succesvolle film in de bioscoop voor een verhoogd succes in de losse verkoop erna. Yield management Bedenker van EasyCinema, Stelios Haji-Ioannou (EasyJet), zag dat de gemiddelde zaalbezetting in Engelse bioscopen laag was. Door de toepassing van yield management daalt de prijs van een kaartje tijdens de niet-populaire uren, waardoor de gemiddelde bezetting kan stijgen. Ook is het mogelijk om je kaartje ruim van te voren te kopen, waardoor de prijs lager is. Naarmate de vertoningdatum nadert, stijgt de prijs eveneens. Echter, de grote filmdistributeurs zagen hier niet zoveel in, omdat zij van mening waren dat deze aanpak niet leidt tot meer bezoekers en hogere omzetten. De distributeurs krijgen een vast percentage van de filmopbrengst en vreesden voor hun omzet door de mogelijk lagere prijzen van filmtickets. EasyCinema kreeg geen premièrefilms aangeleverd en heeft in 2006 na drie jaar zijn deuren moeten sluiten. Met deze prijsafspraak tussen bioscopen en filmdistributeurs wordt concurrentie tussen bioscopen erg lastig. Men concurreert niet zozeer op prijs, maar eerder op locatie en faciliteiten. Tevens blijkt hieruit dat de macht van de filmdistributeurs zeer groot is. Trends & Ontwikkelingen 11
  • 13. Product & Innovatie In de toekomst verwachten wij een tweedeling binnen de bioscoopbranche. Enerzijds vindt de opkomst van de zogenaamde servicebioscoop plaats. Door hogere eisen vanuit de consument zal het serviceniveau in bioscopen stijgen. In kleinere bioscopen in middelgrote steden was het al langer mogelijk om bijvoorbeeld een drankje te bestellen tijdens de film. In de grotere bioscopen zal deze ontwikkeling zich ook voordoen. Anderzijds is de toename aan populariteit van filmtheaters. Door de stijgende interesse in filmfestivals zal de vraag naar filmtheaters doorzetten, evenals de groei in het aantal filmtheaters. Terug naar zwart-wit films? De vergrijzing en ontgroening van de maatschappij heeft ook effect op de bioscoopbranche. Om deze veeleisende consumenten tevreden te houden moet de komende jaren veel aandacht komen voor veiligheid en bereikbaarheid (ook voor gehandicapten) van bioscopen. Volgens onderzoek van Koninklijke Horeca Nederland vinden ouderen dit namelijk erg belangrijk tijdens een bezoek. Er kan ook gedacht worden aan speciale filmdagen voor ouderen. Dit heeft als gunstig effect dat de dagbezetting wordt vergroot. Schaalvergroting/schaalverkleining In de toekomst verwachten wij dat de schaalvergroting en schaalverkleining zal doorzetten. Bioscopen zullen groter worden, maar wel kleinere zalen aan gaan bieden. Tevens zal de daling in het aantal bioscopen aanhouden. Multifunctionaliteit In de toekomst zal het aantal faciliteiten, zoals cafés en restaurants, binnen een bioscoop zich uitbreiden. Tevens zien wij mogelijkheden in het verhuren van zalen voor bijvoorbeeld congressen en colleges tijdens daluren van de bioscoop. Ook live concerten zullen in de toekomst in meer bioscopen vertoond worden. Toekomstvisie 12
  • 14. Deze uitgave is van Van Spronsen & Partners horeca-advies, onderdeel van de Van Spronsen & Partners Groep. Hiertoe behoren tevens de volgende onafhankelijke bedrijven: personeel en salarissystemen, administratieve dienstverlening en trainingen. Onder het motto “Anders denken, anders doen” zijn wij al 21 jaar actief binnen de horeca- en leisuremarkt en stellen wij de opdrachtgever en zijn doel centraal. De werkzaamheden van horeca-advies bestaan voornamelijk uit het uitvoeren van haalbaarheids- onderzoeken, bedrijfs-doorlichtingen, en rendements-verbeteringen, het ontwikkelen van nieuwe horecaconcepten, het opstellen van marketing-communicatieplannen en het geven van management-ondersteuning. Voor een compleet overzicht van ons dienstenpakket verwijzen wij u graag naar onze website www.spronsen.com. Hier kunt u tevens terecht voor dagelijkse horeca-gerelateerde nieuwsberichten, diverse horeca-kennisdocumenten, een lijst van onze referenties en alle andere uitgaven van onze brancheprofielen. Bezoek nu ook www.horecatrends.com, de nieuwe website van Van Spronsen & Partners. Van Spronsen & Partners Bronnenlijst: Continu VrijeTijdsOnderzoek 2006-2007 Jaarboek 2008, NVB en NVF Bioscoopmonitor 2007 De Toekomst van de Bioscoop, afstudeeronderzoek 2007 Nederland houdt van dvd, NVPI Allochtone jongeren in Nederland – factsheet, E. Nieuwenhuizen, 2005 www.z24.nl www.kinepolis.be www.pathe.nl www.nvpi.nl www.greaterunion.com.au www.rexbar.co.uk www.slashfilm.com www.mustsee.nl www.filmfestival.nl