การนำร้านยาคุณภาพเข้าระบบประกันสุขภาพของประเทศไทย ภญ. ดร. ดวงทิพย์ หงษ์สมุทร สำนักงานโครงการพัฒนาร้านยา สำนักงานคณะกรรมการอาหารและยา วันที่ 24 กันยายน พ.ศ.2552

1. การนำาร้านยาคุณภาพ
เข้าระบบประกันสุขภาพ
ของประเทศไทย
ภญ. ดร. ดวงทิพย์ หงษ์สมุทร
สำานักงานโครงการพัฒนาร้านยา
สำานักงานคณะกรรมการอาหารและ
ยา
วันที่ 24 กันยายน พ.ศ.2552

2. ร้านยาและระบบประกัน
สุขภาพ
 ร้านยาเป็นสถานบริการสุขภาพที่
เข้าถึงได้ง่าย สะดวก
 พ.ศ.2545 “การพัฒนา ร้านยา
”คุณภาพ
 ภาครัฐขาดแคลนบุคลากร
เภสัชกรรม ภาระงานล้น
 สร้างแรงจูงใจในการพัฒนาตนเอง
ของร้านยา

3. ร้ า น ย า มีคุ ณ ภ า พ ทั่
ว ไ ท ย
แรงจูงใจให้พัฒนาประชาชนตื่นรู้
ร้านยาปฏิบัติ
ถูกต้องตามกฎหมาย
เภสัชกร
มีความพร้อม
เภสัชกร
มีจรรยาบรรณ
นำาร้านยาเข้าสู่
ระบบประกันฯ
ปรับทัศนะ
ร้านยา
สนับสนุน
สิทธิพิเศษ
CAREER LADDER
ประชาสัมพันธ์
ผ่าน สื่อมวลชน
ผ่านสื่อกิจกรรม
เพื่อสาธารณะ
แก้ไขกฎหมาย
เพิ่มโอกาสทาง
การศึกษาลูกหลาน
ร้านยา
เพิ่มความเข้มงวด
ในการบังคับใช้
กฎหมาย
สร้างระบบการจัดสรร
เภสัชกรเข้าปฏิบัติงาน
ใช้กฎหมายกับร้าน
เปิดใหม่
ให้คำาปรึกษา
เพื่อพัฒนา
ฝึกอบรม
เพิ่ม Competency
GPP
PPG
Code of Ethic
พัฒนาบทบาทใหม่
เภสัชกรในร้านยา
กำากับดูแล
จรรยาบรรณเชิงรุก
ปลูกฝังจรรยาบรรณ
นิสิต นักศึกษา
Roadmap
สู่ร้านยา
1 7
6
5
2
3
4
12
13
14
15
16
17
9
10
11
8

4. การนำาร้านยาเข้าในระบบประกันสุขภา
พ.ศ.
2544 2546 2548 2550 2552
พื้น
ที่
บทบาทร้าน
ยา
จ.มหาสารคาม
(1ตค.44-31ตค.46)
ร้านยามหาวิทยาลัย
+
รพ.มหาสารคาม
1.refill DM.
2.monitoring&
counselling
HT&TB
3.common
illness
จ.นครราชสีมา
(1ตค.47-31มีค.50)
ร้านสมบุญเภสัชกร
+
คชอ.มหาชัย
จ.สมุทรปราการ
(1กย.48-31สค.49)
ร้านเลิศโอสถคลังยา
+
รพ.พระสมุทรเจ
ดีย์ฯ
นครราชสีมา
ขอนแก่น
มหาสารคาม
(1ตค.51- ปัจจุบัน)
ร้านยาคุณภาพ 12 ร้าน
+
ศูนย์แพทย์ชุมชน 8
แห่ง
กทม.
(2552- ปัจจุบัน)
ร้านยาคุณภาพ
+
สำานักอนามัย
กทม.
เชียงใหม
หาดใหญ
สุราษฏ
(2553- )
ร้านยา
คุณภาพ
+PCU
1.fill prescription
2.drug
administration
1.refill DM,HT&DLM
1.screening DM&HT
2.lifestyle
modification
3.refill DM&HT
4.common illness
5.health education
1.home med.
review
?

5. - Common ill
- Refill DM.
- Counseling
(HT,TB)
มหาสารคา
ม
ร้านยามหาวิทยาลัย
+
รพ.มหาสารคาม
ผลการศึกษาที่ผ่านมา
ผลการศึกษา
1.ร้านยาทำาสัญญาเป็น sub-
contractor กับ รพ.
2.ผลด้านการรักษา: 28.1%
อาการดีขึ้นหลังจาก 1 สัปดาห์,
68.9% หายเจ็บป่วย, ผู้ป่วยทุกราย
ได้รับคำาแนะนำาจากเภสัชกร และ
80% ปฏิบัติตามได้, 90%กินยาครบ
ถ้วนตามสั่ง
3.ผู้ป่วยพึงพอใจสูงสุดด้านเวลา
ความสะดวก และการบริการของ
เภสัชกร (คะแนน 3.26-3.34 จาก
4)
4.ปัจจัยที่เลือกมาร้านยา:

6. - Refill
(DM,HT,DLM)
สมุทรปราก
าร
ร้านเลิศโอสถคลังยา
+
รพ.พระสมุทรเจดีย์
ผลการศึกษาที่ผ่านมา (ต่อ)
ผลการศึกษา
1. ผลทางคลินิกระหว่างการดูแล
ผู้ป่วยที่ร้านยาไม่ต่างกับการดูแล
ที่โรงพยาบาล (เปรียบเทียบค่า
BP,FBS)
2.พบและแก้ปัญหา DRPs ได้ 29
ปัญหา เช่น การไอจากenalapril,
ปวดกล้ามเนื้อจากsimvastatin
3. ผู้ป่วยพึงพอใจสูงสุดต่อความ
สะดวก (100%) พึงพอใจโดยรวม
74 %
4.เภสัชกร รพ.เห็นว่าร้านยา
สามารถลดภาระของแพทย์ได้

7. - Drug admin.
- Fill pres.
นครราชสีม
า
ร้านสมบุญเภสัชกร
+
คชอ.มหาชัย
ผลการศึกษาที่ผ่านมา (ต่อ)
ผลการศึกษา
1. เพิ่มคุณค่าและความปลอดภัยให้
ผู้ป่วย (ป้องกันDRP 3%ส่วนใหญ่
เป็น over-under dose)
2.ประกันคุณภาพการบริการ
เภสัชกรรม 2.1 ประกัน
คุณภาพยา (การคัดเลือก/ประกันการ
หมดอายุ/ควบคุมอุณหภูมิ-แสง/แยกถาด/
มีฉลากช่วย) 2.2
ประกันคุณภาพการจ่ายยา (ทบทวน
ใบสั่งยา/ปรึกษาแพทย์/แก้ไข
ปัญหา/ป้องกันการผิดตัว/อธิบายวิธีใช้)
3.ความพึงพอใจ
3.1 ผู้ป่วยพึง
พอใจสูงสุด 75% (ได้ซักถาม/ประหยัด
เวลา) 3.2 คลินิก (ลดภาระเรื่องยา/ได้
ค่าจ่ายยา 25 บาท/ใบสั่ง
ค่าบริหารเวชภัณฑ์
20%ของต้นทุนยาที่จ่าย

8. - Screening
- Lifestyle mod.
- Refill pres.
- Common ill.
- Health ed.
นครราชสีมา,ข
อนแก่น,
มหาสารคาม
ร้านยาคุณภาพ12ร้าน
+
ศูนย์แพทย์ 8 แห่ง
ผลการศึกษาที่ผ่านมา (ต่อ)
ผลการศึกษา
1. ทำาข้อตกลงรูปแบบแนวทางการ
บริการและค่าตอบแทน กับ CUPแม่
ข่ายของศูนย์แพทย์ มีระบบประกัน
คุณภาพบริการและการฝึกอบรมผู้
ให้บริการ
2.ข้อดี: เพิ่มความปลอดภัยด้านยา
ในPCU
ระบบประกันคุณภาพบริการ
ชัดเจน รูปแบบและสีของเม็ดยา
เหมือนกับที่เคยรับกับศูนย์ฯ
3.ข้อด้อย: ระบบบริหารเวชภัณฑ์
เกิดภาระ ระบบส่งต่อที่ใช้เอกสาร
อาจผิดพลาด/ข้อมูลไม่สมบูรณ์
ระบบค่าตอบแทนอาจไม่ยั่งยืน
4.ความพึงพอใจ
DM&HT
1

9. - Screening
- Lifestyle mod.
- Refill pres.
- Common ill.
- Health ed.
นครราชสีมา,ข
อนแก่น,
มหาสารคาม
ร้านยาคุณภาพ12ร้าน
+
ศูนย์แพทย์ 8 แห่ง
ผลการศึกษาที่ผ่านมา (ต่อ)
ผลการศึกษา
5.ผลการให้บริการ
5.1 การคัดกรองที่
ร้านยา
เพิ่มความครอบคลุมให้ศูนย์ฯ 10% (6
เดือน) พบกลุ่มเสี่ยงสูงและ
ผู้ป่วยรายใหม่ 79.5% ไม่เสี่ยง 20.5%
5.2 การปรับ
พฤติกรรมกลุ่มเสี่ยงสูง
ปรับพฤติกรรมกลุ่มเสี่ยงสูง
50.7% (เป้าสปสช.10%) Pre-HT
กลับมาปกติ 37% (เป้าสปสช.60%)
Pre-DM กลับมาปกติ 75% (เป้า
สปสช.60%) 5.3 การ
เติมยาที่ร้านยา
ผู้ป่วยเติมยา 12 คน ควบคุม
โรคได้ 10 คน (83.3%) พบ non-
compliance 58.3% ยังไม่พบDI, ADR
5.4 การจ่ายยารักษาการ
DM&HT
2

10. คุณค่าร้านยาต่อระบบสุขภาพ
 เพิ่มความปลอดภัยด้านยาให้ผู้ป่วย
 ส่งเสริมการทำางานเชิงสหสาขาวิชาชีพ
 แพทย์มีเวลาดูแลผู้ป่วยมากขึ้น
 ลดค่าใช้จ่ายของระบบสาธารณสุขโดย
รวม
 เพิ่มความพึงพอใจแก่ผู้ป่วย
 สร้างความพึงพอใจให้กลุ่มผู้ให้บริการ

11. Recognition of accredited
pharmacy
NHSO
Accredited Pharmacy

12. Recognition of accredited
pharmacy
NSHO
Accredited Pharmacy

13. Recognition of accredited
pharmacy
NHSO
NHSO
Accredited Pharmacy

14. Recognition of accredited
pharmacyNHSO
Accredited Pharmacy

15. กิจกรรมคัดกรอง
โรคโดยร้านยา

16. การเติมยาและ
ส่งต่อ-ส่งกลับผู้
ป่วย

17. การจ่ายยาตาม
ใบสั่งยาของ
แพทย์

18. ให้ความรู้และ
ปรับ
พฤติกรรมผู้
ป่วย

19. Balancing of strategies