De ING verwacht grote veranderingen op de Nederlandse leasemarkt. Zo verwacht de ING dat er in 2020 100.000 private lease auto's rijden.

1. ING Economisch Bureau
Assetvisie Autoleasemaatschappijen
Autolease op weg naar 2020

2. 2
Colofon
Auteur
Max Erich ING Economisch Bureau max.erich@ing.nl
Redactieraad
Arjan Chrispijn ING Lease arjan.chrispijn@ing.nl
Marcel Peek ING Economisch Bureau marcel.peek@ing.nl
Edgar Sandberg ING Lease edgar.sandberg@ing.nl

3. 3
Inhoudsopgave
Inleiding 4
Executive Summary 5
Hoofdstuk
1. Autoleasebranche 7
2. Trend Analyse 15
3. Toekomstvisie 35
4. SWOT en Strategie 41
Bijlage
Met dank aan 47
Contact 48
Disclamer 49

4. 4
Inleiding:Een nieuwe realiteit voor autolease
Autoleasing heeft zich in Nederland weten te ontwikkelen tot een onmisbare
schakel op het gebied van mobiliteit. De sector financiert niet alleen een
belangrijk deel van het zakelijke wagenpark, maar levert tevens alle diensten
om klanten op het gebied van (auto)mobiliteit) volledig te kunnen ontzorgen.
Vergaande professionalisering binnen de autoleasebranche heeft geleid tot
een kwalitatief hoogwaardig wagenpark en efficiënt beheer. Mede hierdoor
zijn bijvoorbeeld Nederlandse occasions (ex-lease auto’s) zeer gewild in het
buitenland. Tevens heeft de sector bijgedragen aan de inzet van een schoner
en milieuvriendelijker wagenpark. Nederland behoort tot de kopgroep als het
gaat om de verkoop van nieuwe auto’s met een lage CO2 uitstoot en auto’s met
alternatieve (schonere) aandrijfsystemen.
Hoewel autoleasing in Nederland gedomineerd wordt door een klein aantal
grote partijen kent de markt ook vele kleine en middelgrote spelers. Deze
vormen een onmisbare schakel in het geheel. Zeker in het beheer van kleinere
wagenparken voor het MKB spelen zij een belangrijke rol. Dit was voor ING
Economisch Bureau drie jaar geleden reden een onderzoek te doen naar de
kracht van middelgrote autoleasemaatschappijen, resulterend in een publicatie
in juli 2010 getiteld ‘De kracht van een middenpositie’. Hieruit kwam voort dat,
ondanks steeds scherpere concurrentie in een verdringingsmarkt, middelgrote
autoleasemaatschappijen gunstig gepositioneerd waren om moeilijke tijden te
doorstaan.
De afgelopen jaren hebben middelgrote autoleasemaatschappijen ook in de
praktijk laten zien een storm te kunnen doorstaan. De aanhoudend zwakke
economie toont echter aan dat niet slechts sprake is van een enkele storm.
Een nieuwe realiteit ontvouwt zich waarin niet alleen rekening dient te worden
gehouden met een structureel lagere groei, maar waarin ook belangrijke
technologische, politieke, ecologische, sociaal-cultureel en demografische
ontwikkelingen de wereld veranderen. Denk bijvoorbeeld aan de invloed van
internet, de opkomst van schone(re) auto’s, het fiscale stelsel rondom de (lease)
auto), nieuwe generaties met een andere blik op mobiliteit en de ontwikkeling
van vernieuwende mobiliteitsconcepten zoals car sharing.
Reden voor ING Economisch Bureau de studie uit 2010 een vervolg te geven
en het toekomstperspectief van middelgrote autoleasemaatschappijen richting
2020 centraal te stellen. Hoe zullen belangrijke trends en ontwikkelingen
de komende jaren de mobiliteitsvraag van bedrijfsleven en consumenten /
berijders beïnvloeden en hoe kunnen middelgrote autoleasemaatschappijen
hierop inspelen?
Om tot een antwoord te komen op deze vragen hebben wij naast eigen
onderzoek ter inspiratie ook verschillende interviews gehouden met
deskundigen uit de autolease branche. In dit rapport zijn enkele quotes uit
deze gesprekken anoniem opgenomen. U zult deze in oranje gedrukt op
verschillende plekken in het rapport terugvinden om teksten te ondersteunen.
Wij willen dan ook iedereen bedanken die aan dit rapport een bijdrage heeft
geleverd.

5. 5
Executive summary –Verdedigen en overleven…
1/2
Waar veel sectoren geteisterd worden door de zwakke economische
omstandigheden lijkt autoleasing redelijk comfortabel de storm te trotseren.
Zowel grote als middelgrote autoleasemaatschappijen hebben een stabiele
en winstgevende positie weten te bemachtigen. Grote verschuivingen in de
markt doen zich nauwelijks voor. In feite is sprake van een status quo waarin
grote en middelgrote partijen elkaar in evenwicht houden. Deze status quo
toont tegelijkertijd hoe moeilijk het voor autoleasemaatschappijen is zich te
onderscheiden richting klant om groei te bewerkstelligen.
Belangrijk is dat dit er niet toe mag leiden dat partijen zich langzaam in slaap
laten sukkelen. De status quo kan namelijk omver geworpen worden. ING
Economisch Bureau heeft daarom in dit rapport een uitgebreide trend analyse
gemaakt om te kijken hoe belangrijke trends en ontwikkelingen de omgeving,
waarin autoleasemaatschappijen opereren, richting het jaar 2020 kunnen
beïnvloeden.
Deze analyse wijst richting een continuering van het bestaande business
model, maar laat daarbij wel zien dat marktomstandigheden zwaarder worden
en de mate van concurrentie toeneemt. Dit als gevolg van een leasemarkt die
naar verwachting krimp tegemoet gaat door gemiddeld lagere economische
groei dit decennium. Klanten van leasemaatschappijen hebben het zwaar.
Oplopende werkloosheid en een restrictief beleid t.a.v. leaseauto’s en
leasebudgetten zijn het gevolg. Tegelijkertijd leidt flexibilisering van de
arbeidsmarkt tot meer vraag naar tijdelijke oplossingen zoals short lease en
pool auto’s. Dit creëert enerzijds nieuwe kansen, maar maakt de markt ook
gevoeliger voor schommelingen en dus minder stabiel.
Ratio en prijs zullen de leasemarkt meer en meer domineren. Dit
betekent tevens dat schaalgrootte nog belangrijker wordt en effectiever
zal worden uitgespeeld door de grote spelers. Om in deze ontwikkeling
van schaalvergroting en kostenreductie mee te kunnen is consolidatie
en / of intensivering van samenwerking essentieel voor middelgrote
leasemaatschappijen.
De combinatie van enerzijds strakkere sturing door krachtige samenwerking
en anderzijds ondernemerschap, handelsgeest en inventiviteit van de
afzonderlijke ondernemers zullen moeten leiden tot verdere verlaging van
kosten, zowel in inkoop als beheer van voertuigen. Op deze wijze kunnen
middelgrote autoleasemaatschappijen hun positie in de leasemarkt ook in de
toekomst tegen grotere partijen verdedigen.

6. 6
Executive summary – …Of versterken en aanvallen
2/2
In dit rapport is naar aanleiding van een trend analyse en schets van de
toekomst ook een SWOT opgesteld voor middelgrote autoleasemaatschappijen
en is tevens gekeken naar hieruit voortkomende strategieën. Naast
verdedigende strategische opties is ook ruimte voor aanvallende opties.
Zo zou men kunnen overwegen om niet alleen aan de achterkant (operationeel)
over te gaan tot een meer intensieve samenwerking. Ook aan de voorkant
(commercieel) zou samenwerking de innovatiekracht van middelgrote
autoleasemaatschappijen kunnen versterken en de mogelijkheden vergroten
kansen in de markt aan te grijpen. Denk bijvoorbeeld aan gezamenlijke
ontwikkeling van online diensten, het bewerken van de groeiende zzp markt of
het ontginnen van het potentieel van private lease.
Verder kan gedacht worden aan initiatieven op het gebied van inkoop van
nieuwe auto’s en verkoop van gebruikte auto’s zoals gezamenlijke eigen
export- en importkanalen of used car concepten. Ook op aftersalesgebied
kunnen nieuw ontwikkelde (eigen) aftersalesconcepten landelijke
dekking en strakke sturing garanderen, zeker wanneer dealer gelieerde
leasemaatschappijen bij een samenwerking betrokken zijn.
Belangrijk is daarnaast om ook out-of-the-box te kunnen denken. De
verwachtingen in dit rapport vormen namelijk slechts een mogelijke schets van
de toekomst (2020). Door invloedrijke, maar onzekere trends kunnen andere
scenario’s ontstaan.Voorbeelden hiervan zijn het fiscale kader en de behoeften
van de markt (werkgevers en werknemers / particulieren). Een alternatief
scenario is denkbaar wanneer markt en overheid daadwerkelijk inzetten op de
omschakeling van autobezit naar gebruik en de overheid hier ook het fiscale
stelsel op inricht, bijvoorbeeld door stimulering van een mobiliteitsbudget.
De behoefte aan ‘traditionele’ autolease zal in dat geval terugvallen en er
zal meer behoefte ontstaan aan mobiliteitsadvies en flexibele (multimodale)
oplossingen, zowel richting werkgevers als werknemers. Laatstgenoemde
zal meer vrijheid en verantwoordelijkheid krijgen eigen keuzes te maken. In
een dergelijke markt ontstaan voor alle partijen nieuwe kansen. Om hierin
een rol te kunnen spelen als intermediair of adviseur is echter ook bij een
autoleasemaatschappij een cultuuromslag noodzakelijk; men zal in dat geval
ook zelf de transformatie moeten durven maken van bezit naar gebruik.Voor
middelgrote autoleasemaatschappijen die de aansluiting dreigen te missen
in de ‘traditionele’ leasemarkt kan dit een nieuwe start zijn. Juist hun platte en
flexibele organisatie kan hen helpen sneller in te springen op veranderingen in
de omgeving.

7. 7
AutoleasebrancheHoofdstuk 1.

8. 8Bronnen:VNA,Websites autoleasemaatschappijen.
1 Autoleasebranche
Top 3 domineert autolease…
Leasing; motor voor automobiliteit
De totale omzet van de autoleasebranche in Nederland werd door de
VNA (Vereniging Nederlandse Autoleasemaatschappijen) voor het laatst
in 2010 geschat op EUR 9,1 miljard. Sindsdien is het wagenpark van
autoleasemaatschappijen licht gestegen tot 713.200 eind 2012. Ruim 80%
van het wagenpark bestaat uit personenauto’s en 20% uit bestelwagens. Het
leasepark is goed voor een kleine 8% van het totale Nederlandse wagenpark.
Belangrijk is dat geleasede voertuigen relatief jong zijn. De gemiddelde
contractduur ligt voor personenauto’s tussen de 3 ½ en 4 jaar, terwijl dit
bij bestelauto’s rond de 5 jaar ligt. Jaarlijks wordt een kwart van de vloot
personenauto’s vervangen. De impact op de nieuwverkoop is fors; zo’n 25%
tot 30% van de nieuw geregistreerde personenauto’s wordt afgenomen door
autoleasemaatschappijen.
Grote spelers domineren
De top drie spelers in autolease (Athlon, Leaseplan en Alphabet) hebben met
een gezamenlijk wagenpark van ruim 320.000 voertuigen bijna de helft van de
leasemarkt in handen. Athlon en Leaseplan claimen ruim 120.000 voertuigen in
beheer te hebben, gevolgd door Alphabet met 80.000.
De top 10 is samen goed voor ongeveer 2/3 van de markt. De verschillen
tussen de top 3 en de rest van de top 10 zijn overigens aanzienlijk. Naar
schatting liggen de wagenparken van de nummers 4 tot en met 10 tussen de
10.000 en 30.000 voertuigen. Onder de top 10 volgt een grote groep spelers
met wagenparken tussen de 0 en 10.000 voertuigen.
Naast verschillen in omvang is er ook een scheiding te maken op het gebied
van eigendom tussen de verschillende leasemaatschappijen:
• Universele leasemaatschappijen (onafhankelijk of gelieerd aan autobedrijf /
dealer)
• Captives (eigendom autofabrikant)
• Bank gelieerde leasemaatschappijen (eigendom bank, deze groep is de
afgelopen jaren in omvang afgenomen).

9. 9Bronnen:VNA, CBS, BOVAG Autodealers.
1 Autoleasebranche
…maar middelgrote partijen laten zich niet uit veld slaan
Middelgrote autoleasemaatschappijen
In dit rapport ligt de focus op het toekomstperspectief van (universele)
middelgrote autoleasemaatschappijen. Dit zijn bedrijven met meer dan 1
werknemer en een wagenpark dat varieert van zo’n 500 tot 30.000 voertuigen.
De zeer grote partijen (top 3) en zeer kleine spelers worden daarin niet
meegenomen.
Naar schatting bevinden zich ongeveer 75 bedrijven binnen deze groep. Dit
is afgeleid van cijfers van het CBS en de VNA. Het CBS schat het totale aantal
operationele autoleasebedrijven in op 180, waarvan 105 met 1 werknemer.
Het overgrote deel van de middelgrote autoleasemaatschappijen is lid van
branchevereniging VNA. Haar 77 leden zijn goed voor 90% van het totale
leasepark.
1 Anonieme quotes zijn afkomstig uit expert interviews ter ondersteuning van dit rapport.
Stabiel winstgevend
Het aantal autoleasemaatschappijen lijkt redelijk stabiel. Door een voorspelbare
en meer gelijkmatige inkomstenstroom hebben leasemaatschappijen minder
last van schokken in de markt. Daarnaast zijn de gemiddelde marges hoger
dan in de autobranche. Autodealers boekten over 2012 een gemiddeld
rendement van 0,08% volgens cijfers van BOVAG Autodealers. Het belang
van een leasebedrijf in een dealer holding is in verschillende interviews ter
sprake gekomen. Juist leasing heeft veel dealers in moeilijke tijden op de been
gehouden. Zowel direct (leaseactiviteiten zijn winstgevend) als indirect (spin-off
van leasemaatschappij naar dealerbedrijf zoals afzet van auto’s en bezetting
werkplaats).
De gemiddeld hogere marges in autolease zijn onder meer af te leiden uit
het feit dat leasing vaak maatwerk is. Er zijn vele gradaties in dienstverlening
mogelijk. Daarnaast is ondanks nauwkeurige calculatie vooraf, zelden sprake
van een voertuig dat gedurende de looptijd van de leaseovereenkomst exact
het contract volgt.Van afwijkingen in bijvoorbeeld kilometrage en / of looptijd
profiteert een leasemaatschappij.Vrijwel alle contracten worden reeds
gedurende de looptijd één of meerdere malen herrekend (voor meer of minder
gereden kilometers).
“Een leasemaatschappij zal niet zo
snel failliet gaan.”1
“Een dealer met een
leasebedrijf heeft nog toekomst,
zonder wordt het moeilijk.”1

10. 10
1 Autoleasebranche
Business model autolease
“De afdeling contractbeheer is de belangrijkste afdeling van het bedrijf.Vrijwel geen enkele auto loopt exact volgens
contract en juist daar wordt op verdiend.”
Marge beheer
• Benutten schaal
• Effectieve en efficiënte ICT
• Kennis, betrokkenheid en inzet medewerkers
• Regie en sturing
Beheer auto’s
• Afschrijving
• Rente
• Belasting
• Verzekering
• Reparatie, onderhoud en banden
• Vervangend vervoer
• Hulpdienst
• Brandstof voorschot
Verkoop ex-lease auto
Maximaliseren opbrengst door
juiste keuze uit afzetkanalen
Marketing en
Accountmanagement
Order klant
Inkoop

11. 11Bronnen:VNA,Websites autoleasemaatschappijen.
1 Autoleasebranche
Evenwicht in branche…
Status quo?
Hoewel grote spelers in het verleden hun marktaandeel sterk hebben
uitgebouwd, blijven verschuivingen in wagenparken de laatste jaren beperkt.
Het aandeel van de top 3 is reeds geruime tijd stabiel. Ook in de top 10 en
daaronder is weinig veranderd.
Grote en middelgrote partijen lijken elkaar redelijk in evenwicht te houden.
Grote partijen profiteren van hun schaal, maar kleinere partijen kennen het
voordeel van een platte en flexibele organisatie waarin snel geschakeld wordt.
Grote partijen zijn echter over het algemeen meer geprofessionaliseerd en
kunnen uitval van medewerkers makkelijker compenseren. Kennis is breed
aanwezig.
Ook met betrekking tot risicospreiding
kennen zowel klein als groot voor- en nadelen.
Kleinere partijen beheren veelal klanten met
kleinere wagenparken en kunnen risico’s van
faillissementen of voortijdige terugkeer van
auto’s daarom meestal opvangen. De grotere
partijen hebben weliswaar te maken met relatief
grote wagenparken, maar zijn met hun vele
afzetkanalen goed ingesteld op hoge aantallen.
Daarnaast kiezen grotere klanten er vaak voor
hun wagenpark te spreiden.
Local heroes
Veel middelgrote partijen putten juist hun kracht uit
hun middenpositie. Als ‘local heroes’ weten zij met
sterke lokale of regionale aanwezigheid en een
uitgebreid netwerk, partijen uit het MKB te binden.
Dankzij hun geringe schaal en platte organisatie
zijn zij in staat flexibel en snel te opereren.
Beslissingsbevoegdheden liggen nog veelal op de
werkvloer zelf.
Dealer gelieerde leasemaatschappijen hebben
daarnaast het voordeel dat zij de overwegend
lokale / regionale MKB klanten makkelijker kunnen
sturen richting eigen werkplaats. Dit concept sluit
minder aan bij de vraag van landelijk opererende
klanten of multinationals.
(Bovenstaande cijfers zijn schattingen op basis van informatie van VNA, websites van
leasemaatschappijen en Ernst Young.)
* Door de overname van Directlease en JT zal de Van Mossel Groep (International Car
Lease Holding) in 2013 de top 10 binnentreden.
** Mercedes Benz Financial Services, PSA Finance Nederland en BMW Group Financial
Services behoren tot de top 10, maar exacte cijfers ontbreken.
Top 10 autoleasemaatschappijen NL 2006 vs ‘12*
2006 2012
Leaseplan Nederland 130.000 Leaseplan Nederland 120.000
Athlon Car Lease Nederland 115.000 Athlon Car Lease Nederland 120.000
Alphabet Nederland 77.000 Alphabet Nederland 80.000
Mercedes-B Financial Services 32.000 Arval 30.000
Arval 25.000 ALD Automotive 24.000
ALD Automotive 24.000 Terberg Leasing 23.000
Terberg Leasing 21.000 Business Lease Nederland 20.000
Kroymans Financial Services 18.000 Mercedes-B Financial Services n.b.**
PSA Finance Nederland 13.000 PSA Finance Nederland n.b.**
Business Lease Nederland 12.500 BMW Group Financial Services n.b.**

12. 12Bronnen: Autolease Alliance, Leaseplatform.
1 Autoleasebranche
…mede dankzij samenwerking
Tegenwicht
Om nadelen op het gebied van schaalgrootte geheel of gedeeltelijk
te kunnen opheffen zijn diverse middelgrote leasemaatschappijen
samenwerkingsverbanden met elkaar aangegaan. Zo ontstond in 2004 Autolease
Alliance, waar inmiddels 16 leden bij aangesloten zijn met gezamenlijk 103.000
leasecontracten. Eind 2007 werd een soortgelijk initiatief voor kleinere partijen,
genaamd Leaseplatform, opgestart met momenteel 14 leden.
Door zich aan te sluiten bij dergelijke samenwerkingsverbanden kunnen
kleinere partijen toch profiteren van kortingen die dankzij gezamenlijke inkoop
hoger uitvallen. Ook wordt steeds vaker data en kennis gedeeld. Op deze wijze
kan men tegenwicht bieden aan de schaalvoordelen van de grote spelers.
Groeimogelijkheden beperkt
De status quo in de branche lijkt voorlopig stand te houden. Zoals gemeld is
aan beide kanten van het speelveld sprake van voor- en nadelen. Hoewel toch
sprake is van flinke concurrentie zijn veel spelers (zowel klein, middelgroot als
groot) in staat positieve resultaten te behalen.
Dit heeft echter ook als consequentie dat groei moeilijk te bewerkstelligen is,
terwijl deze behoefte wel aanwezig blijkt. Met name onder middelgrote partijen
bestaat het gevaar ‘te klein voor het tafellaken, maar te groot voor het servet’
te worden. De stap richting bovenkant van de markt vormt voor veel partijen
een onneembare horde. Mede omdat kansen op overnames beperkt zijn. De
recente aankoop van JT en Directlease door Van Mossel en Mandemakers
lijkt de uitzondering die de regel bevestigt. Men groeit hierdoor in de nieuwe
combinatie van 10.000 naar ruim 30.000 contracten.
“Er is behoefte in de markt om
te groeien. Het is echter niet
eenvoudig en de overnames
liggen niet voor het oprapen.”

13. 13
1 Autoleasebranche
Stilstand is achteruitgang?
Zoektocht naar onderscheidend vermogen…
De status quo in de branche laat niet alleen zien dat het lastig is om in
de markt te groeien, maar toont indirect ook aan hoe moeilijk het is voor
autoleasemaatschappijen zich te onderscheiden richting klant.
Hoewel leasemaatschappijen wel werk maken van een breed en gevarieerd
dienstenpakket is het lastig om echt onderscheidend te opereren te midden
van de vele aanbieders in de markt. Dit komt echter mede door een toch nog
overwegend traditionele vraag en het fiscale stelsel dat niet of onvoldoende is
ingericht op nieuwe mobiliteitsvormen.
…verzandt in prijsconcurrentie
Probleem voor de autoleasebranche is dat het geringe onderscheidend
vermogen in combinatie met een stabiele en meer op prijs gerichte markt kan
leiden tot verdere erosie van de marge.
Ook de toenemende invloed van autofabrikanten in directe (eigenaar
leasemaatschappij) of indirecte zin (pushen van auto’s via leasemarkt) kan
hieraan bijdragen.Veel fabrikanten kampen met overcapaciteit door de
drastische daling van de Europese markt.
Wanneer enkel prijs als onderscheidend element overblijft dreigt autoleasing
zich op een hellend vlak te begeven. Stilstand leidt in dat geval tot
achteruitgang.
“Klanten zijn kritisch
op prijs.”
“Bedrijven worden minder
genereus met leaseauto’s.”
“Autofabrikanten misbruiken leasing
om auto’s op de weg te zetten.”

14. 14
1 Autoleasebranche
Omgeving in beweging raakt toekomst autolease
Niet in slaap sukkelen
De dreiging van een steeds fellere strijd op prijs kan dienen als wake-up call
voor de autoleasebranche. De status quo in de branche en het ogenschijnlijke
gemakt waarmee autoleasemaatschappijen de crisis doorstaan mag er niet
toe leiden dat partijen zich langzaam in slaap laten sukkelen. Het is belangrijk
kansen en bedreigingen die de status quo omver kunnen werpen in kaart te
brengen.
Door kennis over de branche te koppelen aan een (externe) trendanalyse is het
de bedoeling in dit rapport te komen tot een SWOT analyse voor middelgrote
autoleasemaatschappijen. Sterkten en zwakten van dit type onderneming
worden samengevoegd met een visie op de toekomst van (auto)mobiliteit.
Hieruit moet duidelijk worden met welke belangrijke issues middelgrote
autoleasemaatschappijen richting het jaar 2020 te maken krijgen en hoe
zij hier hun visie en strategie op af kunnen stemmen. Niet reactief de bocht
uitvliegen, maar proactief de koers uitstippelen staat hierbij centraal. Zijn
kleine stuurcorrecties voldoende of beweegt de markt zich richting een nieuw
business model?
“Je moet als leasebranche wel meebewegen met je markt en
omgeving en niet vasthouden aan oude business modellen.”

15. 15
Trend AnalyseHoofdstuk 2.

16. 16
2 Trend Analyse
Trends 2012-2020
Externe analyse
In dit hoofdstuk gaan we op zoek naar belangrijke ontwikkelingen en hun
mogelijk impact op de toekomst van (auto)mobiliteit en autolease. Om deze
ontwikkelingen te kunnen identificeren wordt gebruik gemaakt van een
zogenaamde S T E P analyse. Door trends te clusteren kunnen alle relevante
ontwikkelingen overzichtelijk in kaart worden gebracht. Bij dit model worden de
volgende categorieën gehanteerd:
• Sociaal
• Technologisch
• Economisch
• Politiek
2020
De genoemde categorieën zullen in dit hoofdstuk in een aangepaste volgorde
de revue passeren.We proberen daarbij zo goed mogelijk vooruit te kijken
naar het jaar 2020. Daarbij moet aangetekend worden dat trends op langere
termijn een hogere impact kunnen hebben. Tegelijkertijd wordt het ook moeilijk
die impact goed te voorspellen. Door het jaar 2020 te kiezen ontstaat hierin
enige balans. Het blijft echter een inschatting welke trends doorslaggevend
kunnen zijn.

17. 17Bron: CBS.
2 Trend Analyse
Downsizing blijvende trend
Trends - Sociaal
Vergrijzing en kleinere huishoudens
Demografisch zal Nederland de komende jaren een aantal veranderingen
ondergaan. De bevolking groeit nog steeds, van zo’n 16,8 miljoen in 2013 naar
ruim 17,1 miljoen in 2020. Een piek wordt verwacht in 2040 (17,8 miljoen),
waarna de totale bevolking zal afnemen. Belangrijk is dat het aantal mensen
van 65 jaar of ouder naar verwachting toeneemt van ruim 2,8 miljoen in 2013
naar 3,4 miljoen in 2020 (en in 2040 naar 4,6 miljoen) en dat ook het aantal
eenpersoonshuishoudens significant stijgt (van 2,8 miljoen nu naar 3,1 miljoen
in 2020). Toch neemt ook het aantal meerpersoonshuishoudens nog toe. Binnen
deze categorie vindt naar verwachting echter wel een verschuiving plaats
richting kleinere (2 of 3 persoons-) huishoudens.
Toename beroepsbevolking
Hoewel het aantal personen tussen 20 en 65 jaar de komende tijd
afneemt voorkomt de verhoging van de AOW leeftijd een afname van de
beroepsbevolking. Het CBS verwacht tussen 2012 en 2020 nog een toename
van de beroepsbevolking met 200.000. Dit is uiteraard een belangrijk gegeven
voor de autoleasemarkt in Nederland. Pas in de periode 2025-2040 volgt een
daling, waarbij na 2040 weer sprake is van een opwaartse tendens.
Demografische factoren stimulans downsizing
Zetten we de verwachte demografische veranderingen op een rijtje dan lijkt
de trend richting downsizing voorlopig stand te zullen houden. Huishoudens
worden kleiner, waardoor de noodzaak van grotere auto’s verder afneemt.
Dit is niet per se een slechte ontwikkeling voor autoleasemaatschappijen
en kan voordelen met zich meebrengen op het gebied van financiering en
restwaarderisico. Probleem is wel dat om in absolute zin de resultaten op peil te
houden meer volume noodzakelijk is.
1 Anonieme quotes zijn afkomstig uit expert interviews ter ondersteuning van dit rapport.
“Downsizing is op zich geen probleem
voor lease. Je hebt minder grote
investeringen nodig, terwijl de relatieve
marge gelijk blijft.”1

18. 18Bronnen:Wikipedia, Cisco 2011 Connected World Technology onderzoek, JAMA 2012 annual report, Autonews.com.
2 Trend Analyse
Nieuwe generatie, andere eisen
Trends - Sociaal
Generatie X,Y, Z
De Nederlandse bevolking ondergaat niet alleen veranderingen in
samenstelling van leeftijden en huishoudens. Nieuwe generaties groeien op,
begeven zich op de arbeidsmarkt en drukken hun stempel op het bedrijfsleven
en daarmee ook de toekomstige autolease markt. Richting 2020 zal de
protestgeneratie (1941-55) zich verder terugtrekken uit de arbeidsmarkt.
Generatie X (1956-70) en de Pragmatische generatie (1971-85) schuiven door,
terwijl generatieY (1986-00) zijn intrede doet.
Uit onderzoek blijkt dat iedere generatie haar eigen kenmerken heeft. Zo
kunnen jongere generaties een beweging in gang brengen richting een meer
praktisch ingestelde no-nonsense cultuur. Snelheid, samenwerking, netwerken
en informalisering zullen naar verwachting nog meer terrein winnen. Ook
flexibel werken, zelfontwikkeling en authenticiteit komen meer centraal te
staan. Online technologie en het onderhouden van sociale contacten op afstand
zullen vanzelfsprekend worden. Door de invloed van nieuwe generaties kunnen
wensen en eisen veranderen. Reeds zichtbaar is een overgang van emotie
naar ratio t.o.v. de auto. Onderzoek onder studenten en jongere medewerkers
toont daarnaast aan dat het belang van autobezit daalt ten opzichte van andere
behoeften zoals internet.
Japan scenario?
Regelmatig wordt Japan aangehaald als voorbode voor de toekomst van
automobiliteit in de Westerse wereld. Genoemde demografische trends voor
Nederland doen zich in Japan echter in veel extremere mate voor. Japan kent
een hoge mate van vergrijzing (+65 jaar bijna 25% van de bevolking), een
krimpende bevolking en een jongere generatie die minder waarde toekent aan
auto’s.Verder kent Japan zeer grote steden, zijn autobelastingen en daarmee
kosten extreem hoog en is het niveau van het OV uitstekend. De Japanse
autoverkopen (nieuw en gebruikt) kennen een structurele dalende trend.
Het totale wagenpark is nog wel stabiel. Ook in Japan is sprake van structurele
downsizing. Het aandeel zogeheten mini cars is door de jaren heen
toegenomen.

19. 19Bron: CBS.
2 Trend Analyse
Meer flexibiliteit leidt tot verbreding
Trends - Sociaal
Minder kilometers…
Het voorbeeld uit Japan laat zien dat hoewel de auto aan status inlevert dit niet
direct betekent dat autobezit volledig uit de gratie raakt. Ook het Nederlandse
wagenpark groeit nog steeds.Wel is duidelijk dat er bezuinigd wordt op
de auto. Kleinere en zuinigere auto’s zijn sterk gestegen in populariteit, niet
alleen vanwege fiscale voordelen. Duurdere brandstoffen, stijgende kosten
van levensonderhoud en toenemende uitgaven aan recreatie (o.a. reizen) en
communicatie (telefoon / internet) hebben er voor gezorgd dat een steeds
kleiner deel van de bestedingen richting voertuigen gaat.
Hoge kosten leiden er tevens toe dat auto’s vaker veroordeeld zijn tot stilstand.
Volgens cijfers van het CBS daalt sinds 2005 de gemiddelde kilometrage
van personenauto’s. Reizen met de auto wordt vermeden door bijvoorbeeld
thuiswerken of het kiezen van een alternatieve mobiliteitsvorm.
…meer flexibiliteit
Ook het bedrijfsleven zoekt vaker naar alternatieven om aan de
mobiliteitsbehoefte te voldoen, duurzamer te opereren en kosten terug
te dringen. Flexibilisering van de arbeidsmarkt in combinatie met een
onzekere economie leiden er toe dat meer bedrijven een variabele schil
aan arbeidskrachten opbouwen. Daarnaast is Maatschappelijk Verantwoord
Ondernemen bij steeds meer bedrijven een integraal onderdeel van het
(autolease)beleid geworden. Ook leidt verdere internationalisering tot meer
multinationaal opererende ondernemingen en een bijbehorende internationale
mobiliteitsvraag.
Al deze ontwikkelingen zullen de marktvraag verbreden. Aan de ene
kant van het spectrum blijft behoefte aan langjarige full operational lease
contracten. Aan de andere kant kunnen echter short-lease en alternatieve
mobiliteitsoplossingen een grotere rol gaan spelen. Ook zal meer vraag komen
naar internationale oplossingen rondom (auto)mobiliteit. Een alternatieve
mobiliteitsoplossing zou car sharing kunnen zijn. Ook autobezit kost onbenut
namelijk nog altijd geld. Door de auto niet te bezitten, maar alleen op afroep
te gebruiken zijn kosten mogelijk verder terug te dringen en kan het totale
wagenpark efficiënter worden benut en mogelijk ook worden teruggedrongen
in aantal.
“In Randstedelijke gebieden
en voor grotere bedrijven
wordt flexibele mobiliteit veel
belangrijker.”

20. 20Bronnen: Elsevier (9 maart 2013), BMW, Daimler.
2 Trend Analyse
To share or not to share?
Trends - Sociaal
“We gaan meer naar gebruiksoplossingen toe
in plaats van bezit.”
“Car sharing werkt in een metropool maar
niet daarbuiten.”
Car sharing
Steeds vaker komt car sharing naar voren als een nieuw kansrijk fenomeen.
Gedacht wordt dat, wanneer nieuwe generaties automobilisten op zoek
gaan naar slimmere mobiliteitsoplossingen, zij de transitie van bezit naar
gebruik zullen omarmen. Car sharing programma’s springen inmiddels
als paddestoelen uit de grond. In Nederland timmeren, naast het bekende
Greenwheels, ook diverse andere partijen aan de weg. Daarnaast onplooit
de autobranche ook zelf initiatieven op dit gebied. Zo is Daimler (Mercedes)
samen met Europcar het Car2Go concept begonnen. In een aantal grote
Europese steden (o.a. A’dam) worden auto’s gedeeld en kunnen gebruikers
auto’s inhuren en betalen per gereden kilometer. Ook BMW werkt aan een
dergelijk concept met autoverhuurder Sixt genaamd DriveNow.
Opvallend is dat beide fabrikanten zich concentreren op grote steden en een
belangrijke plaats inruimen voor hun elektrische modellen. De combinatie
van metropolen, EV’s en car sharing lijkt elkaar te kunnen versterken en heeft
daarom de grootste kans van slagen.
Meningen verdeeld
Tijdens onze interviews bleken de meningen over de kansen van car sharing
verdeeld. Er wordt getwijfeld over de mogelijkheden om rondom car sharing
een winstgevend business model te ontwikkelen. De helft verwacht dat car
sharing een succesvol model zal worden in de toekomst. De andere helft ziet
echter diverse hobbels op de weg en twijfelt of car sharing een winstgevend
business model kan worden.
In een recent artikel in Elsevier wordt bevestigd dat jongeren minder
geïnteresseerd zijn in autobezit. Men werkt vaker in de grote stad en gebruikt
fiets, taxi, ov, vliegtuig en deelauto. Toch wordt in hetzelfde artikel gemeld dat
de auto op latere leeftijd vaak weer in beeld komt, zo blijkt onder meer uit
Duits onderzoek naar mobiliteit. Mensen onder de 30 bezitten minder auto’s
dan voorheen, maar boven de 30 gaat het familieleven een rol spelen en neemt
autobezit juist toe. Car sharing lijkt daarmee voor jongeren en metropool
gebieden zeker een toevoeging te zijn in het mobiliteitsaanbod. Autobezit zal
echter voor velen wenselijk blijven.

21. 21Bronnen:VWE Voertuiginformatie- en documentatie, Elsevier (23 maart 2013).
2 Trend Analyse
Verbreding technologie
Trends - Technologie
CO2 race
Naast verbreding in typen mobiliteit zien we binnen automobiliteit een
verbreding in technologie. De afgelopen jaren is de ontwikkeling van auto’s
met alternatieve aandrijfsystemen in een stroomversnelling terecht gekomen.
Belangrijk is daarnaast ook de doorontwikkeling van conventionele benzine- en
dieselmotoren.
Niet alleen de beweging richting MVO dwingt autofabrikanten tot productie
van zuinigere auto’s.Vooral commerciële, financiële en wettelijke aspecten
leiden tot een strijd als het gaat om het verlagen van brandstofverbruik en
CO2 uitstoot. Hogere brandstofprijzen, rationeel en prijsbewust kiezende
consumenten, fiscale bevoordeling van auto’s met een lage uitstoot en
Europese wetgeving rondom de gemiddelde uitstoot van door fabrikanten
verkochte auto’s zijn drivers voor deze trend.
Meer gevarieerd wagenpark
Hoewel de impact van bijvoorbeeld elektrische auto’s op de totale markt nog
steeds gering is, ontstaat langzamerhand wel een meer gevarieerd wagenpark
qua aandrijfsystemen. Met name (plug-in) hybriden zijn in Nederland populair
door enerzijds subsidies voor investeringen en anderzijds een lage of nihil
bijtelling. Een aantal fabrikanten lijkt daarnaast pogingen te ondernemen om
auto’s op waterstof te vermarkten.
Kennis van en ervaring met al deze nieuwe technologieën is in sommige
gevallen nog gering en zal ook bij leasemaatschappijen moeten worden
opgebouwd. Niet alleen om klanten te adviseren, maar ook beter te kunnen
calculeren.
Door nieuwe technologie en steeds zuinigere auto’s bestaat een toenemend
risico op snel verouderende modellen. Daarnaast kent de occasionmarkt niet
de incentives op zuinige modellen zoals de nieuwmarkt. Ook voor wat betreft
restwaarde is het daarom voor leasemaatschappijen essentieel om bovenop
deze materie te zitten.Voordeel is dat Nederland tot de koplopers behoort en
opkomende economieën volgen. Zo zijn bijvoorbeeld kansen ontstaan voor
gebruikte hybriden in het buitenland. In Moskou zijn deze veelgevraagd als
taxi dankzij lokale stimuleringsregelingen.

22. 22Bron: dchauto.com.
2 Trend Analyse
De auto gaat (eindelijk) online
Trends - Technologie
Auto wordt ‘smart’
Niet alleen op het gebied van aandrijfsystemen vindt snelle verandering plaats.
Ook als het gaat om telematica zijn auto’s volop in ontwikkeling. In een wereld
die steeds meer online gaat mogen auto’s niet achter blijven. De autobranche
zou wel eens aan de vooravond kunnen staan van een revolutie, veel
invloedrijker nog dan de overgang naar alternatieve aandrijfsystemen. Daarin
gaat het beeldscherm het interieur van de auto (nog) meer overheersen. De
auto wordt ‘smart’ in navolging van andere apparatuur (telefoons, computers,
tv’s). Net als in deze sectoren kan het ‘online gaan’ ontwikkelingen in een
stroomversnelling brengen. Dat betekent niet alleen toegang tot e-mail en
internet, maar ook nieuwe toepassingen.
Een voorbeeld hiervan is het Amerikaanse Tesla, dat in haar auto’s een 17 inch
scherm toepast, waar door middel van apps nieuwe functies of verbeteringen
aan de auto kunnen worden toegevoegd. Ook Renault heeft inmiddels een
systeem geintroduceerd waaraan apps kunnen worden toegevoegd. In de
periode richting 2020 zullen ongetwijfeld nog veel van dit soort ontwikkelingen
volgen. Electronicaconcerns azen op deze markt. Zo kijkt Apple hoe het
haar producten beter kan integreren met systemen van auto’s. Ook andere
technologie zoals de in ontwikkeling zijnde Google Glasses kunnen van
invloed zijn.
Pro-actief
Verdere integratie van internet in de auto (rechtstreeks of door smartphones)
stelt berijders in staat gedurende een autorit gebruik te maken van diensten
en data die hij of zij ook op de smartphone of tablet geniet. Denk bijvoorbeeld
aan integratie van muziekdiensten of google maps, waarbij de berijder direct
de goedkoopste benzine in de regio kan opvragen of informatie omtrent de
omgeving.
Het toepassen van apps opent daarnaast de weg naar nieuwe diensten
rondom de auto. Het wordt voor partijen mogelijk om direct online pro-actief te
communiceren met zowel auto als gebruiker. Niet alleen voor autofabrikanten
en autobedrijven opent zich een wereld van mogelijkheden, maar ook voor
leasemaatschappijen. Zo kan een leasemaatschappij meer te weten komen
over rijgedrag en ritten en daarmee zowel klant als berijder meer pro-actief
helpen en sturen.Wel dient rekening gehouden te worden met mogelijke issues
rondom privacy. Het potentieel om de regie strakker in hand te nemen en
daarnaast mobiliteitsadvies uit te bouwen neemt toe.
“De ontwikkeling in telematica
is een enorme kans om pro-actief
met berijders en klanten te communiceren.”

23. 23Bronnen: Daimler, Roadandtrack.com.
2 Trend Analyse
Online integratie bedrijfsmodel
Trends - Technologie
Online bedrijfsmodel niet van de grond gekomen
Hoewel veel sectoren de afgelopen jaren in sterke mate beïnvloed zijn door de
opkomst van e-commerce lijkt dat met betrekking tot autolease op het eerste
gezicht slechts in beperkte mate het geval. Er zijn internetleasemaatschappijen
ontstaan en er worden online contracten verkocht. Het aandeel is echter relatief
gering.
Transparantie
Wel belangrijk is de impact van internet op het gebied van transparantie.
Dankzij de opkomst van internetleasemaatschappijen hebben ondernemers
mogelijkheden gekregen om online prijzen te bekijken en te vergelijken. Iets
wat de concurrentie in de branche verder op scherp kan zetten.
Uit interviews in de branche kwam daarnaast naar voren dat autoleasing via
internet mogelijk sterk zou kunnen groeien wanneer mobiliteitsbudgetten
vaker ingezet worden. Berijders zullen dan zelf gaan shoppen, waarbij internet
modellen vaker in beeld zullen komen.
Flexibele mobiliteit vraagt om internet
Gezien de toenemende wens naar flexibele mobiliteit ontkomt de
autoleasebranche er niet aan online technologie in de toekomst vaker te
integreren in het bedrijfsmodel.
Diensten zoals car-sharing worden juist door real-time online informatie
mogelijk gemaakt. Dankzij vergaande automatisering en online communicatie
is een efficiënte planning en hoge benuttingsgraad mogelijk, essentieel om een
winstgevend business model rondom car sharing te kunnen ontwikkelen.
Zelfrijdend
Op de langere termijn ontstaan op dit vlak wellicht nog meer mogelijkheden
door ontwikkeling van zelfrijdende auto’s. De nieuwste generatie Mercedes
S-Klasse kent al een systeem waarbij de auto op lage snelheden zelf afstand
houdt en stuurt.
“Internet is wel belangrijk geworden in
het kader van transparantie.”

24. 24
2 Trend Analyse
Structureel minder groei
Trends - Economie
Daling onafwendbaar
Autoleasemaatschappijen dienen in Nederland sterk rekening te houden
met een structureel lagere economische groei gedurende dit decennium. De
crisis heeft de economie flink aangetast en bedrijven verzwakt. Krimpende
bestedingen en investeringen dwingen veel ondernemingen tot bezuinigingen.
Er wordt gesneden in personeel en arbeidsvoorwaarden. Ook mobiliteitskosten
zullen vaker onder een vergrootglas komen te liggen.
Het leasewagenpark zal hierdoor beïnvloed worden. Grofweg wordt met enige
vertraging het verloop van de groei (of krimp) in BBP gevolgd. Na enige groei
in de afgelopen jaren lijkt een daling onafwendbaar.
Gevoeligheid hoger door comeback shortlease
Leasing heeft als voordeel dat extremen in de vraag worden weg gefilterd
dankzij het langjarige karakter van autoleasecontracten.Verreweg het grootste
deel van de contracten is meerjarig, de gemiddelde contractduur kent een
trendmatige stijging door de jaren heen. Het aandeel van shortlease (max. 1 jr.)
kromp in 2011 tot slechts 2% bij personenauto’s.
Flexibilisering van de arbeidsmarkt kan echter leiden tot een ‘comeback’
van shortlease. Dit biedt enerzijds interessante kansen, maar kan anderzijds
leasemaatschappijen ook gevoeliger maken voor pieken en dalen in vraag en
aanbod. Dit geldt eveneens voor car sharing.
600.000
625.000
650.000
675.000
700.000
725.000
750.000
20122011201020092008200720062005200420032002
625.000
650.000
675.000
700.000
725.000
750.000
-6%
-4%
-2%
0%
2%
4%
6%
-4%
-2%
0%
2%
4%
6%
_Economische groei jaar-op-jaar (linker as)
_Leasemarkt (rechter as)
Economische groei en ontwikkeling leasemarkt*
Ontwikkeling leasemarkt*
1983-2012
Jaar Aantal Jaar Aantal
1983 100.000 2004 676.000
1990 252.000 2005 679.000
1994 345.000 2006 706.500
1997 416.000 2007 658.300
1999 564.500 2008 696.800
2000 632.000 2009 703.500
2001 690.000 2010 682.400
2002 691.500 2011 708.000
2003 681.000 2012 713.200
* VNA (cijfers vanaf 2011 opwaarts gecorrigeerd door VNA o.b.v. preciezere registratie RDW), CBS (economische groei).

25. 25Bronnen:Vereniging Auto Van De Zaak, CBS, Credit Manager Index.
2 Trend Analyse
Klanten autolease hebben het zwaar…
Trends - Economie
De werkloosheid is volgens het
CBS dit jaar al tot boven de 8%
gestegen. In 2008 lag dit nog
onder de 4%.
VolgensVereniging Auto
Van De Zaak zijn in 2011
meer dan 50% van de
autoregelingen tussen
werkgever en werknemer
aangescherpt.
De Nederlandse Credit Manager
Index daalde in maart 2013 tot een
dieptepunt van 45,5. Afschrijvingen op
dubieuze debiteuren nemen toe en er
wordt minder snel krediet verleend.
Het jaar 2012 kende
een record aantal
faillissementen (11.235).
Bedrijfsinvesteringen
(volume) krimpen
sinds begin 2012
steeds sterker.
Het consumentenvertrouwen
bevindt zich sinds halverwege
2011 (uitbraak schuldencrisis)
op zeer lage niveaus.

26. 26Bronnen: CBS,VNA.
2 Trend Analyse
…en zoeken kostenbesparing
Trends - Economie
Prijsconcurrentie…
Een verzadigde markt in combinatie met een zwakke economie leidt tot
felle concurrentie. Grotere spelers zien zich genoodzaakt hun jacht terrein
te verbreden en proberen naast grote ondernemingen ook vaker het MKB te
spelen. Mede daarom eist prijs in de gehele autoleasemarkt in toenemende
mate een hoofdrol voor zich op.Vooral ook omdat klanten zich gedwongen
zien, waar mogelijk, kosten te besparen. Ook berijders bezuinigen en zijn
naast een lage bijtelling ook steeds gevoeliger voor actietarieven, wanneer zij
meeprofiteren van een lager leasetarief. De CBS prijsindex voor operationele
autolease laat zien dat de prijzen in 2012 vrijwel niet stegen, terwijl dit in
voorgaande jaren eigenlijk altijd het geval was.
Overigens wil de strijd op prijs niet zeggen dat kwaliteit onbelangrijk is
geworden. Door verdere professionalisering in de branche en hoge eisen van
klanten is kwaliteit echter steeds meer een basisvoorwaarde geworden om
mee te kunnen doen. Het wordt steeds lastiger voor een leasemaatschappij
zich op dit punt nog te onderscheiden van anderen.
Naast kwaliteit en een scherpe voorcalculatie is het goed mogelijk dat klanten
in het kader van kostenbesparing ook steeds vaker vooraf transparantie
wensen over mogelijke hercalculaties gedurende de looptijd. Hoewel zeker
nog geen gemeengoed zijn enkele leasemaatschappijen gestart met het
inzetten van calculatierasters om vooraf duidelijkheid richting markt te bieden.
…leidt tot toenemend belang schaal
Toenemende prijsconcurrentie in autolease en daarmee druk op de marge
leidt bij leasemaatschappijen tot een toenemend belang om schaal te kunnen
benutten. Terwijl grotere spelers hun park voornamelijk uitbreiden door nieuwe
markten aan te boren, zoeken middelgrote spelers samenwerking op. Het
bundelen van schaal en delen van kennis is in de huidige marktsituatie steeds
belangrijker aan het worden.
“Grote lease-
maatschappijen
zoeken het MKB
vaker op, dit zet
de markt verder
onder druk.”
“Je moet steeds
meer doen om
klanten binnen te
halen.”
Lang niet alle auto’s in de zakelijke markt worden geleased. Een overweging om wel te leasen is het vrijhouden van werkkapitaal. Belangrijk in dit kader zijn
nieuwe boekhoudkundige regels (IFRS). Recentelijk is een concept wijziging opgesteld waarbij o.a. verplichtingen m.b.t. (operationeel) geleasede auto’s op
de balans dienen te worden geplaatst. Dit zou een negatieve ontwikkeling kunnen zijn voor leasemaatschappijen en klanten die volgens de IFRS standaard
boekhouden. Het concept kan echter nog wijzigen.

27. 27
2 Trend Analyse
Schaal benutten nog belangrijker
Trends - Economie
Partijen inkoop
Geluk bij een ongeluk is dat de zwakke economische situatie in Europa
ook kansen biedt in combinatie met de structurele overcapaciteit bij
autofabrikanten. De afgelopen jaren heeft dit geleid tot verkoop van partijen
overtollige nieuwe auto’s tegen (zeer) hoge kortingen. Dit zowel door
fabrikanten / importeurs zelf als tussenhandel.
Door dit soort kanalen te benutten kan een leasemaatschappij zeer scherp
inkopen. Deze auto’s worden vervolgens over het algemeen tegen actietarieven
de markt ‘ingepusht’ om klanten te trekken. Inkoopcondities voor middelgroot
en groot worden door dit fenomeen meer gelijk getrokken.
Aftersales in het vizier
Niet alleen in productie en verkoop bestaat overcapaciteit. Er is tevens sprake
van een zeer groot bestand aan werkplaatsen van zowel onafhankelijke partijen
als merkdealers.Waar grote partijen al langere tijd over zeer veel data en
kennis beschikken m.b.t. werkzaamheden en tarieven, daar lijken middelgrote
partijen een inhaalslag te maken. Door binnen samenwerkingsverbanden data
betreffende reparatie en onderhoud te bundelen wordt meer inzicht gekregen
in tarieven. Hierop kunnen de afzonderlijke leden vervolgens beter sturen.
Strakke(re) sturing
De keuze waar auto’s te onderhouden en te repareren is niet enkel
gebaseerd op prijs. Ook kwalitatieve aspecten vormen selectiecriteria voor
leasemaatschappijen. Daarnaast spelen de keuzevrijheid van berijders en de
mogelijkheden tot 1-stop-shopping een rol. Strakke(re) sturing is mede daarom
vaak nog een taboe. Middelgrote leasemaatschappijen gelieerd aan grotere
dealerholdings hebben op het vlak van sturing vaak meer mogelijkheden.
Omdat hun klanten ook vaker regionaal actief zijn kunnen zij meer richting
eigen werkplaatsen of schadecentra sturen. Ook bij grotere spelers is echter
beweging. Athlon is inmiddels haar eigen service centre concept gestart in
samenwerking met autobedrijven.
“Fabrikanten zijn zo in
paniek dat ze alle remmen
losgooien.”

28. 28Bron: CBS.
2 Trend Analyse
Kansen - zzp’ers en private lease
Trends - Economie
Meer zelfstandigen
Ondanks (of wellicht zelfs dankzij) de lastige marktomstandigheden ontstaan
ook nieuwe kansen in de markt. Zo heeft een aantal factoren de afgelopen jaren
geleid tot een behoorlijke groei in het aantal zzp’ers. Ondernemerschap heeft
aan populariteit en aanzien gewonnen en biedt mensen mogelijkheden om
werk nog beter zelf in te kunnen delen. Tegelijkertijd stimuleert flexibilisering
van de arbeidsmarkt het inhuren van zzp’ers.Verder heeft de economische
crisis geleid tot meer werklozen, waarvan een deel de beslissing heeft
genomen als zelfstandige door te gaan. Daarnaast bestaan voor zzp’ers fiscale
voordelen die zelfstandig ondernemerschap aantrekkelijk kunnen maken.
Overigens zullen bepaalde voordelen volgens het voornemen van het kabinet
de komende jaren wel verdwijnen.
Tussen 2002 en 2012 steeg het aantal zzp’ers volgens het CBS van 519.000 naar
752.000, een toename van 45%. Dit betekent voor leasemaatschappijen dat de
autoleasemarkt voor zzp’ers in potentie ook steeds interessanter wordt.
De belofte van private lease
Door de jaren heen is private lease steeds als een veelbelovende markt gezien.
Die belofte is echter tot op heden nooit ingelost. Consumenten lijken terug te
schrikken van de werkelijke kosten van een auto en dus ook van leasetarieven.
Daarnaast zorgt de BTW voor een prijsverhogend effect.
Door de focus op prijs, schaalgrootte en strakkere sturing lijkt particuliere
autolease echter sterk concurrerend te worden ten opzichte van particuliere
aanschaf. Zeker nu fabrikanten auto’s tegen hoge kortingen de leasemarkt
indrukken. Ook de trend naar meer 1-persoonshuishoudens die over het
algemeen minder kapitaalkrachtig zijn kan private lease een duwtje geven. Het
blijft daarom interessant kansen op deze markt nauwgezet te volgen.
Individuele klanten vragen om een andere benadering dan grotere b2b
klanten. Naast prijs kan persoonlijk contact een belangrijke rol spelen
in het keuzeproces van zzp’ers en private lease klanten. Tegelijkertijd
is ook internet een belangrijke schakel voor deze groep om kennis te
vergaren en de markt transparant in beeld te krijgen. Deze groeiende
klantengroepen bieden leasemaatschappijen nieuwe kansen zich te
onderscheiden.

29. 29Bronnen: Ministerie van Financiën, CBS,VWE Voertuiginformatie- en documentatie.
2 Trend Analyse
Export geeft boost aan ex-lease
Trends - Economie
Handelsgeest redt occasionmarkt
Niet alleen heeft de zwakke economische situatie de markt voor nieuwe auto’s
aangetast, ook de markt voor gebruikte auto’s deed een stapje terug. Hoewel
het volume door de jaren heen stabiel is te noemen kende het prijsverloop een
dalende trend. Met name gedurende het begin van de financiële crisis 2008-
2009 en het oplaaien van de Europese schuldencrisis (2011-12) was het verval
fors.
Daar tegenover stond de belangrijke maatregel eind 2006 om BPM terug
te kunnen vorderen bij export van een (gebruikte) auto. De handel van
Nederlandse occasions naar het buitenland heeft zich hierdoor sterk
ontwikkeld en vormt nu een belangrijk afzetkanaal voor leasemaatschappijen.
Naast de optie van export zijn ook andere afzetkanalen sterker ontwikkeld.
Zeker de grotere partijen hebben zich meer gericht op eigen occasioncentra
voor verkoop van ex-lease auto’s aan particulieren. Toch blijft de rol van
de tussenhandel essentieel. Daarin zijn met name (online) veilingen steeds
belangrijker geworden.
...ook in de toekomst?
Ook de komende jaren liggen er uitdagingen op het pad van de
occasionhandel. De fiscale sturing in de markt voor nieuwe auto’s zal ook
meer en meer het ex-lease aanbod van leasemaatschappijen bepalen. Denk
bijvoorbeeld aan een model zoals de Renault Mégane. Een auto, die in korte
tijd dankzij fiscale maatregelen zeer populair werd. Deze ontwikkeling kan op
termijn mogelijk een wig drijven tussen vraag en aanbod in de occasionmarkt.
Daarnaast wordt, door de massale keuze voor kleine zuinige auto’s en een
wijziging in de BPM berekening (sinds 2013 enkel nog o.b.v. CO2 uitstoot), de
potentiele BPM teruggave van auto’s bij export op termijn lager.
De meningen over deze problematiek zijn binnen de leasebranche
verdeeld. Een deel verwacht dat dit serieuze issues kan opleveren voor
leasemaatschappijen. Een ander deel denkt dat oplossingen toch weer
gevonden zullen worden. Daarbij wordt vooral gerekend op een blijvende
vraag uit het buitenland, want ook daar zal zuinigheid en CO2 uitstoot aan
belang toenemen.
“Per auto wordt bekeken welk kanaal
de opbrengst maximaliseert.”
“Export blijft nu vraag is opgewekt.
Nederland is een kwaliteitslabel
voor occasions geworden.”

30. 30Bronnen:VWE Voertuiginformatie- en documentatie, ACEA.
2 Trend Analyse
Markt in cijfers
Trends - Economie
“Men gaat massaal aan de lage bijtelling,
alles is prijs gedreven.”
Ook de Nederlandse personenautomarkt heeft het zwaar. ING Economisch
Bureau verwacht dit jaar een daling van het aantal registraties naar 395.000
(was 503k in 2012). Particulieren kiezen in hoofdzaak goedkope A-segment
auto’s. Zakelijke rijders gaan massaal voor modellen met een lage bijtelling.
De Europese markt voor personenauto’s daalde van 16 miljoen registraties
in 2007 naar 12,5 miljoen in 2012. Het 1e
kwartaal van 2013 liet een verdere
daling zien van bijna 10%
Export van occasions vanuit Nederland steeg tussen 2000 en 2010 van zo’n
100.000 naar 200.000. In 2011 groeide dit aantal naar bijna 275.000 en in
2012 naar 325.000.
0,0
5,0
10,0
15,0
20,0
20122007
12,5
16,0
-22%

31. 31
2 Trend Analyse
Overheid bepaalt
Trends - Politiek
Den Haag kiest nieuwe auto
Eerder genoemde trends in downsizing en de mogelijke mismatch in vraag en
aanbod van occasions hebben alles te maken met de invloed van het fiscale
beleid van de Nederlandse overheid.
Differentiatie van de tarieven betreffende de bijtelling voor zakelijke rijders,
de BPM ombouw naar CO2 uitstoot, investeringssubsidies voor schone auto’s,
verhoging van brandstofaccijnzen en de ontheffing van MRB voor zeer zuinige
auto’s (tot 2014) zijn allemaal maatregelen die de markt sterk richting kleine(re)
en / of zuinige modellen hebben gestuurd. Nederland is (op papier) met dit
beleid één van de voorlopers in Europa als het gaat om terugdringing van de
CO2 uitstoot van nieuw geregistreerde auto’s.
“Nederland slaat
helemaal door,
de markt is
volledig fiscaal
gedreven.”
Bron:VWE Voertuiginformatie- en documentatie.
Verdeling autoverkoop NL naar segment
(A en B kleine auto’s vs. overige segmenten)
Aantal registraties nieuwe elektrische personenauto’s en hybride
personenauto’s (x 1.000)
0%
20%
40%
60%
80%
100%
20122007
■ A en B
■ overig
33%
67%
48% 52%
0 10 20 30
2012
2007 3,7
24,5

32. 32Bronnen: Elsevier,VWE Voertuiginformatie- en documentatie.
2 Trend Analyse
Ook internationale en lokale sturing belangrijk
Trends - Politiek
Ook internationale wetgeving steeds
belangrijker
Om de fiscaal gestuurde stroom aan leaseauto’s
na afloop van het contract kwijt te raken wordt ook
internationale regelgeving steeds belangrijker. De
eerder genoemde explosieve ontwikkeling van export
is deels te danken aan stimulerende maatregelen in het
buitenland.
Zo werd Libië vanuit het niets een voor Nederland
belangrijk exportland. Libiërs mogen sinds de val
van Khadafi belastingvrij een auto importeren.Voor
gebruikte hybriden bleek Rusland aantrekkelijk door
belastingvoordelen op zuinige auto’s. Het monitoren
van dit soort kansen wordt steeds belangrijker voor
exporterende partijen.
Zuinig op papier
Ook van belang voor Nederland is de internationale
kwestie met betrekking tot het verschil in verbruik
(en uitstoot) van auto’s op papier en in de praktijk.
Door sterk afwijkende waarden gaan meer en meer
stemmen op verbruiksmetingen aan te passen. Het is
zeer waarschijnlijk dat dit in de loop van dit decennium
zal plaatsvinden. Belangrijk voor Nederland, aangezien
haar fiscale wetgeving afgestemd is op deze cijfers.
Strikter beleid grote stadscentra
Zeker niet onbelangrijk zijn maatregelen genomen
door lokale overheden. In Duitsland zijn sinds 2008
zogenaamde Umweltzones ingesteld waar alleen auto’s
mogen rijden die aan bepaalde uitlaatgasnormen
voldoen.
Door toenemende congestie en luchtvervuiling in
grote steden is het zeker niet uit te sluiten dat in de
toekomst vaker restricties zullen worden opgelegd aan
autoverkeer.
“Auto’s vinden altijd
wel hun weg.”

33. 33
2 Trend Analyse
Marktverstorende werking
Trends - Politiek
“De overgang van de nieuw markt naar
de occasion markt is verstoord door fiscaliteiten.”
Nadelige effecten
De Nederlandse fiscale sturing kent, naast verlaging van de CO2 uitstoot van
nieuwe auto’s, nog vele neveneffecten. De leasebranche heeft aan de ene
kant voordeel genoten; dankzij de introductie van lage bijtellingstarieven of
zelfs 0 bijtelling is het voor zakelijke berijders (met prive kilometers) relatief
voordeliger geworden om een leaseauto te rijden.
Aan de andere kant ontstaan issues met betrekking tot vraag en aanbod
in de occasionmarkt, waar fiscale sturing grotendeels ontbreekt.Voor de
autobranche is de impact wisselend. Sommige merken profiteren, terwijl
anderen hun markt zien wegvallen. Ook de export van occasions kent
tegenstrijdige effecten. Enerzijds bezorgt het de gehele autobranche een
belangrijk nieuw afzetkanaal. Anderzijds valt met het verdwijnen van auto’s
over de grens belangrijke aftersales omzet weg. Ook voor de overheid leidt dit
tot tegenvallers in de vorm van BPM afdracht. Daarnaast wordt er minder BPM
ontvangen op nieuwe auto’s door de massale marktbeweging richting nieuwe
zuinige auto’s.
Van bezit naar gebruik
Fiscale sturing stimuleert het bezit van schone en zuinige auto’s, maar is niet
van invloed op het gebruik van deze auto’s. Uiteindelijk bepaalt gebruik echter
de daadwerkelijke uitstoot van een auto. Ook wordt in het huidige stelsel geen
onderscheid gemaakt in bijtelling tussen iemand die 1.000 km of iemand die
10.000 km privé rijdt.
Een experiment van de overheid met meetkastjes voor het registeren van ritten
bij bestelwagens lijkt een vervolg te krijgen en kan op termijn het begin zijn
van volledige differentiatie in bijtelling naar privé gebruik.
Blackbox
Langzamerhand verschijnen steeds meer systemen die (lease)auto’s
monitoren. Deze kunnen dienen als ritregistratiesysteem, maar ook als
hulpmiddel om het rijgedrag van de bestuurder te analyseren en snelheid,
verbruik en uitstoot te monitoren. Ook zijn inmiddels kastjes op de markt
gekomen die G-krachten meten en de rijstijl van de berijder in kaart
brengen.

34. 34
2 Trend Analyse
Andere insteek gevraagd
Trends - Politiek
Mobiliteitsbudget
Naast de kwestie bezit en gebruik is het goed mogelijk dat het thema
mobiliteit een belangrijke rol zal spelen in toekomstige fiscale wetgeving.
Steeds meer werkgevers werken of zijn van plan te experimenteren met
mobiliteitsbudgetten. Daarbij krijgen werknemers een budget om naar eigen
inzicht aan te wenden voor hun mobiliteitsbehoefte. Besparingen zijn ten gunste
van de werknemer.
Op deze wijze hoopt men onnodige ritten te voorkomen en de combinatie
met het OV te stimuleren. Fiscaal wordt dit echter niet ondersteund. Budget dat
overblijft zal eerst volledig worden belast voor het in handen van de werknemer
komt.
Daarnaast hebben bijvoorbeeld wagenparkbeheerders aangegeven dat zij een
toename in administratieve processen verwachten. Uit onze interviews blijkt
daarnaast dat zeker niet alle werkgevers mobiliteitsbudgetten toejuichen. Zo
is er ook angst dat werknemers wellicht een te grote incentive ontvangen om
reizen tot een minimum te beperken.
B50
Werkgevers verenigd in de B50 hebben in 2012 een voorstel voor een slim
reisbudget neergelegd bij Staatssecretaris Frans Weekers van Financiën. In dit
voorstel kunnen werkgevers naar eigen inzicht mobiliteitsbudgetten inrichten
voor hun werknemers, waarbij het geld voor de fiscus duidelijk geoormerkt
wordt voor mobiliteit, in plaats van verkapt loon.
In het voorstel is een bonus/malus leasebudget opgenomen, waarbij zuiniger
rijden en gebruik van het OV worden gestimuleerd en waarbij besparingen
onbelast bij de werknemers terecht komen.
De voorstellen worden door het ministerie verder bestudeerd. Tot op heden is
onduidelijk of er iets met de voorstellen zal worden gedaan.

35. 35
ToekomstvisieHoofdstuk 3.

36. 36
3 Toekomstvisie
Schets van de toekomst
Driver kiest afslag
In dit hoofdstuk wordt aan de hand van de trend analyse een schets gemaakt
van de toekomstige autoleasemarkt. Deze schets is belangrijk om een
duidelijker beeld te krijgen van kansen en bedreigingen en een volwaardige
SWOT analyse voor middelgrote autoleasemaatschappijen op te kunnen
stellen.
Uiteraard is het onmogelijk de toekomst te voorspellen. Getracht is zo goed
mogelijk aan te geven in welke richting bepaalde trends de leasemarkt kunnen
bewegen. Er bestaat echter altijd onzekerheid over hoe bepaalde factoren
zich exact zullen ontwikkelen. Daarom wordt ruimte gelaten voor alternatieve
scenario’s. Trends met een sterke impact, maar ook een hoge mate van
onzekerheid worden ook wel drivers genoemd. Zij kunnen de markt in een
bepaalde richting sturen en daarmee de toekomst anders vorm geven.

37. 37
3 Toekomstvisie
Krimp leidt tot verdringing
Doorgaande weg…
De trend analyse in het voorgaande hoofdstuk laat een aantal ontwikkelingen
zien die in de richting wijzen van een continuering van de huidige marktsituatie
en het bestaande business model.Vraag daarbij is wel in hoe verre de
omstandigheden in de markt ertoe leiden dat deze doorgaande weg voor een
aantal partijen een doodlopende weg blijkt.
De leasemarkt zal naar verwachting krimp tegemoet gaan door gemiddeld
lagere economische groei dit decennium. Bedrijven hebben het zwaar.
Oplopende werkloosheid en een restrictief beleid t.a.v. leaseauto’s en
leasebudgetten zijn het gevolg. Ratio en prijs domineren de markt.
Tegelijkertijd zullen werkgevers vaker werken met een flexibele schil
van tijdelijke krachten en zzp’ers. Shortlease en poolauto’s lijken hierdoor
inderdaad een comeback te kunnen maken.
…of doodlopende straat
Deze ontwikkelingen betekenen dat leasemaatschappijen enerzijds zullen
moeten voldoen aan de vraag naar prijsgerichte automobiliteit en anderzijds
de vraag naar meer flexibiliteit.
De ‘traditionele’ leasemarkt voor langjarige contracten zal feller op prijs wor-
den bestreden, waarbij om iedere klant gevochten moet worden. Ook contrac-
tafwijkingen / nacalculaties zullen hierin vaker worden betrokken. Daarnaast
wordt kwaliteit veel meer een voorwaarde in plaats van een onderscheidende
factor. Het wordt nog lastiger voor leasemaatschappijen zich te onderscheiden.
De comeback van shortlease kan aanvankelijk nieuwe kansen brengen, maar
zal zich ook snel ontwikkelen tot een scherp bevochten markt. Niet in de laatste
plaats omdat deze markt zowel door leasemaatschappijen als verhuurders kan
worden bediend.

38. 38
3 Toekomstvisie
Alle zeilen bijzetten
Groot, groter, grootst
Zoals ook in het begin van dit rapport aangegeven dreigt autoleasing zich
op een hellend vlak te begeven wanneer prijs als onderscheidend element
overblijft. Indien de markt zich echter verder op dit pad begeeft betekent dit
dat leasemaatschappijen alle zeilen bij moeten zetten.
Schaalgrootte zal nog effectiever worden uitgespeeld door de grote
leasemaatschappijen. Buiten het benutten van mogelijkheden om steeds
scherper auto’s in te kopen zal dit ook leiden tot een veel strakkere sturing
in aftersales. Daarnaast hebben de grotere leasemaatschappijen met hun
internationale activiteiten de mogelijkheid om te profiteren van kansrijke
markten in het buitenland. Dit biedt hen meer mogelijkheden groei op holding
niveau door te zetten en marges op peil te houden. Dankzij deze groei kunnen
zij richting internationale leveranciers nog meer hun gewicht in de strijd
gooien.
Verder zullen grotere spelers trachten zich meer en meer tot strategische
partners te ontwikkelen van multinationals, om zo naast leasing ook hun
activiteiten op het gebied van mobiliteitsadvies een boost te kunnen geven.
Ondernemerschap, innovatie, samenwerking
Om in deze ontwikkeling van schaalvergroting en kostenreductie mee te
kunnen is consolidatie en / of intensivering van samenwerking essentieel voor
middelgrote leasemaatschappijen. De combinatie van strakkere sturing door
krachtige samenwerking en ondernemerschap, handelsgeest en inventiviteit
van de afzonderlijke ondernemers zullen moeten leiden tot verdere verlaging
van kosten.
Ook commercieel kan intensievere samenwerking tot voordeel leiden. Naast
het delen van kennis en samen werken aan verdere professionalisering kan
worden gedacht aan het opzetten van nieuwe activiteiten. Denk bijvoorbeeld
aan gezamenlijke ontwikkeling van online diensten of initiatieven op het gebied
van inkoop van nieuwe auto’s en verkoop van gebruikte auto’s zoals eigen
export- en importkanalen. Ook de genoemde groei in de zzp markt en het
potentieel van private lease bieden kansen voor middelgrote maatschappijen
zich te onderscheiden. Op aftersalesgebied kunnen nieuw ontwikkelde (eigen)
aftersalesconcepten landelijke dekking en strakke sturing garanderen. De
dealer gelieerde maatschappijen spelen hierin een belangrijke rol.
“Grote partijen
willen geen kruidenier zijn.”

39. 39
3 Toekomstvisie
Inmenging automotive brengt risico’s
Van pull naar push?
Schaalvergroting van leasemaatschappijen heeft een aantal
automobielproducenten getriggerd om belangen te nemen in
leasemaatschappijen. In Nederland is de zakelijke markt, mede door instorting
van de particuliere markt, inmiddels leidend in volume en zeker ook in omzet.
Nieuwe technologieën zoals EV’s en hybride auto’s zijn volledig afhankelijk van
zakelijke afzetmogelijkheden.
De aandacht van de autobranche wordt door dit soort ontwikkelingen meer
en meer verlegd naar leasing. De ‘partijen verkoop’ van nieuwe auto’s aan
leasemaatschappijen is gegroeid. Zo lang dit binnen een bepaalde schaal
gebeurt biedt deze ontwikkeling leasemaatschappijen kansen. Gevaar is
echter dat de leasemarkt zich tot een dumpplaats van auto’s ontwikkelt.
Niet geheel ondenkbaar gezien de steeds verder dalende Europese markt,
structurele overcapaciteit onder fabrikanten en prijsgerichtheid van klanten.
Waar autoleasing altijd een pull gebaseerd model handhaafde zal het moeten
oppassen niet meegetrokken te worden in de overwegend push gerichte
automotive keten.
Beïnvloeding individu
Een andere wijze waarop de invloed van de autobranche op de leasemarkt
zou kunnen toenemen is de eerder genoemde groei in zzp’ers en mogelijke
opkomst van private lease.
Deze markten vertonen meer gelijkenis met B2C markten, waarin
de autobranche over het algemeen meer ervaring heeft dan
autoleasemaatschappijen. Dealer gelieerde partijen en captives kunnen op
deze markt een belangrijke rol spelen. Door verdere groei op deze markten
kan het hiernaast beschreven scenario nog sneller werkelijkheid worden.

40. 40
3 Toekomstvisie
Alternatief scenario
Of toch een revolutie?
Zoals eerder gesteld zijn de voorgaande verwachtingen slechts een mogelijke
schets van de toekomst (2020). Door invloedrijke, maar onzekere trends
kunnen andere scenario’s ontstaan.
Belangrijke voorbeelden hiervan zijn het fiscale kader en de behoeften van
de markt (werkgevers en werknemers / particulieren). Een alternatief scenario
zou kunnen ontstaan wanneer de markt daadwerkelijk een cultuurverandering
ondergaat en de overgang van autobezit naar gebruik en van autolease naar
mobiliteitsoplossingen omarmt.
Naast de werkgevers vervult ook de overheid hierin een doorslaggevende rol.
Fiscale inkleding van mobiliteitsbudgetten is daarbij essentieel om dit scenario
in de praktijk een kans van slagen te geven. Het eerder genoemde B50 plan
kan daarbij een optie zijn.Voordeel is dat kritisch en meer prijsbewust reizen
wordt gestimuleerd. Praktische uitvoerbaarheid en controleerbaarheid zijn
mogelijke drempels. Er zal meer vraag komen naar advies en kennis omtrent
mobiliteitsoplossingen.
Keuze bij individu
Uitvoering van dit scenario betekent dat werkgevers en overheid voorwaarden
scheppen en invulling geven aan mobiliteit. Uiteindelijke keuzes zullen echter
meer bij werknemers komen te liggen. De incentive verschuift van bezit van
een auto met een gunstige bijtelling naar kritisch gebruik van (auto)mobiliteit.
Werknemers zullen daarbij ook meer vrijheid moeten krijgen om deze keuzes
te maken.
Dit kan leiden tot een sterk gewijzigde vraag in de markt. Dat kan gaan over
typen auto’s die geleased worden, maar mogelijk ook meer vrijheid bij welke
maatschappij geleased wordt. Dat zou betekenen dat een meer B2C gerichte
markt ontstaat.
Dit zal overigens niet betekenen dat het belang van prijs minder wordt,
maar mogelijk zelfs stijgt. Ook internet krijgt een belangrijkere rol.
Daarnaast zal meer vraag ontstaan naar combinaties van mobiliteit
(modaliteiten). Dit betekent dat markten elkaar gaan overlappen en dat er
behoefte komt aan andersoortige mobiliteitsdienstverleners en / of nieuwe
samenwerkingsverbanden tussen aanbieders van mobiliteit. Denk bijvoorbeeld
aan allianties tussen leasemaatschappijen, verhuurbedrijven, autofabrikanten,
fietsfabrikanten en openbaar vervoerbedrijven.

41. 41
SWOT en strategieHoofdstuk 4.

42. 42
4 SWOT en strategie
SWOT Middelgrote autoleasemaatschappijen
Onderstaand volgt uit de trend analyse en toekomstvisie de SWOT analyse voor middelgrote leasemaatschappijen
* De koppeling van autobedrijf en leasemaatschappij kan voordelen bieden, bijvoorbeeld omdat sturing naar eigen werkplaatsen mogelijk is. De zwakke marktomstandigheden en lage
winstgevendheid van autobedrijven kunnen echter ook een bedreiging vormen.
** De onzekerheid van de ontwikkeling van het fiscale stelsel kan zowel tot kans als bedreiging leiden.
Flexibiliteit / platte organisatie
Lokaal / regionaal netwerk
Pull gericht business model
Huidige winstgevendheid en continuïteit
Ondernemerschap
Relatie met dealerbedrijf*
Gebrek schaalgrootte
Beperkte groeimogelijkheden
Onderscheidend vermogen business model
beperkt
Innovatiekracht
Kwetsbaar (bij uitval medewerkers)
Kennis (specialistische kennis bijhouden)
Relatie met dealerbedrijf*
Overcapaciteit autobranche (inkoopvoordeel)
Meer gevarieerde vraag (flexibele mobiliteit)
Export occasions / ontwikkeling afzetkanalen
Samenwerking
Toename beroepsbevolking
Groei zzp markt
Online technologie auto’s
Nieuwe mobiliteitsdiensten
Private lease (prijs)concurrerend
Internationalisering
Fiscale stelsel**
Economische situatie
Oplopende werkeloosheid
Toenemende prijsgerichtheid
Vooraf transparantie hercalculatie
Restrictiever leasebeleid bedrijven
Krimpende markt
Verharding concurrentie
Push autofabrikanten (dumping leasemarkt)
Mismatch vraag nieuwe auto’s – gebruikte auto’s
Mogelijke wijziging IFRS standaard (leaseverplichtingen op de balans)
Fiscale stelsel**
Sterkte
Kans
Zwakte
Bedreiging

43. 43
4 SWOT en strategie
Strategische issues
Confrontatie
Getracht is een zo volledig mogelijke SWOT neer te zetten voor middelgrote
autoleasemaatschappijen. Aan de hand van deze SWOT is het mogelijk om
verschillende strategische issues voor de toekomst te identificeren. Dit kan
door sterkten en zwakten met kansen en bedreigingen te confronteren.
Grofweg zijn deze als volgt in te delen:
• Sterkte vs. Kans – Aanvallen
• Sterkte vs. Bedreiging – Verdedigen
• Zwakte vs. Kans – Versterken
• Zwakte vs. Bedreiging – Overleven
Ondernemerschap, een flexibele organisatie en nauwe banden met
de markt zijn belangrijke eigenschappen om in te kunnen spelen
op de verschillende kansen op het gebied van inkoop, operationele
zaken (ex-lease, aftersales), snel ontwikkelende (online) technologie
en veranderingen in marktvraag (flexibiliteit, mobiliteit, private lease,
zzp’ers).
Een platte besluitvaardige organisatie en een nauwe relatie met
lokale / regionale ondernemers kan helpen sneller in te springen op
veranderende marktomstandigheden. Klanten zullen in hun eigen sector
meer onder druk komen te staan. Door advisering of hulp bij het verlagen
van kosten kan een nog sterkere band worden opgebouwd om bestaande
klanten te behouden.
Samenwerking is essentieel om zwakke punten om te kunnen buigen.
Achterstand op het gebied van schaal en kennis zal door intensieve
samenwerking moeten worden gecompenseerd.
Mogelijk kunnen juist ook door (commerciële) samenwerking kansen
in marktvraag worden aangegrepen om tot meer onderscheidend
vermogen te komen.
Gebrek aan schaal en toenemende prijsconcurrentie leidt tot een situatie
waarbij overleven het motto is. Partijen die niet tot samenwerking kunnen
komen rest mogelijk op termijn enkel een exit scenario.
Een exit kan echter ook weer het begin zijn om met een nieuw business
model toekomstige kansen aan te grijpen.
Aanvallen
Versterken
Verdedigen
Overleven

44. 44
4 SWOT en strategie
Evolutie of revolutie
Inventief in huidig business model
Doorgaan op dezelfde weg kan betekenen dat middelgrote
leasemaatschappijen in de verdrukking komen. Partijen die zich echter aan
hebben gesloten of nog aan kunnen sluiten bij een samenwerkingsverband
lijken een uitweg te kunnen vinden. Intensivering van samenwerking en
inventiviteit zullen echter noodzakelijk zijn om op lange termijn te overleven.
Onafhankelijkheid van de aangesloten partijen kan daarbij een krachtig
wapen zijn. Juist ondernemerschap, handelsgeest en kunnen denken buiten de
gebaande paden moeten er voor zorgen dat het business model zich evolueert
en toch zo goed mogelijk aansluiting zoekt bij een veranderende markt.
In een scenario waarbij zowel markt, overheid als leasemaatschappijen
zich voor het merendeel vasthouden aan ‘traditionele’ autolease is het
echter onmogelijk om volledig aan de strijd op prijs te ontsnappen.
Leasemaatschappijen die dit spel mee willen spelen zullen alle zeilen bij
moeten zetten.
Durf tonen in nieuw business model
Wanneer leasemaatschappijen te veel in de verdrukking komen kan een exit
scenario worden overwogen. Actief zoeken naar consolidatie is daarbij een
optie. Een exit scenario kan tegelijkertijd ook een afscheid betekenen van
autolease, maar een nieuw begin als mobiliteitsdienstverlener. Indien markt
en overheid namelijk kiezen voor mobiliteit en gebruik plaatsen voor bezit
ontstaat een geheel ander scenario.
De behoefte aan ‘traditionele’ autolease zal in dat geval terugvallen
en er zal meer behoefte ontstaan aan mobiliteitsadvies en flexibele
(multimodale) oplossingen, zowel richting bedrijven als consumenten. Om
hierin een rol te kunnen spelen als intermediair of adviseur is ook bij een
autoleasemaatschappij een cultuuromslag noodzakelijk; men zal ook zelf de
transformatie moeten durven maken van bezit naar gebruik.

45. 45
4 SWOT en strategie
De regie in handen nemen
Mobiliteitsregisseur
Een rol die zich zou kunnen ontwikkelen in een markt met behoefte aan
mobiliteitsadvies is die van mobiliteitsregisseur. Als intermediair geeft men
hierbij namens klanten invulling aan mobiliteitsbehoeften. Het daadwerkelijke
beheer (en bezit) van auto’s wordt daarbij aan anderen overgelaten. Een
mobiliteitsregisseur ontzorgt en schakelt de juiste partijen in. Er wordt niet
gedacht vanuit een specifiek concept of modaliteit. Brede expertise op het
gebied van mobiliteitsoplossingen en onafhankelijkheid staan centraal.
Autolease, openbaar vervoer, car sharing, autohuur en andere oplossingen
kunnen door een regisseur optimaal worden ingeschakeld voor haar klanten.
Andere sectoren kennen soortgelijke ontwikkelingen. In transport en logistiek
wordt wel gesproken van 4th party logistics provider. Deze partij (zonder eigen
transportmiddelen) neemt voor klanten de regie over van de supply chain om
deze optimaal in te richten en aan te sturen. Technologie waarbij op afstand
alle stromen virtueel in beeld kunnen worden gebracht maakt het mogelijk
een ‘control tower’ in te richten waarbij logistieke stromen van afstand worden
aangestuurd. In een wereld waarin steeds meer personen (en op termijn ook
auto’s) voortdurend online zijn kunnen ook op het gebied van mobiliteit kansen
ontstaan voor een regierol.

46. 46
4 SWOT en strategie
Conclusie:Kruispunt nadert
Keuze maken
De beschreven toekomstvisie, mogelijke scenario’s en SWOT laten zien dat
middelgrote autoleasemaatschappijen op hun weg naar de toekomst een
belangrijk kruispunt naderen.
Zij zijn daarbij over het algemeen in de gelukkige omstandigheid vanuit een
sterke en gezonde positie hun koers te kunnen bepalen. Dit in tegenstelling tot
ondernemers in diverse, door de economische neergang, getroffen sectoren.
Zoals aan het begin van dit rapport al gesteld is het belangrijk dat
leasemaatschappijen zich vanuit hun redelijk comfortabele stoel niet in slaap
laten sussen. Bepaalde trends kunnen op termijn de relatieve rust in de sector
verstoren.
Daarom is het juist nu van belang scenario’s voor de toekomst in kaart te
brengen en een gerichte visie en strategie te ontwikkelen voor de lange
termijn. Ondernemingen die niet pro-actief hun toekomst uitstippelen kunnen
op termijn gedwongen worden een afslag te kiezen die eindigt in een
doodlopende weg. Ondernemers die zich tijdig wapenen tegen bedreigingen
en tegelijkertijd inspringen op kansen in de markt zijn in staat hun eigen koers
te bepalen en de juiste afslag te kiezen.
Kansen
Juist middelgrote autoleasemaatschappijen zijn met hun platte en flexibele
organisaties in staat in te springen op veranderingen in de omgeving.
Daarnaast vormt samenwerking een sterk wapen, dat mogelijk nog krachtiger
kan worden uitgespeeld door niet alleen aan de achterkant (inkoop), maar ook
aan de voorkant (commercieel) te kijken naar mogelijkheden kansen in de
markt aan te grijpen.
Door de kracht van zelfstandig ondernemerschap te bundelen is het mogelijk
beter en sterker in te spelen op markten in ontwikkeling zoals zzp’ ers, private
lease, internet en mobiliteit.

47. 47
Bijlage
Met dank aan
Voor de tot standkoming van dit rapport danken wij de volgende personen voor het delen van hun expertise:
Eric Berkhof Van Mossel Groep
Arno Cloosterman Autolease Alliance
Francois Driessen Driessen Autogroep
Luuk van Halder Alphabet
Renate Hemerik VNA (Vereniging van Nederlandse Autoleasemaatschappijen)
Norbert Karthaus Strix Lease Service
Michel van Roon CRM Used Car Management

48. 48
Meer weten?
Kijk op INGLease.nl
Of bel met
Edgar Sandberg,
ING Lease
020 576 38 09
Arjan Chrispijn,
ING Lease
020 576 38 10
Max Erich,
ING Economisch Bureau
06 83 63 57 85

49. 49
Disclaimer
De informatie in dit rapport geeft de persoonlijke mening weer van de analist(en) en geen
enkel deel van de beloning van de analist(en) was, is, of zal direct of indirect gerelateerd
zijn aan het opnemen van specifieke aanbevelingen of meningen in dit rapport. De analisten
die aan deze publicatie hebben bijgedragen voldoen allen aan de vereisten zoals gesteld
door hun nationale toezichthouders aan de uitoefening van hun vak. Deze publicatie is
opgesteld namens ING Bank N.V., gevestigd te Amsterdam en slechts bedoeld ter informatie
van haar cliënten. ING Bank N.V. is onderdeel van ING Groep N.V. Deze publicatie is geen
beleggingsaanbeveling noch een aanbieding of uitnodiging tot koop of verkoop van enig
financieel instrument. ING Bank N.V. betrekt haar informatie van betrouwbaar geachte
bronnen en heeft alle mogelijk zorg betracht om er voor te zorgen dat ten tijde van de
publicatie de informatie waarop zij haar visie in dit rapport heeft gebaseerd niet onjuist
of misleidend is. ING Bank N.V. geeft geen garantie dat de door haar gebruikte informatie
accuraat of compleet is. De informatie in dit rapport kan gewijzigd worden zonder enige
vorm van aankondiging. ING Bank N.V. noch één of meer van haar directeuren of werknemers
aanvaardt enige aansprakelijkheid voor enig direct of indirect verlies of schade voortkomend
uit het gebruik van (de inhoud van) deze publicatie alsmede voor druk- en zetfouten in
deze publicatie. Auteursrecht en rechten ter bescherming van gegevensbestanden zijn van
toepassing op deze publicatie. Overneming van gegevens uit deze publicatie is toegestaan,
mits de bron wordt vermeld. In Nederland is ING Bank N.V. geregistreerd bij en staat onder
toezicht van De Nederlandsche Bank en de Autoriteit Financiële Markten.
De tekst is afgesloten op 29 mei 2013.