Mетоди за вреднување на инвестиции и проекти, вреднување на компанија
1. Вреднување на сопствен капитал
и вреднување на компании
Долгорочно финансиско планирање,
анализа на трошоци на финансирање
Контакт:
vasko.bogdanovski@gmail.com
2. ФИНАНСИСКО f facebook.com/ vaskobog
ПЛАНИРАЊЕ t twitter.com/vaskobog
Во оваа презентација ќе се обидеме да презентираме како
финансискиот менаџер може да ги користи информациите кои се
добиени од анализата на финансиските извештаи за финансиско
планирање на идните активности на компанијата.
Финансиското планирање претставува процес на предвидување и
проектирање на продажбата, приходот и средствата, со цел
остварување на планираното производство и реализација на
маркетиншките стратегии, како и детерминирање на ресурсите кои
се неопходни да се остварат планираните проекции.
Контакт:
2 ОД 75 vasko.bogdanovski@gmail.com
3. ФИНАНСИСКО f facebook.com/ vaskobog
ПЛАНИРАЊЕ t twitter.com/vaskobog
Подобро управуваните компании, генерално ги базираат своите
оперативни планови на еден сет на плански финансиски
извештаи. Процесот на финансиско планирање започнува со
предвидувањето на продажбата за следната година.
Во оваа фаза се врши проекција на приходите од продажбата и
трошоците на продажбата. Потоа се планираат и детерминираат
средствата (тековни и фиксни), кои се неопходни за да се
достигнат таргетите на продажбата (да се реализира планираната
продажба) и се донесува одлука како да се финансираат
потребните средства.
Контакт:
3 ОД 75 vasko.bogdanovski@gmail.com
4. ФИНАНСИСКО f facebook.com/ vaskobog
ПЛАНИРАЊЕ t twitter.com/vaskobog
Кога ќе се изработат планските финансиски извештаи и
показатели, менаџерите на компанијата ќе сакаат да знаат: прво,
колку истите се реалистички, второ, како да се остварат
планираните резултати и трето, какво влијание ќе имаат промените
во оперативните активности врз предвидувањата.
Контакт:
4 ОД 75 vasko.bogdanovski@gmail.com
5. ПРЕДВИДУВАЊЕ f
t
facebook.com/ vaskobog
НА ПРОДАЖБАТА
twitter.com/vaskobog
Планирање на продажбата
Предвидувањето претставува важен дел на планскиот процес, a
предвидувањето на продажбата е секако најважниот елемент на
финансиското предвидување. Предвидувањето на продажбата
генерално започнува со ревизија (оценка) на продажбата во
последните 5-10 години.
Предвидувањето на продажбата опфаќа предвидување на
количини и на приходот на фирмата во пари. Истото генерално се
базира на последните трендови на продажбата плус предвидување
на економските перспективи за државата, регионот, индустријата и
останатото окружување.
Контакт:
5 ОД 75 vasko.bogdanovski@gmail.com
6. ПРЕДВИДУВАЊЕ f
t
facebook.com/ vaskobog
НА ПРОДАЖБАТА
twitter.com/vaskobog
Планирање на продажбата
Доколку предвидувањето на продажбата не се направи коректно,
последиците можат да бидат многу сериозни. На пример, доколку
националната економија се развива побргу од планските
претпоставки направени во компанијата, најверојатно фирмата
нема да може да одговори на зголемената побарувачка.
Потрошувачите ќе ги купуваат производите на конкуренцијата и
"нашата" компанија ќе го изгуби "market share" (учеството на
пазарот), што подоцна е многу тешко да се поврати. Од друга
страна, ако проекциите се премногу оптимистички, компанијата
може да се соочи со предимензионирани и неискористени
капацитети или со вишоци на залихи.
Контакт:
6 ОД 75 vasko.bogdanovski@gmail.com
7. ПЛАНИРАН f facebook.com/ vaskobog
t
БИЛАНС НА УСПЕХ
twitter.com/vaskobog
Метод на процент на продажба
Се планира биланс на успех за следната година, со цел да се добие
почетна проценка за износот на акумулираната добивка, која
компанијата ќе ја генерира во наредната година.
Како главна задача на анализата е да се утврди колку компанијата
ќе заработи и колку ќе задржи за реинвестирање за време на
планираната година.
Контакт:
7 ОД 75 vasko.bogdanovski@gmail.com
8. ПЛАНИРАН f facebook.com/ vaskobog
t
БИЛАНС НА УСПЕХ
twitter.com/vaskobog
Метод на процент на продажба
Биланс на успех 2011 Процент 2012
Нето продажба 1500000 1.10 1650000
Трошоци на продадени производи 1220000 1.10 1342000
Бруто добивка 280000 308000
Фиксни оперативни трошоци 90000 1.10 99000
Амортизација 50000 1.10 55000
EBIT 140000 154000
Камата 36000 36000
EBT 104000 118000
Данок 10400 11800
Нето добивка 93600 106200
Дивиденда 37440 42480
Акумулирана добивка 56160 63720
Контакт:
8 ОД 75 vasko.bogdanovski@gmail.com
10. АНАЛИЗА НА f
t
facebook.com/ vaskobog
twitter.com/vaskobog
ОПЕРАТИВНА ПРЕЛОМНА ТОЧКА
Анализата претставува метод на одредување на точка, во која
продажбата ги покрива оперативните трошоци. Тоа е точка во која
се изедначуваат производството на фирмата и нејзината продажба,
но, исто така, таа покажува големината на оперативниот профит
(добивка) на компанијата или нејзината загуба, доколку продажбата е
над или под таа точка.
Анализата на оперативната преломна точка се прави само во
"горниот" дел на билансот на успех, во тнр. оперативна секција,
односно делот до пресметката на оперативната добивка - EBIT.
Контакт:
10 ОД 75 vasko.bogdanovski@gmail.com
11. АНАЛИЗА НА f
t
facebook.com/ vaskobog
twitter.com/vaskobog
ОПЕРАТИВНА ПРЕЛОМНА ТОЧКА
Биланс на успех
Продажба во единица производ 110000
Продажна цена на еден производ 15
Нето продажба 1650000
Вар. трошоци во единица производ 12.2
Вар. Трошоци на продадени производи 1342000
Бруто добивка 308000
Амортизација 55000
Останати фиксни трошоци (кирија, осиг.) 99000
Оперативна добивка (EBIT) 154000
Контакт:
11 ОД 75 vasko.bogdanovski@gmail.com
12. АНАЛИЗА НА f
t
facebook.com/ vaskobog
twitter.com/vaskobog
ОПЕРАТИВНА ПРЕЛОМНА ТОЧКА
Планираниот биланс на успех го покажува износот на оперативната
добивка, доколку компанијата продаде 110,000 производи. Но што
ќе се случи ако "нашата" компанија не продаде толку производи?
Јасно е дека нејзиниот EBIT нема да изнесува 154,000 денари.
Билансот покажува дека компанијата има фиксни трошоци во износ
од 154,000. Toj износ мора да се плати дури и кога фирмата не
работи, односно кога ништо не продала на пазарот. Фиксните
трошоци настануваат и кога компанијата нема активности, но
обврската за нивно покривање не може да се избегне.
Контакт:
12 ОД 75 vasko.bogdanovski@gmail.com
13. АНАЛИЗА НА f
t
facebook.com/ vaskobog
twitter.com/vaskobog
ОПЕРАТИВНА ПРЕЛОМНА ТОЧКА
Оперативаната преломна точка е износ каде со остварените приходи
се покриваат вкупните оперативни трошоци (фиксните и
варијабилните).
Се додека продажната цена по единица производ е поголема од
варијабилните трошоци по единица производ, секоја продадена
единица производ ќе генерира приход, односно ќе придонесува за
покривање на расходите. Toj придонес се нарекува маргина на придонес
(contribution margin) и во нашиот пример изнесува 2,80 денари
(15-12.20=2.80) и всушност е разлика помеѓу продажната цена и
варијабилните трошоци по единица производ.
Контакт:
13 ОД 75 vasko.bogdanovski@gmail.com
14. АНАЛИЗА НА f
t
facebook.com/ vaskobog
twitter.com/vaskobog
ОПЕРАТИВНА ПРЕЛОМНА ТОЧКА
За да ја пресметаме оперативната преломна точка за компанијата од
примерот, потребно е да одредиме колку многу единици на
производи треба да се продадат, за да се покријат оперативните
трошоци од 154,000 денари, доколку секоја единица има "придонес"
од 2.80 денари.
Така, само со поделба на 154,000 денари фиксни трошоци со
маргината на придонес од 2.80 денари, се добиваат 55,000 парчиња
производи, што е еднакво на 825,000 денари продажба.
Контакт:
14 ОД 75 vasko.bogdanovski@gmail.com
15. АНАЛИЗА НА f
t
facebook.com/ vaskobog
twitter.com/vaskobog
ОПЕРАТИВНА ПРЕЛОМНА ТОЧКА
𝐹 𝐹
𝑄= =
𝑃− 𝑉 маргина на придонес
Р- цена (price)
Q- количина на произведени и продадени производи (quantity)
V- варијабилни трошоци (variable costs)
F- фиксни трошоци
Контакт:
15 ОД 75 vasko.bogdanovski@gmail.com
16. АНАЛИЗА НА f
t
facebook.com/ vaskobog
twitter.com/vaskobog
ОПЕРАТИВНА ПРЕЛОМНА ТОЧКА
Од равенките може да се заклучи дека оперативната точка зависи од
продажната цена, трошоците и комбинирано. Доколку компанијата
ја зголеми продажната цена од 15 на 16,05 денари, при исти фиксни
трошоци (154,000 денари) и варијабилни трошоци (12.20 денари),
оперативната преломна точка ќе биде на 40,000 производи.
Оперативната преломна точка може да се изрази и во износ на
вкупниот приход кој е потребен да се покријат вкупните расходи
(825,000).
Контакт:
16 ОД 75 vasko.bogdanovski@gmail.com
17. АНАЛИЗА НА f
t
facebook.com/ vaskobog
twitter.com/vaskobog
ОПЕРАТИВНА ПРЕЛОМНА ТОЧКА
Анализата на оперативната преломна точка повеќе се прави во
паричен израз отколку во единица на производи. Ова се должи на
фактот што компанијата може да продава поголем број на различни
производи, така што за таквата анализа е потребна само вкупната
продажба, вкупните фиксни и варијабилни трошоци.
Контакт:
17 ОД 75 vasko.bogdanovski@gmail.com
18. АНАЛИЗА НА f
t
facebook.com/ vaskobog
twitter.com/vaskobog
ОПЕРАТИВНА ПРЕЛОМНА ТОЧКА
Анализата на оперативната преломна точка се користи за
донесување на три важни деловни одлуки:
Кога се донесува одлука за нови производи- колкава треба да
биде продажбата на новите производи за да се постигне
профитабилноста?
Контакт:
18 ОД 75 vasko.bogdanovski@gmail.com
19. АНАЛИЗА НА f
t
facebook.com/ vaskobog
twitter.com/vaskobog
ОПЕРАТИВНА ПРЕЛОМНА ТОЧКА
Кога се анализираат ефектите на експанзијата на оперативните
активности на компанијата врз фиксните и варијабилните
трошоци, како и на очекуваниот пораст на продажбата;
Кога се одлучува за процесот на автоматизација и модернизација
на производството, каде фиксните инвестиции во опрема се
зголемуваат со цел да се намалат варијабилните трошоци,
особено трошоците на работната сила.
Контакт:
19 ОД 75 vasko.bogdanovski@gmail.com
20. ОПЕРАТИВЕН f
t
facebook.com/ vaskobog
ЛЕВЕРИЏ
twitter.com/vaskobog
Под иоимот оперативен левериџ се подразбира постоење на фиксни
оперативни трошоци, така што промените во обемот на продажбата
ќе предизвикаат поголеми промени во оперативната добивка.
Кога фирмата има висок процент на учество на фиксните трошоци
во вкупните оперативни трошоци, за неа се кажува дека има висок
степен на оперативен левериџ.
Во бизнис терминологијата терминот “висок степен на левериџ“
значи дека во услови кога останатите фактори се константни,
релативно малите промени во продажбата ќе резултираат со
релативно големи промени на оперативната добивка.
Контакт:
20 ОД 75 vasko.bogdanovski@gmail.com
21. ОПЕРАТИВЕН f
t
facebook.com/ vaskobog
ЛЕВЕРИЏ
twitter.com/vaskobog
Оперативниот левериџ се јавува како резултат на фактот што
фиксните трошоци на компанијата мораат да бидат покриени без
оглед на обемот на активностите.
Но што ќе се случи доколку компанијата продаде помалку од
планираното? За да одговориме на прашањето треба да го
определиме степенот на оперативен левериџ (degree of operating
leverage - DOL) за планираните операции.
Контакт:
21 ОД 75 vasko.bogdanovski@gmail.com
22. ОПЕРАТИВЕН f
t
facebook.com/ vaskobog
ЛЕВЕРИЏ
twitter.com/vaskobog
% на промена на 𝐸𝐵𝐼𝑇
𝐷𝑂𝐿 =
% на промена на продажба
DOL е индексен број кој го мери ефектот на промените на
продажбата на оперативната добивка.
Контакт:
22 ОД 75 vasko.bogdanovski@gmail.com
23. ОПЕРАТИВЕН f
t
facebook.com/ vaskobog
ЛЕВЕРИЏ
twitter.com/vaskobog
Ако продажбата во “нашата“ компанија се искачи на 121,000
производи, EBIT ќе биде:
EBIT = 121000*(15-12.20)-154000=184,800
184800−154000 30800
154000 154000 0.2
DOL = 15∗(121000−110000) = 165000 = =2
0.1
15∗110000 1650000
Контакт:
23 ОД 75 vasko.bogdanovski@gmail.com
24. ОПЕРАТИВЕН f
t
facebook.com/ vaskobog
ЛЕВЕРИЏ
twitter.com/vaskobog
Показателот - DOL во износ од 2.0 покажува дека процентот на
промена на оперативната добивка ќе биде 2 х процентот на
промената на продажбата од моменталните 110,000 производи.
Aко бројот на продадени производи се зголеми од 110,000 на
121,000 производи, или за 10%, оперативната добивка на
компанијата ќе се зголеми 2 х 10% или за 20 %.
Тоа значи дека со продажба од 121,000 производи, оперативната
добивка ќе биде 20% поголема од 154,000 денари остварени со
продажба од 110,000 производи. Така "новиот“ EBIT ќе биде
1.20 х 154,000=184,800 денари.
Контакт:
24 ОД 75 vasko.bogdanovski@gmail.com
25. ОПЕРАТИВЕН f
t
facebook.com/ vaskobog
ЛЕВЕРИЏ
twitter.com/vaskobog
DOL покажува дека секоја промена од 1% на продажбата резултира
со 2% промена на оперативната добивка.
Што ќе се случи ако продажбата се намали за 10%? Според
интерпретацијата на DOL, оперативната добивка ќе се намали за
20%.
Колку DOL е поголем, толку е поголема промената на оперативната
добивка.
Контакт:
25 ОД 75 vasko.bogdanovski@gmail.com
26. ОПЕРАТИВЕН f
t
facebook.com/ vaskobog
ЛЕВЕРИЏ
twitter.com/vaskobog
Формулата за пресметка на DOL може да се симплифицира:
Бруто добивка
𝐷𝑂𝐿 =
𝐸𝐵𝐼𝑇
Контакт:
26 ОД 75 vasko.bogdanovski@gmail.com
27. ОПЕРАТИВЕН f
t
facebook.com/ vaskobog
ЛЕВЕРИЏ
twitter.com/vaskobog
Ако претпоставуваме дека компанијата продала само 60,000
производи, DOL ќе биде:
60000∗(15−12.20) 168000
𝐷𝑂𝐿 = = = 12
60000∗ 15−12.20 −154000 14000
Контакт:
27 ОД 75 vasko.bogdanovski@gmail.com
28. ОПЕРАТИВЕН f
t
facebook.com/ vaskobog
ЛЕВЕРИЏ
twitter.com/vaskobog
DOL за 60,000 производи е шест пати поголем од DOL за 110,000
продадени производи. Тоа значи, дека ако тргнеме од 60,000 и ја
зголемиме продажбата за 10% (66,000), оперативната добивка ќе
порасне за 120% (од 14,000 на 30,800).
Тоа покажува дека, кога операциите на компанијата се блиску до
оперативната преломна точка, DOL е повисок. Колку е фирмата
поблиску до оперативата преломна точка, толку оперативниот
левериџ е поголем. За фирмите со повисок DOL се смета дека се
поризични или преземаат поризични операции, отколку
компаниите со понизок DOL.
Контакт:
28 ОД 75 vasko.bogdanovski@gmail.com
29. ОПЕРАТИВЕН f
t
facebook.com/ vaskobog
ЛЕВЕРИЏ
twitter.com/vaskobog
Сценарио Рецесија Норм. состојба Експанзија
А Б А Б А Б
Продажба 5 5 6 6 7 7
Цена по единица 2$ 2$ 2$ 2$ 2$ 2$
Приход 10 10 12 12 14 14
Фиксни трошоци 5 8 5 8 5 8
Варијабилни трошоци 5 2.5 6 3 7 3.5
Вкупни трошоци 10 10.5 11 11 12 11.5
Профит 0 -0.5 1 1 2 2.5
Контакт:
29 ОД 75 vasko.bogdanovski@gmail.com
30. ОПЕРАТИВЕН f
t
facebook.com/ vaskobog
ЛЕВЕРИЏ
twitter.com/vaskobog
Фирмите со поголем износ на варијабилни во однос на фиксни
трошоци се помалку чувствителни на деловните услови. При
надолни тенденции во економијата, можат да ги намалат трошоците
со намалување на производството.
Контакт:
30 ОД 75 vasko.bogdanovski@gmail.com
32. EBIT - EPS f
t
facebook.com/ vaskobog
АНАЛИЗА
twitter.com/vaskobog
Определи оптимална структура на капитал EBIT-EPS анализа за две
различни нивоа на оперативна добивка (1,000.000 и 2,000.000
денари) и преломна точка. Претпоставуваме дека фирмата Тобако
АД има издадено 60,000 обични акции, нема долг, а даночна стапка е
10%. На фирмата и требаат 4,000.000 денари да го финансира
планираниот проект. Разгледуваме две опции:
Фирмата да продаде 20,000 обични акции по цена од 200 денари
по акција.
Да земи кредит од 4,000.000 денари со каматна стапка од 10%.
Контакт:
32 ОД 75 vasko.bogdanovski@gmail.com
33. EBIT - EPS f
t
facebook.com/ vaskobog
АНАЛИЗА
twitter.com/vaskobog
Медикус Фарм со акции со кредит
EBIT 1000000 1000000
Камата (I) 0 400000
EBT 1000000 600000
Даноци (10%) 100000 60000
Net Income (EAT) 900000 540000
Издадени акции 80000 60000
EPS 11,25 9
Контакт:
33 ОД 75 vasko.bogdanovski@gmail.com
34. EBIT - EPS f
t
facebook.com/ vaskobog
АНАЛИЗА
twitter.com/vaskobog
Медикус Фарм со акции со кредит
EBIT 2000000 2000000
Камата (I) 0 400000
EBT 2000000 1600000
Даноци (10%) 200000 160000
Net Income (EAT) 1800000 1440000
Издадени акции 80000 60000
EPS 22,5 24
Контакт:
34 ОД 75 vasko.bogdanovski@gmail.com
35. EBIT - EPS f
t
facebook.com/ vaskobog
АНАЛИЗА
twitter.com/vaskobog
𝐸𝐵𝐼𝑇 −𝐼 ∗(1−𝑡) 𝐸𝐵𝐼𝑇 −𝐼 ∗(1−𝑡)
=
𝑆 𝑆
𝐸𝐵𝐼𝑇 −0 ∗(1−0,1) 𝐸𝐵𝐼𝑇 −400 000 ∗(1−0,1)
=
80 000 60 000
Контакт:
35 ОД 75 vasko.bogdanovski@gmail.com
37. ТРОШОК f
t
facebook.com/ vaskobog
НА КАПИТАЛ
twitter.com/vaskobog
Трошокот (цената) на капиталот го претставува приносот кој
инвеститорот го очекува како компензација за тоа што ги дал
сопствените слободни средства.
Ако парите се позајмени тогаш трошокот на капиталот е поврзан со
каматната стапка која ќе ја платиме на тој заем.
Контакт:
37 ОД 75 vasko.bogdanovski@gmail.com
38. ТРОШОК f
t
facebook.com/ vaskobog
НА КАПИТАЛ
twitter.com/vaskobog
Трошокот на долгот претставува:
Бараната стапка на принос на кредиторот/инвеститорот (камата)
∗
𝑟𝑑 = 𝑟 𝑑 (1 − t)
Каде:
𝑟𝑑∗ - ефективен/реален трошок на долгот
𝑟𝑑 - трошок на долгот „пред данок“ (каматна стапка)
t - даночна стапка
Контакт:
38 ОД 75 vasko.bogdanovski@gmail.com
39. ТРОШОК f
t
facebook.com/ vaskobog
НА КАПИТАЛ
twitter.com/vaskobog
Пресметка на трошокот на заем од 100.000$ со каматна стапка од
10%, на една година. Трошокот пред да го земеме предвид данокот
изнесува 10% или 10.000$. Даночните стапки за данокот на добивка
изнесуваат 30%.
𝑟 ∗ = 0,10 (1-0,30) = 0,07 или 7%
𝑑
𝑟 ∗ = 10.000(1-0,30) = 7000 $
𝑑
Кредиторот бара 10% принос за една година на средствата кои ние
ги користиме, а ние всушност реално плаќаме (не чини) 7%.
Контакт:
39 ОД 75 vasko.bogdanovski@gmail.com
40. ТРОШОК f
t
facebook.com/ vaskobog
НА КАПИТАЛ
twitter.com/vaskobog
Компанијата има бета 1.2. Оценките покажуваат дека на пазарот
преовладуваат стапки на принос од 9%, при што безризичната
стапка е 4%. Колкав е трошокот на акционерскиот капитал?
CAPM = Ri = Rf + (Rp – Rf) * β
Ri = 0,04 + (0,09 – 0,04) * 1.2
Ri = 0,04 + (0,05) * 1.2
Ri = 0,04 + 0,06
Ri = 0,10 = 10 %
Контакт:
40 ОД 75 vasko.bogdanovski@gmail.com
41. ТРОШОК f
t
facebook.com/ vaskobog
НА КАПИТАЛ
twitter.com/vaskobog
Трошок на Удел во Пондериран трошок
Трошок
капитал финансирањето (WACC)
Кредит 7% 35% 2.45%
Сопствен капитал 10% 65% 6.50%
100.00% 8.95%
Контакт:
41 ОД 75 vasko.bogdanovski@gmail.com
42. DCF МОДЕЛ
Контакт:
vasko.bogdanovski@gmail.com
43. DCF f facebook.com/ vaskobog
МОДЕЛ t twitter.com/vaskobog
Критичниот елемент, кој ја детерминира апликацијата на моделот
на дисконтиран готовински тек (discounted cash flow - DCF) за
анализа на проект или вреднување на компанија, е содржан во
фактот дека готовинските текови остварени во различно време
имаат различни вредности и можат да бидат прецизно одредени
само преку примена на временската вредност на парите.
Контакт:
44 ОД 75 vasko.bogdanovski@gmail.com
44. DCF f facebook.com/ vaskobog
МОДЕЛ t twitter.com/vaskobog
Овој приод во основа го има правилото на сегашна вредност, според
кое, вредноста на било кое средство претставува сегашна вредност на
очекуваните идни готовински текови, кои средството ги генерира:
n
CFt
Вредност
t 1 (1 r ) t
n = животен век на средството
CFt = готовински тек за период t
r = дисконтна стапка која ја одразува ризичноста на проценетите
готовински текови
Контакт:
45 ОД 75 vasko.bogdanovski@gmail.com
45. DCF f facebook.com/ vaskobog
МОДЕЛ t twitter.com/vaskobog
Готовинскиот тек ќе варира од средство до средство, дивиденди кај
акциите, купон (камата) и номинален износ (face value) кај
обврзниците, како и готовинскиот тек после оданочување, кај
реалните проекти. Дисконтната стапка е функција на ризичноста на
проценетите парични текови, со повисока стапка кај поризичните и
пониска стапка кај помалку ризичните проекти.
Контакт:
46 ОД 75 vasko.bogdanovski@gmail.com
46. DCF f facebook.com/ vaskobog
МОДЕЛ t twitter.com/vaskobog
Методот на дисконтирани готовински текови (DCF) претставува
начин на утврдување на вредноста на компанијата со пресметување
на сегашната вредност на готовинските текови за целиот животен
тек на компанијата.
Анализата се прави преку два чекори:
Прво се одредува период за кој се прават експилицитни
предвидувања на слободните готовински текови (FCF);
Второ, се проценува тнр. Terminal value- Терминска вредност.
Контакт:
47 ОД 75 vasko.bogdanovski@gmail.com
47. DCF f facebook.com/ vaskobog
МОДЕЛ t twitter.com/vaskobog
Предвидувања
Предвидувањата на FCF треба да се засновани на длабоки
познавања и можност за прецизно предвидување на движењата во
индустријата (секторот) и за самата компанија.
Контакт:
48 ОД 75 vasko.bogdanovski@gmail.com
48. Проценка f facebook.com/ vaskobog
на растот t twitter.com/vaskobog
Постојат три основни начини за проценка на растот на фирмите:
Првиот е да се анализира растот на заработките на компанијата во
минатото, нејзините историски стапки на раст.
Овој начин може да биде корисен инпут кога се вреднуваат
стабилни фирми, за разлика од неговата примена кај компании кои
имаат високи стапки на раст.
Контакт:
49 ОД 75 vasko.bogdanovski@gmail.com
49. Проценка f facebook.com/ vaskobog
на растот t twitter.com/vaskobog
Вториот начин е да веруваме на аналитичарите на акциите, кои ги
следаат компаниите кои користат стапки на раст при
проценувањето. Праксата покажува дека иако голем број на
компании се следат од страна на аналитичарите, квалитетот на
проценките на растот не е добар, особено ако се прави за подолг
временски период.
Контакт:
50 ОД 75 vasko.bogdanovski@gmail.com
50. Проценка f facebook.com/ vaskobog
на растот t twitter.com/vaskobog
Третиот начин е да се проценува растот од фундаменталните
параметри на компанијата.
Растот на фирмата е одреден во крајна линија од тоа колку се
реинвестира во нови средства и од квалитетот на тие инвестиции,
од инвестиции кои опфаќаат и аквизиции, изградба и ширење на
каналите за дистрибуција и зголемување на пазарните способности
на фирмата.
Преку проценката на тие инпути, аналитичарот може да ги одреди
детерминантите на фундаменталните стапки на раст на фирмата.
Контакт:
51 ОД 75 vasko.bogdanovski@gmail.com
51. Стапка на f facebook.com/ vaskobog
внатрешен раст t twitter.com/vaskobog
Стапка на раст на која ќе се задржиме е максималната стапка на раст
што може да се постигне без какво и да е надворешно
финансирање.
Поврат од средства 𝑅𝑂𝐴 ∗ 𝑏
Стапка на внатрешен раст =
1 − поврат од средства 𝑅𝑂𝐴 ∗ 𝑏
каде што b е показателот на задржана добивка
Контакт:
52 ОД 75 vasko.bogdanovski@gmail.com
52. Стапка на f facebook.com/ vaskobog
внатрешен раст t twitter.com/vaskobog
Стапка на раст на која ќе се задржиме е максималната стапка на раст
што може да се постигне без какво и да е надворешно
финансирање.
0.1021∗0,5 0.05
Стапка на внатрешен раст = = = 0,05 = 5%
1−0.1021∗0,5 0,95
Контакт:
53 ОД 75 vasko.bogdanovski@gmail.com
53. Проценка на f facebook.com/ vaskobog
капиталните расходи t twitter.com/vaskobog
Нето капитални расходи (net capital expenditures), се проценуваат
како разлика помеѓу капиталните расходи и амортизацијата.
При проценката на нето капиталните расходи, амортизацијата се
одзема од капиталните расходи.
Рационалноста на приодот е дека позитивните готовински текови
од амортизацијата го надоместуваат делот од капиталните расходи,
така што само нивната разлика се одзема од готовинските текови на
фирмата.
Контакт:
54 ОД 75 vasko.bogdanovski@gmail.com
54. Проценка на f facebook.com/ vaskobog
капиталните расходи t twitter.com/vaskobog
Иако информациите за капиталните расходи и амортизацијата се
видливи во повеќето финансиски извештаи на фирмите, нивното
предвидување може да биде тешко, од две причини:
Првата е дека фирмите често прават големи инвестиции во една
година, а потоа помали во другите години.
Втората е дека сметководствениот опфат на капитални расходи не
ги вклучува трошоците за истражување и развој.
Контакт:
55 ОД 75 vasko.bogdanovski@gmail.com
55. Проценка на f facebook.com/ vaskobog
капиталните расходи t twitter.com/vaskobog
Фирмите можат да одат во одреден период со многу високи
капитални расходи (воведување на нови производи или нови
погони), после кои следат периоди на ниски капитални расходи.
Наједноставна техника на нормализирање е пресметка на просечни
капитални расходи за одреден број на години (четири до пет). Со
тоа се опфаќа и можноста фирмата да инвестира во нови погони
секои четири-пет години.
Ако зе земат во предвид само капиталните расходи од последната
година, има опасност истите да се преценат или потценат.
Контакт:
56 ОД 75 vasko.bogdanovski@gmail.com
56. Проценка на f facebook.com/ vaskobog
капиталните расходи t twitter.com/vaskobog
Заради фактот што големината на фирмите е различна по
индустриите, просеците се пресметуваат како капитални расходи во
процент од приходите и вкупните средства.
Одредени аналитичари преферираат да ги гледаат капиталните
расходи како процент од амортизација и вадат просеци од
статистиките на индустриите.
Контакт:
57 ОД 75 vasko.bogdanovski@gmail.com
57. DCF f facebook.com/ vaskobog
МОДЕЛ t twitter.com/vaskobog
Во втората фаза на имплементацијата на DCF моделот се
пресметува Terminal value (TV). Таа ја рефлектира сегашната
вредност на сите готовински текови кои ќе настанат после
предвидувањата на FCF.
TV ги капитализира можностите (стапките) за долгорочен раст на
компанијата (g). При вреднувањето се претпоставува дека фирмите
во одреден период ќе влезат во стабилен раст, односно раст по
константни стапки засекогаш.
Контакт:
58 ОД 75 vasko.bogdanovski@gmail.com
58. DCF f facebook.com/ vaskobog
МОДЕЛ t twitter.com/vaskobog
Заради фактот што станува збор за компонента со големо учество
во вредноста на компанијата истата заслужува посебно внимание.
FCFt (1 g )
TVt
rwacc g
FCF заначи треба да се проектираат до онаа точка каде се очекува
компанијата да обезбеди одржлив долгорочен раст (зрела фаза).
Контакт:
59 ОД 75 vasko.bogdanovski@gmail.com
59. DCF f facebook.com/ vaskobog
МОДЕЛ t twitter.com/vaskobog
Kако дисконтен фактор кај моделот на DCF се користи WACC.
Kако пондери се користат учествата на двата облика на
финансирање (или три ако се користи и финансирање со
приоритетни акции).
Контакт:
60 ОД 75 vasko.bogdanovski@gmail.com
60. DCF f facebook.com/ vaskobog
МОДЕЛ t twitter.com/vaskobog
Дисконтната стапка треба да го рефлектира WACC на
инвеститорите - како опортунитетен трошок на споредливи
инвестиции.
WACC треба да го одрази бизнис ризикот и финансискиот ризик
на фирмата. WACC ја инкорпорира соодветната структура на
капитал (начин на финансирање) потребна за компанијата да се
развива.
Контакт:
61 ОД 75 vasko.bogdanovski@gmail.com
61. DCF f facebook.com/ vaskobog
МОДЕЛ t twitter.com/vaskobog
FCFFt TVt
V0
(1 rwacc ) (1 rwacc ) t
t
Вредноста на фирмата претставува збир на сегашната вредност на
FCF и на TV.
Контакт:
62 ОД 75 vasko.bogdanovski@gmail.com
62. Што претставува f facebook.com/ vaskobog
вистинската цена? t twitter.com/vaskobog
Заради недостаток од подобри дефиниции, можеме да мислиме на
неа, како на вредност која е одредена за компанијата од сите познати
аналитичари, кои не само што ги знаат очекуваните готовински
текови за фирмата, но исто така, ја знаат вистинската дисконтна
стапка или стапки за тие готовински текови и ги вреднуваат
средствата многу прецизно.
Контакт:
63 ОД 75 vasko.bogdanovski@gmail.com
63. Што претставува f facebook.com/ vaskobog
вистинската цена? t twitter.com/vaskobog
Колку и да изгледа безнадежна задачата за проценка на вистинската
цена, особено кога се вреднуваат млади компании со значителна
неизвесност во однос на иднината, веруваме дека проценките можат
да се разликуваат од пазарната цена која е одредена за тие компании.
Со други зборови, пазарот прави грешки. Се поставува прашањето
дали веруваме во тоа дека пазарот е неефикасен? Одговорот би бил:
.... не сосема.
Контакт:
64 ОД 75 vasko.bogdanovski@gmail.com
64. Што претставува f facebook.com/ vaskobog
вистинската цена? t twitter.com/vaskobog
Аналитичарите претпоставуваат дека цените се движат околу
вистинската вредност, проценка која се базира на фундаменталните
показатели, но исто така, претпоставуваат дека пазарната и
вистинската цена ќе се поклопат, порано или подоцна.
Контакт:
65 ОД 75 vasko.bogdanovski@gmail.com
65. ПРИМЕР ЗА f facebook.com/ vaskobog
DCF МОДЕЛ t twitter.com/vaskobog
Приходи на компанијата за година 0 се 9,750, за година 1 се 10,000.
Амортизација: 1,000 годишно
CAPEX: 1,250 годишно
Хоризонт за предвидување: 5 години
Раст на приходите (продажбата)= 6% од година 1
Трошок на продадени стоки (COGS)= 55% од приходите
Општи и административни трошоци = 20% од приходите
Работен капитал = 22% од приходите
Раст на TV = 5,4%
Даночна стапка = 39%
Контакт:
66 ОД 75 vasko.bogdanovski@gmail.com
66. ПРИМЕР ЗА f facebook.com/ vaskobog
DCF МОДЕЛ t twitter.com/vaskobog
NOPAT предвидување
Година 1 2 3 4 5
Приходи 10000 10600 11236 11910 12625
Трошок на продадени
5500 5830 6180 6551 6944
производи(COGS)
Бруто профит 4500 4770 5056 5360 5681
Општи и административни
2000 2120 2247 2382 2525
трошоци
Амортизација 1000 1000 1000 1000 1000
EBIT 1500 1650 1809 1978 2156
Данок 585 644 706 771 841
NOPAT 915 1007 1103 1206 1315
67 ОД 75 Контакт:
vasko.bogdanovski@gmail.com
67. ПРИМЕР ЗА f facebook.com/ vaskobog
DCF МОДЕЛ t twitter.com/vaskobog
FCF предвидување
Година 1 2 3 4 5
NOPAT 915 1007 1103 1206 1315
Амортизација + 1000 1000 1000 1000 1000
CAPEX 1250 1250 1250 1250 1250
NWC 55 132 140 148 157
FCF 610 625 714 808 908
Да претпоставиме дека WACC e пресметана и изнесува 10,9%.
908(1 0.054)
Следува пресметка на : TVt 17,402
0,109 0.054
Контакт:
68 ОД 75 vasko.bogdanovski@gmail.com
68. ПРИМЕР ЗА f facebook.com/ vaskobog
DCF МОДЕЛ t twitter.com/vaskobog
GA 1 2 3 4 5
Вкупни готовиснки текови 610 625 714 808 18310
Дисконтирани готовиснки
550 508 523 534 10915
текови
Дисконтирани со WACC=10,9%, следува дека вредноста на
фирмата е 13,030.
Контакт:
69 ОД 75 vasko.bogdanovski@gmail.com
69. Пример за f facebook.com/ vaskobog
DCF t twitter.com/vaskobog
Претпоставуваме дека компaнија А имала реализација $518
милиони во 2011.
Претпоставуваме дека очекуваме реализацијата да расте
9% во 2006, но после тоа стапката ќе забавува со раст по 1%
годишно, така што ќе изнесува 4% во 2017.
Контакт:
70 ОД 75 vasko.bogdanovski@gmail.com
70. Пример за f facebook.com/ vaskobog
DCF t twitter.com/vaskobog
Тргнувајќи од профитабилноста на компанијата во минатото,
очекуваме EBIT да биде 9% од реализацијата, зголемувањето на
NWC да биде 10% од порастот на реализацијата, а капиталните
расходи се еднакви на амортизацијата.
Ако компанијата А има $100 милиони во кеш, $3 милиони
долгови, 21 милион издадени акции, а WACC е 11%, бараме
одговор која е вредноста за акциите на компанијата А на
почетокот на 2012. Го проценуваме FCF на компанијата:
Контакт:
71 ОД 75 vasko.bogdanovski@gmail.com
71. Пример за f facebook.com/ vaskobog
DCF t twitter.com/vaskobog
FCF Предвидување 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017
Реализација 518,0 564,6 609,8 652,5 691,6 726,2 755,3
Раст во однос
9% 8% 7% 6% 5% 4%
на претходната година
EBIT 50,8 54,9 58,7 62,2 65,4 68,0
Данок (37%) 18,8 20,3 21,7 23,0 24,2 25,1
Аморизација
Капитални расходи
Зголемување на NWC (10% од
4,7 4,5 4,3 3,9 3,5 2,9
реализација)
FCF 27,4 30,1 32,7 35,3 37,7 39,9
Контакт:
72 ОД 75 vasko.bogdanovski@gmail.com
72. Пример за f facebook.com/ vaskobog
DCF t twitter.com/vaskobog
Поради тоа што очекуваме FCF на компанијата А да расте по
константа стапка после 2017, можеме да ја пресметаме terminal
enterprise value:
1 g FCF 1.04
V2011 ( ) xFCF2011 x39.9 $592.8
rWACC g FCF 0.11 0.04
Контакт:
73 ОД 75 vasko.bogdanovski@gmail.com
73. Пример за f facebook.com/ vaskobog
DCF t twitter.com/vaskobog
Од ова произлегува дека current enterprise value на компанијата А е
сегашна вредност на нејзините FCF плус terminal value:
Година 1 2 3 4 5 6
Вкупни готовиснки текови 27,4 30,1 32,7 35,3 37,7 633,0
Дисконтирани готовиснки текови 24,6 24,4 26,3 23,3 22,4 338,4
Вредноста на фирмата V = 459,4
459.4 100 3
P0 $26.49
21
Контакт:
74 ОД 75 vasko.bogdanovski@gmail.com