1. โครงงาน
เรื่อง การสํารวจนักเรียนที่เขาขายโรคอวน
เสนอ
คุณครู ทรงศักดิ์ โพธิ์เอี่ยม
จัดทําโดย
1.นายภานุ เวียนสันเทียะ เลขที่ 4
2.นายอังกูร กาญจนพิสิฐ เลขที่ 5
3.นางสาววราภรณ ชางเขียว เลขที่ 25
4.นางสาววิชญาพร ปลีบุตร เลขที่ 26
5.นางสาวไอญาดา อาชวพิสิฐ เลขที่ 27
ชั้นมัธยมศึกษาปที่ 5/2
โครงงานนี้เปนสวนหนึ่งของรายวิชา IS 2
ภาคเรียนที่ 2 ปการศึกษา 2557
โรงเรียนเฉลิมพระเกียรติสมเด็จพระศรีนครินทร กาญจนบุรี

2. ก
คํานํา
รายงานนี้เปนโครงงานที่คณะผูจัดทําไดสํารวจเด็กนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปที่ 4-6 ใน
โรงเรียนวามีโอกาสเสี่ยงเปนโรคอวนมากนอยเพียงใดดวยการทําโครงงาน “สํารวจโรคอวน” ไดลง
มือสํารวจเด็กนักเรียนในและคิดหาคาดัชนีมวลกายเด็กนักเรียนในระดับชั้นมัธยมศึกษาปที่ 4-6 เพื่อ
ศึกษาวาเด็กที่เสี่ยงตอการเปนโรคอวนมีสาเหตุมาจากอะไร
คณะผูจัดทํา

3. ข
บทคัดยอ
ในปจจุบันมีเด็กที่มีแนวโนมที่จะเปนโรคอวนพุงสูงขึ้นขึ้นเนื่องจากพฤติกรรมการกินนั้น
เด็กๆจะชอบกินของทอด ขนมหวาน และน้ําอัดลมสักเปนสวนใหญ โรคอวนนั้นนําพาใหไปเปน
โรคอื่นๆไดอีก เชน โรคหัวใจ โรคเบาหวาน ซึ่งเปนที่อันตรายมากเราเพราะจะไมมีทางรักษาจน
หายขาดทําใหเด็กเสียชีวิตจากโรคอวนเปนจํานวนมาก
สรุปผลและอภิปราย จากการสํารวจนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปที่ 4-6 พบวานักเรียนชาย
จํานวนทั้งหมด 75คนเขาขายที่จะเปนโรคอวนทั้งหมด 24 คน และนักเรียนหญิง จํานวนทั้งหมด 75
คน เขาขายที่จะเปนโรคอวนทั้งหมด 23 คน และนักเรียนชายสวนใหญชอบอาหารปรุงสุกดวยวิธีผัด
รองลงมาก็เปนอาหารปรุงสุกดวยวิธีทอด สวนนักเรียนหญิงชอบอาหารปรุงสุกดวยวิธีตมรองลงมา
เปนวิธีปรุงสุกดวยวิธีทอด และการออกกําลังกายของนักเรียนชายสวนใหญเฉลี่ย 2 ครั้งตอสัปดาห
สวนนักเรียนหญิงออกกําลังกายเฉลี่ย 2 ครั้งตอสัปดาห ทําใหทราบวานักเรียนในชวงชั้นมัธยมศึกษา
ปที่ 4-6 ทั้งชายและหญิงมีโอกาสเขาขายเปนโรคอวนจํานวนมาก

4. ค
กิตติกรรมประกาศ
โครงงานนี้สําเร็จขึ้นไดดวยความอนุเคราะหจากคุณครูทรงศักดิ์ โพธิ์เอี่ยม ซึ่งเปนครูผูสอน
ที่ไดให ความรู คําแนะนําตรวจงานใหขาพเจา เทคนิคการนําเสนอ และแกไขขอบกพรองตาง ๆ
ดวยความเอาใจใสทุกขั้นตอนเพื่อใหโครงงานและการเขียนโครงงานออกมาดี
สุดทายนี้ผูจัดทําหวังเปนอยางยิ่งวา โครงงานนี้จะเปนประโยชนตอการศึกษาของผูสนใจ
ตอไป
คณะผูจัดทํา

5. ง
สารบัญ
เรื่อง หนา
คํานํา ก
บทคัดยอ ข
กิตติกรรมประกาศ ค
สารบัญ ง-จ
สารบัญตาราง ฉ
สารบัญภาพ ช
บทที่ 1
-ที่มาและความสําคัญ 1
-หลักปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง 1-2
-วัตถุประสงค 2
-ประโยชนที่คาดวาจะไดรับ 2
บทที่ 2 เอกสารทที่เกี่ยวของ 3-14
บทที่ 3 วิธีการดําเนินงาน

6. จ
-วัสดุอุปกรณ 15
-วิธีการดําเนินงาน 15
บทที่ 4 ผลการศึกษา 16-17
สารบัญ (ตอ)
บทที่ 5 สรุปผลและขอเสนอแนะ
-สรุปผลการศึกษา 18
-ขอเสนอแนะ 18
บรรณานุกรม 19
ภาคผนวก 20

7. ฉ
สารบัญตาราง
ตารางเรื่อง หนา
ตารางที่ 4.1 ตารางบันทึกผลจากการสํารวจของเด็กนักเรียนชาย
ระดับชั้นมัธยมศึกษาปที่ 4-6 จํานวน 75 คน 16
ตารางที่ 4.2 ตารางบันทึกผลจากการสํารวจของเด็กนักเรียนหญิง
ระดับชั้นมัธยมศึกษาปที่ 4-6 จํานวน 75 คน 16

8. ช
สารบัญภาพ
ภาพที่ หนา
ภาพที่ 2.1 ตารางดัชนีมวลกาย 4
ภาพที่ 2.2 กลไกการเกิดโรคอวน 5
ภาพที่ 2.3 ตัวอยางตารางการกิน 10
ภาพที่ 2.4 คนวัดรอบเอว 11
ภาพที่ 2.5 สถิติการเกิดโรคอวนของคนไทย 12
ภาพที่ 3.1 แบบสํารวจ 15
ภาพที่ 4.1 กราฟแสดงผลการสํารวจน้ําหนักของนักเรียนชายชั้นม. 4-6 17
ภาพที่ 4.2 กราฟแสดงผลการสํารวจน้ําหนักของนักเรียนหญิงชั้นม. 4-6 17

9. ซ

10. 1
บทที่ 1
บทนํา
1.1 ที่มาและความสําคัญ
ปจจุบันปญหาโรคอวนเปนปญหาระดับโลกเพราะเกือบทุกประเทศจะมีผูปวยที่เปนโรค
อวน เปนจํานวนมากสาเหตุเนื่องมาจาก การบริโภคอาหารที่มากจนเกินความตองการของรางกาย
จะเปนมากในวัยทํางานเพราะ ทํางานจนดึกไมมีเวลาออกกําลังกาย เวลาเลิกงานถึงบาน ก็
รับประทานอาหารแลวเ ขานอนเลย ซึ่งเปนพฤติกรรมที่ไมเหมาะสม อาจทําใหเกินไขมันสะสมใน
รางกาย ทําใหเกิดโรคอวน และในวัยเด็กนักเรียนก็ประสบปญหาเรื่องโรคอวนดวยเชนกัน งานวิจัย
รวมของ Imperial College London, Harvard University และ WHO เปดเผยวาประชากรมากกวา
500 ลานคนทั่วโลก หรือประมาณ 1 ใน 9 ของคนทั่วไป ถือวาอยูในขอบขายอวน (Obese ไดแก ผูที่
มีคาดัชนีมวลกายมากกวา 30 ) และดวยเหตุนี้ทําใหทุก ๆ ป มีคนเสียชีวิตกอนวัยอันควรถึง 3 ลาน
คน ไมวาจะจากโรคหัวใจ โรคเบาหวาน หรือมะเร็ง โดยถือเปนปญหาเรงดวนที่มนุษยชาติตอง
รวมกันแกไข
กลุมของขาพเจาจึงตองการศึกษาวา ประชากรในโรงเรียนที่เปนเด็กนักเรียน วามีใครเขา
ขายโรคอวนหรือเปนโรคอวนหรือไม
1.2 หลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง
1.2.1 หวง 3 หวง คือทางสายกลาง ประกอบไปดวย ดังนี้
หวงที่ 1 คือ พอประมาณ คือการที่ใช งบประมาณอยางประหยัดเชนการนํากระดาษที่ใช
เพียงหนาเดียวมาใชใหมในการปริ้นแบบสํารวจไมตองซื้อกระดาษ
หวงที่ 2 คือ มีเหตุผล คือ การตัดสินใจเกี่ยวกับการจะนําขอมูลมาจากเว็บใดควรพิจารณาวา
ขอมูลนาเชื่อถือมากนอยเพียง

11. 2
หวงที่ 3 คือ มีภูมิคุมกันที่ดีในตัวเอง คือ ศึกษาขอมูลจากแหลงขอมูลหลายๆแหลงเพื่อให
ไดขอมูลที่ถูกตองและแมนยํามากที่สุด
1.2.2 เงื่อนไข 2 เงื่อนไข ตามแนวเศรษฐกิจพอเพียง ไดแก
เงื่อนไขที่ 1 เงื่อนไขความรู คือ มีความรูกับเรื่องที่ศึกษาอยางกวางขวางเพื่อทําใหโครงงาน
ดําเนินงานไดเร็วมากขึ้น
เงื่อนไขที่ 2 เงื่อนไขคุณธรรม คือ หาขอมูลดวยตนเองไมจางหรือใหผูอื่นชวยเหลือเพราะจะ
เปนการเอาเปรียบกลุมอื่นๆ
1.3 วัตถุประสงค
สํารวจนักเรียนในโรงเรียนเฉลิมพระเกียรติสมเด็จพระศรีนครินทร กาญจนบุรี วามีใครเขา
ขายหรือเปนโรคอวน
1.4 ประโยชนที่คาดวาจะไดรับ
ไดรูจํานวนนักเรียนของโรงเรียนเฉลิมพระเกียรติสมเด็จพระศรีนครินทร กาญจนบุรี ที่เขา
ขายหรือเปนโรคอวน

12. 3
บทที่ 2
เอกสารที่เกี่ยวของ
2.โรคอวน (obesity)
ปจจุบันโรคอวนนับวา เปนโรคที่แพรระบาดไปทั่วโลก องคการอนามัยโลกถือเปนปญหา
สุขภาพสําคัญปญหาหนึ่งที่ตองการไดรับการปรับปรุงอยางเรงดวนทั้งในประเทศที่พัฒนาแลวและ
ประเทศที่กําลังพัฒนา
2.1 เกณฑการวินิจฉัยโรคอวน
วิธีที่ดีที่สุดที่ใชไดทั้งเด็กและผูใหญ คือ การชั่งน้ําหนัก และวัดสวนสูง ในผูใหญ ซึ่ง
ตองการทราบความเสี่ยงตอเมแทบอลิกซินโดรม จะวัดขนาดรอบเอวดวย ตามมาตรฐานกรมอนามัย
พ.ศ. 2542 เกณฑที่ใชในเด็กอายุนอยกวา 18 ป ลงมา ใชเกณฑน้ําหนักเทียบกับสวนสูง ถาหากมี
น้ําหนักตอสวนสูงมากกวารอยละ 50 บวกกับ 2 เทาของคาเบี่ยงเบนมาตรฐาน จะถือวา น้ํา หนักเกิน
และหากมากกวา 50 บวกกับ 3 เทา ของคาเบี่ยงเบนมาตรฐานถือวาอวน เกณฑใชวัดในผูใหญ (อายุ
ตั้งแต 18 ปขึ้นไป) ใชเกณฑดัชนีมวลกาย (body massindexหรือBMI)ซึ่งมีวิธีคํานวณดังนี้
1. ดัชนีมวลกาย BMI (body mass index)
ดัชนีมวลกาย = น้ําหนัก (กก.) / สวนสูง (ม.)²
2. วัดเสนรอบเอว
เสนรอบเอวที่เหมาะสมสําหรับคนเอเชียคือ ไมเกิน 90 ซม.ในผูชาย และไมเกิน 80 ซม.ในผูหญิง

13. 4
ภาพที่ 2.1 ตารางดัชนีมวลกาย
2.2 สาเหตุที่ทําใหเกิดโรคอวน
1. การรับประทานอาหาร หากรับประทานอาหารที่ใหพลังงานสูงเปนประจํา มากกวา
พลังงานที่ใชออกไป จะทําใหน้ําหนักเกิน
2. ประเภทของอาหาร โดยเฉพาะผูที่ชอบรับประทานอาหารที่มีน้ําตาล ไมวาจะเปนกลูโคส
น้ําหวาน เครื่องดื่ม ไวน เบียร
3.โรคตอมไรทอ เชน ตอมไทรอยดทํางานบกพรอง โรคเนื้องอก ตอมใตสมอง หรือตอม
หมวกไตบางชนิด
4. ยา เชนยาคุมกําเนิด ยาแกโรคซึมเศรา ยารักษาเบาหวานยาสเตียรอยด ยาลูกกลอนยาแกหอบ
ยาชุด
5.กรรมพันธุ
2.3 สาเหตุของโรคอวน แบงไดเปน 2 สาเหตุ คือ
2.3.1 โรคอวนที่เปนอาการแสดงของโรคอื่น พบไดนอยมาก เมื่อเทียบกับโรคอวนทั้งหมด โดย
มีสาเหตุดังนี้
1.1 โรคของระบบประสาทสวนกลาง เชน เนื้องอกในสมองบางสวน การเจ็บ หรือติดเชื้อ
ในสมอง

14. 5
1.2 โรคทางตอมไรทอ ทําใหมีความผิดปกติของการหลั่งฮอรโมนบางตัว
1.3 การใชยาคอรติโคสเตียรอยดรักษาโรคบางอยาง อาจทําใหอวนได
1.4 กลุมอาการที่เกิดจากความผิดปกติของโครโมโซม
โรคเหลานี้มักพบในเด็ก โดยจะมีลักษณะอวนเตี้ย และพบลักษณะผิดปกติอยางอื่นดวย ผูปวย
จะตองไดรับการรักษาในโรงพยาบาล
2.3.2 โรคอวนจากการกินเกิน
เมื่อบริโภคอาหารเขาไปมากเกินความตองการของรางกาย รางกายนํามาใชเปนพลังงานไม
หมด สวนที่เกินก็จะสะสมในรูปของไขมันอยูตามสวนตางๆ ของรางกาย เชน อวัยวะในชองทอง
ใตผิวหนังหนาทอง เมื่อสะสมมากขึ้น ก็จะกลายเปนโรคอวน ซึ่งจะพบวา มีเซลลไขมัน (adipocyte)
เพิ่มจํานวนและเพิ่มขนาดขึ้นเปนจํานวนมาก
กลไกการเกิดโรคอวน ทําใหเกิดโรคอื่นๆ ตามมา ดังแสดงในแผนภูมิที่ 1
ภาพที่ 2.2 กลไกการเกิดโรคอวน

15. 6
2.3.3 สถานการณของโรคอวน
ผลจากการสํารวจภาวะอาหารและโภชนาการ และการศึกษาวิจัย ซึ่งดําเนินการ โดยหลาย
สถาบันพบตรงกันวา ในระยะ 10 ปที่ผานมา ประเทศไทยมีความชุกของการขาดสารอาหารนอยลง
ไปมาก แตที่นาตกใจคือ ความชุกของโรคอวนและภาวะโภชนาการเกินเพิ่มขึ้นอยางมาก การสํารวจ
ภาวะอาหาร และโภชนาการลาสุด โดยกรมอนามัย ใน พ .ศ. 2546 พบวา หากใชดัชนีมวลกายเปน
ตัวชี้วัด ในประชากรที่มีอายุระหวาง 19 - 59 ป ในเขตเมือง จะมีภาวะโภชนาการเกินถึงรอยละ 26.7
และโรคอวนรอยละ 12.1 ในขณะที่ประชากรวัยเดียวกัน ในเขตชนบท มีภาวะโภชนาการเกินรอย
ละ 22.8 และโรคอวนรอยละ 6.6 นอกจากนี้หากใชเสนรอบเอวมาเปนเกณฑชี้วัด พบวา ใน
ประชากรอายุ 19 - 59 ป ทั้งเขตเมือง และชนบทรวมกัน ผูชายมีภาวะอวนลงพุง (เสนรอบเอว
มากกวา 36 นิ้ว) รอยละ 10.7 ผูหญิงมีภาวะอวนลงพุง (เสนรอบเอวมากกวา 32 นิ้ว) รอยละ 36.5
สําหรับความชุกของโรคอวนในเด็กนักเรียนระดับมัธยมศึกษา ในกรุงเทพมหานคร ใน พ .ศ. 2544
แพทยหญิงสุวรรณา เรืองกาญจนเศรษฐ และคณะ ไดทําการศึกษาวิจัย พบภาวะอวนลงพุงรอยละ
10.2 ในนักเรียนชาย และรอยละ 13.2 ในนักเรียนหญิง
2.4 โรคอวนนําไปสูโรคตางๆ อยางไร
ในปจจุบันการศึกษาวิจัยจากหลายสถาบันทําใหทราบวาโรคอวน เปนสาเหตุตั้งตนของโรค
กลุมเมแทบอลิกซินโดรม โดยทําใหเกิดอาการและโรคตางๆ ดังนี้
2.4.1 โรคเบาหวานประเภทที่ 2 (type 2 diabetes)
โรคอวนทําใหมีความผิดปกติในการเผาผลาญคารโบไฮเดรต เกิดภาวะดื้อตออินซูลิน เชื่อ
วา เกิดจากการมีเซลลไขมันมาก และจะมีการยอยสลายไขมันทําใหเกิดกรดไขมั นอิสระ (free fatty
acid) ออกมาในกระแสเลือดมาก และขัดขวางการออกฤทธิ์ของฮอรโมนอินซูลิน ซึ่งปกติ จะทํา
หนาที่รักษาระดับน้ําตาลในเลือดใหเปนปกติอยูเสมอ การศึกษาเกี่ยวกับเมแทบอลิกซินโดรมในเด็ก
พบวา ภาวะนี้ มีความชุกเพิ่มขึ้น ตามความรุนแรงของโรคอวน ในกลุมเด็ กที่อวนมาก อาจพบเม
แทบอลิกซินโดรมไดมากกวาเด็กปกติ ถึงรอยละ 50 ในประเทศไทย มีการศึกษาวิจัย ที่คณะ

16. 7
แพทยศาสตรศิริราชพยาบาล ในชวง พ.ศ. 2539-2542 พบวา ความชุกของโรคอวนในเด็กเพิ่มสูงขึ้น
มาก และมีความสัมพันธอยางใกลชิดกับการเพิ่มขึ้น ของโรคเบาหวานประเภทที่ 2 ในเด็กอวน
2.4.2 โรคไขมันในเลือดผิดปกติ (dyslipidemia)
ภาวะที่พบในคนอวน ไดแก ไตรกลีเซอไรด (triglyceride) มีระดับสูง แอลดีแอล
คอเลสเตอรอล (low density lipoprotein cholesterol - LDL-C) มีระดับสูงกวาปกติ สวนเอชดี
แอลคอเลสเตอรอล (high density lipoprotein cholesterol - HDL-C) มีระดับต่ํากวาปกติ ไตรกลีเซอไรด
ในเลือดที่มีมากเกินไป จะถูกนําไปเก็บสะสม หรือยอยเปนกรดไขมันอิสระ ซึ่งมีฤทธิ์เปนพิษตอ
บีตาเซลลในตับออน ทําใหเกิดโรคเบาหวาน นอกจากนั้นระดับไขมันในเลือดสูง ยังทําใหหลอด
เลือดอักเสบ ซึ่งนําไปสูโรคหัวใจและหลอดเลือดตอไป
2.4.3 โรคความดันโลหิตสูง
เมื่อมีระดับน้ําตาลในเลือดสูงและไขมันในเลือดสูง ทําใหหลอดเลือดมีการอักเสบ หรือตีบ
ตัน ความยืดหยุนของหลอดเลือดเสียไป เปนผลทําใหเกิดโรคความดันโลหิตสูง
2.4.4 โรคหัวใจและหลอดเลือด
จากสาเหตุของโรคในขอ 2 และขอ 3 หากมีการอักเสบหรือตีบตันในหลอดเลือดที่ไปเลี้ยง
หัวใจ ก็ทําใหเกิดโรคหัวใจขาดเลือด ซึ่งเปนสาเหตุหนึ่งที่ทําใหเสียชีวิตได อนึ่ง หากมีการตีบตัน
ของหลอดเลือด ที่ไปเลี้ยงอวัยวะอื่นๆ โดยเฉพาะอยางยิ่ง จากการที่มีระดับน้ําตาลและไขมันใน
เลือดสูง ก็จะมีผลเสียตอรางกายเชนกัน เชน เสนเลือดที่สมองตีบ ทําใหเปนอัมพาต หรืออัมพฤกษ
2.5 ภาวะแทรกซอนอื่นของโรคอวน
นอกจากโรคอวนจะนําไปสูโรคตาง ๆ ดังที่กลาวมาแลว ยังมีภาวะแทรกซอนอื่นๆ ดังนี้
2.5.1 ความผิดปกติของผิวหนัง
- ผิวหนังมีสีคล้ํา หรือสีดําคล้ํา (acanthosis nigricans) ตามขอพับ คอ รักแร ใตราวนม อาจมี
อาการอักเสบของผิวหนังบริเวณดังกลาว

17. 8
- กอนไขมันสีเหลือง (xanthoma) ขนาดตางกัน พบบริเวณขอเทา ขอเขา หลังเอ็นรอยหวาย
ผูที่มีกอนไขมันสีเหลืองจะมีระดับคอเลสเตอรอลในเลือดสูงมาก และมักพบวา มีความเสี่ยงตอภาวะ
เสนเลือดหัวใจตีบสูงมาก
2.5.2 ความผิดปกติของกระดูกและขอ
คนที่อวนมากๆ จะพบวา การเคลื่อนไหวลําบาก และมักมีอาการปวดเขา เนื่องจาก เขาตอง
รับน้ําหนักตัวมากเกินปกติ นอกจากนั้น ยังมีอาการปวดขอเทา ปวดหลัง ในเด็กที่กําลังเจริญเติบโต
และมีโรคอวนดวย อาจพบกระดูกตนขาโคงงอ (bowed femur)
2.5.3 ความผิดปกติของระบบการหายใจ
คนอวนจะมีไขมันหนาที่ใตผิวหนังบริเวณทรวงอก ทําใหชองอกมีการขยายตัวนอยกวาที่
ควร และมีไขมันในชองทองมาก ทําใหกะบังลมเคลื่อนไหวนอยลง จึงทําใหมีการหายใจเร็วและตื้น
และเกิดอาการหยุดหายใจขณะหลับ (sleep apnea) ซึ่งเปนอันตรายมาก
2.5.4 ความผิดปกติของตอมไรทอ
นอกจากความผิดปกติของระดับอินซูลินแลว ยังอาจพบความผิดปกติของฮอรโมนตัวอื่นๆ
ทําใหมีอาการจากความผิดปกติของฮอรโมนนั้นๆ รวมดวย
2.5.5.ความผิดปกติของตับ
คนอวนจะมีไขมันอยูตามอวัยวะภายในชองทอง โดยเฉพาะที่ตับ ซึ่งทําใหเกิดอาการตับ
อักเสบ หรือตับแข็งในเวลาตอมาได
2.5.6 สมรรถภาพในการทํางาน
คนอวนมักมีภาวะแทรกซอนจากโรคตางๆ ที่กลาวขางตน ทําใหเหนื่อยงาย สมรรถภาพ ใน
การทํางานนอยลงอยางชัดเจน

18. 9
2.5.7 บุคลิกภาพ
เด็กอวนและผูใหญอวนมักถูกญาติพี่นองเพื่อนฝูงลอเลียน ทําใหมีปญหาทางดานจิตใจ และ
ในการพัฒนาบุคลิกภาพได โดยอาจเปนคนชอบเก็บตัว ไมสนใจสังคม ซึมเศรา การดูแลชวยเหลือ
ตองทําความเขาใจกับผูปวย ใหถือวา ไมใชปมดอย แตเปนความไมสมดุลกัน ระหวางพลังงานที่ได
กับพลังงานที่ใชไป ตองกระตุนใหปรับเปลี่ยนพฤติกรรมการบริโภค และการออกกําลังกาย โดย
ชักชวนใหทําเปนกลุมหรือหมูคณะ
2.6 แนวทางการดูแลรักษาโรคอวน
การดูแลรักษาโรคอวนที่ปลอดภัยและไดผลในระยะยาว คือ การปรับเปลี่ยนพฤติกรรม ใน
เรื่องการบริโภคอาหาร และการทํากิจกรรมออกกําลังกาย ซึ่งมีหลักการงายๆ ดังตอไปนี้
1.กินอาหารตามโภชนาบัญญัติ 9 ประการ หรือตามธงโภชนาการ
2.ลดอาหารที่มีคารโบไฮเดรต ไขมัน และน้ําตาล รวมทั้งหลีกเลี่ยงอาหารทอด หรืออาหาร
ผัด ที่ใชน้ํามัน แกงหรือขนม ซึ่งใสกะทิ เปลี่ยนมาใชวิธีอบ ตม นึ่ง ยาง เพื่อลดการใชน้ํามันปรุง
อาหาร
3. กินอาหารมื้อหลักใหครบ 3 มื้อ มีอาหารวางที่ไมหวานและไมมีไขมันมาก หากเปน
ผลไม ควรเปนผลไมที่ไมหวาน เชน มะละกอ ฝรั่ง ชมพู
4. กินอาหารที่มีกากใยใหเพิ่มขึ้น เชน ข าวกลอง ขนมปงโฮลวีตจากขาวสาลี หรือธัญพืช
ชนิดอื่น ที่ไมขัดสี ผัก ผลไม
5.ควรออกกําลังกายอยางสม่ําเสมอ โดยประเภทและระยะเวลาในการออกกําลังกาย ตอง
ปรับตามสภาพ และความพรอมของรางกาย
6. การใชยา ควรใชโดยมีแพทยคอยดูแลอยางใกลชิดเทานั้น ไมควรซื้อยามารับประทานเอง

19. 10
ภาพที่ 2.3 ตัวอยางรายการการกิน
2.7 กิจกรรมการออกกําลังกาย
1. การเดิน เริ่มเดินชาๆ กาวเทาใหสม่ําเสมอ แกวงแขนสบายๆ ไปตามจังหวะ เพื่อบริหาร
กลามเนื้อสวนตางๆ ที่ใชในการเดิน ควรสวมรองเทาที่เหมาะสมสําหรับการเดิน เพราะจะชวยลด
การบาดเจ็บที่ขอแล ะกลามเนื้อไดมาก ควรเพิ่มความเร็วของการเดิน และระยะเวลาที่เดินในแตละ
ครั้ง ไมนอยกวาครั้งละ 30 นาที จํานวน 3 ครั้งตอสัปดาห
2.การวิ่งเหยาะๆ หากออกกําลังกายดวยการเดินแลวเปนไปดวยดี อาจเปลี่ยนเปนวิ่งเหยาะๆ
เพื่อเพิ่มความแข็งแกรงของกลามเนื้อ โดยเริ่มจากระยะเวลาสั้นๆ กอน แลวคอยเพิ่มตามความ
เหมาะสมกับสภาพรางกาย
3. ฝกโยคะ หรือรํามวยจีน หรือรําไมพลอง ควรเริ่มฝกกับผูฝกที่เชี่ยวชาญ จะเพิ่มความ
แข็งแรง และความยืดหยุน ใหแกรางกายไดอยางดี
4.การออกกําลังกายแบบแอโรบิกชนิดตางๆ เชน วายน้ํา ขี่จั กรยาน เตนรํา เตนแอโรบิก
หากทําไดควรทําอยางนอยครั้งละ 20-30 นาที จํานวน 3-5 ครั้ง ตอสัปดาห
กิจกรรมการออกกําลังกายควรเลือก ใหเหมาะสมกับสภาพรางกายและอุปนิสัยของตนเอง
อาจเลือกสลับสับเปลี่ยนกันไปในแตละวันก็ได หลักการคือ ควรทําใหไดอยางนอยวันละ 20-30
นาที จนรูสึกวา มีเหงื่อ เริ่มเหนื่อย และมีอัตราการเตนของหัวใจเร็วขึ้น ประมาณรอยละ 60-80 ของ

20. 11
ชีพจรสูงสุด ซึ่งคํานวณไดโดยใชคา 220 ลบดวยอายุ เชน อายุ 50 ป คํานวณคาชีพจรสูงสุดจะเทากับ
220-50 เทากับ 170 ครั้งตอนาที เมื่อออกกําลังกาย ควรใหอัตราการเตนขอ งหัวใจอยูที่ 102-136 ครั้ง
ตอนาที ซึ่งเทากับรอยละ 60-80 ของชีพจรสูงสุด
2.8 สถิติโรคอวนทั่วโลก
ภาพที่ 2.4 คนวัดรอบเอว
คลื่นโรคอวน กระหน่ําทั่วโลก (Lisa) งานวิจัยรวมของ Imperial College London, Harvard
University และ WHO เปดเผยวาประชากรมากกวา 500 ลานคนทั่วโลก หรือประมาณ 1 ใน 9 ของ
คนทั่วไป ถือวาอยูในขอบขายอวน (Obese ไดแก ผูที่มีคาดัชนีมวลกายมากกวา 30 ) และดวยเหตุนี้
ทําใหทุก ๆ ป มีคนเสียชีวิตกอนวัยอันควรถึง 3 ลานคน ไมวาจะจากโรคหัวใจ โรคเบาหวาน หรือ
มะเร็ง โดยถือเปนปญหาเรงดวนที่มนุษ ยชาติตองรวมกันแกไข นอกจากนี้ การวิจัยดังกลาวยัง
เปรียบเทียบขอมูลจากป 1998 กับป 2008 ตัวเลขที่นาตกใจก็คือ จํานวนผูชายที่เปนโรคอวนกระโดด
จาก 4.8% ขึ้นมาเปน 9.8% สวนผูหญิงนั้นเดิมทีอยูที่ 7.9% แตในการสํารวจลาสุดอยูที่ 13.8%

21. 12
สถิติคนไทยเปนโรคอวน และโรคเรื้อรังที่เกี่ยวของ
ภาพที่ 2.5 สถิติการเกิดโรคอวนของคนไทย
2.8.1 คนไทยเปนโรคอวนอันดับ 5 ของเอเชีย-แปซิฟก
ปจจุบันทั่วโลกกําลังเรงรณรงคตอสูกับปญหาภาวะอวน (Obesity) และโรคอวนลงพุง
(Metabolic Syndrome ) เพื่อลดภาวะความรุนแรงของโรควิถีชีวิต อันไดแก โรคเบาหวาน โรคความ

22. 13
ดันโลหิตสูง โรคหัวใจและหลอดเลือด โรคมะเร็ง และภาวะไตวายเรื้อรัง เปนตน “โรคอวน” ถือ
เปนภัยคุกคามที่กําลังระบาดในกลุมคนไทย โดยวัดจากอัตราการเสียชีวิตที่เพิ่มสูงขึ้น จากกระทรวง
สาธารณสุขรายงานวา ปจจุบันพบวาคนไทย อวน และมีน้ําหนักเกินมาตรฐานเปนอันดับ 5 ของ
เอเชีย-แปซิฟก เปนผลของการที่คนไทย ใชชีวิตกินแลวนั่งหรือนอน และขาดการออกกําลังกาย
นพ.ไพจิตร วราชิต กลาววา ผลสํารวจสุขภาพลาสุดมีคนไทยอายุ 15 ปขึ้นไปเปนโรคอวน ติดอันดับ
5 ของเอเชียแปซิฟก โดยมีคนอวนมากถึ ง 17 ลานคนทั่วประเทศ และยังมีแนวโนมเปนโรคอวน
เพิ่มขึ้นอีกประมาณ 4 ลานคนตอป ทําใหรัฐบาลตองสูญเสียคาใชจายในการรักษาพยาบาล มากกวา
ปละ 1 แสนลานบาท อีกทั้ง คนที่เปนโรคอวนจะมีความเสี่ยงที่เปนโรคหัวใจและหลอดเลือด
โรคมะเร็ง และโรคขอกระดูกเสื่อมสูงก วาคนปกติ และยังสงผลกระทบดานอารมณอีกดวย ซึ่ง
ผลสรุปจากรายงานการสํารวจภาวะอาหารและโภชนาการของประเทศไทยครั้งที่ 5 พ.ศ.2546 แสดง
ใหเห็นวา
-คนไทยอายุ 20 – 29 ป มีภาวะโรคอวนเพิ่มจาก
-รอยละ 2.9 เปนรอยละ 21.7 (7.5 เทา)
-คนไทยอายุ 40 – 49 ป อวนเพิ่ม 1.7 เทา
-ปจจุบันเด็กประถมมีภาวะโภชนาการเกิน รอยละ 13.4 เพิ่มขึ้นทุกป
-คนไทยอวนเปนอันดับ 5 ใน 14 ประเทศแถบเอเชีย-แปซิฟก
-คนไทยมีภาวะทวมถึงอวนราว 10 ลานคน
และหากนํามาเปรียบเทียบกับรายงานผลการสํารวจของสํานักงานสถิติแหงชาติป 2550 ที่มีผลการ
สํารวจใกลเคียงกันนั้น แสดงใหเห็นวา
-ปจจุบันคนไทยมีภาวะทวมถึงอวนราว 10 ลานคน
-เด็กไทยอายุ 2-18 ป เปนโรคอวนรอยละ 8
-กลุมวัยรุน 13-18 ป รอยละ 9 เพิ่มขึ้นทุกป

23. 14
-ผลสํารวจภาวะอวนลงพุงของคนไทยอายุ 15 ปขึ้นไปโดยใชเกณฑเสนรอบเอวไมนอยกวา
90 ซม.ในผูชาย และไมนอยกวา 80 ซม.ในผูหญิง เปนเกณฑตัดสินอวนลงพุง ในป 2550 ภาวะอวน
ลงพุงในเพศชายพบ รอยละ 24 และในเพศหญิงพบ รอยละ 60.5
-ผลสํารวจภาวะอวนลงพุงของคนไทยอายุ 15 ปขึ้นไปโดยใชเกณฑเสนรอบเอวไมนอยกวา
90 ซม.ในผูชาย และไมนอยกวา 80 ซม.ในผูหญิง เปนเ กณฑตัดสินอวนลงพุงสําหรับป 2551 พบ
ภาวะอวนลงพุงเพิ่มขึ้นในเพศชาย เปนรอยละ 33.5 แตในเพศหญิงสถานการณภาวะอวนลงพุงดีขึ้น
เหลือรอยละ 58.2
สาเหตุหลักคือวิถีการดําเนินชีวิตที่ไมสมดุล มีการบริโภคมากเกินความตองการของรางกาย
ออกกําลังกายนอย รายงานผลสํารวจของกระทรวงสาธารณสุขเมื่อป 2547 พบวา คนไทยกินผักและ
ผลไมเพียง 275 กรัม/คน/วัน ซึ่งต่ํากวามาตรฐานคือ 400 กรัม/คน/วัน สวนการกินน้ําตาลและไขมัน
มีแนวโนเพิ่มสูงขึ้นเรื่อยๆ ขณะที่การเคลื่อนไหว หรือออกกําลังกายในกลุมอายุ 15 ปขึ้นไป ลดลง
จากรอยละ 83.2 ในป 2548 เหลือรอยละ 78.1 ในป 2549
2.9 แนวทางการแกปญหาโรคอวนนั้นสามารถทําไดโดย
- สรางปจจัยเอื้อปรับสภาพแวดลอมเอื้อตอการปรับเปลี่ยนพฤติกรรมการกินและออกกําลัง
กาย
- สรางองคความรูตามหลักการ 3 อ. เพื่อใชเปนแนวทางการปรับเปลี่ยนพฤติกรรม กินและ
ออกกําลัง สรางความสุมดุลพลังงานของรางกาย แตการตอสูกับโรคอวนนั้น ไมใชเรื่องที่จะทํากัน
งายๆ แตก็ไมใชเรื่องที่ยากเกินความสามารถ ทุกอยางจะเปนไปได หากเริ่มจากการมีจิตใจที่เขมแข็ง
และไมยอมแพตอความยากลําบากนั้นเอง

24. 15
บทที่ 3
วิธีการดําเนินงาน
3.1วัสดุอุปกรณ
3.1.1 กระดาษ
3..1.2 ปากกา
3.2 วิธีการดําเนินงาน
3.2.1ออกเอกสารแบบสํารวจกิจกรรมในชีวิตประจําวัน ใหกับนักเรียนชั้น ม .4 ม.5 และ
ม.6 ไดทําแบบสํารวจ
3.2.2 รวบรวมขอมูล
ภาพที่ 3.1 แบบสํารวจ

25. 16
บทที่ 4
ผลการศึกษา
ตารางบันทึกผลจากการสํารวจของเด็กนักเรียนระดับชั้นมัธยมศึกษาปที่ 4-6 จํานวน 150 คน จาก
กิจกรรมในชีวิตประจําวัน
-นักเรียนชาย จํานวน 75 คน
ระดับชั้น เกณฑการวัดน้ําหนัก ชอบรับประทานอาหาร
ปรุงสุกแบบใด
ใน 1สัปดาหออกกําลังกาย
กี่ครั้ง
นอย
กวา 19
19 -
24.9
25 -
29.9
มากกวา
30
ทอด ตม นึ่ง ตุน ผัด 1 2 3 4 มากกวา
4
ม.4 10 12 2 1 12 3 1 1 8 3 5 4 3 10
ม.5 6 9 8 2 4 6 3 4 8 6 8 4 6 1
ม.6 2 12 5 6 4 8 1 4 8 4 10 9 2 0
รวม 18 33 15 9 20 17 5 9 24 13 23 17 11 11
ตารางที่ 4.1 ตารางบันทึกผลจากการสํารวจของเด็กนักเรียนชาย
-นักเรียนหญิง จํานวน 75 คน
ระดับชั้น เกณฑการวัดน้ําหนัก ชอบรับประทานอาหาร
ปรุงสุกแบบใด
ใน 1 สัปดาหออกกําลังกาย
กี่ครั้ง
นอย
กวา 19
19 -
24.9
25 -
29.9
มากกวา
30
ทอด ตม นึ่ง ตุน ผัด 1 2 3 4 มากกวา
4
ม.4 5 19 0 1 9 5 3 0 8 9 10 5 1 0
ม.5 3 11 10 1 6 9 3 2 5 7 9 6 1 2
ม.6 3 11 7 4 4 9 6 1 5 3 11 6 5 0
รวม 11 41 17 6 19 23 12 3 18 19 30 17 7 2
ตารางที่ 4.2 ตารางบันทึกผลจากการสํารวจของเด็กนักเรียนหญิง

26. 17
กราฟแสดงผลจากการสํารวจน้ําหนักของเด็กนักเรียนระดับชั้นมัธยมศึกษาปที่ 4-6
-นักเรียนชาย
ภาพที่ 4.1 กราฟแสดงผลจากการสํารวจน้ําหนักของนักเรียนชายชั้นม. 4-6
-นักเรียนหญิง
0
2
4
6
8
10
12
นอยกวา19 19-24.9 25-29.9 มากกวา30
ม.4
ม.5
ม.6
0
2
4
6
8
10
12
14
16
18
20
นอยกวา18 18-23.9 24-29.9 มากกวา30
ม.4
ม.5
ม.6

27. 18
ภาพที่ 4.2 กราฟแสดงผลจากการสํารวจน้ําหนักของเด็กนักเรียนหญิงชั้นม. 4-6
บทที่ 5
สรุปผลและขอเสนอแนะ
5.1 ผลการสํารวจ
นักเรียนชาย ระดับชั้นมัธยมศึกษาปที่ 4-6 ที่เขาขายจะเปนโรคอวนมีทั้งหมด 24 คน
นักเรียนหญิง ระดับชั้นมัธยมศึกษาปที่ 4-6 ที่เขาขายจะเปนโรคอวนมีทั้งหมด 23 คน
นักเรียนชายสวนใหญชอบอาหารปรุงสุกดวยวิธีผัดรองลงมาก็เปนอาหารปรุงสุกดวยวิธีทอด
สวนนักเรียนหญิงชอบอาหารปรุงสุกดวยวิธีตมรองลงมาเปนวิธีปรุงสุกดวยวิธีทอด
การออกกําลังกายของนักเรียนชายสวนใหญเฉลี่ย 2 ครั้งตอสัปดาหสวนนักเรียนหญิงออก
กําลังกายเฉลี่ย 2 ครั้งตอสัปดาห
จะเห็นไดวาการรั บประทานอาหารของนักเรียนจะเปนอาห ารที่มีน้ํามันเปนสวนประกอบ
เปนสวนใหญและการออกกําลังกายก็นอยกวามาตรฐานที่วา 1 สัปดาหควรออกกําลังกาย 3 ครั้ง จึง
ทําใหยอดเด็กนักเรียนชายที่เขาขายจะเปนโรคอวนสูงกวานักเรียนหญิง
5.2 ขอเสนอแนะ
5.2.1 ควรมีการเตนแอโรบิกที่โรงเรียนสัปดาหละ 1 ครั้ง เพื่อเปนการใหเด็กทุกคนออกกําลัง
กายไปในตัว

28. 19
บรรณานุกรม
ศูนยศรีพัฒน คณะแพทยศาสตร มหาวิทยาลัยเชียงใหม .ความรูเกี่ยวกับโรคอวน: เขาถึงได
จาก http://sriphat.med.cmu.ac.th/thai/knowledge-15 (วันที่สืบคน 4 กุมภาพันธ 2588)
คูเนโภชนาการคุณคา . สถิติเกี่ยวกับโลกอวน : เขาถึงได
จาก http://www.ptpfoods.com/2014/08/blog-post.html (วันที่สืบคน 4 กุมภาพันธ 2558)
ศูนยขอมูล สสส . ความรูเกี่ยวกับโรคอวน : เขาถึงไดจา ก
http://resource.thaihealth.or.th/taxonomy/term/279 (วันที่สืบคน 4 กุมภาพันธ 2558)
ปยพร ทองไสว .โรคอวน :เขาถึงไดจาก https://www.gpo.or.th/rdi/html/obes.html (วันที่
สืบคน 4 กุมภาพันธ 2558 )

29. 20
ภาคผนวก
ภาพที่ 1 แบบสํารวจ ภาพที่ 2 ใหนักเรียนทําแบบสํารวจ

30. 21
ภาพที่ 3 สํารวจเพื่อน . ภาพที่ 4 สํารวจเพื่อน
ภาพที่ 5 สํารวจเพื่อน ภาพที่ 6 สํารวจเพื่อน

31. 22