8. O PLURAL DAS PALABLAS REMATADAS EN – ON SERVE PARA MARCAR A DIVISIÓN DIALECTAL DA LINGUA GALEGA LIÑA IMAXINARIA QUE SINALA O LÍMITE ENTRE A PRESENZA E A AUSENCIA DUN FENÓMENO LINGÜÍSTICO ISOGLOSA
9. BLOQUES DIALECTAIS PLURAL DAS PALABRAS REMATADAS EN -ON BLOQUE OCCIDENTAL -ÓNS pantalóns BLOQUE CENTRAL -ÓS pantalós BLOQUE ORIENTAL -OIS pantalois
10.
11. BLOQUE OCCIDENTAL Ocupa a parte occidental das provincias da Coruña e Pontevedra PLURAL EN -ÓNS
12. BLOQUE OCCIDENTAL TRAZOS MÁIS IMPORTANTES GHEADA Cheghar, amigho SESEO Cansión, des, lus DITONGO –OI maioritario Moito, noite TERMINACIÓN –ÁN/-ÁN Meu irmán / miña irmán PRONOME TI Ti es de aquí?
13. ÁREAS DO BLOQUE OCCIDENTAL ÁREA FISTERRÁ Seseo total (explosivo) Cheísmo ( encontreiche) ÁREA BERGANTIÑÁ Seseo parcial (implosivo) Non hai cheísmo ÁREA PONTEVEDRESA Seseo parcial e na costa total. Non hai cheísmo
14.
15. -El dixo que cheghara alá polas catro ou sinco da mañán, pro ti non llo comentes ós seus irmáns, porque seghuro que o mallan. -É serto; disque un día o Selestino colleuno vindo dunha festa ás des do día sighiente, e non queiras ti saber como o puxo, tío, a tunda que lle deu. -Esta ves viña da discoteca, de Vilagharsía. Atopouse cuns amighos e alá se foron de noite, el e mailos outros, os sete ou oito que eran, nun coche polos camiños aqueles. E, claro, estiveron a copear, cubata vai, cubata ven, coma animales. El, o rapás, seica colleu unha tranca que non se tiña de pé, e logho, claro, o asidente polo río abaixo. Que desghrasia! Non parteu a cabesa de milaghre. Seica cheghou cos pantalóns todos rachados.
16. BLOQUE CENTRAL Abrangue as metades orientais da Coruña e Pontevedra e a case totalidade de Lugo e Ourense PLURAL EN –ÓS
17. BLOQUE CENTRAL Trazos máis importantes GHEADA Só na parte occidental NON SESEO DITONGO -OI Moito, noite TERMINACIÓN –ÁO/-Á Meu irmao / miña irmá PRONOME TI (occ) /TU (or) Ti / tu que queres? DITONGO -cua /-ca cuando/ cando
18. PRINCIPAIS ÁREAS DO BLOQUE CENTRAL ÁREA LUCU-AURIENSE Pron.persoal IL Demostrativos: iste... ÁREA MINDONIENSE Pronomes vosoutros e nosoutros
19.
20. -Il dixo que cheghara alá por as cuatro ou cinco da mañá, pero tu non llo comentes ós seu irmaus, porque seghuro que o mallan. -É certo, disque un día o Celestino colleuno vindo dunha festa ás dez do día seghinte, e non queiras tu saber como o puxo,tío, a tunda que lle diu. -Esta vez viña da discoteca, de Xinzo. Atopouse cunhos amighos i alá se foron de noite, il i os outros, os sete ou oito nun coche por os camiños aquiles. E, claro, estiveron a copeare, cubata vai, cubata vén, coma animais. Il, o rapace, seica colleu unha tranca que non se tiña de pé, e logho, claro, o acidente por o río abaixo. Que desghracia! Non partiu a cabeza de milaghre.Seica cheghou cos pantalós todos rachados.
21. BLOQUE ORIENTAL Comprende a parte máis oriental das provincias de Lugo e Ourense, así como as do galego exterior (occidente de Asturias e de León e Zamora). PLURAL EN –OIS
22. BLOQUE ORIENTAL Trazos máis importantes NON GHEADA NON SESEO DITONGO –UI ou -U muito / muto TERMINACIÓN –ÁO/-Á Meu irmao / miña irmá PRONOME TU TU que queres? DITONGO -cua/ -gua guardar, cuando TERMINACIÓN –ÍN frecuente camín, pequenín
23. PRINCIPAIS ÁREAS DO BLOQUE ORIENTAL ÁREA ASTURIANA - l - intervocálico: molín, artigo el ÁREA ANCARESA Gheada, cheísmo ÁREA ZAMORANA formas como noute , muto... Diminutivos en -iño
24.
25. -El dixo que chegara aló polas cuatro ou cinco da mañá. pero tu non llelo comentes aos seus irmaos, porque seguro que lo mallan. -É certo, disque un día o Celestino colleulo vindo dúa festa ás dez do día seguinte, e non queras tu saber como lo puxo, tiu, a tunda que lle dou. -Esta vez vía da discoteca, da Fonsagrada. Atopouse cus amigos e alá se foron de nuite, el i os outros, os sete ou uito nun coche polos camius aquellos. E, claro, tiveron a copear, cubata vai, cubata vén, coma animales. El, o rapaz, seica colleu úa tranca que non se tía de pé, e logo, claro, o accidente polo riu abaxo. Que desgracia! Non partiu a cabeza de milagre. Seica chegou cos pantalois todos rachados.