1. VERBORGEN MOOIS,
2012 IN VERSNIPPERDE CONTEXT
2013
2014
2015
2016
opening wandeling
seminarie stedenbouw
nieuwe wandeling, gidstoer, lezing,...
betrokken actoren:
Toerisme Limburg, Regionaal Landschap, Natuurpunt, landelijke gilden, PHL, verenigingen
Binnen het concept ‘Verborgen Moois’ worden er kleinere wandelingen uitgestippeld met een zeer hoge Vanuit het concept ‘verborgen moois’ wordt er aandacht gevraagd voor bijzondere plekken, en het
natuur- en of erfgoedwaarde. In de Herk- en Mombeekvallei wordt in oktober een volgende wandeling behoud hiervan. De aandacht voor deze plekken vanuit de waarden van natuur en open ruimte wil-
geopend. Het gebied wordt beheerd door natuurpunt. De Herk- en Mombeekvallei ligt midden in het studi- len we koppelen aan een debat rond een ruimtelijk beleid waar en hoe we willen wonen?. In een
egebied ‘verlinting’. Studenten van de PHL zullen hier in het seminarie stedenbouw scenario’s ontwerpen nieuwe wandeling, een gidstoer, een lezing, een tentoonstelling, een flyer of toevoegingen aan de
die een antwoord proberen te bieden aan de uitdaging van lintbebouwing. Concreet zetten ze in op het wandelkaart.
visualiseren van ‘realistische utopieën’ via kaarten en collages. Deze utopieën kunnen ons overtuigen dat er
ook anders gebouwd kan worden. Een toevoeging aan de gidstoer, de wandeling, de flyer kan bijdragen aan het bewustzijn stilstaan bij
de gevolgen inspireren om er anders mee om te gaan
De wandelingen vermijden begrijpelijk het verlint en verkaveld gebied. Er werden gronden onteigend om
de wandeling te ontsluiten via achterliggende open ruimte. Vanuit het studiewerk en de nieuwe invalshoek
die de studenten ons op deze verkavelde en versnipperde ruimte kunnen bieden, kan de wandeling worden
open getrokken. De gidsstoer kan verrijkt worden met inzichten in het ontstaan en de gevolgen van onze
bouwpatronen.
met steun van
2. ruilverkaveling Wellen
2012
2013
2014
2015
2016
voorbereiding RVK
onderzoeksfase RVK
betrokken actoren:
Landelijke Gilden, stebo, kasteel mariagaarde, PHL, VLM, lokale verenigingen
De volgende ruilverkaveling die in Haspengouw gepland is, is RVK Wellen. (Herten, Hoepertingen,
Kuttekoven en Berlingen) RVK Wellen zit nu in een vooronderzoeksfase waarin de ideeën vooral afgetoetst
worden met ambtenaren. Deze RVK kent een extra uitdaging in de vele fruitplantages aanwezig in het
gebied. In de loop van 2013 zal breder gecommuniceerd worden over dit RVK-plan.
In de communicatie willen we experimenten opzetten in samenwerking met lokale verenigingen en
organisaties (bvb. Kasteel Mariagaarde) om bewoners hierin te betrekken. Een spel, een workshop, een
debatactiviteit.
Op basis van deze experimenten willen we in samenspraak met VLM een reeks scenario’s verkennen en
ontwikkelen, bvb rond agrarische bedrijvenzones, of bedrijfsverzamelgebouwen, inrichting van publieke
open ruimte, ontsluiting, enz.
met steun van
3. Hoe wonen in Riemst?
2012
2013
2014
2015
2016
gesloten debat: opstellen verordening
open debat: toetsing verordeningen
betrokken actoren:
stebo, PHL, verenigingen
Op vraag van de gemeente Riemst werkt Stebo aan het opstellen van verordeningen inzake woningkwaliteit.
Men wil ongeschreven principes vastleggen rond: de woning zelf (oppervlakte normen), inplanting op
perceel (oriëntatie) inrichting voortuin, ontsluiting, … .
Idee om een participatief traject op te zetten en bewoners te betrekken rond het opstellen van deze
verordeningen. Het is een heel concrete aanleiding om met bewoners te praten over hoe wonen (van inrichting
perceel, naar straat, buurt, …). En samen na te denken over de impact van bvb. een verkavelingsvergunning
(Wat is het effect als mijn buur mag verkavelen?) over groen, open ruimte, nieuwe wijken (bvb impact op
school (draagkracht). Het is een concreet en relevant debat, maar het viseert geen concreet project of een
concrete persoon/bedrijf.
Met steun van de projectwerking van Stebo zoeken we naar een format om verenigingen en organisaties (bvb
Natuurpunt, de heemkundige kring, en andere) te betrekken in een debat over enkele concrete standpunten
inzake deze verordeningen.
met steun van
4. waardering en onderhoud
2012
van klein historisch erfgoed
2013
2014
2015
2016
verkennen
opstellen beheersplan
betrokken actoren:
toerisme Limburg, Regionaal Landschap, PHL, ZOLAD+, PCCE
Riemst telt meer dan 200 monumenten. Heel wat monumenten zijn beschermd. Er zijn echter ook
verschillende kleine erfgoedelementen; veldkapelletjes, schuren, tolhuisjes, die een streekgebonden
verhaal meedragen en de eigenheid van de streek bepalen. Parallel aan het onderhoud van kleine
landschapselementen inventariseert Regionaal Landschap momenteel Klein Historisch Erfgoed:
smeedijzeren weidebarrieren, markante bomen.
VLM zou werken aan een beheersovereenkomst van dergelijk klein historisch erfgoed.
Samen met het PCCE, RL, VLM kunnen we werken aan een ‘beheer-plan’ voor klein-historische erfgoed.
Met de betrokkenheid van verenigingen, vrijwilligers, (cf. National Trust)
Voor de gemeente Riemst is een antwoord bieden op deze uitdaging op dit moment moeilijker dan het
herbestemmen van groot religieus erfgoed, kerken, kloosters, hoeves.
met steun van
5. 2012
Herteken je buurt!
2013
2014
2015
2016
reglement/loket
oproep/ideeën verzamelen
uitvoeren ideeën
toolbox
betrokken actoren:
regionaal landschap, natuurpunt, landelijke gilden, rimo, de wroeter, PHL, lokale verenigingen
In dit project willen we aan lopende initiatieven en vormen van ondersteuning voor ontmoeting (momenteel
vaak te kaderen binnen het subsidiereglement voor verenigingen) een nieuwe motivatie en uitdaging
toevoegen.
We roepen bewoners op om kritisch naar hun gemeente, dorp en woonomgeving te kijken en een plek aan te
duiden die niet goed ‘werkt’. Vervolgens vragen we om een actie te bedenken die de werking van deze plek
zou kunnen verbeteren. Dit idee wordt dan door een team van jonge ontwerpers (studenten architectuur,
PHL) en bewoners uitgewerkt tot een uitvoerbare actie of interventie. De feitelijke uitvoering wordt logistiek
en financieel ondersteund door de gemeente (zoals dat mogelijks gebeurt binnen bestaande ondersteuning,
cf. barbecuecheques, buurtfeesten, etc.). Afhankelijk van de actie zullen andere actoren betrokken worden.
De oproep naar ‘sociale’ initiatieven’ wordt zo gekoppeld aan fysieke plekken.
met steun van
6. Gemeenschaps-
infrastructuur
verlevendigt
2012
2013
2014
2015
2016
betrokken actoren:
RIMO, gemeente Riemst, PHL, plaatselijke verenigingen
In Riemst heeft ieder kerkdorp een eigen school, men is zich bewust van het belang van de
school voor het gemeenschapsgevoel en de leefbaarheid van een dorp. Maar er zijn ook nog
andere gebouwen die vroeger erg zinvol waren, maar nu ‘onderbenut’ en ‘onderbestemd’ zijn,
onvoldoende gebruikt worden parochiezaal, jeugdlokalen, pastorij, kerk, bibliotheek, post, … . Ten
tweede is het idee om ambtenaren ‘ambassadeur’ te maken van hun dorp en een rol te laten spelen
in het opvolgen en waarmaken van projecten van de gemeente en omgekeerd.
Met de combinatie van beiden komen we tot een soort ‘bestemmingsplan’ dat in een dorp kan
uitgebouwd worden, waarbij men open overlegt over de noden en mogelijkheden van de diverse
leefgemeenschappen. Hoe kan de school een brede functie opnemen, of hoe kan de pastorij
herbestemd worden, de jeugdlokalen multifunctioneel herbruikbaar zijn, of gekoppeld aan
strijkwinkel, internetcafé, postpunt. Het ruime weefsel wordt hierin meegenomen, de speelruimte,
openbare publieke ruimte, traag verkeer.
Via de laagdrempelige communicatie (bvb dorpspamflet) wordt aan alle bewoners de kans
gegeven om in dit proces te participeren.
met steun van
7. Ontwerpscenario’s
voor Haspengouw
2012
2013
2014
2015
2016
voorbereiding
workshopssessies
publicaties
betrokken actoren:
stebo, gemeente Riemst, PHL, lokale verenigingen
We organiseren 4 participatieve ontwerpsessies als onderdeel van de lopende intergemeentelijke
samenwerking die Stebo vzw organiseert. Deze sessies zullen inzetten op één specifieke problematiek. (bvb.
het huisvesten van seizoensarbeiders). Tijdens de sessies zullen een reeks scenario’s ontworpen worden
wat vraagt om expertise van andere sectoren. Op deze manier kan het intergemeentelijk woonoverleg
uitgroeien tot een intergemeentelijk cross-sectoraal overleg. Door de verbeeldingen kunnen ook bewoners
in dit overleg participeren. Dit kan helpen om het draagvlak voor en inzicht in beleid te vergroten. Mogelijk
kanalen om bewoners te bereiken zijn het Infocentrum wonen Haspengouw en de infosessies die door Stebo
vzw worden georganiseerd.
Als resultaat willen we komen tot een inspiratieboek dat generieke en een methodiek voor het stimuleren
van cross-sectorale intergemeentelijke samenwerking gebaseerd op ontwerpscenario’s. Deze aanpak is
immers niet enkel toepasbaar op de huisvesting van seizoensarbeiders, maar ook op problematieken als
zorgvoorzieningen voor ouderen, kleinere woonunits voor alleenstaande ouders en ouderen, schaalvergroting
van landbouwbedrijven, leegstand van erfgoed, de vormgeving van woonuitbreidingen, ... .
met steun van