Zakaat ke masail by Shaikh Yasir Jabri

1. ‫اسالمی‬‫اردو‬‫کورس‬ [Type text]
www.islamicurducourses.com
www.islamicurducourses.com

2. ‫ۺوکرس‬‫و‬‫ۺارد‬‫یم‬‫االس‬ ‫زاک‬‫ۃ‬‫ۺ‬‫ۺ‬‫ےک‬‫اسملئ‬
www.islamicurducourses.com Page 1 of 7
‫ذمرکہ‬
(۱)‫ۺ‬‫اک‬‫ز‬‫ۃ‬‫ۺ‬‫ۺرعتفی‬‫یک‬
‫ۺ‬‫ںیم‬‫ۺ‬‫تغل‬‫ۺ‬‫زاکۃ‬‫ۺ‬‫ںیم‬‫ۺ‬‫ح‬‫ۺاالطص‬‫یع‬‫ۺرش‬‫۔‬‫ۺ‬‫ںیہ‬‫ۺ‬‫ےک‬‫ۺ‬‫یک‬‫ۺاپ‬‫و‬‫ۺ‬‫یت‬‫ۺزاید‬‫ٰینعم‬‫ۺ‬‫اک‬‫ۺ‬‫زاکۃ‬‫ۺ‬‫ۺ‬‫ت‬‫ۺابعد‬‫یک‬‫ۺ‬‫ہلل‬‫ۺا‬‫د‬‫ۺرما‬‫ےس‬‫ۺ‬‫ص‬‫ۺوصخم‬‫ےس‬‫ۺ‬‫ك‬‫ۺام‬‫ص‬‫ۺوصخم‬‫رط‬‫ۺاخ‬‫یک‬
‫ۺ۔‬‫ان‬‫ۺاچنہپ‬‫کت‬‫ۺ‬‫ں‬‫ۺولوگ‬‫ص‬‫ۺوصخم‬‫رک‬‫ۺ‬‫ك‬‫ۺاکن‬‫وک‬‫ۺ‬‫قح‬‫ۺ‬‫ص‬‫ۺوصخم‬‫ھت‬‫ۺاس‬‫ےک‬‫ۺ‬‫ط‬‫رشو‬
(۲)‫زاک‬‫ۃ‬‫ۺمکح‬‫اک‬
‫زاکۃ‬:‫ۺ‬‫ےن‬‫ۺ‬‫ٰیل‬‫ۺاعت‬‫ہلل‬‫ۺا‬‫ہک‬‫ۺ‬‫اسیج‬‫ۺ‬،‫ۺ‬‫ےہ‬‫ۺ‬‫ہضی‬‫ۺرف‬‫مہ‬‫ۺا‬‫کی‬‫ۺا‬‫ر‬‫ۺاو‬‫نک‬‫ۺر‬‫ا‬‫ۺرسیت‬‫اک‬‫ۺ‬‫ل‬‫االس‬
﴿َ‫ة‬ َ‫ََّل‬‫الص‬ ‫ا‬‫و‬ُ‫يم‬ِ‫َق‬‫أ‬َ‫و‬َ‫اة‬َ‫ك‬َّ‫الز‬ ‫ا‬‫و‬ُ‫ت‬َ‫آ‬َ‫و‬﴾
‫ۺ‬‫ر‬‫ۺاو‬‫و‬‫ۺرک‬‫مئ‬‫ۺاق‬‫ز‬‫امن‬‫ۺ‬‫زاکۃ‬‫ۺ‬‫ۺرکو‬‫ا‬‫اد‬
(‫وسرة‬:‫ۺ‬‫ۃ‬‫ارقبل‬۴۳)
‫ۺ‬‫ہلل‬‫ۺا‬‫ك‬‫روس‬(‫ﷺ‬:‫ۺ‬‫ای‬‫ۺرفام‬‫ےن‬‫ۺ‬)
’’‫ۺاہلل‬‫ہک‬‫ۺ‬‫انی‬‫ۺد‬‫یہ‬‫ۺوگا‬‫یک‬‫ۺ‬‫ت‬‫ۺاب‬‫س‬‫ۺا‬،‫ۺ‬‫ےہ‬‫ۺ‬‫رپ‬‫ۺ‬‫ں‬‫ۺزیچو‬‫چن‬‫ۺاپ‬‫د‬‫ۺاینب‬‫یک‬‫ۺ‬‫ل‬‫ۺ‬‫الس‬‫ا‬‫ۺ‬‫ۺ‬‫ےک‬‫ۺ‬(‫ۺ‬‫د‬‫ۺوبعم‬‫یئ‬‫ۺوک‬‫ا‬‫وس‬‫رب‬‫ۺ‬‫دمحم‬‫ۺ‬‫ہک‬‫ۺ‬‫ہی‬‫ۺ‬‫ر‬‫ۺاو‬‫ںیہن‬‫ۺ‬)‫ۺ‬‫قح‬(‫ﷺ‬)‫ۺ‬‫ۺ‬‫ےک‬‫ۺ‬‫ہلل‬‫ا‬
‫ۺرانھک‬‫ہ‬‫ۺروز‬‫اک‬‫ۺ‬‫م‬‫ۺراضم‬‫ر‬‫ۺاو‬،‫ۺرکان‬‫ہلل‬‫ۺا‬‫تیب‬‫ۺ‬‫جح‬‫ۺ‬،‫ۺ‬‫انی‬‫ۺد‬‫ت‬‫ۺاک‬‫ز‬‫ۺ‬،‫ۺ‬‫ان‬‫ۺرک‬‫مئ‬‫ۺاق‬‫ز‬‫ۺامن‬،‫ۺ‬‫ںیہ‬‫ۺ‬‫ك‬‫روس‬‫ۺ‬‫ۺ‬‫ی‬‫(اخبر‬‫و‬)‫ۺ‬‫ملسم‬
(۳)‫ۺ‬‫رکنم‬‫ۺ‬‫زاکۃ‬‫ۺمکح‬‫اک‬
‫زاکۃ‬‫ۺ‬‫ہک‬‫ۺ‬‫ہی‬‫ۺ‬ّ‫ال‬‫ۺا‬،‫ۺ‬‫اگ‬‫ۺوہ‬‫رف‬‫ۺاک‬‫رکنم‬‫ۺ‬‫اک‬‫ۺ‬‫تیض‬‫ۺرف‬‫یک‬‫ۺ‬‫ہ‬‫و‬‫اج‬‫ۺاگ‬‫ ے‬‫ۺاج‬‫ای‬‫ۺیاھجم‬‫ےس‬‫ۺا‬‫ و‬‫ۺ‬‫وہ‬‫ۺ‬‫ لہ‬،‫ۺ‬‫رپ‬‫ۺ‬‫س‬‫ۺا‬‫ و‬‫ۺ‬‫ایک‬‫ۺ‬‫ر‬‫ۺااکن‬‫ےنس‬‫ۺا‬‫رگ‬‫ۺا‬‫دعب‬‫ۺ‬‫ےک‬‫ۺ‬‫ےن‬‫ۺوہ‬‫ملع‬‫ۺ‬‫اک‬‫ۺ‬‫تیض‬‫رف‬
‫ۺ‬‫ےس‬‫ۺ‬‫ہج‬‫ۺو‬‫یک‬‫ۺ‬‫لخب‬‫ۺ‬‫ھت‬‫ۺاس‬‫ےک‬‫ۺ‬‫ر‬‫ۺارقا‬‫ےک‬‫ۺ‬‫تیض‬‫ۺرف‬‫ےن‬‫ۺ‬‫سج‬‫ۺ‬‫ر‬‫ۺاو‬‫اگیئ‬‫ۺاج‬‫ای‬‫ۺاگل‬‫مکح‬‫ۺاک‬‫رفک‬‫ۺ‬‫زاکۃ‬‫ۺ‬‫ۺ‬‫س‬‫ۺا‬‫تق‬‫ۺو‬‫مک‬‫ۺاح‬‫ر‬‫ۺاو‬‫اگ‬‫ۺوہ‬‫قس‬‫ۺاف‬‫ہ‬‫ۺو‬‫ و‬‫ۺ‬‫ایک‬‫ۺ‬‫ر‬‫ۺااکن‬‫ےس‬‫ۺ‬‫ےنی‬‫د‬
‫ۺ‬‫ےک‬‫ۺرک‬‫ك‬‫ۺاتق‬‫ےس‬‫ۺ‬‫زاکۃ‬‫ۺ‬‫ۺ‬‫قی‬‫ۺدص‬‫رکب‬‫ۺاوب‬‫ہک‬‫ۺ‬‫اسیج‬‫ۺ‬،‫ۺ‬‫اگی‬‫ۺرک‬‫ك‬‫ووص‬(‫ۺہنع‬‫ہلل‬‫ۺا‬‫یض‬‫ر‬)‫ۺ‬‫ۺ‬‫ای‬‫ۺرفام‬‫ےن‬:
’’‫ۺمسق‬‫یک‬‫ۺ‬‫ہلل‬‫ا‬!‫ۺ‬‫ۺاک‬‫ی‬‫ۺرکب‬‫ہ‬‫ۺو‬‫رگ‬‫ا‬‫ۺ‬‫ۺ‬‫ۺ‬‫ہچب‬‫ۺ‬‫ۺ‬‫ےھجم‬‫ۺ‬‫ےس‬‫ۺ‬‫ےنی‬‫د‬‫ۺ‬‫ںی‬‫ۺرک‬‫ر‬‫ااکن‬‫ۺ‬‫ك‬‫ۺروس‬‫ےک‬‫ۺ‬‫ہلل‬‫ۺا‬‫ہ‬‫ۺو‬‫ےسج‬(‫ﷺ‬)‫ۺ‬‫ۺ‬‫ك‬‫ۺ‬‫اتق‬‫ۺ‬‫ےس‬‫ۺ‬‫م‬‫ۺا‬‫رپ‬‫ۺ‬‫س‬‫ۺا‬‫ںیم‬‫ۺ‬‫ و‬‫ۺ‬‫ےھت‬‫ۺ‬‫ےت‬‫ۺرک‬‫ای‬‫ۺد‬‫وک‬
‫ۺاگ‬‫ں‬‫رکو‬‫ۺ‬)‫ۺملسم‬‫و‬‫ۺ‬‫ی‬‫(اخبر‬

3. ‫ۺوکرس‬‫و‬‫ۺارد‬‫یم‬‫االس‬ ‫زاک‬‫ۃ‬‫ۺ‬‫ۺ‬‫ےک‬‫اسملئ‬
www.islamicurducourses.com Page 2 of 7
(۴)‫ۺ‬‫تیض‬‫رف‬‫زاکۃ‬‫ۺںیتمکح‬‫یک‬
۱-‫ۺ‬‫زاکۃ‬‫ۺ‬‫ۺاس‬‫ر‬‫ۺاو‬،‫ۺےہ‬‫یت‬‫ۺوہ‬‫یک‬‫ۺاپ‬‫یک‬‫ۺ‬‫ك‬‫ۺام‬‫ےس‬‫ۺ‬‫ےنل‬‫اکن‬‫ۺ۔‬‫ےہ‬‫ۺ‬‫یت‬‫ۺوہ‬‫یت‬‫ۺوزاید‬‫تک‬‫ۺرب‬‫ںیم‬
۲‫ۺ‬‫۔‬‫ۺ‬‫زاکۃ‬‫ۺ‬‫ںیم‬‫ۺ‬‫ت‬‫ۺآرخ‬‫ر‬‫ۺاو‬،‫ۺ‬‫ےہ‬‫ۺ‬‫ات‬‫ۺوہ‬‫ہیک‬‫ۺاکزت‬‫سفن‬‫ۺ‬‫ےکس‬‫ۺا‬‫ےس‬‫ۺ‬‫ہ‬‫ۺوریغ‬‫ص‬‫ۺورح‬‫لخب‬‫ۺ‬‫ر‬‫ۺاو‬‫ںیہ‬‫ۺ‬‫ےت‬‫ۺوہاج‬‫ف‬‫ۺاعم‬‫ہ‬‫ۺانگ‬‫ےک‬‫ۺ‬‫ےل‬‫ۺوا‬‫ك‬‫ۺام‬‫ےس‬‫ۺ‬‫یگیئ‬‫ۺادا‬‫یک‬
:‫ۺرفامای‬‫ےن‬‫ۺ‬‫ٰیل‬‫ۺاعت‬‫ہلل‬‫ۺا‬‫۔‬‫ۺ‬‫ےہ‬‫ۺ‬‫ات‬‫ۺوہ‬‫لص‬‫ۺاح‬‫انگ‬‫ۺ‬‫یئک‬‫ۺ‬‫ب‬‫ۺوثا‬‫اکس‬‫ا‬
‫ا‬َ‫ه‬ِ‫ب‬ ْ‫م‬ِ‫ه‬‫ي‬ِّ‫ك‬َ‫ز‬ُ‫ت‬َ‫و‬ ْ‫م‬ُ‫ه‬ُ‫ر‬ِّ‫ه‬َ‫ط‬ُ‫ت‬ ً‫ة‬َ‫ق‬َ‫د‬َ‫ص‬ ْ‫م‬ِ‫ه‬ِ‫ال‬َ‫و‬ْ‫َم‬‫أ‬ ْ‫ن‬ِ‫م‬ ْ‫ذ‬ُ‫خ‬﴾ ﴿
‫ۺ‬‫ےس‬‫ۺ‬‫ك‬‫ۺاوما‬‫ےکن‬‫ۺا‬‫پ‬‫آ‬‫ۺ‬‫زاکۃ‬‫ۺ‬‫ۺےئل‬‫ےک‬‫ۺ‬‫ےن‬‫ۺرک‬‫ہیک‬‫ۺزت‬‫ر‬‫ۺاو‬‫ےن‬‫ۺرک‬‫ک‬‫ۺاپ‬‫ںیہن‬‫ۺا‬‫ںیل‬
(‫وسرة‬‫ۺ‬:‫ۺ‬‫ہب‬‫اوتل‬۱۰۳)
۳‫ۺ‬‫۔‬‫ۺ‬‫زاکۃ‬‫ۺ‬‫ۺ۔‬‫ےہ‬‫ۺ‬‫یت‬‫ۺوہ‬‫ی‬‫ۺوپر‬‫ت‬‫ۺرضور‬‫یک‬‫ۺ‬‫ں‬‫ۺدنمو‬‫ت‬‫ۺرضور‬‫ر‬‫ۺاو‬‫نیک‬‫ۺاسم‬‫ر‬‫ۺاو‬‫ء‬‫ۺرقفا‬‫ےس‬‫ۺ‬‫یگیئ‬‫ۺادا‬‫یک‬
۴‫ۺ‬‫۔‬‫ۺ‬‫زاکۃ‬‫ۺ‬‫ۺ‬‫ہنیک‬‫ۺ‬‫ےس‬‫ۺ‬‫ہ‬‫ۺاعمرش‬‫ر‬‫ۺاو‬‫ےہ‬‫ۺ‬‫یتہ‬‫ۺر‬‫ر‬‫ۺربرقا‬‫اضف‬‫ۺ‬‫یک‬‫ۺ‬‫تفل‬‫ۺوا‬‫تبحم‬‫ۺ‬،‫ۺ‬‫ےہ‬‫ۺ‬‫ات‬‫ۺوہ‬‫مئ‬‫ۺاق‬‫م‬‫ۺواام‬‫نم‬‫ۺا‬‫ںیم‬‫ۺ‬‫ہ‬‫ۺاعمرش‬‫ےس‬‫ۺ‬‫یگیئ‬‫ۺادا‬‫یک‬‫ۺ‬‫ر‬‫ۺاو‬‫ت‬‫ودعاو‬
‫ۺ۔‬‫ےہ‬‫ۺوہات‬‫ہمت‬‫ۺاخ‬‫اک‬‫ۺ‬‫ں‬‫ۺامیبروی‬‫یسیج‬‫ۺ‬‫ضغب‬‫ۺ‬‫و‬‫ۺ‬‫دسح‬
۵‫۔‬‫ۺ‬‫زاکۃ‬‫ۺ‬‫ۺےہ‬‫ات‬‫ۺاج‬‫نب‬‫ۺ‬‫لیفک‬‫ۺ‬‫د‬‫ۺوخ‬‫ہ‬‫ۺاعمرش‬‫ےس‬‫ۺ‬‫یگیئ‬‫ۺادا‬‫یک‬
(۵)‫ۺ‬‫زاکۃ‬‫ۺرشوط‬‫ےک‬‫ۺ‬‫ےن‬‫ۺوہ‬‫بج‬‫وا‬
۱‫ۺ‬‫۔‬‫االسل‬:‫ۺ‬‫ۺ‬‫رپ‬‫ۺ‬‫رف‬‫ۺاک‬‫ہن‬‫ۺ‬‫زاکۃ‬‫ۺ‬‫ۺ‬‫یکس‬‫ۺا‬‫ہن‬‫ۺ‬‫ر‬‫ۺاو‬‫ےہ‬‫ۺ‬‫بج‬‫وا‬‫ۺ‬‫زاکۃ‬‫ۺ‬‫ۺ۔‬‫یگ‬‫ۺوہ‬‫ك‬‫وبق‬
۲‫ۺ‬‫۔‬‫آزادی‬:‫ۺ‬‫ۺ‬‫رپ‬‫ۺ‬‫ل‬‫الغ‬‫ۺ‬‫زاکۃ‬‫ۺ‬‫ۺ۔‬‫ںیہ‬‫ۺ‬‫ےئل‬‫ۺ‬‫ےک‬‫ۺ‬‫کل‬‫ۺام‬‫ےکس‬‫ۺا‬‫ك‬‫ۺااکسام‬‫ر‬‫ۺاو‬‫ہ‬‫ۺو‬‫ہکن‬‫ۺویک‬،‫ۺ‬‫ےہ‬‫ۺ‬‫ںیہن‬‫ۺ‬‫بج‬‫وا‬
۳‫۔‬‫تیکلم‬:‫ۺ‬‫ۺ‬‫رپ‬‫ۺ‬‫س‬‫ۺا‬‫وہ‬‫ۺ‬‫ہن‬‫ۺ‬‫ںیم‬‫ۺ‬‫تیکلم‬‫ۺ‬‫یک‬‫ۺ‬‫یسک‬‫ۺ‬‫وج‬‫ۺ‬‫ك‬‫ۺام‬‫اسی‬‫ا‬‫ۺ‬‫زاکۃ‬‫ۺ‬‫ۺ۔‬‫ےہ‬‫ۺ‬‫ںیہن‬
۴‫ۺ‬‫۔‬‫ۺانچنہپ‬‫وک‬‫ۺ‬‫ب‬‫ۺاصن‬‫دح‬‫ۺ‬‫اک‬‫ۺ‬‫ك‬‫ام‬:‫ۺ‬‫ۺرپ‬‫ك‬‫ۺام‬‫ےسی‬‫ا‬‫ۺ‬‫زاکۃ‬‫ۺ‬‫ںیہن‬‫ۺےچن‬‫ہن‬‫ۺ‬‫کت‬‫ۺ‬‫ر‬‫ۺرادا‬‫یک‬‫ۺ‬‫ب‬‫ۺاصن‬‫وج‬‫ۺ‬‫ےہ‬‫ۺ‬‫ۺ۔‬
۵‫ۺ‬‫۔‬‫ۺ‬‫ان‬‫ۺزگر‬‫اک‬‫ۺ‬‫ك‬‫ۺاس‬‫رپ‬‫ۺ‬‫ك‬‫ام‬()‫ۺ‬‫ك‬‫ۺوح‬‫م‬‫وحال‬:‫ۺ‬‫ۺ۔‬‫ںیہ‬‫ۺ‬‫ٰینثتسم‬‫ۺ‬‫ر‬‫ۺدیپاوا‬‫یع‬‫ۺزر‬‫ےس‬‫ۺ‬‫س‬‫ا‬
(۶)‫ۺ‬‫ںیم‬‫ۺ‬‫ك‬‫ۺام‬‫ےئگ‬‫ۺ‬‫ ے‬‫ۺدے‬‫ض‬‫ۺرق‬‫ر‬‫وطب‬‫ۺ‬‫زاکۃ‬
‫ۺ و‬‫ےہ‬‫ۺ‬‫دیم‬‫ۺا‬‫یک‬‫ۺ‬‫یل‬‫ۺووص‬‫ےس‬‫ۺ‬‫سج‬‫ۺ‬‫وہ‬‫ۺ‬‫س‬‫ۺاپ‬‫ےک‬‫ۺ‬‫صخش‬‫ۺ‬‫ےسی‬‫ۺا‬‫ك‬‫ۺام‬‫رگ‬‫ا‬‫ۺ‬‫ےس‬‫ۺ‬‫س‬‫ۺا‬‫ۺ‬‫ۺ‬‫ك‬‫ۺاس‬‫رہ‬‫ۺ‬‫زاکۃ‬‫ۺ‬‫اکن‬‫ۺوم‬‫س‬‫ۺاپ‬‫ےکس‬‫ۺا‬‫ہی‬‫ۺ‬‫ہکن‬‫ۺویک‬‫یگیئ‬‫ۺاج‬‫یل‬‫وج‬‫ۺ‬‫مکح‬‫ۺ‬‫ےک‬‫ۺ‬‫ك‬‫ۺام‬‫د‬

4. ‫ۺوکرس‬‫و‬‫ۺارد‬‫یم‬‫االس‬ ‫زاک‬‫ۃ‬‫ۺ‬‫ۺ‬‫ےک‬‫اسملئ‬
www.islamicurducourses.com Page 3 of 7
‫ۺ‬‫ےس‬‫ۺ‬‫سج‬‫ۺ‬‫وہ‬‫ۺ‬‫س‬‫ۺاپ‬‫ےک‬‫ۺ‬‫صخش‬‫ۺ‬‫ےسی‬‫ۺا‬‫ك‬‫ۺام‬‫رگ‬‫ۺا‬‫نکیل‬‫ۺ‬‫۔‬‫ۺ‬‫ےہ‬‫ۺ‬‫ںیم‬‫ۺ‬‫رپ‬‫ۺ‬‫س‬‫ۺ وا‬‫وہ‬‫ۺ‬‫ہن‬‫ۺ‬‫دیم‬‫ۺا‬‫یک‬‫ۺ‬‫یل‬‫ووص‬‫ۺ‬‫زاکۃ‬‫ۺ‬‫ۺ‬‫ و‬‫ۺ‬‫ ے‬‫ۺوہاج‬‫ك‬‫ۺووص‬‫ك‬‫ۺ‬‫ام‬‫ۺ‬‫ہی‬‫ۺ‬‫بج‬‫ۺ‬‫ر‬‫ۺاو‬‫ےہ‬‫ۺ‬‫ںیہن‬
‫ۺ‬‫یک‬‫ۺ‬‫ك‬‫ۺاس‬‫کی‬‫ۺا‬‫ےس‬‫ۺ‬‫س‬‫ا‬‫ۺ‬‫زاکۃ‬‫ۺ‬‫ۺ۔‬‫یگ‬‫ۺ‬‫ ے‬‫ۺاج‬‫یل‬‫اکن‬
(۷)‫ۺ‬‫ۺ‬‫ہ‬‫و‬‫ۺ‬‫رپ‬‫ۺ‬‫نج‬‫ۺ‬‫ك‬‫اوما‬‫ۺ‬‫زاکۃ‬‫ۺےہ‬‫بج‬‫وا‬
۱)‫ۺرکبی‬،‫ۺ‬‫ ے‬‫ۺاگ‬،‫ۺ‬‫ٹن‬‫ۺ(او‬‫ ے‬‫ۺوچاپ‬‫۔‬
۲‫ۺوسانواچدن‬‫۔‬‫ۺا‬‫ی‬‫ۺ‬‫ۺ‬‫ق‬‫ۺاورا‬‫ی‬‫ۺدقن‬‫ر‬‫و‬
۳‫ۺاجترت‬‫م‬‫ۺاسام‬‫۔‬
۴‫ۺ‬‫ر‬‫ۺدیپاوا‬‫یع‬‫ۺزر‬‫۔‬
۵)‫ۺ‬‫ز‬‫ۺ(ارلاک‬‫ہنیف‬‫ۺد‬‫۔‬
(۸)‫ۺ‬‫ب‬‫اصن‬‫ۺ‬‫ر‬‫ورادا‬‫زاکۃ‬
(۱)‫ۺاوراق‬‫ی‬‫ۺدقن‬‫ر‬‫ۺاو‬‫ی‬‫ۺواچدن‬‫ان‬‫وس‬
۱‫ۺ‬‫ای‬‫ۺ‬‫ہل‬‫ۺ و‬‫ت‬‫ۺاس‬‫ےھ‬‫ۺاسڑ‬(‫ۺ‬‫ر‬‫ۺدانی‬‫سیب‬‫ۺ‬‫ان‬‫ۺوس‬‫۔‬۸۵‫ۺچنہپ‬‫کت‬‫ۺ‬)‫رگال‬‫ۺاس‬‫ و‬‫ۺ‬‫ ے‬‫ۺاج‬‫ۺ‬‫ہصح‬‫ۺ‬‫ں‬‫ۺاچوسیلا‬‫ینعی‬‫ۺ‬‫ر‬‫ۺدانی‬‫فصن‬‫ۺ‬‫رپ‬‫ۺ‬‫ت‬‫ۺ‬‫اک‬‫ز‬‫ۺ۔‬‫ےہ‬‫ۺ‬‫یت‬‫ۺوہ‬‫بج‬‫وا‬
(۲‫ۺ‬‫ی‬‫ۺاچدن‬)۲۰۰‫ۺ‬‫ۺ‬‫ا‬‫ۺي‬‫یل‬‫ۺ و‬‫م‬‫ۺابو‬‫ےھ‬‫ۺ(اسڑ‬‫مھ‬‫در‬۵۹۵‫ۺ‬)‫رکال‬‫ۺ‬‫ۺ‬‫رپس‬‫ۺا‬‫ و‬‫ۺ‬‫وہ‬۵‫ۺ‬‫ۺینعی‬‫مھ‬‫در‬‫ۺہصح‬‫ں‬‫ا‬‫ں‬‫ا‬‫سو‬‫ۺاچ‬‫ۺ‬‫ۺ‬‫زاکۃ‬‫ۺ‬‫ۺےہ۔‬‫یت‬‫ۺوہ‬‫بج‬‫وا‬
(۳)‫ۺ‬‫ۺ‬‫ی‬‫ۺاچدن‬‫ای‬‫ۺ‬‫ان‬‫ۺوس‬‫ےس‬‫ۺ‬‫ق‬‫ۺاورا‬‫ی‬‫دقن‬‫ۺ‬‫ےس‬‫ۺ‬‫ر‬‫ۺاابتع‬‫ےک‬‫ۺ‬‫زاکۃ‬‫ۺ‬‫ۺ‬‫یگیئ‬‫ۺاج‬‫یل‬‫اکن‬‫ۺ‬‫۔‬
‫ۺ‬:‫ۺ‬‫دئ‬‫وفا‬
‫ۺ۔‬‫ےہ‬‫ۺ‬‫فلتخم‬‫ۺ‬‫سنج‬‫ۺ‬‫یک‬‫ۺ‬‫ں‬‫ۺ‬‫ون‬‫ۺدو‬‫ہکن‬‫ۺویک‬،‫ۺ‬‫اگ‬‫ۺ‬‫ ے‬‫ۺاج‬‫ایک‬‫ۺ‬‫ںیہن‬‫ۺ‬‫اھٹک‬‫ۺا‬‫وک‬‫ۺ‬‫ی‬‫ۺواچدن‬‫ان‬‫ۺوس‬‫ےئل‬‫ۺ‬‫ےک‬‫ۺ‬‫ب‬‫ۺاصن‬‫لیمکت‬‫ۺ‬.‫ۺ‬‫فل‬‫ا‬
‫ۺر‬‫ےئل‬‫ۺ‬‫ےک‬‫ۺ‬‫ك‬‫ۺاامعتس‬‫۔‬‫ب‬‫ۺیک‬‫ت‬‫ۺزویرا‬‫ےک‬‫ۺ‬‫ی‬‫ۺواچدن‬‫ان‬‫ۺوس‬‫ےئگ‬‫ۺ‬‫ےھک‬‫ۺ‬‫زاکۃ‬‫ۺ‬‫ۺ‬‫س‬‫ۺا‬‫ہک‬‫ۺ‬‫ےہ‬‫ۺ‬‫ہی‬‫ۺ‬‫حج‬‫ۺرا‬‫ر‬‫ۺاو‬،‫ۺ‬‫ےہ‬‫ۺ‬‫ف‬‫ۺاالتخ‬‫ںیم‬‫ۺ‬‫ملع‬‫ۺ‬‫ لہ‬‫ۺا‬‫ںیم‬‫ۺ‬‫ے‬‫ۺابر‬‫ےک‬
‫ۺ‬‫ےس‬‫ۺ‬‫زاکۃ‬‫ۺ‬‫ۺ‬‫ےک‬‫ۺ‬‫ف‬‫ۺاالتخ‬‫یسک‬‫ۺ‬‫ریغب‬‫ۺ‬‫رپ‬‫ۺ‬‫م‬‫ۺا‬‫ ے‬‫ۺاج‬‫ا‬‫ۺرخدی‬‫ےئل‬‫ۺ‬‫ےک‬‫ۺ‬‫ےنھک‬‫ۺر‬‫عمج‬‫ۺ‬‫مق‬‫ۺر‬‫ای‬‫ۺ‬‫ےنی‬‫ۺد‬‫رپ‬‫ۺ‬‫ہی‬‫ۺرکا‬‫ںیہنج‬‫ۺ‬‫ت‬‫ۺزویرا‬‫ےسی‬‫ۺا‬‫نکیل‬‫ۺ‬،‫ۺ‬‫یگیئ‬‫ۺاج‬‫یل‬‫اکن‬‫ۺ‬‫زاکۃ‬‫ۺ‬
‫ۺ۔‬‫ےہ‬‫ۺ‬‫بج‬‫وا‬
(۲)‫ۺ‬‫ۺ‬‫ت‬‫ۺاجتر‬‫م‬‫اسام‬
‫ۺ‬‫ر‬‫ۺرادا‬‫و‬‫ۺ‬‫ب‬‫ۺاصن‬‫اک‬‫ۺ‬‫س‬‫ا‬‫ۺ‬‫زاکۃ‬‫ۺ‬‫ۺ‬‫ےن‬‫ۺوس‬‫وج‬‫ۺ‬‫ےہ‬‫ۺ‬‫یہ‬‫و‬‫ۺ‬‫یکس‬‫ۺا‬‫ےس‬‫ۺ‬‫ر‬‫ۺاابتع‬‫ےک‬‫ۺ‬‫کی‬‫ۺا‬‫یسک‬‫ۺ‬‫ےس‬‫ۺ‬‫ںیم‬‫ۺ‬‫ں‬‫ۺدوون‬،‫ۺ‬‫ےہ‬‫ۺ‬‫اک‬‫ۺ‬‫ی‬‫ۺاچدن‬‫ر‬‫او‬‫ۺ‬‫زاکۃ‬‫ۺ‬‫ۺاجیگیئ‬‫یل‬‫اکن‬‫۔‬

5. ‫ۺوکرس‬‫و‬‫ۺارد‬‫یم‬‫االس‬ ‫زاک‬‫ۃ‬‫ۺ‬‫ۺ‬‫ےک‬‫اسملئ‬
www.islamicurducourses.com Page 4 of 7
:‫افدئہ‬
‫ۺ‬‫ےس‬‫ۺ‬‫ت‬‫ۺاجتر‬‫م‬‫اسام‬‫ۺ‬‫زاکۃ‬‫ۺ‬‫ۺ‬‫وج‬‫ۺ‬‫اگ‬‫ۺوہ‬‫ر‬‫ۺاابتع‬‫اک‬‫ۺ‬‫تمیق‬‫ۺ‬‫س‬‫ۺا‬‫ںیم‬‫ۺ‬‫ےنل‬‫اکن‬‫ۺ‬‫زاکۃ‬‫ۺ‬‫اکنےنل‬‫ۺ‬‫ۺوہیگ۔‬‫تق‬‫ۺو‬‫ےک‬
(۳)‫ۺ‬‫ۺدیپاوار‬‫یع‬‫زر‬
‫ۺدیپاو‬‫یع‬‫زر‬‫ا‬‫ۺنیت‬‫ینعی‬‫ۺ‬‫قس‬‫ۺو‬‫چن‬‫ۺاپ‬‫ر‬‫ۺوس‬‫ۺ‬(‫ۺ‬‫ع‬‫اص‬۲۰‫ۺ‬‫ۺ‬‫ای‬‫ۺ‬‫نم‬۶۰۰‫ۺچنہپ‬‫کت‬‫ۺ‬)‫ۺ‬‫ل‬‫ۺرگا‬‫ولک‬‫ۺ‬‫ۺ‬‫ہصح‬‫ۺ‬‫ں‬‫ۺوسیبا‬‫ای‬‫ۺ‬‫ں‬‫ۺدوسا‬‫ےس‬‫ۺ‬‫س‬‫ۺا‬‫ و‬‫ۺ‬‫ ے‬‫اج‬‫ۺ‬‫زاکۃ‬‫ۺ‬‫ۺ‬‫ال‬‫ۺاکن‬‫ںیم‬
‫ۺدیپا‬‫ےس‬‫ۺ‬‫ین‬‫ۺاپ‬‫ےک‬‫ۺ‬‫ں‬‫ۺرہنو‬‫ای‬‫ۺ‬‫ش‬‫ۺابر‬،‫ۺاگ‬‫ ے‬‫اج‬‫ۺوتقشم‬‫تنحم‬‫ۺ‬‫ر‬‫ۺاو‬‫ہصح‬‫ۺ‬‫ں‬‫ۺ‬‫ا‬‫ۺدوس‬‫ینعی‬‫ۺ‬‫رشع‬‫ۺ‬‫ںیم‬‫ۺ‬‫ت‬‫ۺوصر‬‫یک‬‫ۺ‬‫ےن‬‫ۺوہ‬‫ر‬‫وا‬‫ۺ‬‫ۺ‬‫فصن‬‫ۺ‬‫ و‬‫ۺ‬‫یگ‬‫ۺوہ‬‫یب‬‫ۺریسا‬‫ےس‬
‫ۺ‬‫ہصح‬‫ۺ‬‫ں‬‫ۺوسیبا‬‫ینعی‬‫ۺ‬‫رشعل‬‫ا‬‫ۺ‬‫زاکۃ‬‫ۺ‬‫ۺاگیئ۔‬‫اج‬‫ۺ‬‫ال‬‫ۺاکن‬‫ںیم‬
(۴)‫ۺ‬‫دےنیف‬
‫ۺ‬‫ہصح‬‫ۺ‬‫ں‬‫ۺاپوچنا‬‫ںیم‬‫ۺ‬‫م‬‫ۺا‬‫ںیہ‬‫ۺ‬‫ےت‬‫ۺوہ‬‫لص‬‫ۺاح‬‫ےئک‬‫ۺ‬‫چ‬‫ۺرخ‬‫ك‬‫ۺام‬‫ر‬‫ۺاو‬‫تقشم‬‫ۺ‬‫یسک‬‫ۺ‬‫ریغب‬‫ۺ‬‫وج‬‫ۺ‬‫ےنیف‬‫ۺد‬‫ےسی‬‫ا‬‫ۺ‬‫زاکۃ‬‫ۺ‬‫ۺ‬‫ك‬‫ۺروس‬‫ہک‬‫ۺاسیج‬،‫ۺ‬‫اگ‬‫ۺ‬‫ ے‬‫ۺاج‬‫ال‬‫ۺاکن‬‫ںیم‬
(‫ﷺ‬)‫ۺ‬‫ۺ‬‫ای‬‫ۺرفام‬‫ےن‬
’’‫ۺارلاک‬‫یف‬‫و‬‫م‬‫ۺ‬‫س‬‫م‬‫خ‬‫ل‬
‫ا‬‘‘
‫ۺےہ۔‬‫ہصح‬‫ۺ‬‫ں‬‫ۺاپوچنا‬‫ںیم‬‫ۺ‬‫ےنیف‬‫ۺد‬‫ر‬‫او‬(‫ۺ‬‫ی‬‫اخبر‬‫و‬‫ملسم‬)
(‫ہ‬)‫وچاپ ے‬
۱‫ۺ‬‫ٹن‬‫ۺاو‬‫۔‬
۵‫ۺ‬‫ںیم‬‫ۺ‬‫ٹن‬‫ۺاو‬‫مک‬‫ۺ‬‫ےس‬‫ۺ‬‫زاکۃ‬‫ۺ‬‫ۺ‬‫د‬‫ۺدعتا‬‫یک‬‫ۺ‬‫ں‬‫ۺ‬‫وٹن‬‫ۺاو‬‫بج‬‫ۺ‬‫نکیل‬‫ۺ‬،‫ۺےہ‬‫ںیہن‬۵‫ۺچنہپ‬‫کت‬‫ۺ۔‬‫یگ‬‫ۺوہ‬‫بج‬‫ۺوا‬ ‫و‬‫ۺقبا‬‫ےک‬‫ۺ‬‫ک ل‬‫ۺیصا‬‫یک‬‫ۺ‬ ‫ک‬‫ۺل‬‫ و‬‫ۺ‬‫ ے‬‫ۺاج‬
7‫ۺ‬‫ےس‬46‫ۺ‬،‫ۺ‬‫ی‬‫ۺرکب‬‫کی‬‫ۺا‬‫رپ‬‫ۺ‬‫ٹن‬‫ۺاو‬‫چن‬‫ۺاپ‬‫رہ‬‫ۺ‬‫کت‬
47‫ۺ‬‫ےس‬57‫ۺ‬،‫ۺ‬‫ینٹن‬‫ۺاو‬‫یک‬‫ۺ‬‫ك‬‫ۺاس‬‫کی‬‫ۺا‬‫کت‬
58‫ۺ‬‫ےس‬67،‫ۺ‬‫ینٹن‬‫ۺاو‬‫یک‬‫ۺ‬‫ك‬‫ۺدواس‬‫کت‬
68‫ۺ‬‫ےس‬86‫ۺ‬،‫ۺاوینٹن‬‫یک‬‫ۺ‬‫ك‬‫ۺاس‬‫نیت‬‫ۺ‬‫کت‬
86‫ۺ‬‫ےس‬97‫ۺ‬،‫ۺ‬‫ینٹن‬‫ۺاو‬‫یک‬‫ۺ‬‫ك‬‫ۺاچراس‬‫کت‬
98‫ۺ‬‫ےس‬06‫ۺ‬،‫ۺ‬‫ں‬‫ۺ‬‫اینٹن‬‫ۺاو‬‫و‬‫ۺد‬‫یک‬‫ۺ‬‫ك‬‫ۺاس‬‫و‬‫ۺد‬‫و‬‫ۺد‬‫کت‬
06‫ۺ‬‫ےس‬646،‫ۺ‬‫ں‬‫ۺاواینٹن‬‫و‬‫ۺد‬‫یک‬‫ۺ‬‫ك‬‫ۺاس‬‫نیت‬‫ۺ‬‫نیت‬‫ۺ‬‫کت‬
646‫ۺرہ‬‫ و‬‫ۺ‬‫وہ‬‫ۺ‬‫د‬‫ۺدعتا‬‫دئ‬‫ۺزا‬‫ےس‬‫ۺ‬‫ۺاواینٹن‬‫یک‬‫ۺ‬‫ك‬‫ۺاس‬‫و‬‫ۺد‬‫رپ‬‫ۺ‬‫ں‬‫ۺاووٹن‬‫سیل‬‫اچ‬‫ۺ‬‫ینٹن‬‫ۺاو‬‫یک‬‫ۺ‬‫ك‬‫ۺاس‬‫نیت‬‫ۺ‬‫رپ‬‫ۺ‬‫ں‬‫ۺاووٹن‬‫س‬‫ۺ سا‬‫رہ‬‫ۺ‬‫ر‬‫ۺاو‬‫ں‬‫ۺ‬‫زاکۃ‬‫ۺ‬‫ۺ۔‬‫یگ‬‫ۺوہ‬‫ین‬‫ۺرک‬‫ا‬‫اد‬

6. ‫ۺوکرس‬‫و‬‫ۺارد‬‫یم‬‫االس‬ ‫زاک‬‫ۃ‬‫ۺ‬‫ۺ‬‫ےک‬‫اسملئ‬
www.islamicurducourses.com Page 5 of 7
۲‫ۺاگ ے‬‫۔‬
56‫ۺ‬‫ںیم‬‫ۺ‬‫ ے‬‫ۺاگ‬‫مک‬‫ۺ‬‫ےس‬‫ۺ‬‫زاکۃ‬‫ۺ‬‫ۺ‬‫د‬‫ۺدعتا‬‫یک‬‫ۺ‬‫ ے‬‫ۺاگ‬‫بج‬‫ۺ‬‫نکیل‬‫ۺ‬،‫ۺ‬‫ےہ‬‫ۺ‬‫ںیہن‬56‫ۺ‬ ‫و‬‫ۺقبا‬‫ےک‬‫ۺ‬‫ک ل‬‫ۺیصا‬‫یک‬‫ۺ‬ ‫ک‬‫ۺل‬‫ و‬‫ۺ‬‫وہ‬‫ۺ‬‫دئ‬‫ۺزا‬‫ےس‬‫ۺ‬‫زاکۃ‬‫ۺ‬‫ۺ۔‬‫یگ‬‫ۺوہ‬‫بج‬‫وا‬
56‫ۺ‬‫ی‬‫ۺڑھچب‬‫ای‬‫ۺ‬‫ا‬‫ۺڑھچب‬‫اک‬‫ۺ‬‫ك‬‫ۺاس‬‫کی‬‫ۺا‬‫رپ‬‫ۺ‬‫ ے‬‫اگ‬
66‫ۺ‬‫ی‬‫ۺڑھچب‬‫ای‬‫ۺ‬‫ا‬‫ۺڑھچب‬‫اک‬‫ۺ‬‫ك‬‫ۺاس‬‫و‬‫ۺد‬‫رپ‬‫ۺ‬‫ ے‬‫اگ‬
86‫ۺ‬‫ے‬‫ۺڑھچب‬‫و‬‫ۺد‬‫ےک‬‫ۺ‬‫ك‬‫ۺاس‬‫و‬‫ۺرپد‬‫ں‬‫اگویئ‬‫ۺ‬‫ای‬‫ڑھچبایں‬
86‫ۺ‬‫رہ‬‫ۺ‬‫ہ‬‫ۺزاید‬‫ےس‬56‫ۺڑھچبا‬‫اک‬‫ۺ‬‫ك‬‫ۺاس‬‫کی‬‫ۺا‬‫رپ‬
86‫ۺز‬‫ےس‬‫ۺ‬‫رہ‬‫ۺ‬‫ہ‬‫اید‬66‫ۺڑھچبا‬‫اک‬‫ۺ‬‫ك‬‫ۺدواس‬‫رپ‬
۳‫ۺ‬‫۔‬‫رکبی‬
66‫ۺ‬‫رپ‬‫ۺ‬‫ں‬‫ۺرکبوی‬‫مک‬‫ۺ‬‫ےس‬‫ۺ‬‫زاکۃ‬‫ۺ‬‫ۺ‬‫د‬‫ۺدعتا‬‫بج‬‫ۺ‬‫نکیل‬‫ۺ‬،‫ۺ‬‫ںیہن‬66‫ۺچنہپ‬‫کت‬‫ۺاج ے‬‫ۺوا‬ ‫و‬‫ۺقبا‬‫ےک‬‫ۺ‬‫ک ل‬‫ۺیصا‬‫یک‬‫ۺ‬ ‫ک‬‫ۺ ول‬‫بج‬‫ۺ‬‫ۺ۔‬‫یگ‬‫وہ‬
66‫ۺ‬‫ےس‬646‫ۺ‬‫ی‬‫ۺرکب‬‫کی‬‫ۺا‬‫کت‬
646‫ۺ‬‫ےس‬466‫ۺ‬‫ں‬‫ۺرکبای‬‫و‬‫ۺد‬‫کت‬
466‫ۺ‬‫ےس‬566‫ۺ‬‫ں‬‫ۺرکبای‬‫نیت‬‫ۺ‬‫کت‬
566‫ےس‬‫ۺرہ‬‫دئ‬‫زا‬666‫ۺرکبی‬‫کی‬‫ۺا‬‫رپ‬
:‫ۺ‬‫دئ‬‫وفا‬
۱‫ۺ‬‫۔‬‫ۺ‬‫زاکۃ‬‫ۺ‬‫تی‬‫ۺراع‬‫ں‬‫ۺاسکی‬‫یک‬‫ۺ‬‫ں‬‫ۺ‬‫ون‬‫ۺدو‬‫ں‬‫ۺرغوبی‬‫ر‬‫ۺاو‬‫ں‬‫ۺامدلارو‬‫ہک‬‫ۺات‬،‫ۺایٹھگ‬‫یہ‬‫ۺ‬‫تہب‬‫ۺ‬‫ہن‬‫ۺ‬‫ر‬‫ۺاو‬‫ہ‬‫ۺدمع‬‫یہ‬‫ۺ‬‫تہب‬‫ۺ‬‫ہن‬‫ۺ‬،‫ۺ‬‫اگیئ‬‫ۺاج‬‫ال‬‫ۺاکن‬‫ر‬‫ۺاجون‬‫اک‬‫ۺ‬‫مسق‬‫ۺ‬‫ین‬‫ۺدرایم‬‫ںیم‬
‫وہےکس۔‬
۲‫ۺ‬‫۔‬‫ۺ‬‫زاکۃ‬‫ۺ‬‫ۺ‬‫ ے‬‫ۺوہ‬‫ےلم‬‫ۺ‬‫و‬‫ۺد‬‫تق‬‫ۺو‬‫ےک‬‫ۺ‬‫ےنل‬‫اکن‬‫ۺ‬‫ہ‬‫ۺدحیلع‬‫ای‬‫ۺ‬‫کی‬‫ۺوکا‬‫ڈ‬‫روی‬‫ۺ‬‫ےک‬‫ۺرک‬‫اھٹک‬‫ۺا‬‫وک‬‫ۺ‬‫ں‬‫ۺو‬‫ڑ‬‫روی‬‫ۺ‬‫زاکۃ‬‫ۺ‬‫ۺ۔‬‫یگ‬‫ۺ‬‫ ے‬‫ۺاج‬‫یل‬‫ۺاکن‬‫ںیہن‬
(۹)‫زاکۃ‬‫ۺ‬‫ارطفل‬
۱‫ۺ‬‫۔‬:‫ۺ‬‫فی‬‫رعت‬‫ۺ‬‫ۺ۔‬‫ےہ‬‫ۺ‬‫ان‬‫ۺوھچڑ‬‫ہ‬‫ۺروز‬‫ینعم‬‫ۺ‬‫اک‬‫ۺ‬‫رطفل‬‫ۺا‬،‫ۺےہ‬‫یت‬‫ۺوہ‬‫بج‬‫ۺوا‬‫رپ‬‫ۺ‬‫ےن‬‫ۺوہ‬‫متخ‬‫ۺ‬‫ےک‬‫ۺ‬‫م‬‫ۺراضم‬‫ہ‬‫ۺام‬‫وج‬‫ۺ‬،‫ۺ‬‫ےہ‬‫ۺ‬‫م‬‫ۺادبل‬‫ۃ‬‫ۺزاک‬‫رطفل‬‫ۺا‬‫ۃ‬‫زاک‬
‫ب‬‫۔‬‫ۺ‬:‫ۺ‬‫مکح‬‫ۺ‬‫ےہ‬‫ۺ‬‫تی‬‫ۺروا‬‫ےس‬‫ۺ‬‫امہنع‬‫ۺ‬‫ہلل‬‫ۺا‬‫یض‬‫ۺر‬‫رمع‬‫ۺ‬‫نب‬‫ۺا‬‫ہک‬‫ۺاسیج‬،‫ۺ‬‫ےہ‬‫ۺ‬‫بج‬‫ۺوا‬‫رپ‬‫ۺ‬‫ں‬‫ۺڑبو‬‫و‬‫ۺ‬‫ےچب‬‫ۺ‬،‫ۺ‬‫د‬‫ۺوآزا‬‫ل‬‫ۺالغ‬،‫ۺ‬‫ت‬‫ۺوعر‬‫و‬‫ۺرمد‬‫م‬‫ۺاملسم‬‫رہ‬‫ۺ‬‫ہی‬:

7. ‫ۺوکرس‬‫و‬‫ۺارد‬‫یم‬‫االس‬ ‫زاک‬‫ۃ‬‫ۺ‬‫ۺ‬‫ےک‬‫اسملئ‬
www.islamicurducourses.com Page 6 of 7
’’‫ۺ‬‫ہلل‬‫ۺا‬‫ك‬‫روس‬(‫ﷺ‬)‫ۺ‬‫ۺ‬،‫ۺ‬‫ت‬‫ۺووعر‬‫د‬‫ۺرم‬،‫ۺ‬‫د‬‫ۺآزا‬‫و‬‫ۺ‬‫ل‬‫ۺالغ‬‫ےک‬‫ۺ‬‫ں‬‫ۺاملسمون‬‫ع‬‫ۺاص‬‫کی‬‫ۺا‬‫کی‬‫ۺا‬‫ےس‬‫ۺ‬‫ںیم‬‫ۺ‬‫وج‬‫ۺ‬‫ای‬‫ۺ‬‫ر‬‫ۺوجھک‬‫وک‬‫ۺ‬‫رطف‬‫ۺ‬‫ء‬‫ۺدصہق‬‫ےک‬‫ۺ‬‫م‬‫ۺراضم‬‫ےن‬
‫ۺےہ‬‫ایک‬‫ۺ‬‫ض‬‫ۺرف‬‫رپ‬‫ۺ‬‫ں‬‫ۺوڑبو‬‫ےچب‬‘‘(‫ۺ‬‫ی‬‫اخبر‬‫و‬‫ملسم‬)
‫ۺوہ،دصہق‬‫اک‬‫ۺ‬‫ہ‬‫ۺام‬‫ر‬‫ۺاچ‬‫ہ‬‫ۺو‬‫ہکبج‬‫ۺ‬‫ےس‬‫ۺ‬‫ف‬‫ۺرط‬‫یک‬‫ۺ‬‫نینج‬‫ۺ‬‫ینعی‬‫ۺ‬‫ہچب‬‫ۺ‬‫ال‬‫ۺوا‬‫ےن‬‫ۺاپ‬‫ش‬‫ۺرپور‬‫ںیم‬‫ۺ‬‫ٹیپ‬‫ۺ‬‫فلس‬‫ۺےھت۔‬‫ےتل‬‫ۺاکن‬‫رطف‬
‫پ‬‫ۺوفادئ‬‫ر‬‫ۺاو‬‫ںیتمکح‬‫ۺ‬‫۔‬
۱‫ۺ‬‫۔‬‫ۺار‬‫م‬‫ۺدورا‬‫ےک‬‫ۺ‬‫ہ‬‫ۺروز‬‫ہ‬‫ۺو‬‫اک‬‫ۺ‬‫سج‬‫ۺ‬‫ےہ‬‫ۺ‬‫یت‬‫ۺوہ‬‫یک‬‫ۺاپ‬‫ےس‬‫ۺ‬‫ثف‬‫ۺر‬‫وغل‬‫ۺ‬‫س‬‫ۺ‬‫ا‬‫ۺ‬‫رہ‬‫ۺ‬‫یک‬‫ۺ‬‫ر‬‫ۺدا‬‫ہ‬‫ۺروز‬‫ےس‬‫ۺ‬‫رطف‬‫ۺ‬‫ہق‬‫دص‬‫اکت‬‫ۺ۔‬‫ا‬‫ۺ‬‫ایک‬‫ۺ‬‫ب‬
۲‫ۺںیہ۔‬‫ےت‬‫ۺاج‬‫چب‬‫ۺ‬‫ےس‬‫ۺ‬‫ےن‬‫ۺالیھپ‬‫ك‬‫ۺوسا‬‫تس‬‫ۺد‬‫ہ‬‫ۺو‬‫ر‬‫ۺاو‬‫ےہ‬‫ۺ‬‫یت‬‫ۺوہاج‬‫ی‬‫ۺوپر‬‫ت‬‫ۺرضور‬‫یک‬‫ۺ‬‫نیک‬‫ۺواسم‬‫ء‬‫ۺرقفا‬‫م‬‫ۺد‬‫ےک‬‫ۺ‬‫دیع‬‫ۺ‬‫۔‬
۳‫ۺاص‬‫ك‬‫ۺاامع‬‫رگی‬‫ۺد‬‫و‬‫ۺ‬‫ں‬‫ۺروزو‬‫ر‬‫ۺاو‬‫ےن‬‫ۺوہ‬‫لمکم‬‫ۺ‬‫ےک‬‫ۺ‬‫م‬‫ۺراضم‬‫۔‬ٰ‫ۺایہ‬‫ رک‬‫ۺ‬‫رپ‬‫ۺ‬‫ قی‬‫ۺ و‬‫یک‬‫ۺ‬‫ حل‬‫ۺااہ‬‫اک‬‫ۺ‬‫ۺ۔‬‫ےہ‬‫ۺ‬‫ات‬‫ۺوہ‬‫ر‬
:‫ۺ‬‫ےہ‬‫ۺ‬‫تی‬‫ۺروا‬‫ےس‬‫ۺ‬‫امہنع‬‫ۺ‬‫ہلل‬‫ۺا‬‫یض‬‫ۺر‬‫س‬‫ۺابع‬‫نب‬‫ا‬
‫ۺ‬‫ك‬‫ۺروس‬‫ےک‬‫ۺ‬‫ہلل‬‫ا‬(‫ﷺ‬)‫ۺ‬‫ۺ‬‫ےہ‬‫ۺ‬‫ایک‬‫ۺ‬‫ض‬‫ۺرف‬‫وک‬‫ۺ‬‫رطفل‬‫ۺا‬‫ۃ‬‫ۺزاک‬‫ےئل‬‫ۺ‬‫ےک‬‫ۺ‬‫ےن‬‫ۺالھک‬‫ان‬‫ۺاھک‬‫وک‬‫ۺ‬‫ں‬‫ۺونیکسم‬‫ر‬‫ۺاو‬‫ےن‬‫ۺرک‬‫ک‬‫ۺاپ‬‫ےس‬‫ۺ‬‫ثف‬‫ۺور‬‫وغل‬‫ۺ‬‫وک‬‫ۺ‬‫ر‬‫ۺدا‬‫ہ‬‫ۺروز‬‫ےن‬
‫ۺ‬‫د‬‫ۺداؤ‬‫وب‬‫(ا‬‫ۺ‬،‫ۺ‬،‫ۺ‬‫ہج‬‫ۺام‬‫نب‬‫ا‬)‫ۺ‬‫مک‬‫ااحل‬
‫ت‬‫ۺو‬‫ر‬‫ۺرادا‬‫۔‬‫سنج‬
‫ۺ‬‫ع‬‫ۺاص‬‫کی‬‫ۺا‬‫ر‬‫ۺرادا‬‫یک‬‫ۺ‬‫رطفل‬‫ۺا‬‫ۃ‬‫زاک‬‫ۺ‬‫وہ‬‫ۺ‬‫وج‬‫ۺ‬،‫ۺ‬‫وہ‬‫ۺ‬‫ك‬‫ۺاچو‬،‫ۺ‬‫وہ‬‫ۺ‬‫ل‬‫ۺدنگ‬،‫ۺ‬‫وہ‬‫ۺ‬‫ر‬‫ۺوجھک‬‫ہ‬‫ۺو‬‫ےہ‬‫ۺاچ‬،‫ۺ‬‫وہ‬‫ۺ‬‫ج‬‫ۺاان‬‫اک‬‫ۺ‬‫ہق‬‫ۺالع‬‫س‬‫ۺا‬‫وج‬‫ۺ‬‫ےہ‬‫ۺ‬‫ےس‬‫ۺ‬‫ہلغ‬‫ۺ‬‫س‬‫ۺا‬‫رہ‬‫ۺ‬)‫ۺرگال‬‫ولک‬‫ۺ‬‫یئ‬‫(ڈاھ‬
‫ۺےہ۔‬‫ںیہن‬‫ۺ‬‫زئ‬‫ۺاج‬‫کی‬‫ۺزند‬‫ےک‬‫ۺ‬‫ر‬‫ۺوہمج‬‫ان‬‫ۺرک‬‫ا‬‫ۺاد‬‫تمیق‬‫ۺ‬‫یکس‬‫ۺا‬‫ہگج‬‫ۺ‬‫یک‬‫ۺ‬‫ہلغ‬‫ۺ‬‫ر‬‫ۺاو‬‫۔‬‫ۺ‬‫رینپ‬‫ۺ‬‫ای‬
‫ٹ‬‫ۺ‬‫تق‬‫ۺو‬‫اک‬‫ۺ‬‫ےن‬‫ۺوہ‬‫بج‬‫ۺوا‬‫رطفل‬‫ۺا‬‫ۃ‬‫ۺزاک‬‫۔‬
‫ۺ‬‫یبن‬‫ۺ‬،‫ۺ‬‫ےہ‬‫ۺ‬‫کت‬‫ۺ‬‫ےلہپ‬‫ۺ‬‫ےس‬‫ۺ‬‫ز‬‫ۺامن‬‫یک‬‫ۺ‬‫دیع‬‫ۺ‬‫تق‬‫ۺو‬‫اکس‬‫ۺا‬‫ر‬‫ۺاو‬‫ےہ‬‫ۺ‬‫یت‬‫ۺوہ‬‫بج‬‫ۺوا‬‫رطفل‬‫ۺا‬‫ۃ‬‫ۺزاک‬‫ھت‬‫ۺاس‬‫ےک‬‫ۺ‬‫ےنب‬‫ۺڈو‬‫ج‬‫ۺوسر‬‫ت‬‫ۺرا‬‫یک‬‫ۺ‬‫دیع‬(‫ﷺ‬:‫ۺرفامای‬‫ےن‬‫ۺ‬)
"‫ۺ‬‫ںیم‬‫ۺ‬‫ت‬‫ۺدصاق‬‫ل‬‫ۺاع‬‫ر‬‫ۺامش‬‫اک‬‫ۺ‬‫س‬‫ۺا‬‫ایک‬‫ۺ‬‫ا‬‫ۺاد‬‫دعب‬‫ۺ‬‫ےک‬‫ۺ‬‫ز‬‫ۺامن‬‫ےن‬‫ۺ‬‫سج‬‫ۺ‬‫ر‬‫ۺاو‬‫یگیئ‬‫ۺاج‬‫یک‬‫ۺ‬‫ك‬‫ۺوبق‬‫ۃ‬‫ۺزاک‬‫یکس‬‫ۺا‬‫ایک‬‫ۺ‬‫ا‬‫ۺاد‬‫ےلہپ‬‫ۺ‬‫ےس‬‫ۺ‬‫ز‬‫ۺامن‬)‫ۺیک‬‫دیع‬‫ۺ‬(‫ۺاےس‬‫ےن‬‫ۺ‬‫سج‬
‫ۺ‬‫اگ‬‫وہ‬‘‘‫ۺ‬‫ۺداؤد‬‫وب‬‫(ا‬‫ۺ‬،‫ۺ‬)‫ۺامہج‬‫نب‬‫ا‬
۱۰‫ۺ‬‫۔‬‫ۺ‬‫اک‬‫ز‬‫ۃ‬‫ۺاصمرف‬‫ےک‬
‫زاکۃ‬‫ۺ‬‫ۺ‬‫لک‬‫ۺ‬‫ےک‬‫ۺ‬‫ھٹ‬‫آ‬‫ۺ‬‫ف‬‫اصمر‬‫ۺ‬‫ۺرفامای‬‫ےن‬‫ۺ‬‫یل‬‫ۺاعت‬‫ہلل‬‫ۺا‬،‫ںیہ‬:
﴿َ‫و‬ ِ‫اب‬َ‫ق‬ِّ‫الر‬ ‫ي‬ِ‫ف‬َ‫و‬ ْ‫م‬ُ‫ه‬ُ‫وب‬ُ‫م‬ُ‫ق‬ ِ‫ة‬َ‫ف‬َّ‫ل‬َ‫ؤ‬ُ‫م‬ْ‫ل‬‫ا‬َ‫و‬ ‫ا‬َ‫ه‬ْ‫ي‬َ‫م‬َ‫ع‬ َ‫ين‬ِ‫م‬ِ‫ام‬َ‫ع‬ْ‫ل‬‫ا‬َ‫و‬ ِ‫ين‬ِ‫اك‬َ‫س‬َ‫م‬ْ‫ل‬‫ا‬َ‫و‬ ِ‫اء‬َ‫ر‬َ‫ق‬ُ‫ف‬ْ‫م‬ِ‫ل‬ ُ‫ات‬َ‫ق‬َ‫َّد‬‫الص‬ ‫ا‬َ‫م‬َّ‫ن‬ِ‫إ‬‫ي‬ِ‫ف‬َ‫و‬ َ‫ين‬ِ‫م‬ِ‫ار‬ََْ‫ل‬‫ا‬
ِ‫ن‬ْ‫ب‬ِ‫ا‬َ‫و‬ ِ‫ه‬َّ‫الم‬ ِ‫يل‬ِ‫ب‬َ‫س‬ٌ‫يم‬ِ‫ك‬َ‫ح‬ ٌ‫يم‬ِ‫م‬َ‫ع‬ ُ‫ه‬َّ‫الم‬َ‫و‬ ِ‫ه‬َّ‫الم‬ َ‫ن‬ِ‫م‬ ً‫ة‬َ‫يض‬ِ‫ر‬َ‫ف‬ ِ‫يل‬ِ‫ب‬َّ‫الس‬﴾

8. ‫ۺوکرس‬‫و‬‫ۺارد‬‫یم‬‫االس‬ ‫زاک‬‫ۃ‬‫ۺ‬‫ۺ‬‫ےک‬‫اسملئ‬
www.islamicurducourses.com Page 7 of 7
‫ۺ‬‫ےہ‬‫ۺ‬‫ےئل‬‫ۺ‬‫ےک‬‫ۺ‬‫ں‬‫ۺریقفو‬‫ و‬‫ۺ‬‫ۃ‬‫ۺزاک‬)‫(دصےق‬‫ۺےک‬‫ں‬‫ۺونیکسم‬‫ر‬‫او‬‫ۺ‬‫ےئل‬‫ۺےک‬‫ں‬‫ۺواول‬‫ےن‬‫ۺرک‬‫ك‬‫ۺووص‬‫ےکن‬‫ۺا‬‫ر‬‫او‬‫ےئل‬‫ۺ‬‫ۺےک‬‫نج‬‫ۺ‬‫ےئل‬‫ۺ‬‫ےکن‬‫ۺا‬‫ر‬‫او‬‫ۺ‬
‫دول‬ّ‫رھچ‬‫ۺ‬‫م‬‫ۺرگد‬‫ر‬‫ۺاو‬‫وہ‬‫ۺ‬‫د‬‫ۺوصقم‬‫ان‬‫ۺوجڑ‬‫وک‬‫ۺ‬‫ں‬‫ۺ‬‫ر‬‫ۺاو‬‫ںیم‬‫ۺ‬‫ہ‬‫ۺرا‬‫یک‬‫ۺ‬‫ہلل‬‫ۺا‬،‫ۺ‬‫ےئل‬‫ۺ‬‫ےک‬‫ۺ‬‫ں‬‫ۺدارو‬‫ض‬‫ۺرق‬،‫ۺ‬‫ںیم‬‫ۺ‬‫ےن‬‫ا‬‫ۺ‬‫یک‬‫ۺ‬‫ہلل‬‫ۺا‬‫ےہ‬‫ۺ‬‫ض‬‫ۺرف‬‫ہی‬‫ۺ‬،‫ۺ‬‫ےئلیک‬‫ۺ‬‫ں‬‫ۺاسمرفو‬‫و‬‫رارہ‬
‫ۺےہ‬‫ال‬‫ۺوا‬‫تمکح‬‫ۺ‬‫ب‬‫ۺوخ‬‫ال‬‫ۺوا‬‫ےنن‬‫ۺاج‬‫ب‬‫ۺوخ‬‫ہلل‬‫ۺا‬‫ر‬‫ۺاو‬‫ےس‬‫ۺ‬‫ف‬‫ۺ‬‫رط‬
(‫وسرة‬‫اوتلہب‬:۶۰)
۞۞۞۞۞۞۞------------------------------------ ----------------------- -----------