2013.03.14 02 pieter van der heijde_presentatie economische ontwikkeling en ruimte
1. Economische ontwikkeling en ruimte
14 maart 2013
Pieter van der Heijde
Algemeen directeur Bureau Stedelijke Planning B.V.
BUREAU
STEDELIJKE WWW.STEDPLAN.NL
PLANNING
9. Prognose kantorenmarkt middellange termijn
• Opname zal niet of nauwelijks toenemen
• Aanbod zal slechts langzaam afnemen
• Conclusie: Structureel overaanbod houdt aan
BUREAU
STEDELIJKE WWW.STEDPLAN.NL
PLANNING
10. Het nieuwe werken:
• Vraagt komende jaren om nieuwe kantoorconcepten;
• en leidt tot reductie metrage per werknemer;
• maar zal naar verwachting niet onbeperkt doorzetten.
BUREAU
STEDELIJKE WWW.STEDPLAN.NL
PLANNING
13. Woningmarkt in 2012
• Toename aanbod gestabiliseerd
• Aantal bouwvergunningen is gedaald
• Woningprijzen sinds hoogtepunt met circa 20% gedaald
(= prijsniveau 2003)
BUREAU
STEDELIJKE WWW.STEDPLAN.NL
PLANNING
16. Situatie bij aanvang crisis woningmarkt
Hoge Crisis financiële Economische Onduidelijk
woningprijzen markten crisis overheidsbeleid
woningmarkt
BUREAU
STEDELIJKE WWW.STEDPLAN.NL
PLANNING
17. Huidige situatie woningmarkt
Lagere Crisis financiële Economie trekt Meer
woningprijzen markten geluwd in 2014 iets aan duidelijkheid
overheidsbeleid
woningmarkt
BUREAU
STEDELIJKE WWW.STEDPLAN.NL
PLANNING
18. Prognose woningmarkt middellange termijn
• Verbeterde uitgangspositie
• Ophoping vraag in afgelopen jaren
• Toename huishoudens tot 2025 met 800.000 (PBL)
• Conclusie: positief vooruitzicht woningmarkt
BUREAU
STEDELIJKE WWW.STEDPLAN.NL
PLANNING
19. Maar:
• Wel daling leencapaciteit
• Woningprijzen moeten nog met 10% dalen
• Mogelijk minder sterke stijging aantal huishoudens door
economische situatie
BUREAU
STEDELIJKE WWW.STEDPLAN.NL
PLANNING
20. Prijzen van woningen blijven
komende jaren onder druk
BUREAU Villapark
Almere
STEDELIJKE WWW.STEDPLAN.NL
PLANNING
22. De winkelmarkt in 2012
• Bestedingen non-food dalen voor 5de jaar op rij
• Internetwinkelen: ieder jaar dubbele groeicijfers
• Winkelaanbod in vijf jaar tijd: +10%
BUREAU
STEDELIJKE WWW.STEDPLAN.NL
PLANNING
30. De opgave voor de kantorenmarkt:
• Incourante voorraad transformeren
• Revitalisatie én nieuwbouw kantoren
• Noodzakelijk voor vernieuwing (nieuwe werken,
ecocities)
• Noodzakelijk om concurrentiepositie te behouden
BUREAU
STEDELIJKE WWW.STEDPLAN.NL
PLANNING
31. De wereld staat niet stil
Alibaba Hangzhou, China
BUREAU
STEDELIJKE WWW.STEDPLAN.NL
PLANNING
32. ANZ Centre, Melbourne, Australia
BUREAUHassell
Bron:
STEDELIJKE WWW.STEDPLAN.NL
PLANNING
34. Ruimtelijke opgaven kantoren
• Nieuwbouw kantoren uitsluitend op duurzame locaties
• Dit zijn belangrijke HOV-knooppunten
• Met een multifunctioneel karakter
• Nieuwe (ecologische) concepten
BUREAU
STEDELIJKE WWW.STEDPLAN.NL
PLANNING
37. Ruimtelijke ontwikkelingen wonen
• Toename geografische verschillen woningmarkten
• In stedelijke gebieden zal de markt sterk aantrekken
• In krimpgebieden heeft de woningmarkt een structureel
probleem
BUREAU
STEDELIJKE WWW.STEDPLAN.NL
PLANNING
39. Ruimtelijke opgaven wonen
• Voorsorteren op aantrekken woningmarkt in stedelijke
gebieden
• Geen reductie plancapaciteit in stedelijke gebieden
• Ook inzetten op planontwikkeling grotere woningen
• Kansen voor middeldure huurwoningen
• Transformatie woningvoorraad krimpgebieden
BUREAU
STEDELIJKE WWW.STEDPLAN.NL
PLANNING
42. Ruimtelijke gevolgen detailhandel
• Survival of the fittest; aanpassingsvermogen telt
• Shake out van winkelgebieden/-straten
• En van winkelformules
• Vergroving detailhandelsstructuur
BUREAU
STEDELIJKE WWW.STEDPLAN.NL
PLANNING
43. Ruimtelijke ontwikkelingen winkelgebieden
• Zwak functionerende winkelcentra lopen zware averij op
• Planmatige winkelcentra harder getroffen dan historische
binnensteden
• Binnensteden in de G4 minder getroffen dan middelgrote
steden
• Afname winkels in B en C milieus, aanloopstraten
• Schaalverkleining meubelbranche en terug naar de stad
BUREAU
STEDELIJKE WWW.STEDPLAN.NL
PLANNING
45. Winnaars - de retailers
BUREAU
STEDELIJKE WWW.STEDPLAN.NL
PLANNING
46. Ruimtelijke opgave winkels voor private partijen
• Van grote projecten naar kleinschalige nieuwbouw
• Vooral herontwikkeling en revitalisering
• Partnerships; kennis, kosten en risico’s delen
BUREAU
STEDELIJKE WWW.STEDPLAN.NL
PLANNING
47. Ruimtelijke opgaven winkels voor overheid
• Regionaal keuzes maken in versterking, optimalisering of
transformatie winkelcentra
• Optimaliseren en versterken hoofdwinkelstructuur
• Transformatie zwakke winkelcentra en winkelmilieus
• Opgave is minimaal 15% reductie aantal m2 winkels
• Pijnlijke keuzes onvermijdelijk
BUREAU
STEDELIJKE WWW.STEDPLAN.NL
PLANNING
48. Ruimtelijke synthese
• Vooral de steden hebben de toekomst
• en daarbinnen:
– Historische centra van de grote(re) steden
– Nieuwe centra met een goed functionerend
winkelcentrum en HOV
BUREAU
STEDELIJKE WWW.STEDPLAN.NL
PLANNING
49. Vooral in de nieuwe centra nog een
forse opgave
BUREAU In de Bogaard
Rijswijk,
STEDELIJKE WWW.STEDPLAN.NL
PLANNING
50. Het Buitenland leert dat
nieuwe centra ook
aantrekkelijk kunnen zijn
BUREAU
Borsighallen, Berlijn
STEDELIJKE WWW.STEDPLAN.NL
PLANNING
54. Bedankt voor uw aandacht
Bureau Stedelijke Planning B.V.
Marktonderzoek en strategisch advies voor de
ruimtelijke inrichting van stad en regio
Pieter van der Heijde
pvdh@stedplan.nl
www.stedplan.nl
BUREAU
STEDELIJKE WWW.STEDPLAN.NL
PLANNING
