ขอบฟ้าใหม่ในการจัดการความรู้ บรรยายโดย ศ.นพ.วิจารณ์ พานิช ในงาน Mahidol Quality Fair 2016 : Managing Knowledge – Creating Quality วันที่ ๒๙ พฤศจิกายน ๒๕๕๙ จัดโดย มหาวิทยาลัยมหิดล

1. ขอบฟ้าใหม่ในการจัดการความรู้
วิจารณ์ พานิช
มูลนิธิสถาบันส่งเสริมการจัดการความรู้เพื่อสังคม
(สคส.)
เสนอใน Mahidol QualityFair 2016, ๒๙ พฤศจิกายน ๒๕๕๙

2. KM ใน ปทท. ปัจจุบัน - ขอบฟ้าเก่า
• ทา KM เพื่อคะแนน
• แยกส่วน ไซโล ไม่เป็น Corporate KM
• ไม่มีระบบ Governance (ดวงมณี … Governance as vertical link)
• ไม่มี Knowledge Vision ขององค์กร
• ไม่มี KM Strategy ขององค์กร
• ดาเนินการไม่ครบองค์ประกอบของKM

3. KM ใน ปทท. ปัจจุบัน - ขอบฟ้าเก่า (2)
• ไม่บรรลุ Learning Organization
• ไม่มี Change Management ใน KM Strategy
• ไม่พุ่งเป้าที่ผลประกอบการของภารกิจหลัก
• เป็น Fragmented KM ไม่ใช่ Corporate KM /
Macro KM / Systematic KM

15. ยุทธศาสตร์ KM
• การดาเนินการ KM ต้องมีการจัดระบบ ให้เชื่อมโยงกับ
ยุทธศาสตร์ขององค์กร
• การดาเนินการ KM ต้องเชื่อมโยงความรู้ที่สาคัญยิ่งยวด
กับจุดต้องการใช้งาน
• ต้องถือเป็นโปรแกรมเปลี่ยนพฤติกรรม
• ต้องทากรอบดาเนินการ KM ภาพรวม
• กรอบดาเนินการนี้ต้องฝังหรือบูรณาการอยู่ในโครงสร้าง
การทางานขององค์กร

16. ยุทธศาสตร์ KM(2)
• กรอบดาเนินการต้องมีส่วนกากับดูแล เพื่อความต่อเนื่อง
ยั่งยืน
• กรอบดาเนินการต้องมีโครงสร้าง ไม่ใช่ปล่อยให้ค่อยๆ
ผุดบังเกิดเอง
• การดาเนินการต้องมีขั้นตอน ที่มีจุดตัดสินใจเป็นช่วงๆ
• การดาเนินการควรมีช่วงทดลอง
• การดาเนินการควรทาเป็นโครงการ

17. เปลี่ยนพฤติกรรม
• จาก “ฉันรู้” เป็น “เรารู้”
• จาก “ความรู้เป็นของฉัน” เป็น “ความรู้เป็นของเรา”
• จาก “เป็นเจ้าของความรู้” เป็น “แบ่งปันความรู้”
• จาก “ความรู้เป็นสมบัติส่วนบุคคล” เป็น “ความรู้เป็นสมบัติ
ส่วนรวม”
• จาก “ความรู้เพื่อประโยชน์ส่วนตน” เป็น “ความรู้เพื่อประโยชน์
ขององค์กร”
• จาก “ความรู้ส่วนตัว “เป็น “ความรู้ระหว่างบุคคล”

18. เปลี่ยนพฤติกรรม (2)
• จาก “ฉันปกป้องสิ่งที่ฉันรู้” เป็น “ฉันเปิดรับความรู้ที่ดีกว่า”
• จาก NIH (Not invented here) เป็น IMC (Invented in my
community)
• จาก “ความรู้ใหม่มาลบล้างความรู้เดิมของฉัน” เป็น “ความรู้ใหม่
ช่วยยกระดับความรู้ของฉัน”
• จาก “ฉันรู้สึกถูกข่มขู่โดยความรู้ของคนอื่น” เป็น “ฉันได้รับ
ความช่วยเหลือจากการแบ่งปันความรู้”
• จาก “การยอมรับว่าความไม่รู้เป็นจุดอ่อน” เป็น “การยอมรับว่า
ไม่รู้นาสู่การเรียนรู้”

19. อุปสรรคและหลุมพราง
• ทา KM แบบไม่มุ่งเป้าพัฒนาธุรกิจหลัก
• ไม่แนบแน่นกับธุรกิจ
• ไม่มีการสนับสนุนจากผู้บริหารระดับสูง
• ไม่เน้นที่ความรู้ที่มีคุณค่าสูง
• ไม่สามารถพิสูจน์ได้ว่าเกิดผลลัพธ์ที่วัดได้
• ไม่ได้เอาใจใส่พลังหนุน KM (KM Enabler) ทั้งสี่อย่างเท่า
เทียมกัน (ผู้รับผิดชอบ กระบวนการ เทคโนโลยี การกากับดูแล)

20. อุปสรรคและหลุมพราง(2)
• ดาเนินการ KM เพียงบางองค์ประกอบ ไม่ได้ดาเนินการครบทั้ง
ระบบ
• ทาให้สมาชิกขององค์กรรู้สึกว่า KM เป็นสิ่งยาก
• ไม่ได้ดาเนินการเป็นโปรแกรมจัดการการเปลี่ยนแปลง
• ทีม KM เทศนาเฉพาะต่อผู้มีศรัทธา
• ทีม KM ไม่ได้จัดการให้ผู้มีส่วนได้ส่วนเสียสาคัญเข้าร่วมอย่าง
ครบถ้วน
• ทีม KM มีสมรรถนะไม่ตรงความต้องการ

21. สรุป ขอบฟ้าใหม่ KM
• คุณค่าระดับองค์กร
• เกิดการเปลี่ยนแปลงขั้นพื้นฐาน(Organizational
Transformation) ระดับองค์กร และระดับบุคคล
• ในที่สุด KM บูรณาการอยู่ในโครงสร้าง และการ
ทางานประจาวัน ... วัฒนธรรมองค์กร
• เมื่อถึงคราวเหมาะสม มีการพัฒนายุทธศาสตร์ KM
รอบใหม่
Macro-KM
Systematic KM