1. Ýðòíèé Õÿòàäûí ñî¸ë èðãýíøèë БЗД-н 53-р сургуулийн багш Îíîí

2. Бид эртний хятадын газар зүйн байрлал Түүх соёлын, ёс заншил, талаар мэдэж, бусад улс оронтой харьцуулан ярилцана Зорилт

3. Ýðòíèé Õÿòàä îðíû áàéãàëèéí áàéäàë íüîëîí ÿíç. Íóòãèéí äîðíîä õýñýãò äàëàéí ýðãèéí äàãóó Õÿòàäûíòýãø òàë áèé. Ýíý òýãø òàëûí õîéä òàëààð Øàð ìºðºí, ºìíº òàëààð íü Õºõ ìºðºí óðñäàã. Ìàíàé Ìîíãîë÷óóä Øàð ìºðíèéã Õàòàí ãîë ãýæ íýðëýõ íü ÷ áèé.

4. Õÿòàäàä ýðòíèé ñóðãààëèóä áèé áîëñîí. Эдгээрээс агуу эрдэмтэн судлаачхүн бол Ê¿íç юм. Òýðýýð “Âàí áîë âàí” “Çàðö áîë çàðö” áàéõ ¸ñòîé ãýæ ñóðãààëüäàà ñóðãàäàã áàéñàí.

5. Кун-Цзы МЭӨ 551-479 он

6. Күнзийн сургаал Күнзийн хүнлэг энэрэнгүй ёс (жэнь), үнэнчбайдал (чжун), ахмадхүнийгхүндэтгэхёс (ся), хүмүүсийнхоорондоххарилцааныхэмхэмжээгдагажмөрдөхёс (ли) ньнийтхүнтөрөлхтнийүнэтцэнэтзүйлюм. Хувийнсайнсайханбайдалдэрмэлзэлгүй (“энгийнборогхоолоорхооллон, зөвхөнусууж, гараадэрлэнунтах – энэ л жинхэнэбаярбаясгалан ), бодитбайдлыгтанинмэдэхүйлявцынгайхамшгийголжхаран (“суралцахсурснаабайнгадавтахньбаярбаясгаланбишгэжүү)

7. Конфуций (1922 оны зураг гэж үздэг)

8. Õÿòàäàä õºäºº àæ àõóé, ãàð óðëàëûí õºãæëèéã äàãàæõîò ñóóðèí áèé áîëæ õýä õýäýí óëñ ã¿ðýí ¿¿ñýí òîãòíîñîí. Ýíýõîò íü Öèíü óëñ ãýñýí íýðòýé áàéëàà. Öèíü óëñûí àíõíû õààí Èí Æýí íü ººðòºº Öèí Øè Õóàíäè áóþó àíõäóãààð ýçýí õààí ãýäýã öîëîîð ºðãºìæèëñºí. Òýðýýð îðîí íóòãèéí íî¸ä ò¿øìýä íü òàðèà÷èäààñ àëáàí òàòâàð àâàõ, îðä õàðø, áàðüæ áîñãîõ àæèëä áîîë ÿäóó÷óóäûã àëáàäàí äàé÷èëíà. Ãàíöõàí õààíû îðäîí áàðèõ àæèëä 700 ìÿíãàí õ¿í õºäºëìºðëºæ áàéñàí.

9. Öèíü óëñàä áàéí áàéí óóëãàëàí äîâòîëæ õîò ñóóðèíã ò¿éâýýäýã áîëîâ. Õÿòàäûí íýãäñýí óëñ òîãòîõîîñ ºìíº óëè òóñ á¿ð óìàðä õèëýý õàìãààëæ õýðýì áýõëýëò áîñãîæ áàéñàí. Ýíý õýðýì íü Ìݪ770-476 îíû õîîðîíä áàðüñàí. Ýíý õýðýè íü ýðòíèé 7 ãàéõàìøèãèéí íýã öàãààí õýðýì áàéëàà. Öàãààí õýðýì íü çàðèì ãàçàðòàà õýäýí äàâõàð þì.

10. Худалдааны зам ̺í õÿòàäààñ ãàðñàí àÿлалä öàãààí õýðìèéí ºâºð òàëûã äàãàæ àÿëñààð Òºâ Àçè, Ìîíãîëûí í¿үäэлчдын àëäàì òàë íóòãààð áàðóóí õîéä ç¿ã ãàðч Äóíäàä Àçè õ¿ðäýã áàéâ. Áàðóóí ç¿ãèéí óëñ îðîíòîé õàðèëöàí àÿí æèíãèéí óðò çàìààð Õÿòàä õóäàëäààчèä òîðãî òýýæ íàéìààëöàõ íü èõ áàéñàí óчèð òýð çàìûã “Òîðãîíû çàì” ãýæ íýðëýõ áîëñîí. Òîðãîíû çàì áèé áîëñíîîð äîðíод, ºðíèéí õàðèëöààíä èõ òóñ áîëæ óëìààð Õÿòàä, Ýíýòõýã, 2 ìºðíèé óëñ îðíóóä ò¿¿ãýýð äàìæèí ãàçàð äóíäûí òýíãèñ áîëîí Åâðîïûí óëñóóäòàé õàðèëöàõ áîëñîí áàéíà.

11. Торгоны зам

12. Эртний хятадын урлаг аж ахуй Ýðòíèé Õÿòàäûí óðëàã íü Ìݪ 4-3 ìÿíãàí æèëèéã õàìàðäàã. Ýíý ¿åä âààð ñàâûã õ¿ðäèéí àðãààð õèéæ ýëäýâ õýý óãàëçààð чèìýãëýæ õàð, óëààí, öàãààí ºí㺺ð õýëáýðò íü òîõèðóóëàí óðëàäàã áàéâ.

13. 1921 онд шведийн эрдэмтэн И.Г.Андерсон Шар мөрний дунд урсгалаар неолитийн соёлын ул мөрийг илрүүлэн, Яншао хэмээн нэрлэжээ. Яншаогийн сав суулга . МЭӨ III мянган

14. ЛУНШАНЬ ”буюу лааны суурь”

15. Эртний хятадын ваар сав

16. Дин

20. Àñóóëò: Øàð áà õºõ ìºðíèé õºíäèéä ÿìàð óëñ áàéñàí áý? Ìîíãîë÷óóä Øàð ìºðíèéã þó ãýæ íýðëýäýã áàéñàí áý? “Âàí áîë âàí” “Çàðö áîë çàðö” ãýæ õýíèé ñóðãààëüä ãàðäàã âý? 700 ìÿíãàí õ¿í þóã áàðèõ ãýæ õºäºëìºðëºæ áàéñàí áý? Õ¿ðäíèé àðãààð þóã õèéäýã áàéñàí áý? Õÿòàäûí òóíãàëàã óñòàé ìºðºíã þó ãýäýã âý? Õÿòàäûí õîéä òàëààð ÿìàð ìºðºí óðñäàã âý? Ýðòíèé Õÿòàäûí õóäàëäààíû çàìûã þó ãýäýã âý?

21. Ãýðèéí äààëãàâàð Ñóðàõ áèчãýýñ ºíººäðèéí ¿çñýí ñýäâèéí àðûí áàòàòãàõ äààëãàâðûã õèéíý.

22. Àíõààðàë òàâüñàíä áàÿðëàëàà