Beter Presteren door Gezond Leren: Presentatie van Renz van Luxemburg van Level Acoustics over akoestiek op het symposium "Beter Presteren door Gezond Leren" dat op 3 november 2010 plaatsvond bij ICDuBo in Rotterdam. Deze dag werd georganiseerd en mogelijk gemaakt door Stichting Living Daylights, HunterDouglas en Forbo Flooring. Op deze dag stond het creëren en onderhouden van een optimale leeromgeving voor leerlingen van basisscholen centraal.

1. Stichting Living Daylights, 3 november 2010
BETER PRESTEREN
door
GEZOND LEREN?
Prof ir L.C.J. van Luxemburg
Technische Universiteit Eindhoven
Level Acoustics
geluid & akoestiek

2. Stichting Living Daylights, 3 november 2010
1. Inleiding
2. Geluid en waarneming
3. Invloed op presteren
4. Geluid en gebouw
1. Inleiding

3. Stichting Living Daylights, 3 november 2010
De auditieve waarneming van
een ruimte of deel van de
gebouwde omgeving is een
(logische) aanvulling op de
visuele waarneming
AUDITIEVE
WAARNEMING
2. Geluid en waarneming

4. Stichting Living Daylights, 3 november 2010
Beinvloedt reactie/gedrag
leerlingen en docenten.
Primaire respons wordt a.h.w.
versterkt of gedempt.
AUDITIEVE
WAARNEMING
2. Geluid en waarneming

5. Stichting Living Daylights, 3 november 2010
(Spraak)verstaanbaarheid
Hinder / verstoring
specifiek
niet specifiek
ASPECTEN
2. Geluid en waarneming

6. Stichting Living Daylights, 3 november 2010
Signaal-Ruis verhouding
Uitstekend: S/R > 12 dB
Matig: S/R > 3 dB
Slecht: S/R > -6 dB
SPRAAKVERSTAANBAARHEID
2. Geluid en waarneming

7. Stichting Living Daylights, 3 november 2010
STI versus spraakverstaanbaarheid
0
10
20
30
40
50
60
70
80
90
100
0 0,2 0,4 0,6 0,8 1
STI waarde
%woordverstaanbaarheid
Speech
Transmission
Index (STI)
SPRAAKVERSTAANBAARHEID
2. Geluid en waarneming

8. Stichting Living Daylights, 3 november 2010
Geluid van buiten
Geluid van installaties
Galm
Flutters
Echo
HINDER/VERSTORING
2. Geluid en waarneming

9. Stichting Living Daylights, 3 november 2010
Gevoel ontbrekende privacy
Moeilijk concentreren
Vermoeidheid
Irritatie
Tolerantie
NIET SPECIFIEKE HINDER
2. Geluid en waarneming

10. Stichting Living Daylights, 3 november 2010
Voorbeelden
Installatiegeluiden in het Laboratorium voor Akoestiek
Events Continu
(geluiden zijn versterkt weergegeven, ReWe 2009)
Stilte
CV - KetelEspresso apparaat (55 sec.)
Kraan keuken
LaptopPrinter 2 A4-tjes (22 sec.)
Internet server / hub
Toilet doorspoelen (2 min.)
TL Verlichting in toilet
Radiator met sijpelend water
Radiator vergaderruimte
Toilet gebruik man (51 sec.)
?
?
?
?
?
?
?
?
?
?
?
2. Geluid en waarneming

11. Stichting Living Daylights, 3 november 2010
LEEROMGEVING
Docent: geen extra inspanning
om informatie te
communiceren
Leerling: geen extra inspanning
om informatie te
verwerken
3. Invloed op presteren

12. Stichting Living Daylights, 3 november 2010
Geluid vliegverkeer beïnvloedt
leerprestaties kinderen
De leesprestatie van basisschoolkinderen is gemiddeld minder
goed bij hogere geluidsniveaus van vliegverkeer op school. Bij
lage geluidsniveaus heeft ongeveer 9% een relatief lage score op
een leestest. Door geluid van vliegverkeer zijn er in de omgeving
van Schiphol naar schatting 50 tot 3.000 (0,1 – 2,5%)
bovenbouwleerlingen extra met een relatief lage score op een
leestest. Circa 3.400 (2,9%) kinderen in de bovenbouw geven aan
ernstig gehinderd te zijn door het geluid van vliegverkeer op
school. De relatie tussen geluid van vliegverkeer en bloeddruk is
niet geheel eenduidig. (RIVM, 2005)
3. Invloed op presteren

13. Stichting Living Daylights, 3 november 2010
RI&E-inventarisatielijst 2
Veiligheid en gezondheid schoolgebouw:
2.9.1.0
De akoestiek en verstaanbaarheid
worden als goed ervaren.
2.9.2.0
Er wordt geen hinder ondervonden van:
verkeerslawaai;
aangrenzende ruimten;
ventilatiesystemen (lawaai).
4. Geluid en gebouw

14. Stichting Living Daylights, 3 november 2010
Concentreren
ongestoord
werken
Communiceren
verstaanbaarheid
Circuleren
KARAKTERISERING AKOESTIEK
Zelfstandig werken
Instructie
Groepswerk
Discussie
4. Geluid en gebouw

15. Stichting Living Daylights, 3 november 2010
STI versus spraakverstaanbaarheid
0
10
20
30
40
50
60
70
80
90
100
0 0,2 0,4 0,6 0,8 1
STI waarde
%woordverstaanbaarheid
Communicatie
op werkplek
STI > 0,65
SPRAAKVERSTAANBAARHEID
4. Geluid en gebouw

16. Stichting Living Daylights, 3 november 2010
STI versus spraakverstaanbaarheid
0
10
20
30
40
50
60
70
80
90
100
0 0,2 0,4 0,6 0,8 1
STI waarde
%woordverstaanbaarheid
Privacy
op werkplek
STI < 0,15
SPRAAKVERSTAANBAARHEID
4. Geluid en gebouw

17. Stichting Living Daylights, 3 november 2010
GEMETEN GEMIDDELD GELUIDNIVEAU
IN SCHOLEN IN DE UK (LA;EQ,15 MIN )
Akoestisch hard
•Lokaal leeg 44.7 dB(A)
•Leerlingen stil 55.5 dB(A)
•Leerlingen aan het werk 77.3 dB(A)
Akoestisch behandeld
•Lokaal leeg 40.1 dBA)
•Leerlingen stil 46.5 dB(A)
•Leerlingen aan het werk 70.1 dB(A)
4. Geluid en gebouw

18. Stichting Living Daylights, 3 november 2010
Geometrie
Signaal- ruis
verhoudingNagalmtijd
SpraakSpraak
verstaanverstaan
baarheidbaarheid
Achtergrond
niveau
RUIMTE
Akoestiek
Ruimte
4. Geluid en gebouw

19. Stichting Living Daylights, 3 november 2010
Geometrie
Signaal- ruis
verhoudingNagalmtijd
SpraakSpraak
verstaanverstaan
baarheidbaarheid
Achtergrond
niveau
RUIMTE
Geen evenwijdige vlakken
Voldoende hoogte
Geluidabsorptie
Plafond
Vloer
Wand(panel)en
Geluidwering gevel
Geluid installaties
4. Geluid en gebouw

20. Stichting Living Daylights, 3 november 2010
•• PoreuzePoreuze materialenmaterialen f > 1000 Hzf > 1000 Hz
•• DichteDichte paneelconstructiespaneelconstructies 50 Hz < f < 500 Hz50 Hz < f < 500 Hz
•• GeperforeerdeGeperforeerde panelenpanelen 300 Hz < f < 1500 Hz300 Hz < f < 1500 Hz
1000100 10000
Freq. [Hz]
100%
0%
α
AbsorptieAbsorptie materialenmaterialen
4. Geluid en gebouw

21. Stichting Living Daylights, 3 november 2010
•• PoreuzePoreuze materialenmaterialen f > 1000 Hzf > 1000 Hz
•• DichteDichte paneelconstructiespaneelconstructies 50 Hz < f < 500 Hz50 Hz < f < 500 Hz
•• GeperforeerdeGeperforeerde panelenpanelen 300 Hz < f < 1500 Hz300 Hz < f < 1500 Hz
1000100 10000
Freq. [Hz]
100%
0%
α
4. Geluid en gebouw
AbsorptieAbsorptie materialenmaterialen

22. Stichting Living Daylights, 3 november 2010
•• PoreuzePoreuze materialenmaterialen f > 1000 Hzf > 1000 Hz
•• DichteDichte paneelconstructiespaneelconstructies 50 Hz < f < 500 Hz50 Hz < f < 500 Hz
•• GeperforeerdeGeperforeerde panelenpanelen 300 Hz < f < 1500 Hz300 Hz < f < 1500 Hz
1000100 10000
Freq. [Hz]
100%
0%
α
4. Geluid en gebouw
AbsorptieAbsorptie materialenmaterialen

23. Stichting Living Daylights, 3 november 2010
•• PoreuzePoreuze materialenmaterialen f > 1000 Hzf > 1000 Hz
•• DichteDichte paneelconstructiespaneelconstructies 50 Hz < f < 500 Hz50 Hz < f < 500 Hz
•• GeperforeerdeGeperforeerde panelenpanelen 300 Hz < f < 1500 Hz300 Hz < f < 1500 Hz
1000100 10000
Freq. [Hz]
100%
0%
α
4. Geluid en gebouw
AbsorptieAbsorptie materialenmaterialen

24. Stichting Living Daylights, 3 november 2010
Geluidabsorberend plafond
4. Geluid en gebouw

25. Stichting Living Daylights, 3 november 2010
Lokale absorptie
4. Geluid en gebouw

26. Stichting Living Daylights, 3 november 2010 AtelierruimteAtelierruimte TU/eTU/e
Plafond baffels
4. Geluid en gebouw

27. Stichting Living Daylights, 3 november 2010
Absorptie stoelen
CollegezaalCollegezaal TU/eTU/e
4. Geluid en gebouw

28. Stichting Living Daylights, 3 november 2010
Absorptie kussens
PianoPiano oefenruimteoefenruimte Conservatorium AmsterdamConservatorium Amsterdam
4. Geluid en gebouw

29. Stichting Living Daylights, 3 november 2010
Gordijnen
FoleyFoley OpnamestudioOpnamestudio BrusselBrussel
4. Geluid en gebouw

30. Stichting Living Daylights, 3 november 2010
Houtwolcementplaten
OefenruimteOefenruimte MuziekschoolMuziekschool VeldhovenVeldhoven
4. Geluid en gebouw

31. Stichting Living Daylights, 3 november 2010
Akoestische schotten
4. Geluid en gebouw

32. Stichting Living Daylights, 3 november 2010
Wandpanelen
4. Geluid en gebouw
Hout bekleed
Hout bekleed

33. Stichting Living Daylights, 3 november 2010
4. Geluid en gebouw
Abs plafond
Relatief laag
Harde vloer
Harde wanden
Evenwijdig

34. Stichting Living Daylights, 3 november 2010
4. Geluid en gebouw

35. Stichting Living Daylights, 3 november 2010
WIE MAAKT
DE MUZIEK?
4. Geluid en gebouw

36. Stichting Living Daylights, 3 november 2010
WAAR LIGT
DE BAL?