1. Kraków, 16.11.2009 Fakty i mity o PKB Analiza koncepcji rachunków dochodu narodowego z perspektywy Austriackiej Szkoły Ekonomii

2. Z materiałów edukacyjnych NBP: „Jeśli zsumujemy wszystkie dobra i usługi jakie wyprodukował dany kraj, to uzyskamy wynik, który w bardzo prosty sposób podsumowuje jego gospodarkę. Wynik ten nosi nazwę Produkt Krajowy Brutto. Gdy PKB wzrasta – społeczeństwo się bogaci, gdy maleje – biednieje.” www.nbportal.pl/pl/cw/prezentacje/prezentacje/pkb

3. Czy na pewno?

4. PLAN PREZENTACJI Krótka historia PKB Z czego składa się PKB i jak jest obliczane „Standardowa” krytyka Krytyka składników PKB (Szewczyk) Austriacka krytyka Pozostały Produkt Prywatny (Rothbard) Obliczenia PPP – T.Cukiernik Obliczenia PPP – D. Jaskulski

5. „Ogólnie rzecz biorąc, ekonomiści oceniają wyniki makroekonomiczne, analizując kilka podstawowych zmiennych, przy czym najważniejsze z nich to produkt krajowy brutto (PKB), stopa bezrobocia oraz inflacja” „ Ekonomia”, Samuelson i Nordhaus

6. 1758r. Tablica ekonomiczna FrançoisaQuesnay'a

7. 1947 r. – ONZ publikuje pierwsze zalecenia na temat rachunków narodowych 1953 r. – metodologia obliczania dochodu narodowego zostaje sformalizowana 1993 r. – powstaje SNA obowiązujące do dziś 1995 r. – powstaje ESA

8. Model gospodarki narodowej

9. Równanie PKB Y = C + I + G + X – Z – Te

10. 3 metody obliczania PKB Od strony tworzenia dochodu Od strony podziału dochodu Z punktu widzenia ostatecznego wykorzystania dochodu

11. „Standardowa” krytyka PKB "szara strefa” oraz produkcja gospodarstw domowych przeznaczanej na własne potrzeby wartość wypoczynku efekty zewnętrzne produkcji (zanieczyszczenia) uwzględnia produkcję antydóbr (używki) różnice cen w poszczególnych cen addytywność (ceny stałe/bieżące) zróżnicowanie dochodów w społeczeństwie

14. SZARA STREFA

15. Krytyka prof. Szewczyka Dochody z czynszów, których nikt nie otrzymuje Płody rolne na własny użytek Handel zagraniczny 1) Y = C + I + G + NX 2) Y = C + I + G + X – Z NX = X - Z

16. Krytyka PKB przez ASE - wstęp Frank Shostak: czy dobra finalne zostały wyprodukowane jako przejaw faktycznego wzrostu zamożności lub konsumpcji Podobna krytyka PKB przez M.Friedmana – przykład piramidy Argumenty Szymona Kuznets’a (noblista z ekonomii w 1971 r.)

17. Krytyka PKB przez ASE F.Shostak: PKB daje złudzenie, że istnieje coś takiego jak produkcja narodu Rothbard: PKB jako mieszanka wartości brutto i netto Nie istnieje obiektywnie mierzalny „poziom cen” Do PKB wliczane są wydatki rządu

18. ROTHBARD „(…)odpowiedniejszym byłoby założenie (…) że rząd nie tylko nic nie wnosi do produktu narodowego, ale wręcz przyczynia się do zmniejszenia produktu narodowego przez przesunięcie zasobów do przedsięwzięć bezproduktywnych.” „Co jest dobrego we wzroście ekonomicznym?” Murray N. Rothbard: Rola wydatków rządowych we wskaźnikach produktu narodowego, http://www.mises.pl/296/296

19. Propozycja skorygowania rachunków narodowych (M.N. Rothbard) OPCJA 1. Produkt Prywatny Netto = Produkt Narodowy Netto – dochód wytwarzany przez rząd (1) – dochód wytwarzany przez przedsiębiorstwa państwowe(2) Następnie: PPN – zakupy rządu od biznesu – zakupy przedsiębiorstw państwowych od przedsiębiorstw – płatności transferowe = PPP (1) Rozumiany jako pensje urzędników. (2) Rozumiany jako wydatki bieżące przedsiębiorstw państwowych oraz pensje pracowników tych przedsiębiorstw.

20. Propozycja Rothbarda, cz. II OPCJA 2. PNN – całkowite wydatki rządu – całkowite wydatki przedsiębiorstw państwowych = PPP OPCJA 3 PNN – wszystkie obciążenia podatkowe – dochody przedsiębiorstw państwowych – deficyt budżetowy = PPP

21. Idea PPP Odzwierciedla udział państwa w gospodarce Pokazuje rozwój (regres) sektora niepaństwowego Implikacja subiektywnej koncepcji wartości Pochodna niechęci niektórych Austriaków do instytucji państwa

22. PPP dla gospodarki Polski Tomasz Cukiernik: Wartość dodana brutto sektora prywatnego = PPB PPB – dochody sektora publicznego = PPP Dominik Jaskulski: PKB – wszystkie wydatki sektora publicznego (na poziomie centralnym i samorzadowym) = PPP

26. DZIĘKUJĘ Zapraszam do zadawania pytań