SlideShare a Scribd company logo
1 of 61
Download to read offline
Hywel Jones
Seminar Ysgol Gwyddorau Cymdeithas, Prifysgol
Bangor
26 Tachwedd 2014
1. Dosbarthiad
2. Trosglwyddo
3. Proffil oedran
4. Addysg
5. Hunaniaeth ac
ethnigrwydd
6. Defnydd
Cynnwys Content
1. Distribution
2. Transmission
3. Age profile
4. Education
5. Identity and
ethnicity
6. Use
Dosbarthiad Distribution
http://statiaith.com
Cyfrifiad
1951
Census
Cymunedau: % yn gallu siarad Cymraeg, 2011
Communities: % able to speak Welsh, 2011
http://www.comisiynyddygymraeg.org/Cymraeg/Cymorth/dataacystadegau/Pages/Cyfrifiad2011canlyniadauynolCymuned.aspx
% yn gallu siarad Cymraeg, 16 i 64 oed
Dosbarthiad y siaradwyr Cymraeg
http://statiaith.com
0%
10%
20%
30%
40%
50%
60%
70%
80%
90%
100%
3-4 5-9 10-14 15-19 20-24 25-29 30-34 35-39 40-44 45-49 50-54 55-59 60-64 65-69 70-74 75-79 80+
Grŵp oedran
Dosbarthiadsiaradwyr Cymraeg o fewn grwpiau oedran yn ôl awdurdod
lleol, Cyfrifiad 2011
Merthyr Tudful
Blaenau Gwent
Tor-faen
Sir Fynwy
Casnewydd
Pen-y-bontar Ogwr
Bro Morgannwg
Wrecsam
Caerffili
Sir y Fflint
Castell-nedd Port Talbot
Sir Ddinbych
Sir Benfro
Powys
Abertawe
Rhondda Cynon Taf
Conwy
Caerdydd
Ceredigion
Ynys Môn
Gwynedd
Sir Gaerfyrddin
Distribution of Welsh speakers within age groups by local authority, 2011
Census
% o blant yn siarad Cymraeg, 1950: Ynys Môn
% of children able to speak Welsh, 1950: Anglesey
http://statiaith.com
Ynys Môn 2011 (LSOAs) Anglesey
http://statiaith.com
% able to speak Welsh
Ynys Môn 2011 (Cymunedau) Anglesey (Communities)
Ynys Môn 2011 (Cymunedau) Anglesey (Communities)
Ynys Môn: diwydiant ac iaith
http://statiaith.com
Trosglwyddo Transmission
Ynys Môn:% yn siarad Cymraeg, yn ôl oed
Anglesey: % able to speak Welsh by age
1951, 2011
0%
10%
20%
30%
40%
50%
60%
70%
80%
90%
3-4 5-9 10-14 15-24 25-44 45-64 65+
Ynys Môn uniaith, 1951
Ynys Môn dwyiaith,
1951
Ynys Môn cyfanswm
Cymraeg, 1951
Ynys Môn cyfanswm
Cymraeg, 2011
In order as above:
Monolingual Welsh, 1951
Welsh and English, 1951
Total Welsh, 1951
Total Welsh, 2011
82
35
44
64
55
83
40
49
42
54
0
10
20
30
40
50
60
70
80
90
Cwpl, 2
oedolyn
Cymraeg
Cwpl, 1
oedolyn
Cymraeg: dyn
Cwpl, 1
oedolyn
Cymraeg:
menyw
Rhiant unigol,
1 oedolyn
Cymraeg: dyn
Rhiant unigol,
1 oedolyn
Cymraeg:
menyw
Trosglwyddo, yn ôl rhyw
Transmission – by sex
2001 2011
Ffynhonnell: DC2112, 2011; C0156, 2001
Source
http://statiaith.com
82
35
44
64
55
83
40
49
42
54
0
10
20
30
40
50
60
70
80
90
Cwpl, 2
oedolyn
Cymraeg
Cwpl, 1
oedolyn
Cymraeg: dyn
Cwpl, 1
oedolyn
Cymraeg:
menyw
Rhiant unigol,
1 oedolyn
Cymraeg: dyn
Rhiant unigol,
1 oedolyn
Cymraeg:
menyw
Trosglwyddo, yn ôl rhyw
Transmission – by sex
2001 2011
Couple –
2 Welsh
speaking
adults
Couple – 1
Welsh
speaking
adults-male
Couple – 1
Welsh
speaking
adults-
female
Single
parent-
male
Single
parent-
female
Ffynhonnell: DC2112, 2011; C0156, 2001
Source
http://statiaith.com
Trosglwyddo’r iaith: cyfraddau
Language transmission: rates
http://statiaith.com Ffynhonnell: Cyfrifiad 2011 DC2601,CT0271. Cyfrifiad 2001 S143
2011
3 oed
4 oed
78
87
45
61
38
53
19
28
9
18
Anglesey: % able to speak Welsh by age, 2011
http://statiaith.com
Ffynhonnell: tabl DC2106 Cyfrifiad 2011
Trosglwyddo’r iaith: niferoedd
Language transmission: numbers
Cartref cwpl -
2 oedolyn
Cymraeg
Cartref rhiant
unigol,
oedolyn
Cymraeg
Cartref cwpl -
1 oedolyn
Cymraeg
Cartrefi heb
oedolyn
Cymraeg
2001 3818 1134 2822 4890
2011 3707 1220 3668 6787
0
1000
2000
3000
4000
5000
6000
7000
8000
Cymru: Nifer o blant Cymraeg 3 i 4 oed
2001
2011
http://statiaith.com Ffynhonnell: Cyfrifiad 2011 DC2601. Cyfrifiad 2001 S143
Trosglwyddo’r iaith: niferoedd
Language transmission: numbers
Cartref cwpl -
2 oedolyn
Cymraeg
Cartref rhiant
unigol,
oedolyn
Cymraeg
Cartref cwpl -
1 oedolyn
Cymraeg
Cartrefi heb
oedolyn
Cymraeg
2001 3818 1134 2822 4890
2011 3707 1220 3668 6787
0
1000
2000
3000
4000
5000
6000
7000
8000
Cymru: Nifer o blant Cymraeg 3 i 4 oed
2001
2011
http://statiaith.com Ffynhonnell: Cyfrifiad 2011 DC2601. Cyfrifiad 2001 S143
Couple –
2 Welsh
speaking
adults
Couple –
1 Welsh
speaking
Single
parent
No Welsh
speaking adult
http://statiaith.com
Trosglwyddo’r iaith:
niferoedd oed 3 a 4 ar
wahân, 2011
Language transmission:
numbers aged 3 and 4
separately
Ffynhonnell: Cyfrifiad 2011 CT0271
84
41
73
35
55
84
47
81
44
54
0
10
20
30
40
50
60
70
80
90
Cyplau
priod/parteriaethau
un rhyw: y 2 yn
gallu siarad
Cymraeg
Cyplau
priod/parteriaethau
un rhyw: 1 yn gallu
siarad Cymraeg
Cyplau'n cyd-fyw: y
2 yn gallu siarad
Cymraeg
Cyplau'n cyd-fyw: 1
yn gallu siarad
Cymraeg
Rhiant unigol
Cymraeg
Trosglwyddo – yn ôl statws
Transmission – by marital status
2001 2011
Ffynhonnell: DC2115, 2011; C0584, 2001
http://statiaith.com
84
41
73
35
55
84
47
81
44
54
0
10
20
30
40
50
60
70
80
90
Cyplau
priod/parteriaethau
un rhyw: y 2 yn
gallu siarad
Cymraeg
Cyplau
priod/parteriaethau
un rhyw: 1 yn gallu
siarad Cymraeg
Cyplau'n cyd-fyw: y
2 yn gallu siarad
Cymraeg
Cyplau'n cyd-fyw: 1
yn gallu siarad
Cymraeg
Rhiant unigol
Cymraeg
Trosglwyddo – yn ôl statws
Transmission – by marital status
2001 2011
Married
couple/same
sex part
erships– 2
Welsh speaking
adults
Married
couple/partn
erships– 1
Welsh
speaking
adult
Cohabiting
couples– 2
Welsh speaking
adults
Cohabiting
couples– 1
Welsh speaking
adults
Single parent–
Welsh
speaking
Ffynhonnell: DC2115, 2011; C0584, 2001
http://statiaith.com
Modelu trosglwyddo
Modelling transmission
Tebygolrwydd y bydd plentyn yn gallu siarad Cymraeg =
logit-1(Cyfrifiad + Math o deulu + Ardal + NS-SEC + Cyfrifiad:Math o deulu +
Ardal:Math o deulu http://bit.ly/15Cr60p
% yn siarad Cymraeg yn ôl dosbarth economaidd-
gymdeithasol
% speaking Welsh by NS-SEC
http://statiaith.com
Pob categori,
15.7%
0.0% 4.0% 8.0% 12.0% 16.0% 20.0% 24.0%
1. Galwedigaethau rheoli, gweinyddola phroffesiynoluwch
1.1 Cyflogwyr mawr a galwedigaethau rheolia gweinyddol…
1.2 Galwedigaethau proffesiynoluwch
2. Galwedigaethau rheoli, gweinyddola phroffesiynolis
3. Galwedigaethau canolradd
4. Cyflogwyr bach a gweithwyr hunan-gofnod
5. Galwedigaethau goruchwylio a thechnegol is
6. Galwedigaethau rhannolgyffredin
7. Galwedigaethau cyffredin
8. Erioed wedi gweithio a phobl sy'n ddi-waith ers cyfnod…
L14.1 Erioed wedigweithio
L14.2 Poblsydd wedibod yn ddi-waith ers cyfnod hir
L15 Myfyrwyr amser llawn
% yn gallu siarad Cymraeg
Ffynhonnell: tabl DC2609 Cyfrifiad 2011
- a’r Astudiaeth Hydredol
Proffil oedran Age profile
http://statiaith.com
- and the Longitudinal Study
% yn gallu siarad Cymraeg, yn ôl oed
% able to speak Welsh, by age
1991-2011
0
5
10
15
20
25
30
35
40
45
50
3 8 13 18 23 28 33 38 43 48 53 58 63 68 73 78 83
%
Oed
1991
2001
2011
http://statiaith.com
Ffynhonnell: Cyfrifiad 1991, 2001, 2011
0
5
10
15
20
25
30
35
40
45
50
3 8 13 18 23 28 33 38 43 48 53 58 63 68 73 78 83
%
Oed
2001
2011
2001 wedi lagio 10 ml.
http://statiaith.com
Ffynhonnell: Cyfrifiad 1991, 2001, 2011
% yn gallu siarad Cymraeg, yn ôl oed
% able to speak Welsh, by age
1991-2011
Y nifer yn gallu siarad Cymraeg, yn ôl oed
Number able to speak Welsh, by age
1991-2011
0
2,000
4,000
6,000
8,000
10,000
12,000
14,000
16,000
18,000
20,000
3 8 13 18 23 28 33 38 43 48 53 58 63 68 73 78 83
Niferosiaradwyr
Oed
1991
2001
2011
http://statiaith.com
Ffynhonnell: Cyfrifiad 1991, 2001, 2011
0
2,000
4,000
6,000
8,000
10,000
12,000
14,000
16,000
18,000
20,000
3 8 13 18 23 28 33 38 43 48 53 58 63 68 73 78 83
Niferosiaradwyr
Oed
2001
2011
2001 wedi lagio 10 ml
http://statiaith.com
Ffynhonnell: Cyfrifiad 2001, 2011
Y nifer yn gallu siarad Cymraeg, yn ôl oed
Number able to speak Welsh, by age
1991-2011
Cyfrifiad 2001 a 2011, yn ôl oed yn 2011
2001 and 2011 Census, by age in 2011
http://statiaith.com
0.0
5.0
10.0
15.0
20.0
25.0
30.0
35.0
40.0
13-24 25-34 35-44 45-64 65+
% yn gallu
siarad
Cymraeg
Oed yn 2011
2001
2011
% able
to speak
Welsh
Age in 2011
Ffynhonnell: Cyfrifiad 2001, 2011
Enghraifft Example
Yn ôl Cyfrifiad 2001:
 roedd 24.4% (86 mil) o
bobl 15 i 24 oed yn gallu
siarad Cymraeg
Yn ôl Cyfrifiad 2011:
 roedd 15.9% (57 mil) o
bobl 25 i 34 oed yn gallu
siarad Cymraeg.
 h.y. Colled o 8.5% (29
mil)
According to 2001 Census:
 24.4% (86th.) age 15-24
could speak Welsh
According to 2011 Census:
 15.9% (57th.) age 25-34
could speak Welsh
 i.e. A loss of 8.5% (29K)
http://statiaith.com
http://statiaith.com
Dadansoddiad o Astudiaeth Hydredol y SYG: newid yn y % sy’n siarad
Cymraeg
Analysis of ONS Longitudinal Study: change in % able to speak Welsh
2001-2011
http://statiaith.com
Dadansoddiad o Astudiaeth Hydredol y SYG: newid yn y % sy’n siarad
Cymraeg
Analysis of ONS Longitudinal Study: change in % able to speak Welsh
1991-2001
Dadansoddiad o Astudiaeth Hydredol y SYG
Analysis of ONS Longitudinal Study
1971-2011 (Gweler Nodiadau. See Notes)
http://statiaith.com
Ods y bydd rhywun a allai siarad Cymraeg yn y cyfrifiad
cynharaf yn gallu siarad Cymraeg yn y cyfrifiad diweddaraf
log(cymharebods)
Grŵp oedran (yn y cyfrifiad diweddaraf)
Pâr o gyfrifiadau
Ffynhonnell: Astudiaeth Hydredol Prosiect 30165
Newid yn y % sy’n gallu siarad Cymraeg o fewn grŵp
oedran (Cyfrifiad 2001 a 2011)/carfan (AH 2001-11)
Change in % able to speak Welsh within age group
(Census 2001 and 2011)/cohort (LS 2001-11)
http://statiaith.com
-12.0
-10.0
-8.0
-6.0
-4.0
-2.0
0.0
13-24 25-34 35-44 45-64 65+
Newid
(pwyntiau
canran)
yn y % sy'n
gallu siarad
Cymraeg
Oed yn 2011
Newid yn y cyfrifiad
Newid yn yr astudiaeth
hydredol
Change
(% points)
in % able to
speak Welsh
Age in 2011
Change in census
Change in LS
Addysg Education
http://statiaith.com
Asesiadau’r Cwricwlwm Cenedlaethol:
% a aseswyd mewn Cymraeg
http://statiaith.com
% o ddisgyblion mewn dosbarthiadau prif gyfrwng
Cymraeg ysgolion cynradd
% of primary pupils in mainly Welsh medium classes
http://statiaith.com
Asesiadau’r Cwricwlwm Cenedlaethol:
% a aseswyd mewn Cymraeg, yn ôl awdurdod lleol
NC assessments: % assessed in Welsh (L1), by LA
http://statiaith.com
http://statiaith.com
Census and NC numbers assessed in Welsh (L1)
% y disgyblion cynradd yn ôl iaith/cefndir
% of primary pupils by language/background
1986/87 – 2012/13
http://statiaith.com
Ffynhonnell: http://statiaith.com/blog/addysg/ysgolion/iaith-disgyblion/lleoliad-disgyblion-rhugl-mewn-ysgolion-
cynradd-a-chanol/
Nifer yn sefyll TGAU Cymraeg
Number taking GCSE Welsh L1
http://statiaith.com
% yn sefyll TGAU Cymraeg
% taking GCSE Welsh L1
http://statiaith.com
% yn siarad Cymraeg yn ôl gwlad enedigol
% able to speak Welsh by country of birth
0
5
10
15
20
25
30
35
40
3-15 16-24 25-34 35-49 50-6465-74 75-84 85+
Wedi eu geni yng
Nghymru
Wedi eu geni y tu allan i
Gymru
http://statiaith.com
%o’rgrŵpoedransy’ngallusiaradCymraeg
Ffynhonnell: tabl DC2206 Cyfrifiad 2011
In order above:
Born in Wales
Born outside Wales
Hunaniaeth ac
ethnigrwydd
http://statiaith.com
Identity and
ethnicity
Cyfansoddiad y boblogaeth, yn ôl gwlad enedigol
Composition of the population, by country of birth
1951-2011
http://statiaith.com
Ffynhonnell: tabl KS204 Cyfrifiad 2011
% a anwyd y tu allan i Gymru
% born outside Wales
http://statiaith.com
Hunaniaeth Gymreig a gwlad enedigol
Welsh identity and country of birth
http://statiaith.com
Y boblogaeth yn ôl hunaniaeth ac ethnigrwydd
Population by identity and ethnicity
http://statiaith.com
Ffynhonnell: tabl DC2203 Cyfrifiad 2011
Ethnigrwydd yn ôl hunaniaeth
Ethnicity by identity
http://statiaith.com
Ffynhonnell: tabl DC2202 Cyfrifiad 2011
% yn gallu siarad Cymraeg, yn ôl rhyw, oed a hunaniaeth
genedlaethol
% able to speak Welsh, by sex, age and national identity
Ffynhonnell: tabl DC2203 Cyfrifiad 2011http://statiaith.com
0%
5%
10%
15%
20%
25%
30%
35%
40%
45%
3 i 4 5 i
15
16 i
19
20 i
44
45 i
64
65 i
74
75+
% sy'n
gallu
siarad
Cymraeg
Grŵp oedran
Gwyn
Cymysg/amryw
o grwpiau ethnig
Asiaidd/Asiaidd
Prydeinig
Du/Affricanaidd
/Caribîaidd/Du
Prydeinig
Grŵp ethnig
arall
% yn siarad Cymraeg yn ôl ethnigrwydd
% able to speak Welsh by ethnicity
http://statiaith.com
Ffynhonnell: tabl CT0340 Cyfrifiad 2011
% able
to
speak
Welsh
Defnydd Use
http://statiaith.com
Cymru: sgiliau eraill
Wales: other skills
http://statiaith.com
Ffynhonnell: tabl DC2106 Cyfrifiad 2011
http://statiaith.com Ffynhonnell: http://statiaith.com/blog/cyfrifiad-2011/iaith-ymateb-i-gyfrifiad-2011/
Radio Cymru
Cyrhaeddiad wythnosol Weekly reach
http://statiaith.com Ffynhonnell: crynodeb, http://www.rajar.co.uk
Nodiadau
 Cydnabyddir yn ddiolchgar ganiatâd y Swyddfa Ystadegol
Gwladol i ddefnyddio’r Astudiaeth Hydredol, fel ag y
cydnabyddir y cymorth a gafwyd gan staff CeLSIUS. Cefnogir
CeLSIUS drwy raglen Cyfrifiad y Boblogaeth yr ESRC (Cyf.
Gwobr: ES/K000365/1). Yr awdur yn unig sy’n gyfrifol am
ddehongliad y data.
 Nid yw defnydd data Astudiaeth Hydredol y SYG yn y gwaith
hwn yn awgrymu bod y SYG yn ardystio dehongliad na
dadansoddiad y data.
 Defnyddiwyd nifer o’r siartiau a mapiau gyntaf mewn cyflwyniad
i gynhadledd WISERD yn 2013:
http://www.wiserd.ac.uk/training-events/annual-
conference/programme/census/making-sense/
Notes
 The permission of the Office for National Statistics to use the
Longitudinal Study is gratefully acknowledged, as is the help provided
by staff of the Centre for Longitudinal Study Information & User
Support (CeLSIUS). CeLSIUS is supported by the ESRC Census of
Population Programme under project ES/K000365/1. The author alone
is responsible for the interpretation of the data.
 The use of ONS LS data in this work does not imply that the
ONS endorse the interpretation or the analysis of the data.
 A number of the charts and maps were first used in a
presentation to the 2013 WISERD conference:
http://www.wiserd.ac.uk/training-events/annual-
conference/programme/census/making-sense/
Hywel Jones
statiaith.com
@statiaith

More Related Content

Dehongli canlyniadau Cyfrifiad 2011 am y Gymraeg Interpreting the results of the 2011 Census about the Welsh language

  • 1. Hywel Jones Seminar Ysgol Gwyddorau Cymdeithas, Prifysgol Bangor 26 Tachwedd 2014
  • 2. 1. Dosbarthiad 2. Trosglwyddo 3. Proffil oedran 4. Addysg 5. Hunaniaeth ac ethnigrwydd 6. Defnydd Cynnwys Content 1. Distribution 2. Transmission 3. Age profile 4. Education 5. Identity and ethnicity 6. Use
  • 5. Cymunedau: % yn gallu siarad Cymraeg, 2011 Communities: % able to speak Welsh, 2011 http://www.comisiynyddygymraeg.org/Cymraeg/Cymorth/dataacystadegau/Pages/Cyfrifiad2011canlyniadauynolCymuned.aspx
  • 6. % yn gallu siarad Cymraeg, 16 i 64 oed
  • 8. http://statiaith.com 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100% 3-4 5-9 10-14 15-19 20-24 25-29 30-34 35-39 40-44 45-49 50-54 55-59 60-64 65-69 70-74 75-79 80+ Grŵp oedran Dosbarthiadsiaradwyr Cymraeg o fewn grwpiau oedran yn ôl awdurdod lleol, Cyfrifiad 2011 Merthyr Tudful Blaenau Gwent Tor-faen Sir Fynwy Casnewydd Pen-y-bontar Ogwr Bro Morgannwg Wrecsam Caerffili Sir y Fflint Castell-nedd Port Talbot Sir Ddinbych Sir Benfro Powys Abertawe Rhondda Cynon Taf Conwy Caerdydd Ceredigion Ynys Môn Gwynedd Sir Gaerfyrddin Distribution of Welsh speakers within age groups by local authority, 2011 Census
  • 9. % o blant yn siarad Cymraeg, 1950: Ynys Môn % of children able to speak Welsh, 1950: Anglesey http://statiaith.com
  • 10. Ynys Môn 2011 (LSOAs) Anglesey http://statiaith.com % able to speak Welsh
  • 11. Ynys Môn 2011 (Cymunedau) Anglesey (Communities)
  • 12. Ynys Môn 2011 (Cymunedau) Anglesey (Communities)
  • 13. Ynys Môn: diwydiant ac iaith http://statiaith.com
  • 15. Ynys Môn:% yn siarad Cymraeg, yn ôl oed Anglesey: % able to speak Welsh by age 1951, 2011 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 3-4 5-9 10-14 15-24 25-44 45-64 65+ Ynys Môn uniaith, 1951 Ynys Môn dwyiaith, 1951 Ynys Môn cyfanswm Cymraeg, 1951 Ynys Môn cyfanswm Cymraeg, 2011 In order as above: Monolingual Welsh, 1951 Welsh and English, 1951 Total Welsh, 1951 Total Welsh, 2011
  • 16. 82 35 44 64 55 83 40 49 42 54 0 10 20 30 40 50 60 70 80 90 Cwpl, 2 oedolyn Cymraeg Cwpl, 1 oedolyn Cymraeg: dyn Cwpl, 1 oedolyn Cymraeg: menyw Rhiant unigol, 1 oedolyn Cymraeg: dyn Rhiant unigol, 1 oedolyn Cymraeg: menyw Trosglwyddo, yn ôl rhyw Transmission – by sex 2001 2011 Ffynhonnell: DC2112, 2011; C0156, 2001 Source http://statiaith.com
  • 17. 82 35 44 64 55 83 40 49 42 54 0 10 20 30 40 50 60 70 80 90 Cwpl, 2 oedolyn Cymraeg Cwpl, 1 oedolyn Cymraeg: dyn Cwpl, 1 oedolyn Cymraeg: menyw Rhiant unigol, 1 oedolyn Cymraeg: dyn Rhiant unigol, 1 oedolyn Cymraeg: menyw Trosglwyddo, yn ôl rhyw Transmission – by sex 2001 2011 Couple – 2 Welsh speaking adults Couple – 1 Welsh speaking adults-male Couple – 1 Welsh speaking adults- female Single parent- male Single parent- female Ffynhonnell: DC2112, 2011; C0156, 2001 Source http://statiaith.com
  • 18. Trosglwyddo’r iaith: cyfraddau Language transmission: rates http://statiaith.com Ffynhonnell: Cyfrifiad 2011 DC2601,CT0271. Cyfrifiad 2001 S143 2011 3 oed 4 oed 78 87 45 61 38 53 19 28 9 18
  • 19. Anglesey: % able to speak Welsh by age, 2011 http://statiaith.com Ffynhonnell: tabl DC2106 Cyfrifiad 2011
  • 20. Trosglwyddo’r iaith: niferoedd Language transmission: numbers Cartref cwpl - 2 oedolyn Cymraeg Cartref rhiant unigol, oedolyn Cymraeg Cartref cwpl - 1 oedolyn Cymraeg Cartrefi heb oedolyn Cymraeg 2001 3818 1134 2822 4890 2011 3707 1220 3668 6787 0 1000 2000 3000 4000 5000 6000 7000 8000 Cymru: Nifer o blant Cymraeg 3 i 4 oed 2001 2011 http://statiaith.com Ffynhonnell: Cyfrifiad 2011 DC2601. Cyfrifiad 2001 S143
  • 21. Trosglwyddo’r iaith: niferoedd Language transmission: numbers Cartref cwpl - 2 oedolyn Cymraeg Cartref rhiant unigol, oedolyn Cymraeg Cartref cwpl - 1 oedolyn Cymraeg Cartrefi heb oedolyn Cymraeg 2001 3818 1134 2822 4890 2011 3707 1220 3668 6787 0 1000 2000 3000 4000 5000 6000 7000 8000 Cymru: Nifer o blant Cymraeg 3 i 4 oed 2001 2011 http://statiaith.com Ffynhonnell: Cyfrifiad 2011 DC2601. Cyfrifiad 2001 S143 Couple – 2 Welsh speaking adults Couple – 1 Welsh speaking Single parent No Welsh speaking adult
  • 22. http://statiaith.com Trosglwyddo’r iaith: niferoedd oed 3 a 4 ar wahân, 2011 Language transmission: numbers aged 3 and 4 separately Ffynhonnell: Cyfrifiad 2011 CT0271
  • 23. 84 41 73 35 55 84 47 81 44 54 0 10 20 30 40 50 60 70 80 90 Cyplau priod/parteriaethau un rhyw: y 2 yn gallu siarad Cymraeg Cyplau priod/parteriaethau un rhyw: 1 yn gallu siarad Cymraeg Cyplau'n cyd-fyw: y 2 yn gallu siarad Cymraeg Cyplau'n cyd-fyw: 1 yn gallu siarad Cymraeg Rhiant unigol Cymraeg Trosglwyddo – yn ôl statws Transmission – by marital status 2001 2011 Ffynhonnell: DC2115, 2011; C0584, 2001 http://statiaith.com
  • 24. 84 41 73 35 55 84 47 81 44 54 0 10 20 30 40 50 60 70 80 90 Cyplau priod/parteriaethau un rhyw: y 2 yn gallu siarad Cymraeg Cyplau priod/parteriaethau un rhyw: 1 yn gallu siarad Cymraeg Cyplau'n cyd-fyw: y 2 yn gallu siarad Cymraeg Cyplau'n cyd-fyw: 1 yn gallu siarad Cymraeg Rhiant unigol Cymraeg Trosglwyddo – yn ôl statws Transmission – by marital status 2001 2011 Married couple/same sex part erships– 2 Welsh speaking adults Married couple/partn erships– 1 Welsh speaking adult Cohabiting couples– 2 Welsh speaking adults Cohabiting couples– 1 Welsh speaking adults Single parent– Welsh speaking Ffynhonnell: DC2115, 2011; C0584, 2001 http://statiaith.com
  • 25. Modelu trosglwyddo Modelling transmission Tebygolrwydd y bydd plentyn yn gallu siarad Cymraeg = logit-1(Cyfrifiad + Math o deulu + Ardal + NS-SEC + Cyfrifiad:Math o deulu + Ardal:Math o deulu http://bit.ly/15Cr60p
  • 26. % yn siarad Cymraeg yn ôl dosbarth economaidd- gymdeithasol % speaking Welsh by NS-SEC http://statiaith.com Pob categori, 15.7% 0.0% 4.0% 8.0% 12.0% 16.0% 20.0% 24.0% 1. Galwedigaethau rheoli, gweinyddola phroffesiynoluwch 1.1 Cyflogwyr mawr a galwedigaethau rheolia gweinyddol… 1.2 Galwedigaethau proffesiynoluwch 2. Galwedigaethau rheoli, gweinyddola phroffesiynolis 3. Galwedigaethau canolradd 4. Cyflogwyr bach a gweithwyr hunan-gofnod 5. Galwedigaethau goruchwylio a thechnegol is 6. Galwedigaethau rhannolgyffredin 7. Galwedigaethau cyffredin 8. Erioed wedi gweithio a phobl sy'n ddi-waith ers cyfnod… L14.1 Erioed wedigweithio L14.2 Poblsydd wedibod yn ddi-waith ers cyfnod hir L15 Myfyrwyr amser llawn % yn gallu siarad Cymraeg Ffynhonnell: tabl DC2609 Cyfrifiad 2011
  • 27. - a’r Astudiaeth Hydredol Proffil oedran Age profile http://statiaith.com - and the Longitudinal Study
  • 28. % yn gallu siarad Cymraeg, yn ôl oed % able to speak Welsh, by age 1991-2011 0 5 10 15 20 25 30 35 40 45 50 3 8 13 18 23 28 33 38 43 48 53 58 63 68 73 78 83 % Oed 1991 2001 2011 http://statiaith.com Ffynhonnell: Cyfrifiad 1991, 2001, 2011
  • 29. 0 5 10 15 20 25 30 35 40 45 50 3 8 13 18 23 28 33 38 43 48 53 58 63 68 73 78 83 % Oed 2001 2011 2001 wedi lagio 10 ml. http://statiaith.com Ffynhonnell: Cyfrifiad 1991, 2001, 2011 % yn gallu siarad Cymraeg, yn ôl oed % able to speak Welsh, by age 1991-2011
  • 30. Y nifer yn gallu siarad Cymraeg, yn ôl oed Number able to speak Welsh, by age 1991-2011 0 2,000 4,000 6,000 8,000 10,000 12,000 14,000 16,000 18,000 20,000 3 8 13 18 23 28 33 38 43 48 53 58 63 68 73 78 83 Niferosiaradwyr Oed 1991 2001 2011 http://statiaith.com Ffynhonnell: Cyfrifiad 1991, 2001, 2011
  • 31. 0 2,000 4,000 6,000 8,000 10,000 12,000 14,000 16,000 18,000 20,000 3 8 13 18 23 28 33 38 43 48 53 58 63 68 73 78 83 Niferosiaradwyr Oed 2001 2011 2001 wedi lagio 10 ml http://statiaith.com Ffynhonnell: Cyfrifiad 2001, 2011 Y nifer yn gallu siarad Cymraeg, yn ôl oed Number able to speak Welsh, by age 1991-2011
  • 32. Cyfrifiad 2001 a 2011, yn ôl oed yn 2011 2001 and 2011 Census, by age in 2011 http://statiaith.com 0.0 5.0 10.0 15.0 20.0 25.0 30.0 35.0 40.0 13-24 25-34 35-44 45-64 65+ % yn gallu siarad Cymraeg Oed yn 2011 2001 2011 % able to speak Welsh Age in 2011 Ffynhonnell: Cyfrifiad 2001, 2011
  • 33. Enghraifft Example Yn ôl Cyfrifiad 2001:  roedd 24.4% (86 mil) o bobl 15 i 24 oed yn gallu siarad Cymraeg Yn ôl Cyfrifiad 2011:  roedd 15.9% (57 mil) o bobl 25 i 34 oed yn gallu siarad Cymraeg.  h.y. Colled o 8.5% (29 mil) According to 2001 Census:  24.4% (86th.) age 15-24 could speak Welsh According to 2011 Census:  15.9% (57th.) age 25-34 could speak Welsh  i.e. A loss of 8.5% (29K) http://statiaith.com
  • 34. http://statiaith.com Dadansoddiad o Astudiaeth Hydredol y SYG: newid yn y % sy’n siarad Cymraeg Analysis of ONS Longitudinal Study: change in % able to speak Welsh 2001-2011
  • 35. http://statiaith.com Dadansoddiad o Astudiaeth Hydredol y SYG: newid yn y % sy’n siarad Cymraeg Analysis of ONS Longitudinal Study: change in % able to speak Welsh 1991-2001
  • 36. Dadansoddiad o Astudiaeth Hydredol y SYG Analysis of ONS Longitudinal Study 1971-2011 (Gweler Nodiadau. See Notes) http://statiaith.com Ods y bydd rhywun a allai siarad Cymraeg yn y cyfrifiad cynharaf yn gallu siarad Cymraeg yn y cyfrifiad diweddaraf log(cymharebods) Grŵp oedran (yn y cyfrifiad diweddaraf) Pâr o gyfrifiadau Ffynhonnell: Astudiaeth Hydredol Prosiect 30165
  • 37. Newid yn y % sy’n gallu siarad Cymraeg o fewn grŵp oedran (Cyfrifiad 2001 a 2011)/carfan (AH 2001-11) Change in % able to speak Welsh within age group (Census 2001 and 2011)/cohort (LS 2001-11) http://statiaith.com -12.0 -10.0 -8.0 -6.0 -4.0 -2.0 0.0 13-24 25-34 35-44 45-64 65+ Newid (pwyntiau canran) yn y % sy'n gallu siarad Cymraeg Oed yn 2011 Newid yn y cyfrifiad Newid yn yr astudiaeth hydredol Change (% points) in % able to speak Welsh Age in 2011 Change in census Change in LS
  • 39. Asesiadau’r Cwricwlwm Cenedlaethol: % a aseswyd mewn Cymraeg http://statiaith.com
  • 40. % o ddisgyblion mewn dosbarthiadau prif gyfrwng Cymraeg ysgolion cynradd % of primary pupils in mainly Welsh medium classes http://statiaith.com
  • 41. Asesiadau’r Cwricwlwm Cenedlaethol: % a aseswyd mewn Cymraeg, yn ôl awdurdod lleol NC assessments: % assessed in Welsh (L1), by LA http://statiaith.com
  • 42. http://statiaith.com Census and NC numbers assessed in Welsh (L1)
  • 43. % y disgyblion cynradd yn ôl iaith/cefndir % of primary pupils by language/background 1986/87 – 2012/13 http://statiaith.com Ffynhonnell: http://statiaith.com/blog/addysg/ysgolion/iaith-disgyblion/lleoliad-disgyblion-rhugl-mewn-ysgolion- cynradd-a-chanol/
  • 44. Nifer yn sefyll TGAU Cymraeg Number taking GCSE Welsh L1 http://statiaith.com
  • 45. % yn sefyll TGAU Cymraeg % taking GCSE Welsh L1 http://statiaith.com
  • 46. % yn siarad Cymraeg yn ôl gwlad enedigol % able to speak Welsh by country of birth 0 5 10 15 20 25 30 35 40 3-15 16-24 25-34 35-49 50-6465-74 75-84 85+ Wedi eu geni yng Nghymru Wedi eu geni y tu allan i Gymru http://statiaith.com %o’rgrŵpoedransy’ngallusiaradCymraeg Ffynhonnell: tabl DC2206 Cyfrifiad 2011 In order above: Born in Wales Born outside Wales
  • 48. Cyfansoddiad y boblogaeth, yn ôl gwlad enedigol Composition of the population, by country of birth 1951-2011 http://statiaith.com Ffynhonnell: tabl KS204 Cyfrifiad 2011
  • 49. % a anwyd y tu allan i Gymru % born outside Wales http://statiaith.com
  • 50. Hunaniaeth Gymreig a gwlad enedigol Welsh identity and country of birth http://statiaith.com
  • 51. Y boblogaeth yn ôl hunaniaeth ac ethnigrwydd Population by identity and ethnicity http://statiaith.com Ffynhonnell: tabl DC2203 Cyfrifiad 2011
  • 52. Ethnigrwydd yn ôl hunaniaeth Ethnicity by identity http://statiaith.com Ffynhonnell: tabl DC2202 Cyfrifiad 2011
  • 53. % yn gallu siarad Cymraeg, yn ôl rhyw, oed a hunaniaeth genedlaethol % able to speak Welsh, by sex, age and national identity Ffynhonnell: tabl DC2203 Cyfrifiad 2011http://statiaith.com
  • 54. 0% 5% 10% 15% 20% 25% 30% 35% 40% 45% 3 i 4 5 i 15 16 i 19 20 i 44 45 i 64 65 i 74 75+ % sy'n gallu siarad Cymraeg Grŵp oedran Gwyn Cymysg/amryw o grwpiau ethnig Asiaidd/Asiaidd Prydeinig Du/Affricanaidd /Caribîaidd/Du Prydeinig Grŵp ethnig arall % yn siarad Cymraeg yn ôl ethnigrwydd % able to speak Welsh by ethnicity http://statiaith.com Ffynhonnell: tabl CT0340 Cyfrifiad 2011 % able to speak Welsh
  • 56. Cymru: sgiliau eraill Wales: other skills http://statiaith.com Ffynhonnell: tabl DC2106 Cyfrifiad 2011
  • 58. Radio Cymru Cyrhaeddiad wythnosol Weekly reach http://statiaith.com Ffynhonnell: crynodeb, http://www.rajar.co.uk
  • 59. Nodiadau  Cydnabyddir yn ddiolchgar ganiatâd y Swyddfa Ystadegol Gwladol i ddefnyddio’r Astudiaeth Hydredol, fel ag y cydnabyddir y cymorth a gafwyd gan staff CeLSIUS. Cefnogir CeLSIUS drwy raglen Cyfrifiad y Boblogaeth yr ESRC (Cyf. Gwobr: ES/K000365/1). Yr awdur yn unig sy’n gyfrifol am ddehongliad y data.  Nid yw defnydd data Astudiaeth Hydredol y SYG yn y gwaith hwn yn awgrymu bod y SYG yn ardystio dehongliad na dadansoddiad y data.  Defnyddiwyd nifer o’r siartiau a mapiau gyntaf mewn cyflwyniad i gynhadledd WISERD yn 2013: http://www.wiserd.ac.uk/training-events/annual- conference/programme/census/making-sense/
  • 60. Notes  The permission of the Office for National Statistics to use the Longitudinal Study is gratefully acknowledged, as is the help provided by staff of the Centre for Longitudinal Study Information & User Support (CeLSIUS). CeLSIUS is supported by the ESRC Census of Population Programme under project ES/K000365/1. The author alone is responsible for the interpretation of the data.  The use of ONS LS data in this work does not imply that the ONS endorse the interpretation or the analysis of the data.  A number of the charts and maps were first used in a presentation to the 2013 WISERD conference: http://www.wiserd.ac.uk/training-events/annual- conference/programme/census/making-sense/

Editor's Notes

  1. 41% o’r siaradwyr Cymraeg yn byw ym Môn, Gwynedd, Ceredigion a Sir Gâr, yn 2001 a 2011. cf. 45% yn 1951
  2. 1951 Pawb 3+: cyfanswm 38,443 Cymraeg (80%) : 4,623 uniaith, 33,820 dwyiaith, Uniaith 10%, Dwyiaith 70%. Poblogaeth 48,178 2011 Pawb 3+: 38,568 (57%). Poblogaeth 67,403
  3. Adroddiad 1953, 5 i 6 oed. 2 riant Cymraeg: 75.5%; tad Cymraeg yn unig: 7.9%; Mam yn unig 14.8%
  4. Adroddiad 1953, 5 i 6 oed. 2 riant Cymraeg: 75.5%; tad Cymraeg yn unig: 7.9%; Mam yn unig 14.8%
  5. Plant Cymraeg Cyplau 2 riant Cymraeg: 3 oed 1,779, 4 oed 1,928 Rhiant unigol Cymraeg: 3 oed 507, 4 oed 713 Cyplau 1 rhiant Cymraeg: 3 oed 1,553, 4 oed 2,115
  6. Edrychir ar y newidiadau’n ôl oed. Canrannau’n gyntaf. Newid mawr o 1991 i 2001. 2011 yn eithaf tebyg i 2001. Gostyngiad ymhlith y rhai oed ysgol uwchradd ac wedyn ymhlith y rhai 40 oed +. Cynnydd arwyddocaol (yn adlewyrchu ehangu mynediad at addysg feithrin) ymhlith y rhai 3 oed: 18.6% yn 2011, 14.9% yn 2001, 13.6% yn 1991. Gallai effeithio amcangyfrifon am gyfraddau trosglwyddo.
  7. Ond beth dylid fod wedi disgwyl yn 2011 ar sail canlyniadau 2001? Yr ymchwydd 12-19 oed yn 2001 ddim wedi arwain at gynnydd ymhlith y rhai 22-29 oed yn 2011 yn amlwg. O 44 oed ymlaen, mae patrwm 2001 wedi rhagfynegi gostyngiad, er ddim cymaint a gafwyd. O 30 – 43 byddid wedi disgwyl cynnydd. Pam nas cafwyd?
  8. Yr ymchwydd 12-19 oed yn 2001 ddim wedi arwain at gynnydd ymhlith y rhai 22-29 oed yn 2011 yn amlwg. O 44 oed ymlaen, mae patrwm 2001 wedi rhagfynegi gostyngiad, er ddim cymaint a gafwyd. O 30 – 43 byddid wedi disgwyl cynnydd. Pam nas cafwyd? Cynnydd yn y niferoedd 17 – 27, er dim cymaint ag y byddid wedi ei ddisgwyl. O 39-44 (yr oedrannau i gyd yn fras), bron union faint y byddid wedi ei disgwyl. Yn gynyddol llai ar ôl tua 45 – ond mae marw’n dod yn elfen bwysicach a allai egluro’r gwahaniaethau wrth i’r oedrannau fynd yn fwy. Cofiwn o’r sleidiau blaenorol, roeddem yn disgwyl cynnydd yn y canrannau 30 – 43 oed. Mae’r niferoedd wedi cynyddu neu aros yr un: felly pam na chynyddodd y canrannau?
  9. Targedau: CA1: 2015 25% 2020 30%; CA3: 2015 19% 2020 23% Cyrhaeddiad 2013: CA1: 22.4%; CA3 17.0%
  10. Pawb 3+: 19.0%. Wedi eu geni yng Nghymru:23.3% (2001: 24.7%) Wedi eu geni y tu allan i Gymru: 8.0% (2001: 9.0%)
  11. Mae mewnfudo wedi bod ar gynnydd ers degawdau. Rhwng 2001 a 2011, y cynnydd yn y rhai a anwyd mewn gwledydd y tu allan i Brydain oedd mwyaf trawiadol: 5.1% o’r boblogaeth erbyn 2011, cf. 2.7% yn 2001. Ond y ganran o wledydd Prydain ag eithrio Cymru yn 21.9%, lan o 21.4% yn 2001.
  12. Dosbarthiad y rhai a anwyd y tu allan i Gymru. Mewn-fudiad i Geredigion yn arbennig o drawiadol. Rhaid cofio nad yw cael eich geni y tu allan i Gymru’n cyfateb yn union i hunaniaeth. E.e. Bydd llawer o famau Powys yn rhoi genedigaeth yn Amwythig.
  13. Sampl hanner blwyddyn, yn cael ei adrodd pob chwarter, o ddechrau 2010. Y nifer sy’n gwrando am o leiaf 5 munud yn ystod wythnos arferol.