2. 1. Dosbarthiad
2. Trosglwyddo
3. Proffil oedran
4. Addysg
5. Hunaniaeth ac
ethnigrwydd
6. Defnydd
Cynnwys Content
1. Distribution
2. Transmission
3. Age profile
4. Education
5. Identity and
ethnicity
6. Use
5. Cymunedau: % yn gallu siarad Cymraeg, 2011
Communities: % able to speak Welsh, 2011
http://www.comisiynyddygymraeg.org/Cymraeg/Cymorth/dataacystadegau/Pages/Cyfrifiad2011canlyniadauynolCymuned.aspx
8. http://statiaith.com
0%
10%
20%
30%
40%
50%
60%
70%
80%
90%
100%
3-4 5-9 10-14 15-19 20-24 25-29 30-34 35-39 40-44 45-49 50-54 55-59 60-64 65-69 70-74 75-79 80+
Grŵp oedran
Dosbarthiadsiaradwyr Cymraeg o fewn grwpiau oedran yn ôl awdurdod
lleol, Cyfrifiad 2011
Merthyr Tudful
Blaenau Gwent
Tor-faen
Sir Fynwy
Casnewydd
Pen-y-bontar Ogwr
Bro Morgannwg
Wrecsam
Caerffili
Sir y Fflint
Castell-nedd Port Talbot
Sir Ddinbych
Sir Benfro
Powys
Abertawe
Rhondda Cynon Taf
Conwy
Caerdydd
Ceredigion
Ynys Môn
Gwynedd
Sir Gaerfyrddin
Distribution of Welsh speakers within age groups by local authority, 2011
Census
9. % o blant yn siarad Cymraeg, 1950: Ynys Môn
% of children able to speak Welsh, 1950: Anglesey
http://statiaith.com
10. Ynys Môn 2011 (LSOAs) Anglesey
http://statiaith.com
% able to speak Welsh
15. Ynys Môn:% yn siarad Cymraeg, yn ôl oed
Anglesey: % able to speak Welsh by age
1951, 2011
0%
10%
20%
30%
40%
50%
60%
70%
80%
90%
3-4 5-9 10-14 15-24 25-44 45-64 65+
Ynys Môn uniaith, 1951
Ynys Môn dwyiaith,
1951
Ynys Môn cyfanswm
Cymraeg, 1951
Ynys Môn cyfanswm
Cymraeg, 2011
In order as above:
Monolingual Welsh, 1951
Welsh and English, 1951
Total Welsh, 1951
Total Welsh, 2011
23. 84
41
73
35
55
84
47
81
44
54
0
10
20
30
40
50
60
70
80
90
Cyplau
priod/parteriaethau
un rhyw: y 2 yn
gallu siarad
Cymraeg
Cyplau
priod/parteriaethau
un rhyw: 1 yn gallu
siarad Cymraeg
Cyplau'n cyd-fyw: y
2 yn gallu siarad
Cymraeg
Cyplau'n cyd-fyw: 1
yn gallu siarad
Cymraeg
Rhiant unigol
Cymraeg
Trosglwyddo – yn ôl statws
Transmission – by marital status
2001 2011
Ffynhonnell: DC2115, 2011; C0584, 2001
http://statiaith.com
24. 84
41
73
35
55
84
47
81
44
54
0
10
20
30
40
50
60
70
80
90
Cyplau
priod/parteriaethau
un rhyw: y 2 yn
gallu siarad
Cymraeg
Cyplau
priod/parteriaethau
un rhyw: 1 yn gallu
siarad Cymraeg
Cyplau'n cyd-fyw: y
2 yn gallu siarad
Cymraeg
Cyplau'n cyd-fyw: 1
yn gallu siarad
Cymraeg
Rhiant unigol
Cymraeg
Trosglwyddo – yn ôl statws
Transmission – by marital status
2001 2011
Married
couple/same
sex part
erships– 2
Welsh speaking
adults
Married
couple/partn
erships– 1
Welsh
speaking
adult
Cohabiting
couples– 2
Welsh speaking
adults
Cohabiting
couples– 1
Welsh speaking
adults
Single parent–
Welsh
speaking
Ffynhonnell: DC2115, 2011; C0584, 2001
http://statiaith.com
26. % yn siarad Cymraeg yn ôl dosbarth economaidd-
gymdeithasol
% speaking Welsh by NS-SEC
http://statiaith.com
Pob categori,
15.7%
0.0% 4.0% 8.0% 12.0% 16.0% 20.0% 24.0%
1. Galwedigaethau rheoli, gweinyddola phroffesiynoluwch
1.1 Cyflogwyr mawr a galwedigaethau rheolia gweinyddol…
1.2 Galwedigaethau proffesiynoluwch
2. Galwedigaethau rheoli, gweinyddola phroffesiynolis
3. Galwedigaethau canolradd
4. Cyflogwyr bach a gweithwyr hunan-gofnod
5. Galwedigaethau goruchwylio a thechnegol is
6. Galwedigaethau rhannolgyffredin
7. Galwedigaethau cyffredin
8. Erioed wedi gweithio a phobl sy'n ddi-waith ers cyfnod…
L14.1 Erioed wedigweithio
L14.2 Poblsydd wedibod yn ddi-waith ers cyfnod hir
L15 Myfyrwyr amser llawn
% yn gallu siarad Cymraeg
Ffynhonnell: tabl DC2609 Cyfrifiad 2011
27. - a’r Astudiaeth Hydredol
Proffil oedran Age profile
http://statiaith.com
- and the Longitudinal Study
28. % yn gallu siarad Cymraeg, yn ôl oed
% able to speak Welsh, by age
1991-2011
0
5
10
15
20
25
30
35
40
45
50
3 8 13 18 23 28 33 38 43 48 53 58 63 68 73 78 83
%
Oed
1991
2001
2011
http://statiaith.com
Ffynhonnell: Cyfrifiad 1991, 2001, 2011
29. 0
5
10
15
20
25
30
35
40
45
50
3 8 13 18 23 28 33 38 43 48 53 58 63 68 73 78 83
%
Oed
2001
2011
2001 wedi lagio 10 ml.
http://statiaith.com
Ffynhonnell: Cyfrifiad 1991, 2001, 2011
% yn gallu siarad Cymraeg, yn ôl oed
% able to speak Welsh, by age
1991-2011
30. Y nifer yn gallu siarad Cymraeg, yn ôl oed
Number able to speak Welsh, by age
1991-2011
0
2,000
4,000
6,000
8,000
10,000
12,000
14,000
16,000
18,000
20,000
3 8 13 18 23 28 33 38 43 48 53 58 63 68 73 78 83
Niferosiaradwyr
Oed
1991
2001
2011
http://statiaith.com
Ffynhonnell: Cyfrifiad 1991, 2001, 2011
31. 0
2,000
4,000
6,000
8,000
10,000
12,000
14,000
16,000
18,000
20,000
3 8 13 18 23 28 33 38 43 48 53 58 63 68 73 78 83
Niferosiaradwyr
Oed
2001
2011
2001 wedi lagio 10 ml
http://statiaith.com
Ffynhonnell: Cyfrifiad 2001, 2011
Y nifer yn gallu siarad Cymraeg, yn ôl oed
Number able to speak Welsh, by age
1991-2011
32. Cyfrifiad 2001 a 2011, yn ôl oed yn 2011
2001 and 2011 Census, by age in 2011
http://statiaith.com
0.0
5.0
10.0
15.0
20.0
25.0
30.0
35.0
40.0
13-24 25-34 35-44 45-64 65+
% yn gallu
siarad
Cymraeg
Oed yn 2011
2001
2011
% able
to speak
Welsh
Age in 2011
Ffynhonnell: Cyfrifiad 2001, 2011
33. Enghraifft Example
Yn ôl Cyfrifiad 2001:
roedd 24.4% (86 mil) o
bobl 15 i 24 oed yn gallu
siarad Cymraeg
Yn ôl Cyfrifiad 2011:
roedd 15.9% (57 mil) o
bobl 25 i 34 oed yn gallu
siarad Cymraeg.
h.y. Colled o 8.5% (29
mil)
According to 2001 Census:
24.4% (86th.) age 15-24
could speak Welsh
According to 2011 Census:
15.9% (57th.) age 25-34
could speak Welsh
i.e. A loss of 8.5% (29K)
http://statiaith.com
36. Dadansoddiad o Astudiaeth Hydredol y SYG
Analysis of ONS Longitudinal Study
1971-2011 (Gweler Nodiadau. See Notes)
http://statiaith.com
Ods y bydd rhywun a allai siarad Cymraeg yn y cyfrifiad
cynharaf yn gallu siarad Cymraeg yn y cyfrifiad diweddaraf
log(cymharebods)
Grŵp oedran (yn y cyfrifiad diweddaraf)
Pâr o gyfrifiadau
Ffynhonnell: Astudiaeth Hydredol Prosiect 30165
37. Newid yn y % sy’n gallu siarad Cymraeg o fewn grŵp
oedran (Cyfrifiad 2001 a 2011)/carfan (AH 2001-11)
Change in % able to speak Welsh within age group
(Census 2001 and 2011)/cohort (LS 2001-11)
http://statiaith.com
-12.0
-10.0
-8.0
-6.0
-4.0
-2.0
0.0
13-24 25-34 35-44 45-64 65+
Newid
(pwyntiau
canran)
yn y % sy'n
gallu siarad
Cymraeg
Oed yn 2011
Newid yn y cyfrifiad
Newid yn yr astudiaeth
hydredol
Change
(% points)
in % able to
speak Welsh
Age in 2011
Change in census
Change in LS
40. % o ddisgyblion mewn dosbarthiadau prif gyfrwng
Cymraeg ysgolion cynradd
% of primary pupils in mainly Welsh medium classes
http://statiaith.com
41. Asesiadau’r Cwricwlwm Cenedlaethol:
% a aseswyd mewn Cymraeg, yn ôl awdurdod lleol
NC assessments: % assessed in Welsh (L1), by LA
http://statiaith.com
43. % y disgyblion cynradd yn ôl iaith/cefndir
% of primary pupils by language/background
1986/87 – 2012/13
http://statiaith.com
Ffynhonnell: http://statiaith.com/blog/addysg/ysgolion/iaith-disgyblion/lleoliad-disgyblion-rhugl-mewn-ysgolion-
cynradd-a-chanol/
44. Nifer yn sefyll TGAU Cymraeg
Number taking GCSE Welsh L1
http://statiaith.com
45. % yn sefyll TGAU Cymraeg
% taking GCSE Welsh L1
http://statiaith.com
46. % yn siarad Cymraeg yn ôl gwlad enedigol
% able to speak Welsh by country of birth
0
5
10
15
20
25
30
35
40
3-15 16-24 25-34 35-49 50-6465-74 75-84 85+
Wedi eu geni yng
Nghymru
Wedi eu geni y tu allan i
Gymru
http://statiaith.com
%o’rgrŵpoedransy’ngallusiaradCymraeg
Ffynhonnell: tabl DC2206 Cyfrifiad 2011
In order above:
Born in Wales
Born outside Wales
48. Cyfansoddiad y boblogaeth, yn ôl gwlad enedigol
Composition of the population, by country of birth
1951-2011
http://statiaith.com
Ffynhonnell: tabl KS204 Cyfrifiad 2011
49. % a anwyd y tu allan i Gymru
% born outside Wales
http://statiaith.com
50. Hunaniaeth Gymreig a gwlad enedigol
Welsh identity and country of birth
http://statiaith.com
51. Y boblogaeth yn ôl hunaniaeth ac ethnigrwydd
Population by identity and ethnicity
http://statiaith.com
Ffynhonnell: tabl DC2203 Cyfrifiad 2011
52. Ethnigrwydd yn ôl hunaniaeth
Ethnicity by identity
http://statiaith.com
Ffynhonnell: tabl DC2202 Cyfrifiad 2011
53. % yn gallu siarad Cymraeg, yn ôl rhyw, oed a hunaniaeth
genedlaethol
% able to speak Welsh, by sex, age and national identity
Ffynhonnell: tabl DC2203 Cyfrifiad 2011http://statiaith.com
54. 0%
5%
10%
15%
20%
25%
30%
35%
40%
45%
3 i 4 5 i
15
16 i
19
20 i
44
45 i
64
65 i
74
75+
% sy'n
gallu
siarad
Cymraeg
Grŵp oedran
Gwyn
Cymysg/amryw
o grwpiau ethnig
Asiaidd/Asiaidd
Prydeinig
Du/Affricanaidd
/Caribîaidd/Du
Prydeinig
Grŵp ethnig
arall
% yn siarad Cymraeg yn ôl ethnigrwydd
% able to speak Welsh by ethnicity
http://statiaith.com
Ffynhonnell: tabl CT0340 Cyfrifiad 2011
% able
to
speak
Welsh
59. Nodiadau
Cydnabyddir yn ddiolchgar ganiatâd y Swyddfa Ystadegol
Gwladol i ddefnyddio’r Astudiaeth Hydredol, fel ag y
cydnabyddir y cymorth a gafwyd gan staff CeLSIUS. Cefnogir
CeLSIUS drwy raglen Cyfrifiad y Boblogaeth yr ESRC (Cyf.
Gwobr: ES/K000365/1). Yr awdur yn unig sy’n gyfrifol am
ddehongliad y data.
Nid yw defnydd data Astudiaeth Hydredol y SYG yn y gwaith
hwn yn awgrymu bod y SYG yn ardystio dehongliad na
dadansoddiad y data.
Defnyddiwyd nifer o’r siartiau a mapiau gyntaf mewn cyflwyniad
i gynhadledd WISERD yn 2013:
http://www.wiserd.ac.uk/training-events/annual-
conference/programme/census/making-sense/
60. Notes
The permission of the Office for National Statistics to use the
Longitudinal Study is gratefully acknowledged, as is the help provided
by staff of the Centre for Longitudinal Study Information & User
Support (CeLSIUS). CeLSIUS is supported by the ESRC Census of
Population Programme under project ES/K000365/1. The author alone
is responsible for the interpretation of the data.
The use of ONS LS data in this work does not imply that the
ONS endorse the interpretation or the analysis of the data.
A number of the charts and maps were first used in a
presentation to the 2013 WISERD conference:
http://www.wiserd.ac.uk/training-events/annual-
conference/programme/census/making-sense/
41% o’r siaradwyr Cymraeg yn byw ym Môn, Gwynedd, Ceredigion a Sir Gâr, yn 2001 a 2011. cf. 45% yn 1951
1951 Pawb 3+: cyfanswm 38,443 Cymraeg (80%) : 4,623 uniaith, 33,820 dwyiaith, Uniaith 10%, Dwyiaith 70%. Poblogaeth 48,178
2011 Pawb 3+: 38,568 (57%). Poblogaeth 67,403
Adroddiad 1953, 5 i 6 oed. 2 riant Cymraeg: 75.5%; tad Cymraeg yn unig: 7.9%; Mam yn unig 14.8%
Adroddiad 1953, 5 i 6 oed. 2 riant Cymraeg: 75.5%; tad Cymraeg yn unig: 7.9%; Mam yn unig 14.8%
Plant Cymraeg
Cyplau 2 riant Cymraeg: 3 oed 1,779, 4 oed 1,928
Rhiant unigol Cymraeg: 3 oed 507, 4 oed 713
Cyplau 1 rhiant Cymraeg: 3 oed 1,553, 4 oed 2,115
Edrychir ar y newidiadau’n ôl oed. Canrannau’n gyntaf.
Newid mawr o 1991 i 2001. 2011 yn eithaf tebyg i 2001. Gostyngiad ymhlith y rhai oed ysgol uwchradd ac wedyn ymhlith y rhai 40 oed +. Cynnydd arwyddocaol (yn adlewyrchu ehangu mynediad at addysg feithrin) ymhlith y rhai 3 oed: 18.6% yn 2011, 14.9% yn 2001, 13.6% yn 1991. Gallai effeithio amcangyfrifon am gyfraddau trosglwyddo.
Ond beth dylid fod wedi disgwyl yn 2011 ar sail canlyniadau 2001? Yr ymchwydd 12-19 oed yn 2001 ddim wedi arwain at gynnydd ymhlith y rhai 22-29 oed yn 2011 yn amlwg. O 44 oed ymlaen, mae patrwm 2001 wedi rhagfynegi gostyngiad, er ddim cymaint a gafwyd. O 30 – 43 byddid wedi disgwyl cynnydd. Pam nas cafwyd?
Yr ymchwydd 12-19 oed yn 2001 ddim wedi arwain at gynnydd ymhlith y rhai 22-29 oed yn 2011 yn amlwg. O 44 oed ymlaen, mae patrwm 2001 wedi rhagfynegi gostyngiad, er ddim cymaint a gafwyd. O 30 – 43 byddid wedi disgwyl cynnydd. Pam nas cafwyd?
Cynnydd yn y niferoedd 17 – 27, er dim cymaint ag y byddid wedi ei ddisgwyl. O 39-44 (yr oedrannau i gyd yn fras), bron union faint y byddid wedi ei disgwyl. Yn gynyddol llai ar ôl tua 45 – ond mae marw’n dod yn elfen bwysicach a allai egluro’r gwahaniaethau wrth i’r oedrannau fynd yn fwy. Cofiwn o’r sleidiau blaenorol, roeddem yn disgwyl cynnydd yn y canrannau 30 – 43 oed. Mae’r niferoedd wedi cynyddu neu aros yr un: felly pam na chynyddodd y canrannau?
Pawb 3+: 19.0%. Wedi eu geni yng Nghymru:23.3% (2001: 24.7%) Wedi eu geni y tu allan i Gymru: 8.0% (2001: 9.0%)
Mae mewnfudo wedi bod ar gynnydd ers degawdau. Rhwng 2001 a 2011, y cynnydd yn y rhai a anwyd mewn gwledydd y tu allan i Brydain oedd mwyaf trawiadol: 5.1% o’r boblogaeth erbyn 2011, cf. 2.7% yn 2001. Ond y ganran o wledydd Prydain ag eithrio Cymru yn 21.9%, lan o 21.4% yn 2001.
Dosbarthiad y rhai a anwyd y tu allan i Gymru. Mewn-fudiad i Geredigion yn arbennig o drawiadol. Rhaid cofio nad yw cael eich geni y tu allan i Gymru’n cyfateb yn union i hunaniaeth. E.e. Bydd llawer o famau Powys yn rhoi genedigaeth yn Amwythig.
Sampl hanner blwyddyn, yn cael ei adrodd pob chwarter, o ddechrau 2010. Y nifer sy’n gwrando am o leiaf 5 munud yn ystod wythnos arferol.