1. Төрөх үеийн сувилахуйн
тусламж үйлчилгээ
Ulaanbaatar University,
School of Nursing

2. Төрөлтийн нэгдүгээр үе-далд үе
• Сувилахуйн онош
A. Хоол тэжээлийн алдагдал: төрөлтийн үед хооллолт
хязгаарлагдсанаас болоод хоол тэжээлийн байдал
бие махбодийн хэрэгцээнээс бага байх
B. Шингэний хэмжээ дутагдах: амаар уух шингэн бага
ссанаас үүдэлтэй
C. Санаа зовнилт: өөрийнхөө болон ургийнхаа талаа
рх санаа зовнилтоос үүдэлтэй
D. Өвдөлт: умайн базлалт болон ургийн байрлалаас
үүдэлтэй

3. Сувилгааны үйл ажиллагаа
A. Хооллолт ба уух шингэнийг хэвийн хэм
жээнд барих
1. Цэвэр шингэн болон мөсөн шоо өгөх.
2. Шээсэнд кетон болон глюкоз байгаа эсэ
хийг үнэлэх.
3. Дуслаар шингэн сэлбэх

4. B.санаа зовнилтыг багасгах
1. эмэгтэй-н нөхөр-тэй харилцаа тогтоох .
2. Эрүүл
3. Эмэгтэй/эхнэр нөхрийг эх болон ургийн байдал,
төрөлтийн явцын талаарх мэдээллээр хангана.
4. Төрөлтийн үеийн бүх үйл ажиллагаа болон хэр
эглэгдэж буй багаж хэрэгслийг тайлбарлах
5. Эмэгтэй/эхнэр нөхөрт байгаа бүх асуултанд
хариул
6. Төрөлтйн төлөвлөгөөг эргэн харах ба
тохиромжтой өөрчлөлтийг хийж болно.

5. B. Санаа зовнилтыг багасгах
7. Эхийн амин үзүүлэлтийг хянах
a. 4 цаг тутамд амин үзүүлэлтүүдийг хянах бөгөө
д ургийн бүрхүүл хальс хагарсан тохиолдол 2 ц
аг тутамд хянана.
b. Хэрэв өвчин намдаах эм хэрэглэж байгаа бол
судасны цохилт болон амьсгалын тоог 15-30 ми
нут тутамд үнэлэнэ.
c. Цусны даралт нь өндөр юмуу бага байгаа үед
эсвэл өвчин намдаах юмуу хэсгийг мэдээгүйжүү
лэгч хэрэглэсэн үед цусны даралтыг цаг тутамд
хэмжих

6. Ургийн хянах аппарат

7. C. Өвдөлтийг хянах
1. Алхаж явахыг зөвлөх
2. Зугаатай үйл хөдөлгөөн хийхийг зөвлөх
3. Бүлээн шүршүүрт орохыг зөвлөх
4. Сулрах техникийг зөвлөх(амьсгалах техник).
a. Удаан хэмнэлт амьсгалах техник
b. Солигдсон хэмнэлт амьсгалах техник
c. Загварчилсан хэмнэлт амьсгалах техник
5. Тав тухыг ханга
a. Нурууг илж массаж хийх
b. Эмэгтэй байрлалаа солиход нь туслах

8. Зугаатай үйл хөдөлгөөн

9. дүгнэлт
A. Шингэнийг сайн тэвчих ба шээсэнд
кетон ба глюкоз сөрөг гарах
B. Өөрийгөө болон ургынхаа талаар эерэг
зүйлийг ярьж хэлэх
C. Тав тухтай байлгах стратегийн үр дүнд
өвдөлт буурсан гэж мэдэгдэх

10. төрөлтийн нэгдүгээр шат –
идэвхтэй, шилжилийн үе
• Сувилгааны онош
A. . Санаа зовнилт: өөрийнхөө болон ургийнхаа талаарх санаа зов
нилтоос үүдэлтэй
B . Өвдөлт: ургийн базлалт болон умайн байрлалаас үүдэлтэй
C. Шээсний ялгаралт багасах: ураг дарснаас үүдэлтэй
D. Хувь хүний дасан зохицол үр дүнгүй байх: тав тухгүйдлээс
үүдэлтэй
E. Халдварын эрсдэлтэй: ургийн бүрхүүл хальсны цооролтоос
үүдэлтэй
F. Бие махбодийн хөдөлгөөн багасах: эмчилгээний үйл ажиллагаа
болон тав тухгүйдлээс үүдэлтэй
G. Амьсгалах хэв маяг үр дүнгүй байх: өвдөлт болон ядралттай
холбоотой

11. сувилгааны үйл ажиллагаа
A. Санаа зовнилтыг
багасгах
Сув/онош: өөрийнхөө боло
н ургийнхаа талаарх са
наа зовнилтоос үүдэлт
эй
Амин үзүүлэлт болон урги
йн зүрхний цохилтыг хяна
х
2. Эмэгтэй/эхнэр нөхрыг эх
болон ургийн талаарх
мэдээллээр хангах
3. урамшуулж,зоригжуулах ба
дэмжих
4..Эмэгтэй асаргаа
сувилгаанд нөхөр болон
гэр бүлийг нь оролцуулах
1.

12. B. Өвөдлтийг
багасгах
Сув/онош:
умайн базлалтаас
үүдэлтэй
1. Тав тухыг хангах байрлалаар
байрлахыг зөвлөх.
2. Шаардлагатай үед эмэгтэй
амьсгалах техник болон
тайвшруулах техникийг хийхэд
нь туслах
3. Шаардлагатай тохиолдолд нур
уу, хөл, мөрөнд массаж хийх
4. Хөгжим, үнэртэн, зүү эмчилгээ
цэгэн эмчилгээ хийх
5. Шаардагатай тохиолдолд
эмчийн зааврын дагуу өвчин
намдаах эм өгөх

14. C. Давсагаа суллахыг
зөвлөх
Сув/онош
Шээсний ялгаралт
багасах: ураг
дарснаас үүдэлтэй
1. Эмэгтэйг 2 цагт дор хаяж
100 мл шээс гаргаж бие
засахыг ятгах
2. Давсаг нь дүүрсэн байгаа э
сэхийг үнэлэхийн тулд хэвл
ийн доод хэсгийг тэмтрэх
3.Эмэгтэйг бие засахад нь
туслах үүднээс ганцаараа
байх цаг өгөх ба гоожуурын
усыг урсгаж сонсуулах
4. Шингэний оролт гаралтыг
хянах

15. F. Хөдөлгөөнийг
хэвийн хадгалах
Сув/онош: Бие
махбодийн
хөдөлгөөн багасах:
эмчилгээний үйл
ажиллагаа болон
тав тухгүйдлээс
үүдэлтэй
Ургийн хянах электрон
аппараттай байхад хориглох
хөдөлгөөн болон хийж болох
хөдөлгөөний талаар мэдээлэл
олгох
2. Эмэгтэйг орноосоо босож алхаж яв
ах юмуу хяналтанд байх үедээ сан
дал дээр суухыг зөвлөх
1.
3. Цаг тутамд байрлалаа солихыг
зөвлөх
4.Нурууг нь илж,үрэх, хөлөнд нь
массаж хийх ба орондоо хэвтэж
байхдаа хөлний дасгал хийх

16. Төрөлтийн үеийн байрлал

17. G. Үр дүнтэй амьсга
лах технийкийг зөв
лөх
Сув/онош:
Өвдөлт болон
ядралтаас
үүдэлтэй
амьсгалах хэв маяг
үр дүнгүй байх
1. Амьсгалах болон тайв
шруулах техник хийхэд
нь туслах

18. дүгнэлт
A.Өөрийгөө болон ургынхаа талаар эерэг зүйлийг
ярьж хэлэх
B. Тав тухтай байлгах стратегийн үр дүнд өвдөлт буур
сан гэж мэдэгдэх
C. Давсанг дүүрэнги биш байх бөгөөд эмэгтэй давсгаа
100 мл болон түүнээс илүү хэмжээгээр суллана
D. Зовиурыг багасгах стратегиар явагдана
E. Халууралт болон халдварын шинж тэмдэг байхгүй
F. Төрлөгийн үед байрлалаа солино.
G. Базлалтын үед амьсгалах техникийг ашиглана.

19. төрөлтийн хоѐрдугаар үе
• Сувилгааны онош
A. төрөлт ойртсонтой холбоотой айдас ба
санаа зовнилт үүсэх
B. Ураг доошлож байгаагаас үүдэлтэй өв
дөлт
C. Хярзанг огтлох болон эдийн гэмтлээс
үүдэлтэй халдвар авах эрсдэлтэй

20. сувилгааны үйл ажиллагаа
Айдас ба санаа
зовнилтыг
багасгах
сув.онош
төрөлт ойртсонтой хол
боотой айдас ба сан
аа зовнилт үүсэх
1. Доорхи эхийн амин
үзүүлэлтүүдийг хянах
2. Эрсдэл багатай эмэгтэйг 15
минут тутамд ургийн зүрхний
цохилт болон умайн базлалтыг
хянах

21. A. Айдас ба санаа зовни
лтыг багасгах
Сув.онош
төрөлт ойртсонтой хол
боотой айдас ба са
наа зовнилт үүсэх
3. төрөх үед явагдаж байгаа бүх үйл
ажиллагаа багаж хэрэгслийг
тайлбарлах
4. эмэгтэй/эхнэр нөхрийг тухайн байдлын
мэдээллээр хангах
5. Тогтмол эерэг урам зориг өгч дэмжиж
6. эмэгтэйн дүлэх технийкийг удирдаж,
дэмжих
a.базлалтын эхэн ба төгсгөл бүрд
хамраараа бүтэн амьсгал аваад
амьсгалаа цэвэрлэж амааараа гаргана
b. Базлалтын үед л дүлэх
c. Хэвлийн булчингаараа хярзан доош
дүлээд бие мабодио суллахыг хичээх

22. “Би чамтай хамт байгаа учраас бүү
ай…”
Isaiah 41:10

23. B. Тав тухыг
дэмжих
Сув.онош
Ураг доошлож байгааг
аас үүдэлтэй өвдөлт
1. Тав тухтай байрлалыг олоход
нь туслах
a. Зүүн болон баруун хажуу, дөр
вөлжилсөн болон хагас сууга
а байрлалаар байрлаж болно.
b. Эмэгтэй өвдөгөө нугалан хөлө
ө арагш татахад нь туслах
2. Давсаг дүүрэн байгаа эсэхийг ү
нэлээд шээхийг ятгаж шаардла
гатай бол шээс гаргах гуурс хэ
рэглэнэ.
3. Мэдээгүйжүүлэгч болон өвчин
намдаагч үйлчилж байгаа эсэх
тйг үнэлэх

24. C. Халдвараас
урьдчилан сэргийлж
аюулгүй байдлыг
дэмжих
Сув.онош
Ураг доошилсно
ос үүдэлтэй өвд
өлт
1. Асептик техникийн дагуу төрөх өр
өөг бэлдэх
2.Төрөлтөнд зориулж нярайн талбай
г бэлдэх
3. Шинэ төрсөн нярайд зайлшгүй ша
ардагдах эд зүйлийг бэлдэж тавьс
ан байх
4. Төрөлтөнд туслах хүмүүст мэдэгд
сэн байх(эмч юмуу эх баригч).
5. Анхлан төрөгчдийг ургийн толгой
цухуйнгуут нь төрөх өрөөнд
хүргэх бөгөөд харин давтан
төрөгчдийг ургийн хэмжээ ба
ургийн доошлох хурдаас нь
хамаарч арай эрт төрөх өрөөнд
хүргэнэ.

25. Халдвараас сэргийлж гараа
угаа!

26. Халдвараас урьдчилан
сэргийлж аюулгүй
байдлыг дэмжих
/үргэлжлэл/
Сув.онош
Ураг доошилсноо
с үүдэлтэй өвдөл
т
7. Том дэрээр толгой, нуруу,
мөрийг нь ивж өгч төрөх
байрлалаар хэвтүүлэх ба
орны толгой хэсгийн
өндөрлөнө.
8.Эмэгтэйг төрөх байрлалаар
хэвтсэний дараа гадна
бэлэг эрхтэн ба хярзангийн
хэсгийн цэвэрлэнэ.

27. Халдвараас урьдчилан
сэргийлж аюулгүй
байдлыг дэмжих
/үргэлжлэл/
Сув.онош
Ураг доошилсноос үү
дэлтэй өвдөлт
9. Эмэгтэйг шат дараалан аажмаар удирда
на
a. Ургий толгой гадна бэлэг эрхтэн
үтрээний цагирганд хүрэх үед хярзан
урагдлаас сэргийлж хярзанг нь
хайчлана.
b. Хүүхдийн толгой нь гарахад нүүрэн дээ
рх салстыг нь арчиж хамар аман дахь
шингэнийг нь соруулж авна.
c. Үүний дараа хүүхдийн биеийг хурдан га
ргахын тулд эмэгтэйг зөөлхөн дүлж өг
өхийг хүснэ
d. Хүүхдийн бие гарч ирч хүйг огтолсны д
араа эцэг эхэд нь үзүүлэх бөгөөд эхийн
хэвлий дээр тавих юмуу хүүхдийг үнэл
эж ажиглахын тулд гэрэлтэй дулаан ши
рээн дээр тавина.

28. дүгнэлт
A. Төрөлтийн үр дүнгийн талаар эерэг
сэтгэгдэлтэй байна.
B. Тохиромжтой байрлсан учраас өвдөлт
буурсан гэж хэлнэ
C. Халууралтгүй байна

29. Төрлөгийг 3 дугаар үед
• Сувилахуйн онош
A. Ихэс ховхрон салж байгаагаас
үүдэлтэй эдийн бүрэн бүтэн байдал
алдагдах

30. сувилгааны үйл ажиллагаа
A. Эдийн бүрэн бүтэн байдлыг дэмжих
1. Эмэгтэйг хөнгөхөн дүлэхийг зөвлөх бөг
өөд энэ нь умайн ѐроолт даралт үүсгэж
ихэсийг ховхорч салахад дэм болдог.

31. Дүгнэлт
A. Ихсийн бүрэн бүтэн байдлыг дүгнэх

32. Postpartum bleeding