Presentatie Maria Jansen Hoe (on)gezond is Zuid-Limburg?
•
0 likes•604 views
regionale raadsconferentie
Recommended
Recommended
More Related Content
Similar to Presentatie Maria Jansen Hoe (on)gezond is Zuid-Limburg?
Similar to Presentatie Maria Jansen Hoe (on)gezond is Zuid-Limburg? (20)
More from GGD Zuid Limburg
Presentatie Maria Jansen Hoe (on)gezond is Zuid-Limburg?
- 1. Hoe (on)gezond is Zuid-Limburg Maria Jansen, Bijzonder hoogleraar populatiegericht gezondheidsbeleid, Universiteit Maastricht
- 2. Een nieuwe kijk op gezondheid De nieuwe regionale Volksgezondheid Toekomst Verkenning (rVTV) voor Zuid- Limburg
- 4. Regionale VTV Zuid-Limburg INHOUD rVTV • Gezond leven in Zuid-Limburg • Investeren in een gezonde jeugd • Meedoen is gezond • Een veilige leefomgeving • Zorgen voor elkaar in de wijk
- 5. Toename levensverwachting Gezond leven in Zuid-Limburg
- 6. Verschillen met Nederland Gezond leven in Zuid-Limburg
- 11. Kwetsbaarheid Zorgen voor elkaar in de wijk
- 12. Meer mantelzorgers Zorgen voor elkaar in de wijk
- 13. Grote vraag naar formele zorg Zorgen voor elkaar in de wijk
- 14. Van rapport tot nieuw beleid • Samenvatting, handzame brochure regio Zuid-Limburg • Lokale VTV per gemeente • Digiboek met verdieping en cijfers
- 15. Naar de toekomst: 4 maatschappelijke opgaven 1. Iedereen zo lang mogelijk gezond houden en zieken zo snel mogelijk beter maken 2. Kwetsbare mensen ondersteunen en maatschappelijke participatie bevorderen 3. Autonomie en keuzevrijheid van de burger stimuleren 4. De zorg betaalbaar houden
- 16. Van vier opgaven naar vier perspectieven 1. Op en top gezond 2. Iedereen doet mee 3. Heft in eigen handen 4. Gezonde welvaart
- 17. Op en top gezond • Lang en gezond leven • Een gezonde leefstijl • Bescherming tegen gezondheidsrisico’s • Effectieve zorg
- 19. Iedereen doet mee • We beschermen en steunen de zwakkeren • We sluiten niemand uit • Mensen met gezondheidsproblemen doen mee • Preventie en zorg richten zich op kwetsbare groepen
- 21. Heft in eigen handen • We weten zelf het beste wat goed voor ons is • Het gaat om de kwaliteit van ons leven • De overheid biedt ruimte aan plannen van burgers • Zorgverleners luisteren naar ons
- 23. Gezonde welvaart • Welvaart, ook voor komende generaties • Er is voldoende geld over voor publieke taken, zoals onderwijs • Burgers en werkgevers kunnen zorgpremies blijven betalen • Doelmatige zorg voor wie het echt nodig heeft
- 25. Gezondheid is: Geen ziekte Kwaliteit van leven Meedoen Geen zorgkosten
Editor's Notes
- Ik wil u kort laten kennis maken met onze nieuwe rVTV., is slechts een illustratie van de nieuwe rVTV, ik beperk me tot belangrijke basale informatie over gezondheid, sociaal-economische gezondheidsverschillen, gezondheid van de jeugd, participatie en zorg in de wijk. De VTV zegt iets over de stand van zaken en trends in volksgezondheid, preventie, zorg, beleid. Een VTV is bedoeld om het beleid van VWS input te geven: hoe staat de volksgezondheid ervoor, wat zijn de trends voor de toekomst en welk landelijk beleid is dan het meest passend.
- Want de overheid heeft een rol in het voorkomen van ziekte en het behouden en beschermen van gezondheid. Gezondheid is een van onze grondrechten: we hebben recht op een zo’n gezond mogelijk leven, uiteraard gezien vanuit de beperkingen waarmee we geboren worden of die ons overkomen. En gezondheid is voor veel mensen het grootste goed. Dat illustreert deze dia: we zijn in de loop der tijd een goede gezondheid en een leuk gezin het allerbelangrijkste in het leven gaan vinden. En goede zorg voor iedereen willen we ook allemaal. Natuurlijk. Al sinds 1997 ligt de verantwoordelijkheid voor de publieke gezondheid bij de gemeenten (eerst WCPV toen Wpg). Steeds meer taken worden van het rijk overgeheveld naar de gemeenten. Daarom wordt het steeds belangrijker dat we over betrouwbare regionale en lokale gegevens beschikken waarmee gemeenten aan de slag kunnen.
- Dit zijn de hoofdstukken zoals ze in de huidige rVTV staan. De eerste VTV, in 2010 gaf beeld van gezondheidsniveau. In 2e VTV gaat de verkenning iets verder, geeft een beeld van het gezondheidsniveau en van het welbevinden van onze burgers. De vragen in de enquête waren deze keer ook gericht op gevoel van veiligheid, wooncomfort, sociale contacten et cetera. Ook aandacht voor het sociale domein. Ook zijn andere databronnen gebruikt, we beschikken dus over veel meer data. Daardoor ontstaat een completer beeld van de gezondheid en het gevoel van welzijn van de inwoners. En dat is waardevolle informatie om het juiste gezondheidsbeleid per gemeente, voor de grotere gemeenten ook per stadsdeel of wijk te kunnen bepalen. Landelijke en lokale vergelijkingen mogelijk voor gezondheid en sociale domein. Ik kan nu maar enkele belangrijke zaken laten zien, veel minder dan ik zou willen. Ik nodig u dan ook van harte uit om de VTV te gaan lezen. Te beginnen met de samenvatting van uw eigen gemeente. , deze treft u aan in de map die u bij binnenkomst heeft gekregen. Maar ook het regionaal rapport want niet alle thema’s komen terug in de lokale rapporten.
- U ziet hier de trends voor levensverwachting, de leeftijd neemt toe en we worden ouder. De trend voor mannen en vrouwen is vrijwel gelijk, de trend voor Nederland en Zuid-Limburg is ook nagenoeg gelijk. Maar dit betekent ook dat we onze achterstand op de rest van Nederland niet inlopen. De laatste jaren gaat de toename wat minder snel. Doordat we ouder worden en ook het aandeel ouderen steeds groter wordt komen er steeds meer mensen met aandoeningen.
- Doordat we ouder worden en ook het aandeel ouderen steeds groter wordt komen er steeds meer mensen met aandoeningen. Deze infographics, geografische kaartjes zijn een manier om verschillen in ons land te illustreren. Samen met enkele andere regio’s heeft onze regio’s de meeste chronische ziekten. Hierdoor zijn er ook meer mensen met beperkingen en minder zelfredzaamheid. Is niet gecorrigeerd voor leeftijd. Een deel van de toename is toe te schrijven aan de gestegen levensverwachting en de daarmee gepaard gaande vergrijzing van de bevolking. Ook is opsporing en screening van ziekten en aandoeningen verbeterd, zodat meer mensen weten dat ze een aandoening hebben en er over kunnen rapporteren. Daarnaast zijn de overlevingskansen bij sommige aandoeningen toegenomen. Maar er zijn ook aandoeningen die daadwerkelijk meer zijn gaan voorkomen in de Nederlandse bevolking. Diabetes is daarvan een voorbeeld
- De jeugd neemt een bijzondere plaats in, een lang en gezond leven begint met een gezonde jeugd. Investeren in een goede start is daarom cruciaal. In het rapport is hier een apart hoofdstuk aan gewijd. De rVTV geeft informatie over elke levensfase, en dat is nieuw ten opzichte van de vorige rVTV uit 2010, maar we hebben niet over elke levensfase evenveel informatie. In de rVTV worden per levensfase de onderwerpen belicht die voor deze fase relevant zijn. Zo zien we bijvoorbeeld dat 1 op de 10 zwangere vrouwen rookt en dat er in de regio op veel plaatsen aan screening op taalontwikkeling wordt gedaan. En een ander voorbeeld: In de levensfase 17-24 jaar verkrijgt men een startkwalificatie voor de arbeidsmarkt. Ook een heel belangrijke fase voor het verdere leven. Voortijdig schoolverlaten is daarbij een risicofactor, dan heb je dus geen goede startkwalificatie. Juist hier zien we recent een zeer positieve ontwikkeling, daar is ook veel in geïnvesteerd. Een jarenlange achterstand is hierbij volledig ingelopen.
- Vanwege de tijd beperk ik me zoals eerder gezegd tot enkele belangrijke zaken. Voor de levensfase 12-17 jaar is de leefstijl een belangrijk thema. We zien daar al langere tijd positieve ontwikkelingen als het gaat om roken en alcoholgebruik. Het percentage softdruggebruikers is stabiel. Slechts een enkeling gebruikt harddrugs. We vinden het belangrijk dat deze positieve ontwikkelingen de komende tijd verder doorzetten. Deze dia laat duidelijk zien dat het alcoholgebruik onder 13-14 jarigen sterk is gedaald en in mindere mate onder 15-16 jarigen. Heel aannemelijk is dit het gevolg van het alcoholbeleid dat gemeenten/de regio ZL hebben ingezet. Dat beleid lijkt zijn vruchten af te werpen. Met de rVTV zijn we dus ook in staat om beleidseffecten in beeld te brengen.
- ‘Meedoen is gezond’. Van hard werken wordt je niet ziek. Of: arbeid geneest (onderzoek Lex Burdorf). Ook voor elkaar zorgen in de wijk geeft betekenis aan het leven Decentralisaties: Het onderwerp participatie sluit ook aan op de decentralisaties van het rijk en de provincie naar de gemeente. Net als bij de landelijke VTV gaat de regionale VTV in op participatie door betaald werk, vrijwilligerswerk en het geven van mantelzorg. Vormen van participatie die nadrukkelijk een meerwaarde hebben voor de samenleving als geheel. De rVTV presenteert cijfers over gezondheidseffecten van werk. De cijfers laten zien (hier niet gepresenteerd): Wie werkt is vaker gezond. Maar andersom geldt ook: Mensen die gezonder zijn, werken vaker. Degenen zonder betaald werk: ervaren hun gezondheid minder goed, hebben een minder goede mentale gezondheid, hebben vaker een chronische ziekte of een beperking en zijn minder vaak eenzaam. Bovenstaande is negatief, maar desondanks: ook mensen die minder gezond zijn participeren!!
- Zorgen voor elkaar vooral ouderen en ouderen in een kwetsbare positie zijn aangewezen op zorg door anderen, dat kan familie zijn, dat kunnen mantelzorgers zijn, vrijwilligers of professionals.
- Zo is gekeken naar Zelfredzaamheid = regie over hun eigen leven en zelfmanagementvaardigheden in combinatie met fysieke kwetsbaarheid Vervolgens hebben we ook gekeken naar verschillende groepen (opleidingsniveau, leeftijd) en ook diverse verbanden. Hierbij valt bijvoorbeeld op: Na 75 wordt het minder: We hebben gezien dat de zelfredzaamheid vooral afneemt vanaf 75 jaar. Kwetsbaarheid hangt samen met veel gezondheidsindicatoren: In de figuur ziet u bijvoorbeeld dat mensen in een kwetsbare positie vaker eenzaam zijn, meer hulp nodig hebben en minder vaak vrijwilligerswerk doen.
- Mantelzorg belangrijk voor lokaal beleid. Mantelzorg: Mantelzorg is de zorg uit het sociale netwerk die van belang is voor mensen als hun eigen kracht niet meer voldoende is. Mantelzorg neemt toe met de leeftijd: Veel mensen krijgen mantelzorg, vooral op oudere leeftijd. Op oudere leeftijd zien we ook dat deze zorg een meer langdurige vorm aanneemt, het paarse deel wordt steeds groter naar gelang de leeftijd toeneemt. Dat zijn de mensen die op het moment van het onderzoek mantelzorg kregen. Aantal mantelzorgers groeit: We zien dat steeds meer mensen mantelzorg geven, daarbij is er sprake van een duidelijke toename in enkele jaren tijd.
- Zorggebruik in ZL hoog: In deze dia ziet u enkele van deze verschillen in zorggebruik. Het gebruik van formele zorg ligt in Zuid-Limburg hoger dan gemiddeld in Nederland. De paarse balkjes zijn hier weer Zuid-Limburg. Zowel bij de AWBZ als de WMO ligt het zorggebruik in onze regio veel hoger. Verklaring zorggebruik: Slechtere gezondheid: vanwege hogere ziektelast is het ook niet vreemd dat er meer zorggebruik is; echter, het verklaart geen verschil van 1,5 met de rest van Nederland. Sociologische verklaring: geschiedenis met ZL, waarin de Zuid-Limburgers in de periode van relatieve welvaart tijdens de mijnindustrie en de relatief goede voorzieningen waar de mijnwerkers gebruik van konden maken. Wellicht is in die tijd een wat meer afhankelijke houding ontstaan die nog steeds aanwezig is in de Limburgse cultuur. zou betekenen dat de kanteling in ZL nog lastiger te realiseren valt dan in andere regio’s Selectieve migratie: de hoger opgeleiden trekken weg, de lager opgeleiden blijven achter. Dat is nog steeds zo en die trend lijkt moeilijk te keren
- U heeft veel gegevens voorbij zien komen. Er staat veel meer in rVTV. Ook geprobeerd de info makkelijk toegankelijk en begrijpelijk te maken door infografics, digiboek met mogelijkheid tot doorlinken naar uitgebreidere uitleg en info. Kortom: een uitgebreid rapport waarmee nieuw beleid goed gefundeerd kan worden opgesteld tav volksgezondheid, de jeugdzorg, participatie, zelf- en mantelzorg en welzijn, dus gezondheid als onderdeel van het sociale domein. Deze bundeling van data in een samenhangend rapport is van groot belang vanwege die enorme opgave in de transformate van de jeugdzorg, Wmo en participatiewet en niet te vergeten het passend onderwijs.
- In de volksgezondheid toekomstverkenning (VTV) verkennen we ook de toekomst van de volksgezondheid en zorg in Nederland tot 2040, samen met RIVM. We bespreken trends. Het gaat dan bijvoorbeeld om de effecten van de verwachte groei en vergrijzing van de bevolking, epidemiologische ontwikkelingen en trends in risicofactoren, zoals roken, overgewicht en bewegen. We nemen nu al beslissingen om in de toekomst problemen te voorkomen. Dit is lastig want een ingreep ter voorkoming van het ene probleem leidt soms juist weer tot vergroting van een ander probleem. Als we bijvoorbeeld de zorguitgaven sterk beperken, komt de solidariteit mogelijk onder druk te staan. Voor de regio Zuid-Limburg lijken de hierboven genoemde punten erg belangrijk. Want de inwoners zijn minder gezond, de participatie, zeker mbt betaald werk, blijft achter en het zorggebruik is hoog.
- RIVM heeft 4 perspectieven ontwikkeld: 4 filmpjes
- RIVM heeft 4 perspectieven ontwikkeld: 4 filmpjes
- Over hoe we de volksgezondheid en de sociale voorzieningen in deze regio voor de toekomst gaan vormgeven en waar we accenten willen leggen, kunt u verder in debat. Gelegenheid om hierover in workshop verder te debatteren.
- Met de VTV proberen wij de veranderingen in de maatschappij zorgvuldig in kaart te brengen (zoals dit meisje in haar verrekijker kijkt) en gemeenten te helpen bij het beter omgaan met wat er op ze afkomt. De rVTV maakt in elk geval duidelijk dat we met goede data verder weg kunnen kijken en beter gefundeerd beleid kunnen opstellen.