A deputacion provincial_da_corunha_historia_comprimido
1. A DEPUTACIÓN DA CORUÑA
UNHA INSTITUCIÓN CON
HISTORIA
No ano 2012, cumplíronse douscentos anos dende a creación das
Deputacións e da provincia como organización territorial no 1812
nas Cortes de Cádiz.
Con este motivo, a Biblioteca Provincial da Coruña organizou
unha exposición para dar a coñecer a historia da Deputación e a súa
evolución ó longo destes 200 anos de historia, a través dunha
selección de documentos que abranguen cronolóxicamente dende a
súa aparición ata a actualidade.
O fin último, é acercar ós ccidadáns esta institución ó servizo da
provincia da Coruña, mostrando as súas competencias e funcións.
Biblioteca Provincial de A Coruña
2. 1812
1813
1814
Nacen as Deputacións Provinciais coa Constitución de
Cádiz de 1812, que determina que “en cada provincia
haberá unha Deputación Provincial para promover a
súa prosperidade, presidida polo xefe superior ou
gobernador político”.
Un Real decreto divide o territorio español en 52 provincias. En Galicia
establécense catro provincias con
capital na Coruña, Lugo, Ourense e
Vigo. Meses máis tarde
constituiranse as catro
Deputacións galegas.
A Deputación Provincial da Coruña
iníciase o 1 de xuño de 1822.
En 1823, Fernando VII derroga a
Constitución de 1812 e desaparecen
de novo as Deputacións.
Establécese unha Deputación Única para as sete
provincias de Galicia, con sede, primeiro en Santiago e
despois na Coruña.
Fernando VII derroga toda a obra das Cortes de Cádiz, suprimíndose as
Deputacións.
1820 Iníciase o Trienio Liberal no que Fernando VII se adhire á Constitución de Cádiz e
volven constituírse as Deputacións.
Instáurase a Segunda Deputación Única de Galicia con sede na Coruña.
A DEPUTACIÓN E A SÚA HISTORIA (I)
1822-1823
A Deputación da Coruña:
unha institución con historia
3. 1833
1834
1835
1845
Apróbase o Estatuto Real. Domingo Fontán presenta o seu “Mapa de Galicia”.
Un Real decreto do 21 de abril divide as provincias en partidos xudiciais, nos que
se porán os xulgados de primeira instancia e instrución, que máis tarde serán a
base para os distritos electorais e a contribución.
O Real decreto do 21 de setembro de 1835
sobre o “modo de constituír e formar as
Deputacións Provinciais” é o punto de
partida para a súa instalación definitiva.
A Deputación Provincial da Coruña será
instaurada o 21 de novembro de 1835.
Lei do 8 de xaneiro, “de organización e
atribucións das Deputacións Provinciais”: lei
de máxima centralización, concéntrase o
poder no xefe político.
Rexencia de María Cristina e goberno de
moderado liberalismo.
Implantar unha nova división territorial
en 49 provincias realizada polo ministro
de Fomento Javier de Burgos. Este
esquema persiste, con algúns cambios,
ata a actualidade. Galicia queda dividida
nas catro provincias con capital na
Coruña, Lugo, Ourense e Pontevedra.
Unha Real Orde crea os Boletíns Oficiais da Provincia.
unha institución con historia
A DEPUTACIÓN E A SÚA HISTORIA (II)
A Deputación da Coruña:
unha institución con historia
4. 1854
1869
1870
1876
1882
Real decreto do 7 de agosto: vólvese á
descentralización provincial.
Promúlgase unha nova Constitución,
descentralizadora, que lles outorga ás
deputacións poder político, autonomía propia,
para cumprir os seus fins.
A Presidencia da Deputación sepárase do cargo
de gobernador.
Lei provincial, do 20 de agosto. O art. 2 di: "A
provincia componse de todos os municipios
comprendidos dentro dos seus límites".
Establece a creación de dous órganos
importantes: o Pleno e a Comisión, o primeiro
cunha función deliberante e a Comisión con
función executiva.
Proclámase unha nova Constitución.
Apróbase unha Lei de bases que afecta as
deputacións e que supón un “retroceso na
autonomía local". Agora o gobernador volve
presidir a Deputación.
Promúlgase a Lei provincial: establece
competencias exclusivas das Deputacións: a
Deputación ten superioridade xerárquica sobre os
seus concellos, podendo revisar os seus acordos.
unha institución con historia
A DEPUTACIÓN E A SÚA HISTORIA (III)
A Deputación da Coruña:
unha institución con historia
5. 1913
1924
1925
1931
Autorízase a mancomunidade de provincias, cuns
requisitos moi severos: para fins exclusivamente
administrativos que sexan da súa competencia e
o goberno podía decidir incluso a súa disolución.
O Directorio disolve as Deputacións Provinciais
por Decreto do 12 de outubro, nomeando o
gobernador novos representantes.
Estatuto provincial de Calvo Sotelo: supón o
autogoberno das Deputacións e o recoñecemento
da súa capacidade xurídica.
- Define os seus fins esenciais que deberán ser todos aqueles de índole local que,
pasando as posibilidades de acción municipal, escapan á xurisdición de cada concello.
- O gobernador civil non controla a Deputación.
II República:
A República ordena que os gobernadores civís
nomeen Comisións Xestoras que asuman as
tarefas das Deputacións.
Implantar o modelo de Estado integral (de corte
federalista), no cal as Deputacións xogan un
papel importante nas iniciativas para a
constitución das futuras rexións autónomas
(precedente das actuais comunidades
autónomas).
A DEPUTACIÓN E A SÚA HISTORIA (IV)
A Deputación da Coruña:
unha institución con historia
6. 1945 A lexislación franquista produce unha
involución da autonomía local ao
preponderar as posicións centralizadoras e
de control do goberno.
Nova Lei de bases do réxime local, pola que o
gobernador civil volve ser Presidente nato da
Deputación.
unha institución con historia
A DEPUTACIÓN E A SÚA HISTORIA (V)
Créase un órgano propio, a Comisión Provincial
de Servizos Técnicos, integrada polos xefes dos
órganos periféricos especializados e que
acabou converténdose nun órgano de natureza
estatal e asumindo a competencia máis
importante das deputacións, os plans
provinciais de cooperación cos municipios.
A Deputación da Coruña:
unha institución con historia
7. 1978
1985-2012
Promúlgase a Constitución actual, na cal se estrutura
territorialmente o Estado en "municipios, provincias
e nas comunidades autónomas que se constitúan".
España vertébrase en 17 comunidades autónomas e
dúas cidades autónomas. Cada autonomía divídese
en varias provincias, excepto as uniprovinciais, que
son as mesmas, salvo modificacións menores, que as
da división de Javier de Burgos.
A Comunidade Autónoma galega comprende catro
provincias con capitais na Coruña, Lugo Ourense e Pontevedra. A provincia aparece como entidade local
con autonomía para a xestión dos seus propios intereses. Asígnaselles ás Deputacións unha serie de
competencias propias. Establécese a posibilidade de que o Estado delegue nelas certas competencias e
mesmo que a Comunidade Autónoma tamén o faga.
As comunidades autónomas elaboran as súas propias leis de réxime local, a partir da Lei 7/1985 de bases
de réxime local do Estado. Galicia aproba a súa en 1997 (Lei 5/1997)
Pacto Local ou Segunda Descentralización. Como consecuencia publícase a
Lei 11/1999 que modifica a Lei 7/1985 de bases de réxime local, e establece
unha nova repartición de funcións entre o Presidente da Corporación e o
Pleno, reforzando as funcións executivas do primeiro e as de control do
segundo.
Lei de “Medidas para a modernización do Goberno local” (Lei 57/2003).
Esta reforma cerra o modelo de réxime local que o século XX lega ao século
XXI no que un novo modelo de Administración local, convertida na
Administración visible e común da cidadanía, debe entregarse en dar
resposta ás súas demandas sociais, económicas ou culturais.
unha institución con historia
A DEPUTACIÓN E A SÚA HISTORIA (VI)
A Deputación da Coruña:
unha institución con historia
8. unha institución con historia
Historia da sede da deputación
O pazo da Deputación Provincial da Coruña. Historia dunha sede
Debido aos diversos cambios políticos, a Deputación careceu dun emprazamento
estable nos seus inicios, reuníndose con carácter provisional na Xunta de Comercio,
en 1822, e no Pazo de Capitanía Xeral, desde o ano 1835. A partir de 1838 alúganse
diferentes edificios e realízanse diversos proxectos para as oficinas da provincia que
non chegaron a frutificar. Entre 1862-1865 o arquitecto provincial Faustino
Domínguez e Domínguez constrúe o Pazo Provincial ao redor do Teatro Principal
(hoxe Rosalía de Castro), na rúa Rego de Auga, integrando ambos espazos cunha
gran fachada. Tras un incendio do teatro, o edificio rehabilítao Faustino Domínguez
Coumes-Gay, dotándoo dunha
nova fachada posterior, á
avenida da Mariña, en 1867. A
configuración deste pazo provincial sufriu numerosos cambios ata a súa
imaxe actual, (hoxe Biblioteca Provincial) en relación cos diferentes
proxectos que se han ir sucedendo no tempo, realizados polos diferentes
arquitectos provinciais. Entre eles cabe destacar as diversas reformas do
Salón de Sesións, entre os
anos 1952 e 1969.
É curiosa a solución proposta en 1959, cando os problemas de espazo motivan
un proxecto de ampliación do edificio, que non chegou a realizarse, consistente
en adiantar a fachada do pazo na parte
que dá á avenida da Mariña. Tampouco
chega a materializarse a proposta de
1954, ano en que se convoca un
concurso de anteproxectos para unha
nova sede provincial nos terreos adquiridos pola Deputación no Camaranchón-Praza de
Pontevedra. O concurso obtén unha gran participación, entre outros Alejandro de la
Sota, Rey Pedreira, Jacobo Rodríguez-Losada e Emilio Larrodera, que foi o gañador. Con
todo o edificio non chega a construírse por motivos económicos. No ano 1962, os
problemas de espazo levan ao presidente da institución a encargarlle ao arquitecto da
Deputación Jacobo Rodríguez-Losada un anteproxecto para outro novo edificio
provincial, na avenida da Mariña, 21-22, obra que tampouco chegou a realizarse.
Finalmente en 1988 inaugúrase a actual sede do pazo provincial, proxecto realizado
polos arquitectos Jesús Arsenio e Gustavo Díaz, un edificio compartido co Teatro Colón,
moi preto do anterior e situado entre a avenida da Mariña e o Porto da Coruña.
A Deputación da Coruña:
unha institución con historia
9. A PRIMEIRA DEPUTACIÓN DA CORUÑA
1822
O 1 de xuño de 1822 constitúese a
primeira Deputación Provincial da
Coruña, durante o Trienio liberal.
Primeiro presidente da Deputación:
Antonio Loriga.
Deputados:
José Salustiano Escario
Manuel Ferreyro
Manuel Flores
José Montero de la Peña
Secretario:
Domingo Fontán
Esta Deputación, durou
dezaseis meses, desde o 1 de
xuño de 1822 ata o 1 de
outubro de 1823, data na que
Fernando VII publica un
decreto que declara “nulos e
de ningún valor todos os
actos do goberno chamado
Constitucional”.
O 21 de novembro de 1835, coa
volta ao goberno dos liberais,
restáuranse definitivamente
as deputacións.
A Deputación da Coruña:
unha institución con historia
10. A Deputación da Coruña estrutúrase, conforme a
lexislación vixente (Lei 7/1985, do 2 de abril,
reguladora das bases do réxime local )
O resto de órganos establéceos e regúlaos a propia
Deputación
Todos os grupos políticos integrantes da corporación
teñen dereito a participar nos órganos de goberno.
• Presidente.
• Vicepresidenta
• Xunta de Goberno
• Pleno
{ {
• As Comisións informativas e as especiais
• E os deputados delegados para materias
concretas.
{ {
VICEPRESIDENTA
María Elvira Padín Fernández
PRESIDENTE
Diego Calvo Pouso
Pode atribuírlle algunha das súas competencias aos deputados
delegados, constituíndo as distintas delegacións.
XUNTA DE GOBERNO
Vicepresidenta 1ª: María Dolores Faraldo Botana.
Presidente: Diego Calvo Pouso.
Vicepresidenta 2ª: María Elvira Padín Fernández.
Deputados: Perfecto Vázquez Lema, Zaira Rodríguez Pérez,
María Begoña Freire Vázquez, Miguel de Santiago Boullón, José
Santiago Freire Abeijón, Manuel Santos Ruiz Rivas, Manuel
Taboada Vigo, Santiago Vicente Amor Barreiro.
A DEPUTACIÓN DA CORUÑA NA ACTUALIDADE:
ÓRGANOS DE GOBERNO I
A Deputación da Coruña:
unha institución con historia
11. A DEPUTACIÓN DA CORUÑA NA ACTUALIDADE:
ÓRGANOS DE GOBERNO II
Composición do Pleno da Corporación
Partido Popular
Partido Socialista de Galicia
Bloque Nacionalista Galego
PLENO
Está composto por 31 deputados, que foron
elixidos previamente como concelleiros entre
os 94 concellos da provincia. A elección dos
deputados fana os propios concelleiros dos
concellos, agrupados para estes efectos en 14
partidos xudiciais.
Os resultados das eleccións locais do 22 de maio
de 2011 configuraron a composición do Pleno da
Corporación.
17 deputados
9 deputados
5 deputados
A Deputación da Coruña:
unha institución con historia
12. A DEPUTACIÓN DA CORUÑA E AS SÚAS FUNCIÓNS I
Século XIX
Século XX
1978-2012
As deputacións provinciais foron desenvolvendo
as súas funcións ao longo dos seus douscentos
anos de historia e dentro dun contexto lexislativo
que lle outorgan competencias, no marco da maior
ou menor dependencia ou autonomía do poder
central. Históricamente desenvolveron múltiples
competencias.
Política e goberno da provincia, beneficencia, sanidade, cárcere e presos pobres,
eleccións, quintas e milicias, estatísticas, ensino e instrución pública, fomento,
agricultura, comercio, industria, arbitrios e impostos, tutela e control dos municipios,
vías provinciais, edificios, infraestruturas en municipios, imprenta e Boletín Oficial da
Provincia.., ademais da xestión económica, do seu patrimonio e persoal propio.
Desaparecerán algunhas destas competencias, incorporándose ou potenciándose
outras funcións como cooperación e asistencia aos municipios, servizo antiincendios,
cultura e publicacións, patrimonio artístico, deportes, xestión de recadación de
tributos do estado e municipais, servizos agropecuarios, urbanismo.
Coa Constitución de 1978 as funcións das deputacións provinciais establécense no art.
36 da Lei 7/1985, do 2 de abril, reguladora das bases do réxime local. Artigo que é
obxecto de nova redacción pola Lei 57/2003 do 23 de decembro. Son competencias
propias da Deputación:
a) A coordinación dos servizos municipais entre si para a garantía da prestación
integral e adecuada (apartado a núm. 2 do art. 31 da LRL)
b) A asistencia e a cooperación xurídica, económica e técnica aos municipios,
especialmente os de menor capacidade económica e de xestión.
c) A prestación de servizos públicos de carácter supramunicipal e, no seu caso,
supracomarcal.
d) A cooperación no fomento do desenvolvemento económico e social e na
planificación no territorio provincial, de acordo coas competencias das demais
Administracións públicas neste ámbito.
e) En xeral, o fomento e a administración dos intereses peculiares da provincia.
A Deputación da Coruña:
unha institución con historia
13. A DEPUTACIÓN DA CORUÑA E AS SÚAS FUNCIÓNS II
As deputacións transformaron, en xeral, as súas estruturas
organizativas e de xestión e as súas formulacións e
actuacións sobre o territorio, reforzando a Deputación da
Coruña a súa presenza en dúas grandes liñas:
- o servizo de asistencia á provincia (municipios e
territorio)
- o servizo de asistencia á cidadanía
A DEPUTACIÓN DA CORUÑA E O SERVIZO Á PROVINCIA
Na Deputación da Coruña, coñecen os problemas e as
necesidades do mundo local, xa que o seu goberno está
integrado por alcaldes e concelleiros. O seu equipo
humano, formado e experimentado, ofrece servizos e
asesoramento a todos os municipios da provincia. A súa
finalidade básica é garantir que os 94 concellos da
provincia poidan exercer as súas funcións.
A DEPUTACIÓN DA CORUÑA E O SERVIZO Á CIDADANÍA
Comprende todas aquelas actuacións da Deputación
que afectan os cidadáns en xeral.
Desde as subvencións e convocatorias de distinto
carácter, a todos aqueles servizos cuxo obxectivo sexa a
mellora da calidade de vida dos cidadáns.
- Servizos sociais básicos
- Fomento do emprego
- Desenvolvemento económico
- Fomento do turismo
- Educación : centros educativos,
conservatorio profesional de Danza…
- Fomento da cultura: biblioteca, bolsas,
premios, actividades…
- Fomento do deporte
- Muller
- Mocidade
- O acceso ao Boletín Oficial da Provincia
(BOP)
Rede de estradas provinciais
Xestión tributaria
Plans provinciais de cooperación cos
municipios
Fomento da cooperación entre os
concellos da provincia
Asistencia e asesoramento técnico e
xurídico aos concellos da provincia
Plans de formación continua destinados
aos municipios da provincia
Plans de emprego
Medio ambiente
Fomento da colaboración entre a
Deputación da Coruña e os concellos:
creación das comunidades
intermunicipais de servizos públicos
consorciados
A Deputación da Coruña:
unha institución con historia
