1. ΢ρεδηαζκόο αλάπιαζεο πξναύιηνπ ρώξνπ
΢ρνιείνπ Γεπηεξνβάζκηαο Eθπαίδεπζεο
Μειέηε πεξίπησζεο: ΢ρνιηθό ΢πγθξόηεκα
 2νπ Γεληθνύ Λπθείνπ
 2νπ & 5νπ Γπκλαζίνπ
 Δζπεξηλνύ Γπκλαζίνπ & Λπθείνπ
Γξάκαο
ΠΣΤΥΗΑΚΖ ΔΡΓΑ΢ΗΑ
ηεο
ΠΑ΢ΥΑΛΗΓΟΤ ΑΝΝΟΤΛΑ΢
Δπηβιέπσλ : ΢πηηάιαο Νηθόιανο
Καζεγεηήο ΣΔΗ ΚΑΒΑΛΑ΢.
Δπηβιέπνπζα :Δβξελνπνύινπ Γέζπνηλα
Δπηζηεκνληθή ζπλεξγάηξηα ΣΔΗ ΚΑΒΑΛΑ΢
Γξάκα, Απξίιηνο 2011
ΣΔΗ ΚΑΒΑΛΑ΢ ΢ΥΟΛΖ TΔΥΝΟΛΟΓΗΑ΢ ΓΔΧΠΟΝΗΑ΢
ΣΜΖΜΑ
ΑΡΥΗΣΔΚΣΟΝΗΚΖ΢
ΣΟΠΗΟΤ

2. ΣΔΗ ΚΑΒΑΛΑ΢ ΢ΥΟΛΖ ΣΔΥΝΟΛΟΓΗΑ΢ ΓΔΧΠΟΝΗΑ΢
ΣΜΖΜΑ
ΑΡΥΗΣΔΚΣΟΝΗΚΖ΢
ΣΟΠΗΟΤ
΢ρεδηαζκόο αλάπιαζεο πξναύιηνπ ρώξνπ ΢ρνιείνπ Γεπηεξνβάζκηαο Δθπαίδεπζεο
Μειέηε πεξίπησζεο: ΢ρνιηθό ΢πγθξόηεκα
 2νπ Γεληθνύ Λπθείνπ
 2νπ & 5νπ Γπκλαζίνπ
 Δζπεξηλνύ Γπκλαζίνπ & Λπθείνπ
Γξάκαο
ΠΣΤΥΗΑΚΖ ΔΡΓΑ΢ΗΑ
ηεο
ΠΑ΢ΥΑΛΗΓΟΤ ΑΝΝΟΤΛΑ΢
Δπηβιέπσλ : ΢πηηάιαο Νηθόιανο
Καζεγεηήο ΣΔΗ ΚΑΒΑΛΑ΢.
Δπηβιέπνπζα :Δβξελνπνύινπ Γέζπνηλα
Δπηζηεκνληθή ζπλεξγάηξηα ΣΔΗ ΚΑΒΑΛΑ΢
Δγθξίζεθε απφ ηελ ηξηκειή εμεηαζηηθή επηηξνπή ηελ 3ε Μαΐνπ 2011.
(Υπνγξαθή) (Υπνγξαθή) (Υπνγξαθή)
................................... ................................... ...................................
. .
Γξάκα, Απξίιηνο 2011

3. ΢ ρ ε δ η α ζ κ ό ο α λ ά π ι α ζ ε ο π ξ ν α ύ ι η ν π ρ ώ ξ ν π ΢ ρ ν ι ε ί ν π Γ ε π η ε ξ ν β ά ζ κ η α ο E θ π α ί δ ε π ζ ε ο
Μ ε ι έ η ε π ε ξ ί π η σ ζ ε ο : ΢ ρ ν ι η θ ό ΢ π γ θ ξ ό η ε κ α 2 ν π Γ ε λ η θ ν ύ Λ π θ ε ί ν π 2 ν π & 5 ν π Γ π κ λ α ζ ί ν π Δ ζ π ε ξ η λ ν ύ Γ π κ λ α ζ ί ν π & Λ π θ ε ί ν π
Γ ξ ά κ α ο
Δπραξηζηίεο
Δπραξηζηώ ηνλ επηβιέπνληα θαζεγεηή θν Σπηηάια Νηθόιαν θαη ηελ επηζηεκνληθή ζπλεξγάηξηα θα Δβξελνπνύινπ Γέζπνηλα , ηνλ θαζεγεηή θν Φαηδεθηιηππίδε Γξεγόξην γηα ηε ζηήξημή ηνπο θαη ηελ πνιύηηκε βνήζεηα ηνπο ζρεηηθά κε ηηο ελόηεηεο ηεο εξγαζίαο θαη ηε ζρεηηθή βηβιηνγξαθία.
Δπραξηζηώ επίζεο ηνπο καζεηέο, ηνπο εθπαηδεπηηθνύο θαη ηνλ δηεπζπληή ηνπ 2νπ Γεληθνύ Λπθείνπ Γξάκαο θν Κνπινπκπή Δπάγγειν θαη ηνλ δηεπζπληή ηνπ 5νπ Γπκλαζίνπ Γξάκαο θν Παπαζηεξγίνπ Γεκήηξην , γηα ηε βνήζεηα ηνπο ζηελ παξνύζα εξγαζία.
Δπραξηζηίεο πνιιέο δίλω θαη ζηελ εθπαηδεπηηθό Αγγιηθήο Γιώζζαο θα Βνδίθε Σηέιια γηα ηελ κεγάιε βνήζεηά ηεο γηα ηε κεηάθξαζε θεηκέλωλ.
Έλα κεγάιν επραξηζηώ θαη ζηνλ ζύδπγό κνπ Γηάλλε πνπ κε ζηήξημε θαη ππέκεηλε θαηά ηελ δηάξθεηα ηεο επίπνλεο ζπνπδήο κνπ.

4. ΢ ρ ε δ η α ζ κ ό ο α λ ά π ι α ζ ε ο π ξ ν α ύ ι η ν π ρ ώ ξ ν π ΢ ρ ν ι ε ί ν π Γ ε π η ε ξ ν β ά ζ κ η α ο E θ π α ί δ ε π ζ ε ο
Μ ε ι έ η ε π ε ξ ί π η σ ζ ε ο : ΢ ρ ν ι η θ ό ΢ π γ θ ξ ό η ε κ α 2 ν π Γ ε λ η θ ν ύ Λ π θ ε ί ν π 2 ν π & 5 ν π Γ π κ λ α ζ ί ν π Δ ζ π ε ξ η λ ν ύ Γ π κ λ α ζ ί ν π & Λ π θ ε ί ν π
Γ ξ ά κ α ο
Πεξίιεςε
΢θνπφο ηεο παξνχζαο εξγαζίαο είλαη λα δηεξεπλήζεη ηνπο ηξφπνπο, ηηο κεζφδνπο θαη ηηο ηερληθέο γηα ην ζρεδηαζκφ ηεο ζρνιηθήο απιήο, έηζη ψζηε λα αλαδεηρζεί ε πηζαλή ζρέζε αλάκεζα ζηνλ πεξηβαιινληηθφ ζρεδηαζκφ θαη ζηελ παηδαγσγηθή αμία θαη ρξήζε ηνπ ζπγθεθξηκέλνπ ρψξνπ. Γηεξεπλψληαη φια εθείλα ηα παηδαγσγηθά θξηηήξηα ηα νπνία ζε ζπλδπαζκφ κε ηα πεξηβαιινληηθά θξηηήξηα νδεγνχλ ζηνλ νινθιεξσκέλν ζρεδηαζκφ θαη ηελ πινπνίεζε ελφο ρψξνπ κάζεζεο, ν νπνίνο απνηειεί πεδίν πνιχπιεπξεο αλάπηπμεο νινθιεξσκέλσλ αλζξψπσλ , κε ζεβαζκφ θαη επζχλε γηα ην πεξηβάιινλ.
΢ην Κεθ. 1, αλαδεηθλχεηαη ε ζεκαληηθφηεηα ηνπ ζρνιηθνχ ρψξνπ γηα ηα παηδηά φπσο θαη ν ζρεδηαζκφο ηνπ γηα ηελ πνηφηεηα ζρνιηθήο δσήο.
΢ην Κεθ. 2. παξνπζηάδνληαη παξαδείγκαηα επηηπρεκέλνπ ζρεδηαζκνχ ζρνιηθψλ ρψξσλ ηνπ εμσηεξηθνχ αιιά θαη εζσηεξηθνχ.
΢ην Κεθ. 3, αλαιχεηαη ην επξχηεξν θπζηθφ ,πνιηηηζηηθφ θαη νηθνλνκηθφ πεξηβάιινλ ηεο κειέηεο πεξίπησζεο ηνπ ζρνιηθνχ ζπγθξνηήκαηνο ηνπ 2νπ ΓΔΛ ηεο πφιεο ηεο Γξάκαο.
΢ην Κεθ. 4, αλαιχεηαη ην ζηελφ πεξηβάιινλ ηνπ ρψξνπ ηεο κειέηεο πεξίπησζεο σο πξνο ηα ηζηνξηθά ζηνηρεία, πξφζβαζε, ζέεο ,θχηεπζε, ραξαθηήξα, ρξήζεηο θαη θαηαζθεπέο.
΢ην Κεθ. 5, δηεξεπλάηαη ε πξνηίκεζε θαη νη απφςεηο ησλ ρξεζηψλ (εθπαηδεπηηθψλ θαη καζεηψλ) ηνπ ππφ κειέηε ρψξνπ σο πξνο ηα ραξαθηεξηζηηθά πνπ επηζπκνχλ γηα ηνλ πξναχιην ρψξν ηνπο.
΢ην Κεθ. 6, παξνπζηάδνληαη θαη αλαιχνληαη νη αξρέο θαη νη ζηφρνη ζρεδηαζκνχ ζχκθσλα κε ηνπο θαλφλεο ηεο αεηθνξηθήο αξρηηεθηνληθήο ηνπίνπ.
΢ην Κεθ. 7, παξνπζηάδεηαη ε πξφηαζε δηακφξθσζεο ηεο κειέηεο πεξίπησζεο ηνπ ζρνιηθνχ ζπγθξνηήκαηνο ηνπ 2νπ ΓΔΛ ηεο πφιεο ηεο Γξάκαο. Γηαηππψζεθαλ ζπγθεθξηκέλεο πξνηάζεηο γηα ηελ νξγάλσζε ηνπ ρψξνπ ,ηηο θαηαζθεπέο ,πιηθά θαη εμνπιηζκφ , ηελ θχηεπζε ,απνζηξάγγηζε ,θσηηζκφ ,άξδεπζε ηνπ πξναχιηνπ ρψξνπ ηεο κειέηεο πεξίπησζεο .Δπίζεο έγηλε θνζηνιφγεζε θαη θαζνξίζζεθε ην ρξνλνδηάγξακκα εθηέιεζεο ηνπ έξγνπ.
΢ην Παξάξηεκα παξαηίζεληαη πίλαθεο ,ράξηεο, ζθίηζα θαη δηαγξάκκαηα ,θσηνγξαθίεο ,δηεπθξηληζηηθά θείκελα , ππνζηεξηθηηθά ησλ θεθαιαίσλ ηεο εξγαζίαο.
Λέμεηο Κιεηδηά:<<ζρνιείν, ζρνιηθή απιή, αεηθνξία, πξναχιην, Γξάκα, ζρεδηαζκφο ,αλάπιαζε, δεπηεξνβάζκηα εθπαίδεπζε, ζρνιηθφ πεξηβάιινλ ,ηνπίν, αξρέο ζρεδηαζκνχ ηνπίνπ……>>

5. ΢ ρ ε δ η α ζ κ ό ο α λ ά π ι α ζ ε ο π ξ ν α ύ ι η ν π ρ ώ ξ ν π ΢ ρ ν ι ε ί ν π Γ ε π η ε ξ ν β ά ζ κ η α ο E θ π α ί δ ε π ζ ε ο
Μ ε ι έ η ε π ε ξ ί π η σ ζ ε ο : ΢ ρ ν ι η θ ό ΢ π γ θ ξ ό η ε κ α 2 ν π Γ ε λ η θ ν ύ Λ π θ ε ί ν π 2 ν π & 5 ν π Γ π κ λ α ζ ί ν π Δ ζ π ε ξ η λ ν ύ Γ π κ λ α ζ ί ν π & Λ π θ ε ί ν π
Γ ξ ά κ α ο
Abstract
The purpose of this project is to explore the ways, methods and techniques for the designing of a school yard, so that to highlight the possible relationship between the environmental design and the educational value and use of this specific area. It explores all those pedagogical criteria that in conjunction with the environmental criteria, lead to integrated planning and the implementation of a learning space, which is a multidisciplinary field of development of integrated human beings with respect and responsibility for the environment.
In Chapter 1, it is highlighted the importance of the school space for the children as well as its design for the quality of school life.
In Chapter 2. there are presented successful examples of other school designs of abroad but of our own country as well.
Chapter 3 deals with the wider natural, cultural and economic environment of the school complex of 2nd High School in the town of Drama. Chapter 4 deals with the immediate environment of the area as far as the historical data, the access, the views, the planting, the uses and the construction is concerned. In Chapter 5, the preferences and opinions of the users (teachers and students) of the study area are explored on the basis of the characteristics of their desire for their yard. In Chapter 6, the principles and the objectives of planning are presented and analyzed according to the rules of the sustainable landscape architecture. In Chapter 7, it is shown the proposed configuration of the study of the school complex of the second High School in the town of Drama. . There were specific proposals for the organization of the space, the construction materials and equipment, the planting, the drainage, the lighting, the irrigation of the courtyard. It was also financially estimated and we set the timetable for the implementation of the project.
In the annex tables, maps, sketches , diagrams, photographs and explanatory texts, are given to support the chapters of this project.
Keywords: <<school, school yard, sustainability, courtyard, Drama, planning, regeneration, secondary education, school environment, landscape, landscape design principles …>>

6. ΢ ρ ε δ η α ζ κ ό ο α λ ά π ι α ζ ε ο π ξ ν α ύ ι η ν π ρ ώ ξ ν π ΢ ρ ν ι ε ί ν π Γ ε π η ε ξ ν β ά ζ κ η α ο E θ π α ί δ ε π ζ ε ο
Μ ε ι έ η ε π ε ξ ί π η σ ζ ε ο : ΢ ρ ν ι η θ ό ΢ π γ θ ξ ό η ε κ α 2 ν π Γ ε λ η θ ν ύ Λ π θ ε ί ν π 2 ν π & 5 ν π Γ π κ λ α ζ ί ν π Δ ζ π ε ξ η λ ν ύ Γ π κ λ α ζ ί ν π & Λ π θ ε ί ν π Γ ξ ά κ α ο
Παζραιίδνπ Αλλνχια 6
Πίλαθαο πεξηερνκέλσλ
ΠΡΟΛΟΓΟ΢ ............................................................................................................... 11
΢ΚΟΠΟ΢ ΣΖ΢ ΔΡΓΑ΢ΗΑ΢ ....................................................................................... 11
ΠΡΟΒΛΖΜΑΣΗΚΖ ΣΖ΢ ΔΡΓΑ΢ΗΑ΢ .................................................................... 11
ΜΔΘΟΓΟΛΟΓΗΑ ΣΖ΢ ΔΡΓΑ΢ΗΑ΢ ........................................................................ 11
1ο ΚΕΦΑΛΑΙΟ ............................................................................................................ 12
1. Ο ζρνιηθόο ρώξνο θαη ηα παηδηά ........................................................................... 13
1.1 Ο ζρνιηθόο ρώξνο ...................................................................................................................... 13
1.2.΢ρεδηαζκόο θαη παηδηά ............................................................................................................. 15
1.2.1 Μάζεζε θαη εθπαίδεπζε ...................................................................................................... 15
1.2.2 Φπζηθή άζθεζε ..................................................................................................................... 16
1.2.3 Βειηίωζε κηθξνθιίκαηνο ....................................................................................................... 16
1.2.3.1 Θεξκνθξαζηαθέο ζπλζήθεο .......................................................................................... 16
1.2.3.2 ΢πλζήθεο θσηεηλνχ θαζεζηψηνο ................................................................................. 17
1.2.3.3 Γξνζηζκφο .................................................................................................................... 17
1.2.3.4 ΢πλζήθεο ζνξχβνπ ........................................................................................................ 17
1.2.3.5 Πνηφηεηα αέξα .............................................................................................................. 17
1.3. Αηζζεηηθνί ιόγνη ...................................................................................................................... 18
1.4. Πξνζθνξά αλαςπρήο ............................................................................................................... 18
1.5. Γεκηνπξγία αλακλήζεσλ ......................................................................................................... 19
2ο ΚΕΦΑΛΑΙΟ ............................................................................................................ 20
2. ΢ρεδηαζηηθά παξαδείγκαηα ................................................................................... 21
2.1 SELLY OAK SCHOOL , Birmingham ,Αγγιία ,΢ρνιείν δεπηεξνβάζκηαο εθπαίδεπζεο γηα παηδηά κε καζεζηαθέο δπζθνιίεο ................................................................................................................... 21
2.2 CRESTWOOD SECONDARY SCHOOL, EASTLEIGH, Αγγιία, ΢ρνιείν δεπηεξνβάζκηαο εθπαίδεπζεο …….…………………………..…………..……………………………………….…22
2.3 CRAWLEY RIDGE MIDDLE SCHOOL, CAMBERLEY, Αγγιία ,΢ρνιείν δεπηεξνβάζκηαο εθπαίδεπζεο ..................................................................................................................................... 23
2.4 BARNWELL SECONDARY SCHOOL, STEVENAGE , Αγγιία. ΢ρνιείν δεπηεξνβάζκηαο εθπαίδεπζεο ..................................................................................................................................... 25

7. ΢ ρ ε δ η α ζ κ ό ο α λ ά π ι α ζ ε ο π ξ ν α ύ ι η ν π ρ ώ ξ ν π ΢ ρ ν ι ε ί ν π Γ ε π η ε ξ ν β ά ζ κ η α ο E θ π α ί δ ε π ζ ε ο
Μ ε ι έ η ε π ε ξ ί π η σ ζ ε ο : ΢ ρ ν ι η θ ό ΢ π γ θ ξ ό η ε κ α 2 ν π Γ ε λ η θ ν ύ Λ π θ ε ί ν π 2 ν π & 5 ν π Γ π κ λ α ζ ί ν π Δ ζ π ε ξ η λ ν ύ Γ π κ λ α ζ ί ν π & Λ π θ ε ί ν π Γ ξ ά κ α ο
Παζραιίδνπ Αλλνχια 7
2.5 8ν Γεκνηηθό ΢ρνιείν Νεάπνιεο (πξώελ ζηξαηόπεδν ΢ηξεκπεληώηε) ............................... 26
2.6 NUEVA SCHOOL ,HILLSBOROUGH, CA, San Francisco Bay Area ,USA , ΢ρνιείν δεπηεξνβάζκηαο θαη πξσηνβαζκηαο εθπαίδεπζεο ................................................................................................... 31
2.7 SESC ΢ρνιείν δεπηεξνβάζκηαο εθπαίδεπζεο , Rio de Janeiro, Brazil…………..……36
2.8 Medway High School ,΢ρνιείν δεπηεξνβάζκηαο εθπαίδεπζεο Medway, Massachusetts…..37
2.9 ΢πκπεξάζκαηα 2νπ Κεθαιαίνπ……………………………………………….…………..38
3ο ΚΕΦΑΛΑΙΟ .......................................................................................................... 390
3. Αλάιπζε επξύηεξεο πεξηνρήο ............................................................................. 401
3.1 Γεσγξαθηθή θαη πνιηηηθή ζέζε ............................................................................................... 40
3.2 Έθηαζε θαη ρξήζεηο γεο ........................................................................................................... 40
3.3 Ηζηνξηθά θαη θνηλσληθά ζηνηρεία πεξηνρήο............................................................................. 40
3.4 Αβηνηηθό πεξηβάιινλ ................................................................................................................. 43
3.4.1 Τνπνγξαθηθό αλάγιπθν ........................................................................................................ 43
3.4.2 Γεωκνξθνινγία .................................................................................................................... 43
3.4.3 Γεωινγία ............................................................................................................................... 43
3.4.4 Οξπθηόο πινύηνο ................................................................................................................... 44
3.4.5 Έδαθνο ................................................................................................................................. 44
3.4.6 Κιίκα .................................................................................................................................... 44
3.5 Φπζηθό βηνηηθό πεξηβάιινλ...................................................................................................... 45
3.5.1 Βιάζηεζε-ριωξίδα ................................................................................................................ 45
3.5.2 Παλίδα .................................................................................................................................. 46
4ο ΚΕΦΑΛΑΙΟ ............................................................................................................ 48
4. Αλάιπζε πεξηνρήο κειέηεο .................................................................................... 49
4.1 Ηζηνξηθά ζηνηρεία ζρνιηθνύ ζπγθξνηήκαηνο ......................................................................... .49
4.1.1. Θέζε νηθνπέδνπ...................................................................................................................... .49
4.1.2. Δκβαδόλ νηθνπέδνπ ……………………………………………………………………………49
4.1.3. Κπξηόηεηα νηθνπέδνπ…………………………………….………………………………..…..49
4.1.4. Ιζηνξία νηθνπέδνπ…………………………………………………………………………..…49
4.1.5. Δγθαηάζηαζε ηνπ Γπκλαζίνπ ζηα πεξίπηεξα ηνπ νηθνπέδνπ…………………………………..50
4.1.6. Καηαζθεπή λένπ δηδαθηεξίνπ……………………………………………………………..……50
4.2 Πξόζβαζε πεξηνρήο κειέηεο .................................................................................................... 50
4.2.1 Πξόζβαζε ............................................................................................................................. 50

8. ΢ ρ ε δ η α ζ κ ό ο α λ ά π ι α ζ ε ο π ξ ν α ύ ι η ν π ρ ώ ξ ν π ΢ ρ ν ι ε ί ν π Γ ε π η ε ξ ν β ά ζ κ η α ο E θ π α ί δ ε π ζ ε ο
Μ ε ι έ η ε π ε ξ ί π η σ ζ ε ο : ΢ ρ ν ι η θ ό ΢ π γ θ ξ ό η ε κ α 2 ν π Γ ε λ η θ ν ύ Λ π θ ε ί ν π 2 ν π & 5 ν π Γ π κ λ α ζ ί ν π Δ ζ π ε ξ η λ ν ύ Γ π κ λ α ζ ί ν π & Λ π θ ε ί ν π Γ ξ ά κ α ο
Παζραιίδνπ Αλλνχια 8
4.2.2 Δίζνδνη-έμνδνη ...................................................................................................................... 51
4.2.3 Κπθινθνξία .......................................................................................................................... 51
4.3 Παξαθείκελεο ρξήζεηο .............................................................................................................. 53
4.4 Οξαηόηεηα – ζέεο –πεξηβάιινλ ρώξνο .................................................................................... 54
4.5 Τςνκεηξηθέο δηαθνξέο ............................................................................................................. 54
4.6 Υαξαθηήξαο θαη ρξήζεηο ρώξσλ ............................................................................................. 55
4.7 ΢εκεία εζηίαζεο ........................................................................................................................ 57
4.8 Βιάζηεζε-θύηεπζε ................................................................................................................... 57
4.9 Καηαζθεπέο ............................................................................................................................... 61
4.9.1 Κηίξηα ζρνιείωλ .................................................................................................................... 61
4.9.2 Καηαζθεπέο -πιηθά ................................................................................................................ 62
5ο ΚΕΦΑΛΑΙΟ ............................................................................................................ 64
5. Γηεξεύλεζε πξνηηκήζεσλ ρξεζηώλ γηα ην ζρνιηθό θπζηθό πεξηβάιινλ ........... 65
5.1 ΢θνπόο ηεο έξεπλαο ................................................................................................................... 65
5.2 Δξσηήκαηα πξνο απάληεζε ..................................................................................................... 65
5.3 Μεηαβιεηέο ηεο έξεπλαο .......................................................................................................... 65
5.4 Τπόζεζε ηεο έξεπλαο .............................................................................................................. 665
5.5 Υξεζηκόηεηα ηεο έξεπλαο ........................................................................................................ 66
5.6 Δπηδησθόκελν όθεινο ............................................................................................................... 66
5.7 Μεζνδνινγία ηεο έξεπλαο ........................................................................................................ 67
5.8 Σξόπνο δηαλνκήο εξσηεκαηνινγίσλ ....................................................................................... 67
5.9 ΢ρεδηαζκόο ησλ εξσηεκαηνινγίσλ ......................................................................................... 67
5.9.1 Δξωηεκαηνιόγηα καζεηώλ .................................................................................................... 68
5.9.2 Δξωηεκαηνιόγηα εθπαηδεπηηθώλ ........................................................................................... 68
5.10 Απνηειέζκαηα-αλάιπζε –ζπδήηεζε εξσηεκαηνινγίσλ ...................................................... 68
5.10.1 Αλάιπζε πνζνηηθώλ ραξαθηεξηζηηθώλ δείγκαηνο ................................................................ 68
5.10.2 Πνζνηηθή κειέηε απαληήζεωλ εξωηήζεωλ ........................................................................ 780
5.10.3 Σπλάθεηεο αλεμάξηεηωλ θαη εμαξηεκέλωλ κεηαβιεηώλ ....................................................... 93
5.10.4 Σπλάθεηεο κεηαμύ εμαξηεκέλωλ κεηαβιεηώλ ....................................................................... 93
5.11 ΢πκπεξάζκαηα-πξνηάζεηο –πεξηνξηζκνί πνπ πξνθύπηνπλ από ηελ αλάιπζε ησλ εξσηεκαηνινγίσλ κε θαηεύζπλζε ηελ πξόηαζε ζρεδηαζκνύ ...................................................................................... 96
5.12 ΢πκπεξάζκαηα δηεξεύλεζεο πξνηηκήζεσλ ρξεζηώλ ζην ζρνιηθό ζπγθξόηεκα ............... 97

9. ΢ ρ ε δ η α ζ κ ό ο α λ ά π ι α ζ ε ο π ξ ν α ύ ι η ν π ρ ώ ξ ν π ΢ ρ ν ι ε ί ν π Γ ε π η ε ξ ν β ά ζ κ η α ο E θ π α ί δ ε π ζ ε ο
Μ ε ι έ η ε π ε ξ ί π η σ ζ ε ο : ΢ ρ ν ι η θ ό ΢ π γ θ ξ ό η ε κ α 2 ν π Γ ε λ η θ ν ύ Λ π θ ε ί ν π 2 ν π & 5 ν π Γ π κ λ α ζ ί ν π Δ ζ π ε ξ η λ ν ύ Γ π κ λ α ζ ί ν π & Λ π θ ε ί ν π Γ ξ ά κ α ο
Παζραιίδνπ Αλλνχια 9
6ο ΚΕΦΑΛΑΙΟ ............................................................................................................ 99
6. Αξρέο θαη ζηόρνη ηεο πξόηαζεο ζρεδηαζκνύ ..................................................... 100
6.1. ΢θνπόο πνπ εμππεξεηεί ν ζρεδηαζκόο................................................................................... 100
6.2. Αξρέο ηνπ ζρεδηαζκνύ ........................................................................................................... 100
6.2.1 Σθνπηκόηεηα ....................................................................................................................... 100
6.2.2 Σρεδηαζκόο γηα εθήβνπο ..................................................................................................... 101
6.2.3 Ιθαλνπνίεζε ιεηηνπξγηθώλ αλαγθώλ ................................................................................... 102
6.2.4 Ιθαλνπνίεζε αλζξώπηλωλ αμηώλ ........................................................................................ 102
6.3. Καηάιιεια θπηά γηα ζρνιηθέ ο απιέο .................................................................................. 103
6.4 Πξνζθνξά ηνπ αύιηνπ ρώξνπ ζηελ επξύηεξε πεξηνρή ........................................................ 103
6.5 Γηαδηθαζία ζρεδηαζκνύ .......................................................................................................... 103
6.5.1 Βαζηθέο έλλνηεο ηνπ ηνπίνπ ................................................................................................. 103
6.5.2. Φαξαθηήξαο ηνπ ηνπίνπ ...................................................................................................... 103
6.5.3. Πνηθηιόηεηα ηνπ ηνπίνπ ..................................................................................................... 104
6.5.4. Αιινίωζε θαη ηδηαίηεξα ραξαθηεξηζηηθά ηνπ ...................................................................... 104
6.6 Κπξίαξρα ζηνηρεία ηνπ ηνπίνπ ............................................................................................... 104
6.6.1. Μνξθή ............................................................................................................................... 104
6.6.2. Γξακκή .............................................................................................................................. 104
6.6.3. Υθή .................................................................................................................................... 104
6.6.4. Φξώκα................................................................................................................................ 104
6.7. Βαζηθνί θαλόλεο ηνπ ηνπίνπ .................................................................................................. 104
6.7.1. Αληίζεζε............................................................................................................................. 105
6.7.2. Γηαδνρή .............................................................................................................................. 105
6.7.3. Γηάηαμε ζε γξακκή ............................................................................................................. 105
6.7.4. Ιζνξξνπία .......................................................................................................................... 105
6.8. Παξάγνληεο πνπ επηδξνύλ ζηελ εηθόλα ηνπ ηνπίνπ ............................................................. 105
6.8.1. Κίλεζε ............................................................................................................................... 105
6.8.2. Φωο ................................................................................................................................... 105
6.8.3. Αηκνζθαηξηθέο ζπλζήθεο .................................................................................................... 105
6.8.4. Δπνρή ηνπ έηνπο ................................................................................................................. 105
7ο ΚΕΦΑΛΑΙΟ .......................................................................................................... 106
7. Πξόηαζε δηακόξθσζεο πεξηνρήο κειέηεο ......................................................... 107

10. ΢ ρ ε δ η α ζ κ ό ο α λ ά π ι α ζ ε ο π ξ ν α ύ ι η ν π ρ ώ ξ ν π ΢ ρ ν ι ε ί ν π Γ ε π η ε ξ ν β ά ζ κ η α ο E θ π α ί δ ε π ζ ε ο
Μ ε ι έ η ε π ε ξ ί π η σ ζ ε ο : ΢ ρ ν ι η θ ό ΢ π γ θ ξ ό η ε κ α 2 ν π Γ ε λ η θ ν ύ Λ π θ ε ί ν π 2 ν π & 5 ν π Γ π κ λ α ζ ί ν π Δ ζ π ε ξ η λ ν ύ Γ π κ λ α ζ ί ν π & Λ π θ ε ί ν π Γ ξ ά κ α ο
Παζραιίδνπ Αλλνχια 10
7.1 Ηδεόγξακκα πξόηαζεο δηακόξθσζεο .................................................................................... 109
7.2 Γεληθή νξγάλσζε ηνπ ρώξνπ ................................................................................................. 111
7.3 Φύηεπζε ηνπ ρώξνπ ................................................................................................................ 114
7.3.1 Σρέδην θύηεπζεο .................................................................................................................. 114
7.3.2 Πξνηεηλόκελα θπηά ............................................................................................................. 116
7.3.3 Δγθαηάζηαζε θπηώλ ............................................................................................................ 116
7.4 Καηαζθεπέο ............................................................................................................................. 117
7.4.1 Τνκέο .................................................................................................................................. 120
7.4.2 Λεπηνκέξεηεο θαηαζθεπώλ ................................................................................................... 120
7.4.3 Πξνηεηλόκελα πιηθά ............................................................................................................ 120
7.4.4 Πξνηεηλόκελνο πξναύιηνο εμνπιηζκόο ................................................................................ 122
7.5 Φσηηζκόο ηνπ ρώξνπ .............................................................................................................. 126
7.6 Άξδεπζε ηνπ ρώξνπ ................................................................................................................ 127
7.7 Απνζηξάγγηζε ηνπ ρώξνπ ....................................................................................................... 130
7.8 Υσκαηνπξγηθέο εξγαζίεο .................................................................................................... 13132
7.9 Υξνλνδηάγξακκα εθηέιεζεο ηνπ έξγνπ ................................................................................. 132
7.10 Κνζηνιόγεζε ηνπ έξγνπ ....................................................................................................... 134
7.11 Οθέιε από ηελ πξόηαζε αλάπιαζεο ζρεδηαζκνύ ηεο ζρνιηθήο απιήο………………….154.
7.12 ΢πκπεξάζκαηα -πνξίζκαηα………………………………………………………………….152
ΒΗΒΛΗΟΓΡΑΦΗΑ ..................................................................................................... 154
ΠΑΡΑΡΣΖΜΑ ......................................................................................................... 154

11. ΢ ρ ε δ η α ζ κ ό ο α λ ά π ι α ζ ε ο π ξ ν α ύ ι η ν π ρ ώ ξ ν π ΢ ρ ν ι ε ί ν π Γ ε π η ε ξ ν β ά ζ κ η α ο E θ π α ί δ ε π ζ ε ο
Μ ε ι έ η ε π ε ξ ί π η σ ζ ε ο : ΢ ρ ν ι η θ ό ΢ π γ θ ξ ό η ε κ α 2 ν π Γ ε λ η θ ν ύ Λ π θ ε ί ν π 2 ν π & 5 ν π Γ π κ λ α ζ ί ν π Δ ζ π ε ξ η λ ν ύ Γ π κ λ α ζ ί ν π & Λ π θ ε ί ν π Γ ξ ά κ α ο
Παζραιίδνπ Αλλνχια 11
ΠΡΟΛΟΓΟ΢
΢ΚΟΠΟ΢ ΣΖ΢ ΔΡΓΑ΢ΗΑ΢
Ζ εξγαζία απηή αλαθέξεηαη ζηε κειέηε αλάπιαζεο ζρεδηαζκνχ πξναχιηνπ ρψξνπ Διιεληθνχ Γεκφζηνπ ΢ρνιηθνχ ΢πγθξνηήκαηνο ζηελ πφιε ηεο Γξάκαο.
Ζ αηηία ηεο επηινγήο ηνπ ζέκαηνο είλαη ε ηδηφηεηά κνπ ζαλ εθπαηδεπηηθφο ,ην φηη εξγάδνκαη ζε ζρνιηθφ ρψξν θαη ε εηθφλα πνπ έρνπλ νη πεξηζζφηεξεο ζρνιηθέο απιέο πνπ είλαη πεξηβαιινληηθά ππνβαζκηζκέλεο .Έλαο ιφγνο επίζεο είλαη ην φηη απνθνίηεζα απφ ην 2ν ΓΔΛ Γξάκαο (ηφηε Λχθεην Θειέσλ Γξάκαο)θαη ε εηθφλα πνπ είρα ηφηε γηα ηελ απιή απηνχ ηνπ ζρνιείνπ ήηαλ κηα ιέμε «΢αράξα».΢ήκεξα ε εηθφλα είλαη πνιχ θαιχηεξε.
΢θνπφο ηεο εξγαζίαο είλαη λα αλαδεηρζεί ε ζπνπδαηφηεηα θαη ν πνιιαπιφο ξφινο ησλ ζρνιηθψλ απιψλ δηα κέζνπ ηεο κειέηεο πεξίπησζεο , ψζηε λα εληζρπζεί ε αλαγθαηφηεηα ηνπ επαλαζρεδηαζκνχ ησλ ζρνιηθψλ απιψλ ζηελ θαηεχζπλζε ηνπ πεξηβαιινληηθνχ ζρεδηαζκνχ θαη ε ζπκβνιή ζηελ θαηαγξαθή αξρψλ ζρεδηαζκνχ ησλ ζρνιηθψλ απιψλ κε πεξηβαιινληηθά θξηηήξηα.
Πξνζδνθψκελα απνηειέζκαηα, ζε ζπλδπαζκφ κε ηελ έλαξμε ηνπ πξνβιεκαηηζκνχ θαη ζηελ Διιάδα γηα ην επηζπκεηφ πεξηβάιινλ, είλαη ε επαηζζεηνπνίεζε ηνπ θνηλσληθνχ ζπλφινπ, ησλ εηδηθψλ επηζηεκφλσλ θαη ησλ δεκφζησλ θνξέσλ, πνπ αζρνινχληαη κε ηνλ ζρεδηαζκφ, ηελ ζπληήξεζε θαη ηελ παξαγσγή ηνπ ζρνιηθνχ πεξηβάιινληνο.
΢ηφρνο επίζεο είλαη λα πξνηαζνχλ νινθιεξσκέλεο θαη εθαξκφζηκεο ιχζεηο, έηζη ψζηε λα κπνξνχλ γξήγνξα λα πηνζεηεζνχλ θαη λα πινπνηεζνχλ αιιάδνληαο ηελ εηθφλα ηνπ ζρνιηθνχ ζπγθξνηήκαηνο ηεο κειέηεο πεξίπησζεο θαη λα απνηειέζεη παξάδεηγκα πξνο εθαξκνγή θαη άιισλ αλαπιάζεσλ.
ΠΡΟΒΛΖΜΑΣΗΚΖ ΣΖ΢ ΔΡΓΑ΢ΗΑ΢
Ζ εξγαζία απηή πξαγκαηεχεηαη θαη αλαδεηθλχεη ηε δπλαηφηεηα αλάπιαζεο ζρεδηαζκνχ κηαο ζρνιηθήο απιήο . Αλαθέξεηαη ζηελ εηθφλα πνπ παξνπζηάδεη ζήκεξα ν ρψξνο θαη ζε φιεο ηηο πηζαλέο βειηηψζεηο πνπ ζα κπνξνχζαλ λα γίλνπλ γηα λα αιιάμεη ε εηθφλα ηνπ.
Ζ ζρνιηθή απιή είλαη ην ζπκπιήξσκα ηνπ ζρνιηθνχ θηηξίνπ είλαη ζπλέρεηα ηεο δηαδηθαζίαο ηεο κάζεζεο, αιιά θαη αλάπαπζεο ησλ καζεηψλ .Έλα ηέηνηνο ζεκαληηθφο ρψξνο δελ κπνξεί λα εγθαηαιείπεηαη ρσξίο θξνληίδα δελ κπνξεί λα είλαη ρσξίο ζρεδηαζκφ ,ρσξίο ιεηηνπξγηθφηεηα.
Οη ζρνιηθέο απιέο, είλαη ρψξνη πνπ παξνπζηάδνπλ ηδηαίηεξν ελδηαθέξνλ , ιφγσ ηεο ηδηαίηεξεο ζεκαζίαο ηνπο απφ άπνςε εθπαηδεπηηθνχ ραξαθηήξα αιιά θαη ιφγσ ηεο ζέζεο ηνπο θαη ηνπ αξηζκνχ ηνπο κέζα ζηελ πφιε απ‟ φπνπ ζπλήζσο εθιείπνπλ νη ειεχζεξνη ρψξνη.
΢ηελ παξνχζα εξγαζία γίλεηαη πξνζπάζεηα λα βξεζνχλ ηξφπνη πνπ ζα ζπκβάιινπλ λα ηξνπνπνηεζεί ε ζεκεξηλή εηθφλα ηνπ ζρνιηθνχ πξναχιηνπ ρψξνπ ψζηε λα βειηησζνχλ νη ζπλζήθεο παξακνλήο εθπαηδεπηηθψλ θαη καζεηψλ ζην ζρνιείν θαζψο θαη ζηελ πξνζθνξά ηνπ ζηελ επξχηεξε πεξηνρή.
ΜΔΘΟΓΟΛΟΓΗΑ ΣΖ΢ ΔΡΓΑ΢ΗΑ΢
o Έγηλε θαηαγξαθή θαη αμηνιφγεζε ηεο πξνζθνξάο ηνπ ζρεδηαζκνχ ηνπ πξναχιηνπ ρψξνπ ζηα παηδηά .
o Παξνπζηάζηεθαλ ζρεδηαζηηθά παξαδείγκαηα απφ ηελ βηβιηνγξαθία, ηα νπνία έρνπλ πινπνηεζεί θαη ησλ νπνίσλ ηα απνηειέζκαηα ήηαλ ζεκαληηθά .
o Έγηλε αλάιπζε ησλ δεδνκέλσλ ηεο επξχηεξεο πεξηνρήο κειέηεο αιιά θαη ηνπ ρψξνπ κειέηεο ηνπ πξναπιίνπ ηνπ ζρνιηθνχ ζπγθξνηήκαηνο ηνπ 2νπ ΓΔΛ Γξάκαο.
o Γεκηνπξγήζεθαλ εξσηεκαηνιφγηα δηεξεχλεζεο απφςεσλ πξνο ηνπο καζεηέο αιιά θαη ηνπο εθπαηδεπηηθνχο ησλ ζρνιείσλ πνπ ζηεγάδνληαη ζην ρψξν ηνπ ζρνιηθνχ ζπγθξνηήκαηνο
o Αλαιχζεθαλ ηα απνηειέζκαηα ηεο δηεξεχλεζεο ησλ ρξεζηψλ θαη εμήρζεζαλ ζπκπεξάζκαηα θαη θαηεπζπληήξηεο γξακκέο ζην ζρεδηαζκφ .
o Γηαηππψζεθαλ νη βαζηθέο αξρέο ζρεδηαζκνχ ρψξσλ θαη νη ζηφρνη ηνπ ζρεδηαζκνχ ηεο κειέηεο πεξίπησζεο.
o Γηαηππψζεθαλ ζπγθεθξηκέλεο πξνηάζεηο γηα ηελ νξγάλσζε ηνπ ρψξνπ ,ηηο θαηαζθεπέο ,πιηθά θαη εμνπιηζκφ , ηελ θχηεπζε ,απνζηξάγγηζε ,θσηηζκφ ,άξδεπζε ηνπ πξναχιηνπ ρψξνπ ηεο κειέηεο πεξίπησζεο .Δπίζεο έγηλε θνζηνιφγεζε θαη θαζνξίζζεθε ην ρξνλνδηάγξακκα εθηέιεζεο ηνπ έξγνπ.

12. ΢ ρ ε δ η α ζ κ ό ο α λ ά π ι α ζ ε ο π ξ ν α ύ ι η ν π ρ ώ ξ ν π ΢ ρ ν ι ε ί ν π Γ ε π η ε ξ ν β ά ζ κ η α ο E θ π α ί δ ε π ζ ε ο
Μ ε ι έ η ε π ε ξ ί π η σ ζ ε ο : ΢ ρ ν ι η θ ό ΢ π γ θ ξ ό η ε κ α 2 ν π Γ ε λ η θ ν ύ Λ π θ ε ί ν π 2 ν π & 5 ν π Γ π κ λ α ζ ί ν π Δ ζ π ε ξ η λ ν ύ Γ π κ λ α ζ ί ν π & Λ π θ ε ί ν π Γ ξ ά κ α ο
Παζραιίδνπ Αλλνχια 12
1ο ΚΕΦΑΛΑΙΟ
Ο ζτολικός τώρος και ηα παιδιά

13. ΢ ρ ε δ η α ζ κ ό ο α λ ά π ι α ζ ε ο π ξ ν α ύ ι η ν π ρ ώ ξ ν π ΢ ρ ν ι ε ί ν π Γ ε π η ε ξ ν β ά ζ κ η α ο E θ π α ί δ ε π ζ ε ο
Μ ε ι έ η ε π ε ξ ί π η σ ζ ε ο : ΢ ρ ν ι η θ ό ΢ π γ θ ξ ό η ε κ α 2 ν π Γ ε λ η θ ν ύ Λ π θ ε ί ν π 2 ν π & 5 ν π Γ π κ λ α ζ ί ν π Δ ζ π ε ξ η λ ν ύ Γ π κ λ α ζ ί ν π & Λ π θ ε ί ν π Γ ξ ά κ α ο
Παζραιίδνπ Αλλνχια 13
1. Ο ζρνιηθόο ρώξνο θαη ηα παηδηά
1.1 Ο ζρνιηθόο ρώξνο
Ζ έλλνηα ηνπ ζρνιηθνχ ρψξνπ θαηά ηε δηάξθεηα ηνπ 20νπ αηψλα, νινέλα απνθηά κεγαιχηεξε θαη δηαθνξνπνηεκέλε ζεκαζία ζε ζρέζε κε πξνγελέζηεξεο πεξηφδνπο σο πξνο ηελ νξηνζέηεζε, ηε δηακφξθσζε θαη ηε ιεηηνπξγία ηνπ αιιά θαη ηε ζπζρέηηζή ηνπ κε άιινπο ηνκείο ηεο αλζξψπηλεο δξαζηεξηφηεηαο θαη ην θπζηθφ πεξηβάιινλ. Δπίζεο, ν ζρνιηθφο ρψξνο ζπλδέεηαη ζηελφηεξα κε ηε δηδαθηηθή θαη ηελ επηηέιεζε εθπαηδεπηηθνχ έξγνπ.
Με αθεηεξία δηάθνξεο επηζηεκνινγηθέο ζεσξήζεηο θαη θπξίσο ηελ επίδξαζε ηεο Παηδαγσγηθήο, ηεο Φπρνινγίαο θαη ηειεπηαία κάιηζηα ηεο Πεξηβαιινληηθήο Φπρνινγίαο, ηεο Κνηλσληνινγίαο ηνπίνπ, ηεο Αξρηηεθηνληθήο, ηεο Φπραλάιπζεο θαη ηεο ΢εκεηνινγίαο επαλαπξνζδηνξίδεηαη ν ξφινο ηνπ ζρνιηθνχ ρψξνπ θαη έλλνηεο φπσο πνιππινθφηεηα, επειημία, πιαζηηθφηεηα θαη πξνζαξκνζηηθφηεηα ηνπ ρψξνπ επελδχνληαη κε αμίεο παηδαγσγηθέο, ςπρνινγηθέο θαη ζεκαζηνινγηθέο (Σζνπθαιά, 2000, ζ. 163). Οη πνηθίιεο λέεο απφςεηο πνπ αλαδχζεθαλ ραξαθηεξίδνληαη απφ κηα αλζξσπνθεληξηθή πξνζέγγηζε ηνπ ρψξνπ πνπ ζπλδέεη ην ρψξν κε ηα θνηλσληθά, ςπρνινγηθά θαη πνιηηηζκηθά γλσξίζκαηα ησλ αηφκσλ πνπ ζρεηίδνληαη κε απηφλ θαη ηνλ εξεπλά σο πεξηβάιινλ δσήο κε δηθή ηνπ δπλακηθή (Γεξκαλφο, 2002, ζ. 22). Με αθνξκή απηέο ηηο αλαδεηήζεηο, εθδειψζεθαλ πνηθίιεο ηάζεηο θαη πξαθηηθέο ηνλ πεξαζκέλν αηψλα ζε φ, ηη αθνξά ηνλ παηδνθεληξηθφ ζρεδηαζκφ ησλ ζρνιείσλ, ηηο κεζφδνπο δηδαζθαιίαο, ηελ νξγάλσζε ηεο ηάμεο, ηεο ζρνιηθήο εξγαζίαο θαη νιφθιεξνπ ηνπ ζρνιηθνχ ρψξνπ ζε αξκνλία κε ην θπζηθφ πεξηβάιινλ.
Έηζη απφ ηελ πξψηε κνξθή ηερλνινγηθνχ εξγαζηεξίνπ πνπ πξνέβιεπε ην εθπαηδεπηηθφ πξφγξακκα ησλ Vνs θαη Solomon πνπ ζρεδηάζηεθε γχξσ ζην 1880 γηα εθαξκνγή ζηε Ρσζία θαη ηε ΢νπεδία (΢ππξέιιεο et al., 2000, ζ. 3) θζάζακε θαηά ην δεχηεξν κηζφ ηνπ 20νπ αηψλα ζηελ επξεία αλάπηπμε θαη πινπνίεζε ζρνιείσλ κε εξγαζηήξηα θπζηθψλ επηζηεκψλ, ηερληθψλ εηδηθνηήησλ, πιεξνθνξηθήο, νπηηθνανπζηηθήο δηδαζθαιίαο θηι. γπκλαζηήξηα, αίζνπζεο πνιιαπιψλ ρξήζεσλ, εξγαζηήξηα κνπζηθήο θαη εηθαζηηθψλ, αίζνπζεο κε παηδαγσγηθφ εμνπιηζκφ σο πξνο ζπγθεθξηκέλα γλσζηηθά αληηθείκελα θ.ά.
Απφ ηα απζηεξά ηππνπνηεκέλα, «ηδξπκαηηθά» ζρνιεία κε ηελ «απνθαζέδξα» δηδαζθαιία ηνπ πξψηνπ κηζνχ ηνπ πεξαζκέλνπ αηψλα πήγακε ζηα ζρνιεία «αλνηθηνχ ζρεδηαζκνχ» (open plan schools) κε «πεξηνρέο» δξάζεο, επηθνηλσλίαο θαη ζπλεξγαηηθήο κάζεζεο πνπ αληαπνθξίλνληαη ζηηο ηδηαίηεξεο εθπαηδεπηηθέο θαη θνηλσληθέο αλάγθεο ησλ παηδηψλ, ζε αηνκηθφ θαη ζπιινγηθφ επίπεδν (Σζνπθαιά, 2000, ζ. 115-116).
Γεληθφηεξα βέβαηα, ππνζηεξίδεηαη φηη «ην πεξηβάιινλ κηαο δεδνκέλεο εθπαηδεπηηθήο ππνδνκήο έρεη ππνινγίζηκε επίδξαζε ζηηο δξαζηεξηφηεηεο ησλ ρξεζηψλ ηεο ππνδνκήο» θαζψο «ε έξεπλα έρεη δείμεη φηη ε θαηάζηαζε ηνπ ζρνιηθνχ θηηξίνπ νπσζδήπνηε επεξεάδεη ηε καζεηηθή επίδνζε θαη ζπκπεξηθνξά θαη φηη ππάξρνπλ ζηνηρεία ηνπ ζρεδηαζκνχ ηεο κνλάδαο γηα ην νπνία γίλεηαη αληηιεπηφ φηη βειηηψλνπλ ην καζεζηαθφ θιίκα» (Maiden, 1998, ζ. 40) Μάιηζηα κεηαμχ άιισλ, ην ελδηαθέξνλ ησλ εξεπλεηψλ έρεη ζηξαθεί θαη ζε εηδηθά θπζηθά ραξαθηεξηζηηθά ηεο ζρνιηθήο ηάμεο φπσο νη δηαζηάζεηο, ε αηζζεηηθή πνηφηεηα, ε αθνπζηηθή, ην θσο θ.ά. (΢πγθνιιίηνπ, 1997, ζ. 180).
΋πσο επηζεκαίλνπλ νη Jago θαη Tanner (1999): Ζ ζεκαζία ηνπ θσηηζκνχ γηα ηε ζρνιηθή ηάμε έρεη απνηειέζεη αληηθείκελν πνιιψλ εξεπλψλ (Luckiesh and Moss, 1940· Cooper, 1958· Horton, 1972· Bowers and Burkett, 1987· Phillips, 1992 θ.ά.). Σν θαηάιιειν επίπεδν ζεξκηθήο άλεζεο έρεη ζεηηθή επίδξαζε ζηε κάζεζε ζηελ ηάμε (Nolan, 1960· Peccolo, 1962· Stuart and Curtis, 1964· King and Marans, 1979 θ.ά.). Οη αξλεηηθέο ζπλέπεηεο ηνπ ζνξχβνπ γηα ηε κάζεζε ζηελ ηάμε έρνπλ κειεηεζεί επξέσο (Dixon, 1953· Fitzroy and Reid, 1963· McCarthy, 1975· Kyzar, 1977 θ.ά.). Ζ επίδξαζε ηεο αηζζεηηθήο πνηφηεηαο ηνπ ζρνιείνπ ζρεηίδεηαη κε ηελ αλζξψπηλε απφδνζε (Taylor and Gousie, 1988· Edwards, 1991· Phillips,1997 θ.ά.).
Δίλαη ζεκαληηθφ επνκέλσο λα κειεηήζνπκε κέζα απφ ηνπο ρξήζηεο ησλ ζρνιηθψλ ρψξσλ ηφζν ηηο πεξηβαιινληηθέο ζπλζήθεο πνπ δηακνξθψλνληαη φζν θαη ην πψο επηδξνχλ απηέο νη ζπλζήθεο ζηνπο ίδηνπο έηζη ψζηε λα επηζεκαλζνχλ πξνβιήκαηα, αλάγθεο θαη πξνηάζεηο πνπ ζα νδεγήζνπλ ζηε ράξαμε λέσλ θαηεπζχλζεσλ βειηηζηνπνίεζεο ησλ ζρνιηθψλ κνλάδσλ θαη ηνλ εκπινπηηζκφ ηεο δηδαζθαιίαο θαη ηεο εθπαηδεπηηθήο δηαδηθαζίαο γεληθφηεξα.
Γηα ηνπο ζθνπνχο ηεο ζπγθεθξηκέλεο έξεπλαο, ν ζρνιηθφο ρψξνο - σο έλα ζχλνιν δεδνκέλσλ ηνπ πιηθνχ πεξηβάιινληνο - νξίδεηαη ην ζχλνιν ηεο πιηθνηερληθήο ππνδνκήο κέζα ζην νπνίν

14. ΢ ρ ε δ η α ζ κ ό ο α λ ά π ι α ζ ε ο π ξ ν α ύ ι η ν π ρ ώ ξ ν π ΢ ρ ν ι ε ί ν π Γ ε π η ε ξ ν β ά ζ κ η α ο E θ π α ί δ ε π ζ ε ο
Μ ε ι έ η ε π ε ξ ί π η σ ζ ε ο : ΢ ρ ν ι η θ ό ΢ π γ θ ξ ό η ε κ α 2 ν π Γ ε λ η θ ν ύ Λ π θ ε ί ν π 2 ν π & 5 ν π Γ π κ λ α ζ ί ν π Δ ζ π ε ξ η λ ν ύ Γ π κ λ α ζ ί ν π & Λ π θ ε ί ν π Γ ξ ά κ α ο
Παζραιίδνπ Αλλνχια 14
επηηειείηαη ην εθπαηδεπηηθφ έξγν θαη πεξηιακβάλεη: νηθφπεδν, θηίξηα, έπηπια, ηνπο επηκέξνπο ρψξνπο γηα δηδαζθαιία θαη βνεζεηηθή ρξήζε θαζψο θαη ινηπά θηλεηά αληηθείκελα εμνπιηζκνχ (Beynon, 1997, ζ. 9· Γεξκαλφο, 2002, ζ. 44).
Ζ θαηαζηξνθή ηνπ πεξηβάιινληνο κε ηηο ζπλέπεηεο πνπ επηθέξεη ζηελ πνηφηεηα ηεο δσήο ηνπ αλζξψπνπ είλαη έλα απφ ηα θξίζηκα παγθφζκηα πξνβιήκαηα ηεο ζχγρξνλεο επνρήο. (Αιεμνπνχινπ θαη Γθιαβάο, 1989, ζ. 5).
Σν 1987 θαηά ηελ 42ε ΢χλνδν ησλ Ζλσκέλσλ Δζλψλ κέζα απφ ηελ έθζεζε «Σν θνηλφ καο κέιινλ», εηζήρζε ε έλλνηα ηεο βηψζηκεο ή αιιηψο αεηθφξνπ αλάπηπμεο σο κηαο «αλάπηπμεο πνπ λα αληαπνθξίλεηαη ζηηο αλάγθεο ηνπ παξφληνο ρσξίο λα εθζέηεη ζε θίλδπλν ηε δπλαηφηεηα ησλ κειινληηθψλ γελεψλ λα αληαπνθξηζνχλ ζ΄ απηή». Ζ θνηλσλία αλαγθάδεηαη επηηαθηηθά λα αληαπνθξηζεί ζηε δηαρείξηζε πεξηβαιινληηθψλ θηλδχλσλ κέζα απφ ηε δηαζθάιηζε ζπκβαηφηεηαο κεηαμχ νηθνινγηθψλ, νηθνλνκηθψλ θαη θνηλσληθψλ θξηηεξίσλ. (Gauzin-Müller, 2003, ζ. 13).
Έλαο θιάδνο ηεο αλζξψπηλεο δξαζηεξηφηεηαο, ζεκαληηθφο γηα ηελ αιιειεπίδξαζή ηνπ κε ην πεξηβάιινλ, είλαη θαη απηφο ησλ θαηαζθεπψλ. Σν δνκεκέλν πεξηβάιινλ, θαη εηδηθφηεξα ν ζρεδηαζκφο, ε θαηαζθεπή θαη ε ιεηηνπξγία ησλ θηηξίσλ, εμεηάδνληαη νινέλα θαη πεξηζζφηεξν ππφ ην πξίζκα ηεο ειαρηζηνπνίεζεο ησλ πεξηβαιινληηθψλ επηπηψζεσλ θαη ηεο εμνηθνλφκεζεο ελέξγεηαο. ΢ην 1ν Γηεζλέο ΢πλέδξην γηα ηελ Αεηθφξν Καηαζθεπή ηνπ Γηεζλνχο ΢πκβνπιίνπ γηα ηελ Έξεπλα θαη ηελ Καηλνηνκία ζηε Γφκεζε θαη ηελ Καηαζθεπή (International Council for Research and Innovation in Building and Construction: CIB) ην 1994, ε «αεηθφξνο θαηαζθεπή» νξίδεηαη σο «ε δεκηνπξγία θαη ππεχζπλε δηαρείξηζε ελφο πγηεηλνχ δνκεκέλνπ πεξηβάιινληνο, βαζηζκέλνπ ζε νηθνινγηθέο αξρέο θαη ζε απνδνηηθή ρξήζε ησλ πεγψλ». (Kunszt, 2003, ζ. 6).
Οη πξνβιεκαηηζκνί γηα ηελ αεηθφξν αλάπηπμε θαη ηε ζχλδεζή ηεο κε ην ζρνιηθφ ρψξν έρνπλ εθδεισζεί πνηθηινηξφπσο ζε δηάθνξεο ρψξεο φπσο π.ρ.: κε πξαγκαηνπνίεζε πεηξακαηηθψλ κεηξήζεσλ ζε ζρνιηθνχο ρψξνπο γηα ηε δηεξεχλεζε ραξαθηεξηζηηθψλ π.ρ. ξχπσλ, ζνξχβνπ θηι., ζχληαμε πξνδηαγξαθψλ θαη δηακφξθσζε πιαηζίσλ θαη εξγαιείσλ πεξηβαιινληηθήο αμηνιφγεζεο ή δηαρείξηζεο ηνπ ζρνιηθνχ πεξηβάιινληνο, αλάπηπμε δηθηχσλ «πγηεηλψλ» ζρνιείσλ, «νηθνινγηθψλ» ζρνιείσλ, «πξάζηλσλ» ζρνιείσλ, ζρνιείσλ «πςειήο απφδνζεο», ζρνιείσλ «πςειήο πεξηβαιινληηθήο πνηφηεηαο», «ελεξγεηαθά έμππλσλ» ζρνιείσλ θ.ά., απνζθνπψληαο ζηελ πινπνίεζε θαηλνηφκσλ εθπαηδεπηηθψλ πξνγξακκάησλ, ζπρλά ζε αιιειεπίδξαζε κε παξεκβάζεηο ζην ζρνιηθφ ρψξν γηα βειηησκέλε πεξηβαιινληηθή πνηφηεηα θαη ελζσκάησζε αξρψλ ηεο αεηθφξνπ ιεηηνπξγίαο.
Σν ελδηαθέξνλ, δειαδή, γηα ηε δηδαθηηθή είλαη φηη ε πξαγκάησζε ηεο αεηθνξίαο ηείλεη ζε κηα νιηζηηθή πξνζέγγηζε ηνπ ζρνιείνπ (whole-school approach). Ζ αεηθνξία δελ αληηκεησπίδεηαη κφλν σο ζεκαηηθφ θαη γλσζηηθφ πεξηερφκελν αιιά σο δξάζε θαη έξεπλα θαηά ηελ νπνία κεηαζρεκαηίδεηαη ε ιεηηνπξγία ηφζν ηνπ εθπαηδεπηηθνχ ζεζκνχ φζν θαη ηνπ εθπαηδεπηηθνχ ρψξνπ. Σν ζρνιείν αλαπηχζζεη πξαθηηθέο σο έλαο κηθξφθνζκνο κηαο αεηθφξνπ θνηλσλίαο (Orr, 1994· Posch, 1999· Sterling 2001).
Σν ελδηαθέξνλ απμάλεηαη θαη επεηδή, πέξα απφ ην γεγνλφο φηη ηα εθπαηδεπηηθά θηίξηα απνηεινχλ ρψξν παξαγσγήο εθπαηδεπηηθνχ έξγνπ, ζε απηά βξίζθνληαη άλζξσπνη κηθξήο ειηθίαο, δειαδή νκάδεο πιεζπζκψλ κε απμεκέλεο απαηηήζεηο πγηεηλήο. Πξάγκαηη, ην αλνζνπνηεηηθφ ζχζηεκα ησλ καζεηψλ είλαη πην εππαζέο απφ ησλ ελειίθσλ, κε απνηέιεζκα λα πξνζβάιινληαη πην εχθνια απφ ρεκηθνχο παξάγνληεο, νη νπνίνη εθπέκπνληαη ζηνπο ρψξνπο ησλ ζρνιείσλ. Έηζη, εκθαλίδνληαη ζπκπηψκαηα θαθήο πγείαο, φπσο θξπνινγήκαηα, αιιεξγίεο, θνχξαζε, γξίπε, εξεζηζκφο δέξκαηνο. (Απγειή θαη Παπαδφπνπινο, 2004, ζ. 30).
Σα πιηθά πνπ ρξεζηκνπνηνχληαη ζε δνκηθά πξντφληα θαηαζθεπήο, έπηπια, ζπζθεπέο, πιηθά θαζαξηζκνχ θ.ά. κπνξεί λα πεξηέρνπλ ρεκηθέο νπζίεο πνπ ξππαίλνπλ ηνπο εζσηεξηθνχο θαη εμσηεξηθνχο ρψξνπο κε βιαβεξέο ζπλέπεηεο γηα ηελ πγεία.
Δμάιινπ, ηα απμαλφκελα πεξηβαιινληηθά θαη αηκνζθαηξηθά πξνβιήκαηα, πξνθαινχλ έληνλν ελδηαθέξνλ θαη θηλεηνπνίεζε δηαθφξσλ θνξέσλ γηα ηε ζχλδεζε ηεο αεηθφξνπ θαηαζθεπήο κε ηηο ππνδνκέο εθπαίδεπζεο. «Έρνπκε φςηκν ελδηαθέξνλ λα δηαηεξήζνπκε παξαγσγηθνχο θαη πγηείο απηνχο πνπ πξνζέξρνληαη ζην ζρνιείν γηα εξγαζία, κάζεζε θαη ςπραγσγία. Οη επελδχζεηο ζην βηψζηκν ζρεδηαζκφ ζα απνδψζνπλ βειηηψζεηο ζηελ επίδνζε, ηελ παξαγσγηθφηεηα θαη ζηηο

15. ΢ ρ ε δ η α ζ κ ό ο α λ ά π ι α ζ ε ο π ξ ν α ύ ι η ν π ρ ώ ξ ν π ΢ ρ ν ι ε ί ν π Γ ε π η ε ξ ν β ά ζ κ η α ο E θ π α ί δ ε π ζ ε ο
Μ ε ι έ η ε π ε ξ ί π η σ ζ ε ο : ΢ ρ ν ι η θ ό ΢ π γ θ ξ ό η ε κ α 2 ν π Γ ε λ η θ ν ύ Λ π θ ε ί ν π 2 ν π & 5 ν π Γ π κ λ α ζ ί ν π Δ ζ π ε ξ η λ ν ύ Γ π κ λ α ζ ί ν π & Λ π θ ε ί ν π Γ ξ ά κ α ο
Παζραιίδνπ Αλλνχια 15
ζπκπεξηθνξέο. Ζ πγεία είλαη πνιπδηάζηαηε θαη πεξηιακβάλεη φρη κφλν θπζηθνχο παξάγνληεο αιιά θαη ςπρνινγηθή θαη θνηλσληθή επεμία.» (Pacific Northwest Pollution Prevention Resource Center, 2004).
Δπίζεο ε πξαγκαηνπνηζείζα έξεπλα αθνξά ηε ζπιινγή θαη κειέηε δεδνκέλσλ ζρεηηθά κε ηελ ελεκέξσζε, ηελ επαηζζεηνπνίεζε θαη ην ελδηαθέξνλ ησλ ρξεζηψλ ησλ ζρνιείσλ γηα ηηο πεξηβαιινληηθέο επηπηψζεηο θαη ηηο επηπηψζεηο ζηελ πγεία πνπ κπνξεί λα έρνπλ ηα πιηθά ησλ ζρνιηθψλ κνλάδσλ θαζψο θαη ελδείμεηο γηα ην πνηα ζα κπνξνχζε λα είλαη ε απνδνρή θαη ε ππνδνρή απφ ηελ εθπαηδεπηηθή θνηλφηεηα κέηξσλ πνπ ζηνρεχνπλ ζηελ αεηθφξν θαηαζθεπή θαη ζηελ επηινγή πεξηβαιινληηθά θηιηθψλ πιηθψλ θαη πξντφλησλ. Αθφκα, αληρλεχεηαη ν πξνζδνθψκελνο ξφινο ηεο εθπαηδεπηηθήο θνηλφηεηαο ζηε ζπλδηακφξθσζε θαη πινπνίεζε απηψλ ησλ κέηξσλ. Σέινο, ζπιιέγνληαη θαη κειεηψληαη δεδνκέλα ηφζν γηα ηε ζηάζε ησλ ρξεζηψλ απέλαληη ζηελ αμηνπνίεζε ηνπ αεηθφξνπ ή πξάζηλνπ ζρνιείνπ σο εξγαιείνπ κάζεζεο φζν θαη γηα ην ζρεδηαζκφ εθείλσλ ησλ εθπαηδεπηηθψλ δξαζηεξηνηήησλ πνπ αμηνπνηνχλ δεκηνπξγηθά ην ζρνιηθφ ρψξν θαη ηα πιηθά ηνπ.
1.2. ΢ρεδηαζκόο θαη παηδηά
1.2.1 Μάζεζε θαη εθπαίδεπζε
Μία ζρνιηθή απιή δηακνξθσκέλε κε θπηηθά είδε πξαγκαηηθά έρεη πνιχ κεγάιε εθπαηδεπηηθή αμία. Σα θπηά αμηνπνηνχληαη γηα ηελ κεηάδνζε γλψζεσλ απφ δηάθνξεο γλσζηηθέο πεξηνρέο, ζηα πιαίζηα κηαο νιηζηηθήο πξνζέγγηζεο ζηε δηδαζθαιία θαη κάζεζε. (Rhydderch-Evans, Z. 1993).
Καζψο ην παηδί ζπκκεηέρεη ζηε θξνληίδα θαη πεξηπνίεζε ησλ θπηψλ, επαηζζεηνπνηείηαη ζηελ αξρή ηεο αλζξψπηλεο εξγαζίαο θαη ησλ αγαζψλ, ελψ ζπγρξφλσο πξνάγεηαη ε ελεξγεηηθφηεηά ηνπ. Σν πινχζην θπηηθφ πιηθφ ηξνθνδνηεί ηελ ηθαλφηεηα ησλ παηδηψλ γηα εηθαζηηθέο δξαζηεξηφηεηεο ή δεκηνπξγεί ρψξνπο ππνδνρήο γηα έθζεζε ησλ εηθαζηηθψλ δεκηνπξγηψλ ησλ παηδηψλ.
Σν παηδί κέζα απφ ηελ επαθή ηνπ κε ηελ θχζε, καζαίλεη ηνλ θχθιν ηεο δσήο, ηνπο θαλφλεο πνπ ηελ δηέπνπλ, ηελ ηάμε, ηε κεζνδηθφηεηα, ηελ νξγαλσηηθή ηθαλφηεηα αιιά θαη ηελ ππνκνλή. Δπίζεο καζαίλεη λα ζέβεηαη ην θπζηθφ πεξηβάιινλ θαη λα πξνζπαζεί λα ην δηαηεξήζεη.
Παξάιιεια δε ζα πξέπεη λα μερλνχκε φηη ππνβνεζνχληαη ηδηαίηεξα θάπνηεο εθπαηδεπηηθέο δηεξγαζίεο φπσο ε αλάπηπμε πξνθνξηθνχ ιφγνπ κέζα απφ πιήζνο ζπδεηήζεσλ, ε απνζαθήληζε φξσλ (ζεκαζηνινγηθή ιεηηνπξγία) θαζψο θαη πιήζνο θεηκέλσλ απφ ηε κπζνινγία πνπ ζπλδένληαη κε δηάθνξα θπηά. ΋κσο θαη πνιιέο εμεηδηθεπκέλεο επηζηήκεο πξνάγνληαη εχθνια θαη επνηθνδνκεηηθά κέζα απφ ηελ επαθή ηνπ παηδηνχ κε ηνλ θαηάθπην ζρνιηθφ ρψξν. (Rhydderch-Evans, Z. 1993). Έηζη ελδεηθηηθά αλαθέξνληαη: (Rhydderch-Evans, Z. 1993, Moore Robin, Wong Herb, Thomas, G. 1992).
Μαζεκαηηθά
Καηακέηξεζε αξηζκνχ ζπφξσλ ζε έλα θαθειάθη, θαηακέηξεζε ησλ ζπφξσλ πνπ θχηξσζαλ, πνζνζηφ επί ηνπ ζπλνιηθνχ αξηζκνχ ζπφξσλ, εθηίκεζε βιαζηηθήο ηθαλφηεηαο. ΢πγθξηηηθή θαηαγξαθή ηεο ηαρχηεηαο αλάπηπμεο δηαθνξεηηθψλ εηδψλ ή ηνπ είδνπο θάησ απφ δηαθνξεηηθέο ζπλζήθεο αλάπηπμεο, ηήξεζε πηλάθσλ δεδνκέλσλ αλάπηπμεο, ηήξεζε βηβιίνπ εξγαζηψλ θ.α. .Μέηξεζε απνδφζεσλ, ππνινγηζκφο θφζηνπο παξαγσγήο, θφζηνο αγνξάο θπηηθνχ πιηθνχ (ζπφξσλ), ππνινγηζκφο θέξδνπο κε βάζε ηε ηηκή πψιεζεο ηνπ ηειηθνχ πξντφληνο, ππνινγηζκφο ζρέζεσλ επηθάλεηαο εδάθνπο αξηζκνχ θπηψλ πνπ κπνξεί λα θαιιηεξγεζνχλ, εηζαγσγή δεδνκέλσλ, δεκηνπξγία πηλάθσλ ζηνλ ειεθηξνληθφ ππνινγηζηή.
Φπζηθέο επηζηήκεο
Καηαγξαθή, κειέηε ζρέζεσλ γνληκφηεηαο εδάθνπο, θσηηζκνχ, ζεξκνθξαζίαο θαη ξπζκνχ αλάπηπμεο ησλ θπηψλ. Καηαγξαθή αλαγθψλ αλάπηπμεο ηνπ θπηνχ, αλαγλψξηζε εδψδηκσλ ηκεκάησλ ηνπ θπηνχ. Μειέηε θπζηθψλ θαη ρεκηθψλ ραξαθηεξηζηηθψλ ηνπ εδάθνπο.
΢ρέδην θαη ηερλνινγία
΢ρέδην θχηεπζεο ππφ θιίκαθα θαη εθαξκνγή ηνπ ζην ρψξν. Καηαζθεπή ζπνξείσλ, θαηαζθεπή θηβσηίσλ ζπγθνκηδήο πξντφλησλ, θαηαζθεπέο ζηεξέσζεο αλαξξηρφκελσλ εηδψλ, φπσο ηα θαζφιηα, ηα κπηδέιηα θ.α.
Γεσγξαθία
Μειέηε ηεο γεσγξαθηθήο πξνέιεπζεο ησλ θαιιηεξγνχκελσλ θπηψλ. Ηζηνξηθή κειέηε ηνπ ηξφπνπ εμάπισζεο ησλ θπηψλ θαη ηνπ ξφινπ ησλ εμεξεπλεηψλ ζηε δηάδνζε ησλ θπηψλ. Μειέηε πιενλεθηεκάησλ θαηαλάισζεο ηξνθίκσλ ηνπηθήο παξαγσγήο. Καηαγξαθή, ηήξεζε θαηξηθψλ δεδνκέλσλ, ζεξκνθξαζίαο, πγξαζίαο, ειηνθάλεηαο θαη κειέηε ηεο ζρέζεο ηνπο κε ην ξπζκφ θαη ην

16. ΢ ρ ε δ η α ζ κ ό ο α λ ά π ι α ζ ε ο π ξ ν α ύ ι η ν π ρ ώ ξ ν π ΢ ρ ν ι ε ί ν π Γ ε π η ε ξ ν β ά ζ κ η α ο E θ π α ί δ ε π ζ ε ο
Μ ε ι έ η ε π ε ξ ί π η σ ζ ε ο : ΢ ρ ν ι η θ ό ΢ π γ θ ξ ό η ε κ α 2 ν π Γ ε λ η θ ν ύ Λ π θ ε ί ν π 2 ν π & 5 ν π Γ π κ λ α ζ ί ν π Δ ζ π ε ξ η λ ν ύ Γ π κ λ α ζ ί ν π & Λ π θ ε ί ν π Γ ξ ά κ α ο
Παζραιίδνπ Αλλνχια 16
κέγεζνο αλάπηπμεο ησλ θπηψλ. Απνηχπσζε ηνπ ζρεδίνπ ηνπ θήπνπ ππφ θιίκαθα, ζρεδηαζκφο ράξηε.
Καιιηηερληθά
Μειέηε θαηαγξαθήο ρξσκάησλ, δνκψλ, πθψλ, ζρεδίσλ ησλ θπηψλ. Καηαζθεπή θνιιάδ, δσγξαθηθή θπηψλ (botanical painting). Σξηζδηάζηαηεο εηθαζηηθέο δεκηνπξγίεο ζην ρψξν κε θπηά, αλζνδεηηθή, δηαθφζκεζε κε θπηά θαη θξνχηα.
Ηζηνξία
Ο θήπνο ζηε αξραηφηεηα, εμέιημε ηεο θεπνηερλίαο , ηερληθέο θαιιηέξγεηαο θπηψλ ζε δηάθνξεο πεξηνρέο ηεο γεο, εμέιημε κέζα ζην ρξφλν. Γηαηξνθηθέο ζπλήζεηεο ζην ρψξν θαη ζην ρξφλν. Ο ξφινο ησλ θπηψλ ζε παξαδνζηαθέο ηειεηέο γηνξηέο. Μχζνη θαη ηζηνξία πξνέιεπζεο ησλ θπηψλ.
Γιψζζα
Ηζηνξίεο θαληαζηηθέο κε θπηά, πξνζσπνπνίεζε θπηψλ, ζπκβνιηθή ζεκαζία ησλ θπηψλ. Σήξεζε εκεξνινγίσλ πεξηγξαθήο ησλ ζηαδίσλ εμέιημεο ησλ θπηψλ. Πεξηγξαθέο ησλ θπηψλ. ΢πγγξαθή εκεξνινγίνπ ζρεηηθά κε ηηο ηερληθέο θαιιηέξγεηαο, επνρή ζπνξάο θαη ζπγθνκηδήο δηαθφξσλ θαιιηεξγεηψλ. ΢πγγξαθή εληχπσλ ζρεηηθά κε ηε θαξκαθεπηηθή αμία ησλ θπηψλ πνπ θαιιηεξγνχληαη ζην ζρνιηθφ θήπν αιιά θαη κε ζπληαγέο καγεηξηθήο ησλ πξντφλησλ ησλ θπηψλ ηνπ ζρνιηθνχ θήπνπ.
Πνιηηηζηηθέο δξαζηεξηφηεηεο
Ζ θαιιηέξγεηα εδψδηκσλ θπηψλ ζην ζρνιηθφ θήπν δίλεη πνιιέο επθαηξίεο γηα ζχλδεζε κε γηνξηέο θαη θεζηηβάι ζπγθνκηδήο φπνπ ζα παξνπζηάδνληαη νη δηαθνξεηηθνί ηξφπνη ενξηαζκνχ ηεο ζπγθνκηδήο δηαθνξεηηθψλ θαιιηεξγεηψλ ζε δηαθνξεηηθέο πεξηνρέο ηεο ρψξαο ή ζε δηαθνξεηηθέο ρψξεο φηαλ ζην ζρνιείν ππάξρνπλ παηδηά κε δηαθνξεηηθή πνιηηηζκηθή παξάδνζε, γεγνλφο πνπ κπνξεί λα εληζρχζεη ηελ απηνεηθφλα απηψλ ησλ παηδηψλ αιιά θαη λα ζπκβάιιεη ζηελ απνδνρή ηεο δηαθνξεηηθφηεηάο ηνπο απφ ηα αιιά παηδηά θαη ηελ ζρνιηθή ελζσκάησζή ηνπο (Moore Robin, Wong Herb.)
1.2.2 Φπζηθή άζθεζε
„Ννπο πγηήο ελ ζψκαηη πγηέο‟ ,έρνπκε πάληα ζαλ αξρή καο δεδνκέλνπ φηη κέζα ζε απηφ ην ξεηφ πεξηθιείεηαη ην ζχλνιν ηεο εθπαηδεπηηθήο δηαδηθαζίαο. Καη βέβαηα ην γεξφ θαη δπλαηφ θνξκί πεξηθιείεη έμππλν θαη δξαζηήξην κπαιφ. ΢ήκεξα, νη ζρνιηθέο απιέο πεξηιακβάλνπλ ζπλήζσο έλα γήπεδν πνπ θηινμελεί αγψλεο κπάζθεη ή βφιετ, ην νπνίν ηαπηφρξνλα απνηειεί ην κηζφ ηκήκα ηεο ζρνιηθήο απιήο. Έηζη ηα παηδηά είλαη ππνρξεσκέλα λα ην κνηξάδνληαη γηα πνιιέο δξαζηεξηφηεηεο ή λα ην ζηεξνχληαη γηα πνιιέο άιιεο. Καη βέβαηα ζε θακία πεξίπησζε δε πξνδηαζέηεη φια ηα παηδηά λα αζιεζνχλ ζε απηφ. Σν καιζαθφ θαη ππνρφλδξην παηδί ρξεηάδεηαη ηδηαίηεξα εξεζίζκαηα γηα λα αζιεζεί ή θαιχηεξα γηα λα γπκλάζεη ην θνξκί ηνπ.
Έλαο θπζηθά δηακνξθσκέλνο πξναχιηνο ρψξνο κε γξαζίδη, ινθίζθνπο, παηδηθή ραξά, ρψξν πεξηβαιινληηθήο εθπαίδεπζεο θ.ι.π. θεληξίδεη ην ελδηαθέξνλ ησλ παηδηψλ γηα ηξέμηκν, πεξπάηεκα, θπλεγεηφ, θξπθηφ θ.ι.π. Πνιχ επθνιφηεξα αζιείηαη θαη εμαζθείηαη ην παηδί παίδνληαο ζε θπζηθφ πεξηβάιινλ απφ φηη θάλνληαο γπκλαζηηθή επάλσ ζην ηζηκέλην. Με απηφ ηνλ ηξφπν έλαο ηέηνηνο ρψξνο, πνπ είλαη ζρεδηαζκέλνο ππεχζπλα θαη ζσζηά , δξα θαηαιπηηθά ζηελ αιιειεπίδξαζε ηνπ παηδηνχ κε ην θπζηθφ πεξηβάιινλ θαη εμαζθεί ην ζψκα ηνπο κε κπξηάδεο ηξφπνπο.( Jambor, T..1993). Καη βέβαηα είλαη δεδνκέλν φηη απνθεχγνληαη κηθξνηξαπκαηηζκνί πνπ αλά πάζα ζηηγκή
δεκηνπξγνχληαη ζηηο ζθιεξέο επηθάλεηεο ηνπ ηζηκέληνπ θαη ηεο αζθάιηνπ. Ο C. Lewis (1996) επηζεκαίλεη: «Γπζηπρψο , ήηαλ πνιιά ρξφληα πξηλ ηελ εκθάληζε ησλ απνηειεζκάησλ ηεο έξεπλαο απφ άιιεο πεγέο πνπ ππνγξακκίδνπλ ηελ πγεία πνπ πξνζθέξεη ην θπζηθφ πεξηβάιινλ .Απηά ηα επηζηεκνληθά απνηειέζκαηα ζα βνεζήζνπλ ζην λα θαζηζηνχλ αθίλδπλνη θαη νη ηζαθσκνί ζην ζρνιείν.» (C. Lewis ,1996)
1.2.3 Βειηίσζε κηθξνθιίκαηνο
1.2.3.1 Θεξκνθξαζηαθέο ζπλζήθεο
Ο ζεκεξηλφο πξναχιηνο ρψξνο κε ηνλ ηξφπν πνπ είλαη ζήκεξα δηακνξθσκέλνο ζηε ρψξα καο, είλαη ηειείσο αθηιφμελνο θαη γηα ηηο ζπλζήθεο ηνπ ρεηκψλα αιιά θαη γηα απηέο ηνπ θαινθαηξηνχ. Έλαο ¨γπκλφο¨ ρψξνο κε θαζφινπ θπηηθή δηακφξθσζε είλαη εληειψο αθαηάιιεινο γηα θάζε ρεηκσληάηηθν δηάιεηκκα, φπνπ ηα παηδηά παξακέλνπλ δηαξθψο κέζα ζην θηίξην. Δπίζεο είλαη ηειείσο αθαηάιιεινο γηα άζιεζε ην ρεηκψλα αιιά θαη γηα νπνηνδήπνηε εθπαηδεπηηθή δξαζηεξηφηεηα. Απφ

17. ΢ ρ ε δ η α ζ κ ό ο α λ ά π ι α ζ ε ο π ξ ν α ύ ι η ν π ρ ώ ξ ν π ΢ ρ ν ι ε ί ν π Γ ε π η ε ξ ν β ά ζ κ η α ο E θ π α ί δ ε π ζ ε ο
Μ ε ι έ η ε π ε ξ ί π η σ ζ ε ο : ΢ ρ ν ι η θ ό ΢ π γ θ ξ ό η ε κ α 2 ν π Γ ε λ η θ ν ύ Λ π θ ε ί ν π 2 ν π & 5 ν π Γ π κ λ α ζ ί ν π Δ ζ π ε ξ η λ ν ύ Γ π κ λ α ζ ί ν π & Λ π θ ε ί ν π Γ ξ ά κ α ο
Παζραιίδνπ Αλλνχια 17
ηελ άιιε πιεπξά είλαη θαη πάιη αθαηάιιεινο φιεο ηηο ειηφινπζηεο κέξεο κηαο θαη εθιείπνπλ ηειείσο ηα δέλδξα θαη νη νπνηεζδήπνηε δηακνξθψζεηο. Γίλνληαο ¨θπζηθή εηθφλα¨ ζηνλ πξναχιην ρψξν, ηνλ θαζηζηνχλ ηθαλφ λα δερζεί ηνπο καζεηέο αιιά θαη ηνπο δαζθάινπο ζρεδφλ φιε ηελ εθπαηδεπηηθή ρξνληά.
΢ε έλα θαηάθπην πεξηβάιινλ απνθεχγνληαη νη έληνλεο δηαθπκάλζεηο ηεο ζεξκνθξαζίαο ηνπ ρεηκψλα, ιφγσ ηνπ φηη κεηψλεηαη ε ηαρχηεηα ηνπ ςπρξνχ αλέκνπ επεηδή εκπνδίδεηαη ε ειεχζεξε θίλεζή ηνπ απφ ηε θπηνκάδα θαη δηαρέεηαη κε κηθξφηεξε ηαρχηεηα πξνο ην πεξηβάιινλ. Σαπηφρξνλα ζε έλα δηακνξθσκέλν εμσηεξηθά ρψξν δεκηνπξγνχληαη ζεκεία πνπ είλαη απάλεκα ή ζηεγαζκέλα κε απνηέιεζκα λα απνθεχγνληαη αθφκε πεξηζζφηεξν νη αθξαίεο ζεξκνθξαζίεο.
Σν θαινθαίξη αληηζέησο απνθεχγνληαη νη αθξαίεο-κέγηζηεο ζεξκνθξαζίεο κηαο θαη ηα θπηά κέζσ ηνπ θαηλφκελνπ ηεο εμαηκηζνδηαπλνήο απνβάιινπλ πγξαζία ζην κηθξνπεξηβάιινλ, ε νπνία ηαπεηλψλεη ηε ζεξκνθξαζία ηνπ. (Αξαβαληηλφο Αζ., 2007) Σα θπηά φκσο παξέρνπλ θαη ειηνπξνζηαζία ιφγσ ηεο ζθίαζεο πνπ πξνζθέξνπλ. Τπνινγίδεηαη φηη ε ζεξκνθξαζία θάησ απφ ηε ζθηά ελφο δέλδξνπ κπνξεί λα είλαη κέρξη θαη δέθα βαζκνχο ρακειφηεξε απφ απηήλ ηεο αηκφζθαηξαο ελψ ζε νξηζκέλεο πεξηπηψζεηο κπνξεί λα είλαη αθφκε ρακειφηεξε.
1.2.3.2 ΢πλζήθεο θσηεηλνχ θαζεζηψηνο
Σν δηάρπην θσο πνπ επηθξαηεί θάησ απφ ηα θπιιψκαηα ησλ δέλδξσλ παξφιν πνπ είλαη κεησκέλν ζε έληαζε, είλαη εκπινπηηζκέλν ζε πξάζηλν ρξψκα ιφγσ ηεο αλάθιαζήο ηνπ απφ ηηο κεζνθάζεηο ηνπ αέξα-λεξνχ ζηνπο κεζνθπηηάξηνπο ρψξνπο.
Σν κάηη καο δελ αληηιακβάλεηαη ην ζθνηεηλφ θφθθηλν θαη έηζη απηφ πνπ βιέπνπκε είλαη ην πξάζηλν θσο πνπ δεκηνπξγεί ήξεκεο θαη επράξηζηεο εηθφλεο. (Αξηαλνχηζν Μ., Γεσξγίνπ, Γεκεηξαθφπνπινο, Καξηάιεο, Παλαγησηίδεο)
Δίλαη γλσζηφ ην παξάδεηγκα ησλ θπιινβφισλ δέλδξσλ, ηα νπνία επηηξέπνπλ ηνλ ειηαζκφ ηνπο ρεηκεξηλνχο κήλεο πνπ δελ έρνπλ θχιια, ελψ αληίζεηα ηνπο ζεξηλνχο κήλεο δεκηνπξγνχλ ζθίαζε.( Brooks John )
Με απηφλ ηνλ ηξφπν κπνξνχκε λα ρεηξηζηνχκε λφηηνπο πξνζαλαηνιηζκνχο φπνπ ηα ρεηκψλα επηζπκνχκε ηνλ ήιην, ελψ ην θαινθαίξη κπνξνχκε λα απνθεχγνπκε ηελ ππεξζέξκαλζε. ΋κσο ππάξρνπλ θαη κφληκεο θπηηθέο δηακνξθψζεηο, πνπ θαηά πεξίπησζε επηηξέπνπλ ηνλ ειηαζκφ ή δεκηνπξγνχλ ζθίαζε. Έηζη ζε κία ζρνιηθή απιή κπνξνχκε λα παίδνπκε κε ηα θπιιψκαηα ησλ δέλδξσλ θαη λα δεκηνπξγνχκε θσηηζκφ ή ζθηάζεηο ζε ζεκεία πνπ εκείο επηιέγνπκε, ραξίδνληαο επράξηζηεο θαη ¨παηρληδηάξηθεο¨ εηθφλεο ζηα παηδηά
1.2.3.3 Γξνζηζκφο
Άκεζν απνηέιεζκα ηεο εμαηκηζνδηαπλνήο είλαη θαη ν δξνζηζκφο ηεο αηκφζθαηξαο. Απφ έλα ηεηξαγσληθφ κέηξν επηθάλεηαο νμηάο, εμαηκίδνληαη 50-60 lit λεξνχ ην ρξφλν. (Αλδξηηζφπνπινο Σαμ., Θπκάθεο Ν., 2004)
Γξνζηζκφο επίζεο επηηπγράλεηαη ιφγσ ηνπ φηη πνηίδεηαη θαζεκεξηλά ην θαινθαίξη ε θπηνκάδα, ελψ ηαπηφρξνλα ηα ππθλά θπιιψκαηα δεκηνπξγνχλ δξνζεξά θαη ζθηεξά ζεκεία. Δίλαη ραξαθηεξηζηηθφ φηη ηα ηζηνξηθά θέληξα ηεο Γεξκαλίαο Luneburg Einbeck θ.α. πνπ δηαζέηνπλ θαηά
κήθνο ησλ παιαηψλ ηνίρσλ θαη ησλ πεξηθεξεηαθψλ ηάθξσλ πινχζηα δαζνθάιπςε, πξνζηαηεχνληαη απφ ηνλ άλεκν θαη εμαζθαιίδνπλ ην ρεηκψλα επηφηεξεο ζεξκνθξαζίεο.
1.2.3.4 ΢πλζήθεο ζνξχβνπ
Ζ βιάζηεζε ζπκβάιιεη ζεκαληηθά ζηε κείσζε ηνπ ζνξχβνπ .Καηαθέξλνπκε λα επηηχρνπκε ερνκφλσζε δεκηνπξγψληαο πεξηζζφηεξνπο νξφθνπο βιάζηεζεο .Σα ζρνιηθά θηίξηα είλαη ζπλήζσο θηηζκέλα δίπια ζε δξφκνπο πνπ παξνπζηάδνπλ αξθεηή ή έληνλε θπθινθνξία. Καη βέβαηα πάληνηε είλαη πεξηζηνηρηζκέλα απφ θαηνηθίεο. Καη ζηηο δχν πεξηπηψζεηο νη επηξξνέο απφ ηνπο ζνξχβνπο είλαη έληνλεο. Γεκηνπξγψληαο πεξηθεξεηαθά ηνπ ζρνιείνπ ππθλνχο θπηηθνχο θξάθηεο αλαθφπηνπκε
ζεκαληηθά ηελ εηζξνή αιιά θαη ηελ εθξνή ηνπ ζνξχβνπ, νχησο ψζηε λα κε δηαηαξάζζεηαη ε θαιή ιεηηνπξγία ηνπ ζρνιείνπ.( Gale, D.1987).
1.2.3.5 Πνηφηεηα αέξα
Ζ ζχγρξνλε πφιε είλαη γεκάηε θαπζαέξην, ζθφλε θαη ξχπνπο. Ο άλεκνο επηβξαδχλεηαη κέζα ζηελ πφιε απφ ηε θπηνκάδα θαη νη αηκνζθαηξηθνί ξχπνη επηθάζνληαη πάλσ ζηα θπιιψκαηα.
΋ζν πεξηζζφηεξν απμάλεηαη ε θπιιηθή επηθάλεηα, ηφζν κεγαιχηεξα πνζνζηά ξχπσλ απνξξνθψληαη απφ απηά. Ζ αηκφζθαηξα είλαη πγηεηλφηεξε, ελψ ηα πεδνδξφκηα θάησ απφ ηα δέλδξα

18. ΢ ρ ε δ η α ζ κ ό ο α λ ά π ι α ζ ε ο π ξ ν α ύ ι η ν π ρ ώ ξ ν π ΢ ρ ν ι ε ί ν π Γ ε π η ε ξ ν β ά ζ κ η α ο E θ π α ί δ ε π ζ ε ο
Μ ε ι έ η ε π ε ξ ί π η σ ζ ε ο : ΢ ρ ν ι η θ ό ΢ π γ θ ξ ό η ε κ α 2 ν π Γ ε λ η θ ν ύ Λ π θ ε ί ν π 2 ν π & 5 ν π Γ π κ λ α ζ ί ν π Δ ζ π ε ξ η λ ν ύ Γ π κ λ α ζ ί ν π & Λ π θ ε ί ν π Γ ξ ά κ α ο
Παζραιίδνπ Αλλνχια 18
απνδεηθλχεηαη φηη παξακέλνπλ θαζαξφηεξα απφ φηη ζε δξφκνπο πνπ ζηεξνχληαη ηα δέλδξα. (Αξαβαληηλφο Αζ. )
Έλαο ζρνιηθφο πξναχιηνο ρψξνο, πεξηζηνηρηδφκελνο απφ πςειφ θπηηθφ πιηθφ, πξνθπιάζζεηαη απφ ηε ζθφλε πνπ δεκηνπξγεί ε θίλεζε ησλ απηνθηλήησλ. Δπίζεο αλ ν θπηηθφο θξάθηεο είλαη πνιχ ππθλφο, ηφηε απνθεχγνληαη θαη ηα θαπζαέξηα πνπ απνβάιινπλ ηα απηνθίλεηα θαζψο απηά δελ κπνξνχλ λα δηαθχγνπλ πξνο ηα πιάγηα , αιιά νδεχνπλ πξνο πςειφηεξα ηκήκαηα ηεο αηκφζθαηξαο.
Ζ θπηνκάδα πξνζιακβάλεη δηνμείδην ηνπ άλζξαθα θαη απνβάιιεη νμπγφλν ζηελ αηκφζθαηξα κέζσ ηνπ θπιιψκαηνο. ΋ζν κεγαιχηεξε είλαη ε θπιιηθή επηθάλεηα, ηφζν κεγαιχηεξνο είλαη ν φγθνο ηνπ νμπγφλνπ πνπ απνβάιιεηαη.
Μηα πινχζηα θπηεκέλε ζρνιηθή απιή ραξίδεη πνζφηεηεο νμπγφλνπ ζην κηθξνπεξηβάιινλ ηεο θαη θαζηζηά πγηεηλφηεξε ηε δηαβίσζε ησλ δηδαζθάισλ-καζεηψλ κέζα ζε απηήλ. Γεληθά ζε κία επηθάλεηα 1000 ηεηξαγσληθψλ κέηξσλ πνπ πεξηιακβάλεη δέλδξα, ζάκλνπο θαη ριφε, απνδίδνληαη 60 θηιά νμπγφλνπ ζε 12 ψξεο, ελψ δεζκεχνληαη 90 θηιά δηνμείδην ηνπ άλζξαθα. (Αλδξηηζφπνπινο Σαμ., Θπκάθεο Ν., 2004)
1.3. Αηζζεηηθνί ιόγνη
Σειεπηαία γίλεηαη ζπδήηεζε γηα ηνλ φξν ¨πνηφηεηα δσήο¨. Πνηνο ζα ηνικνχζε λα πεη φηη έλα αζηηθφ πεξηβάιινλ παξέρεη ¨πνηφηεηα δσήο¨ ελψ απνπζηάδεη ζρεδφλ νινθιεξσηηθά ην πξάζηλν; Πψο απνδεηθλχεηαη ε ηαπηφηεηα κηαο ρψξαο ζε θάπνηνλ επηζθέπηε, φηαλ απηή επηβάιιεη ζηα παηδηά ηεο ηελ εθπαίδεπζε κέζα ζε έλα ζθιεξφ θαη αθηιφμελν πεξηβάιινλ; Οη ζπγθξίζεηο ησλ δηθψλ καο ζρνιείσλ κε απηά ηεο Β. Δπξψπεο είλαη απνγνεηεπηηθέο. Σα πεξηζζφηεξα ζρνιεία απηψλ ησλ ρσξψλ, έρνπλ βειηηψζεη θαη δηακνξθψζεη ηνπο πξναχιηνπο ρψξνπο ζε πνιχ κεγάιν βαζκφ, έηζη ψζηε λα γίλνληαη επράξηζηνη θαη θηιφμελνη. Σα δηθά καο ζρνιεία εμαθνινπζνχλ λα ζηεξίδνληαη ζε έλα παξσρεκέλν κνληέιν δηδαζθαιίαο πνπ πεξηνξίδεη ηε κάζεζε ζηε ζρνιηθή αίζνπζα. (Tακνπηζέιε Ν., Γεξκαλφο Γ.)
΢ηε ρψξα καο ζπρλά δεκηνπξγνχκε πξνγξάκκαηα θαη ιακβάλνπκε απνθάζεηο ρσξίο λα ξσηνχκε ηα παηδηά, ελψ ηειηθά έρνπλ ην δηθαίσκα λα ζπκκεηάζρνπλ φζν θαλείο άιινο ζηηο απνθάζεηο γηα ηηο αιιαγέο πνπ επζέσο επεξεάδνπλ ηηο δσέο ηνπο. Σν γεγνλφο απηφ ηψξα ππνζηεξίδεηαη απφ ην άξζξν 12 απφ ην ζπλέδξην γηα ηα δηθαηψκαηα ησλ παηδηψλ. (United nations )
Απφ ηνπο ζρεηηθνχο πίλαθεο ηνπ Οξγαληζκνχ ΢ρνιηθψλ θηηξίσλ, αλαθνξηθά κε ηελ νξγάλσζε, ην είδνο ηνπ εμνπιηζκνχ θαη ηα πιηθά θαηαζθεπήο ησλ ππαίζξησλ ρψξσλ ζηα ειιεληθά ζρνιεία, απνδεηθλχεηαη ε δηαηήξεζε ζε ζεκαληηθφ βαζκφ αλαρξνληζηηθψλ απφςεσλ γηα ην ιεηηνπξγηθφ ξφιν ηεο ζρνιηθήο απιήο (Οξγαληζκφο ΢ρνιηθψλ Κηηξίσλ - ,1982). ΢πγθεθξηκέλα πξνβιέπεηαη νξγάλσζε ηνπ ρψξνπ πνπ νδεγεί ζε ηππνπνηεκέλε ρξήζε ηνπ. Πξνβιέπεηαη κηα θπξίαξρε δξαζηεξηφηεηα γηα θάζε πεξηνρή θαη ε πξφηαζε νξγάλσζεο ηεο θάζε πεξηνρήο ζπλδέεηαη κε ζπγθεθξηκέλεο κφλν δξαζηεξηφηεηεο.
Γίλεηαη δηαρσξηζκφο αλάκεζα ζην πνζνζηφ ηεο ζπλνιηθήο επηθάλεηαο πνπ πξννξίδεηαη σο ρψξνο δηαιείκκαηνο θαη παηρληδηνχ θαη ζην πνζνζηφ πνπ πξννξίδεηαη γηα πξάζηλν. Ο ρψξνο πξαζίλνπ δειαδή δελ αλαγλσξίδεηαη σο ρψξνο ελεξγεηηθήο δξαζηεξηνπνίεζεο θαη επαθήο ηνπ παηδηνχ κε ηε βιάζηεζε. Οη νδεγίεο απηέο πνπ έρνπλ εθδνζεί ήδε απφ ην 1982, ρσξίο λα έρνπλ έθηνηε βειηησζεί, είλαη πνιχ γεληθέο, ψζηε λα επηηξέπνπλ έλα ζεκαληηθφ βαζκφ ειεπζεξίαο ζηελ εξκελεία θαη ηελ πινπνίεζή ηνπο θαηά ην ζρεδηαζκφ. Γίλνληαη δειαδή πεξηζψξηα ζηνλ εθάζηνηε ζρεδηαζηή πνπ ζα ήζειε λα ζπλεξγαζηεί κε έλαλ εηδηθφ ζε παηδαγσγηθά ζέκαηα λα πξνηείλεη ηε δεκηνπξγία ππαίζξηνπ ρψξνπ πνπ λα κπνξεί λα αμηνπνηεζεί σο εξγαιείν ζηα πιαίζηα ηεο ζχγρξνλεο παηδαγσγηθήο ζθέςε.
1.4. Πξνζθνξά αλαςπρήο
Σν ζρνιείν δελ είλαη κφλν εθπαίδεπζε. Πέξα απφ ηα δηαιείκκαηα πνπ ηα παηδηά πξέπεη λα ηξέμνπλ θαη λα παίμνπλ, ππάξρνπλ θαη δηάθνξεο πνιηηηζηηθέο θαη εθπαηδεπηηθέο εθδειψζεηο πνπ ιακβάλνπλ ρψξα ζηα πιαίζηα ηνπ πξναπιίνπ ρψξνπ.
Θα ήηαλ σξαηφηεξν απηέο νη εθδειψζεηο λα γίλνληαη ζε έλα θπζηθά δηακνξθσκέλν ρψξν, ν νπνίνο ζα παξέρεη αλαςπρή, ςπρηθή εξεκία θαη απνθφξηηζε απφ ηα δηάθνξα πξνβιήκαηα.
΢ε απηφ ην ζεκείν ζα πξέπεη λα αλαθεξζεί ν ξφινο ηεο απιήο θαη κεηά ηηο ψξεο ιεηηνπξγίαο ηνπ ζρνιείνπ. ΢πλήζσο ηηο ψξεο πνπ δε ιεηηνπξγεί απηφ, ζπλαληνχκε παηδηά πνπ παίδνπλ πνδφζθαηξν κέζα ζηελ απιή. Θα κπνξνχζε λα ππάξρεη πιεηάδα δξαζηεξηνηήησλ, εάλ απηή ήηαλ πην θπζηθά δηακνξθσκέλε. (Cox, D. I. McMaster, and J. Obuch 1990).

19. ΢ ρ ε δ η α ζ κ ό ο α λ ά π ι α ζ ε ο π ξ ν α ύ ι η ν π ρ ώ ξ ν π ΢ ρ ν ι ε ί ν π Γ ε π η ε ξ ν β ά ζ κ η α ο E θ π α ί δ ε π ζ ε ο
Μ ε ι έ η ε π ε ξ ί π η σ ζ ε ο : ΢ ρ ν ι η θ ό ΢ π γ θ ξ ό η ε κ α 2 ν π Γ ε λ η θ ν ύ Λ π θ ε ί ν π 2 ν π & 5 ν π Γ π κ λ α ζ ί ν π Δ ζ π ε ξ η λ ν ύ Γ π κ λ α ζ ί ν π & Λ π θ ε ί ν π Γ ξ ά κ α ο
Παζραιίδνπ Αλλνχια 19
1.5. Γεκηνπξγία αλακλήζεσλ
Ο ζρνιηθφο ρψξνο κπνξεί λα παξέρεη πινχην ρξσκάησλ, ζρεδίσλ, νπηηθψλ θαη εκπεηξηψλ, ήρσλ ή νζκψλ κε ηε θαηάιιειε επηινγή θαη ρξήζε ηνπ θπηηθνχ πιηθνχ. Σαπηφρξνλα ε ηθαλνπνίεζε ηνπ παηδηνχ γηα παηρλίδη, επηθνηλσλία θαη ζπδήηεζε κε ηα άιια παηδηά , κε ηε δεκηνπξγία αλνηθηψλ ή θιεηζηψλ (θαζηζηηθψλ) ρψξσλ, αθήλνπλ αλακλήζεηο ζηα παηδηά καο βάδνληαο ¨πξάζηλν¨ ζηε δσή ηνπο.
Σα θπηά είλαη πνιχ ελδηαθέξνληα γηα ηα παηδηά. Αηνκηθά, ζπιινγηθά ή παξάιιεια καδί κε ηα θηίξηα , ηα θπηά κπνξνχλ ζαπκάζηα λα απμήζνπλ ηελ έθεζε γηα παηρλίδη θαη δξαζηεξηφηεηεο θαη λα δεκηνπξγήζνπλ αλεμίηειεο αλακλήζεηο. (Brett, A., R. C. Moore, and E. F. Provenzo 1993).

20. ΢ ρ ε δ η α ζ κ ό ο α λ ά π ι α ζ ε ο π ξ ν α ύ ι η ν π ρ ώ ξ ν π ΢ ρ ν ι ε ί ν π Γ ε π η ε ξ ν β ά ζ κ η α ο E θ π α ί δ ε π ζ ε ο
Μ ε ι έ η ε π ε ξ ί π η σ ζ ε ο : ΢ ρ ν ι η θ ό ΢ π γ θ ξ ό η ε κ α 2 ν π Γ ε λ η θ ν ύ Λ π θ ε ί ν π 2 ν π & 5 ν π Γ π κ λ α ζ ί ν π Δ ζ π ε ξ η λ ν ύ Γ π κ λ α ζ ί ν π & Λ π θ ε ί ν π Γ ξ ά κ α ο
Παζραιίδνπ Αλλνχια 20
2ο ΚΕΦΑΛΑΙΟ
Στεδιαζηικά παραδείγμαηα

21. ΢ ρ ε δ η α ζ κ ό ο α λ ά π ι α ζ ε ο π ξ ν α ύ ι η ν π ρ ώ ξ ν π ΢ ρ ν ι ε ί ν π Γ ε π η ε ξ ν β ά ζ κ η α ο E θ π α ί δ ε π ζ ε ο
Μ ε ι έ η ε π ε ξ ί π η σ ζ ε ο : ΢ ρ ν ι η θ ό ΢ π γ θ ξ ό η ε κ α 2 ν π Γ ε λ η θ ν ύ Λ π θ ε ί ν π 2 ν π & 5 ν π Γ π κ λ α ζ ί ν π Δ ζ π ε ξ η λ ν ύ Γ π κ λ α ζ ί ν π & Λ π θ ε ί ν π Γ ξ ά κ α ο
Παζραιίδνπ Αλλνχια 21
2. ΢ρεδηαζηηθά παξαδείγκαηα
2.1 SELLY OAK SCHOOL, Birmingham ,Αγγιία ,΢ρνιείν δεπηεξνβάζκηαο εθπαίδεπζεο γηα
παηδηά κε καζεζηαθέο δπζθνιίεο.
Σν ζρνιείν δελ είρε άκεζε πξφζβαζε ζηα γήπεδα ηνπ αζιεηηζκνχ ηα νπνία ήηαλ αδηακφξθσηα
ηκήκαηα αγξψλ.
Πξσηνβνπιία επαλαζρεδηαζκνχ
Ζ πξσηνβνπιία γηα ηνλ επαλαζρεδηαζκφ ηεο απιήο μεθίλεζε απφ έλα δάζθαιν.
Οξγάλσζε ζρεδηαζκνχ
 ΢ην ζρεδηαζκφ βνήζεζε ην γξαθείν εθπαίδεπζεο θαη ην ηκήκα ζρεδηαζκνχ.
 Έλα πξφγξακκα εμαζθάιηζε ζην ζρνιείν, 6 εξγαδφκελνπο γηα 2 ρξφληα.
 ΋ια ηα κέιε ηνπ ζρνιείνπ, εθπαηδεπηηθνί θαη καζεηέο, ζπκκεηείραλ ζηε δηαδηθαζία ηνπ
ζρεδηαζκνχ.
Απνηέιεζκα
 Γεκηνπξγήζεθε πξφζβαζε ζηα γήπεδα αζιεηηζκνχ.
 Πεξηκεηξηθά ηεο πεξίθξαμεο ηνπ νηθνπέδνπ δεκηνπξγήζεθε κηα ελδηαθέξνπζα δηαδξνκή, έλα
θπζηθφ κνλνπάηη, πνπ επηηξέπεη ηελ παξαηήξεζε ηεο θχζεο θαζψο ζηελ πνξεία ηνπ αλαπηχζζνληαη
πεξηνρέο κε δαζηθή έθηαζε, θαξπνθφξα δέληξα, γεγελή θπηά, εθηξνθείν θνπλειηψλ. Λίκλεο,
γεσινγηθνί ζρεκαηηζκνί, ηκήκα παιηάο ζηδεξνδξνκηθήο γξακκήο θαη πεξηνρή θαζηζηηθψλ
πξνζηαηεπκέλε κε δέληξα νινθιεξψλνπλ ηελ πνηθηιία ησλ πεξηνρψλ θαηά κήθνο ηεο πνξείαο.
Οθέιε
 Γεκηνπξγήζεθε κία αλεθηίκεηε πεγή γλψζεσλ, πνπ πεγάδεη απφ ηελ παξαηήξεζε θαη ηελ εκπεηξία.
 Δλζσκαηψζεθαλ ζην εθπαηδεπηηθφ πξφγξακκα κία ζεηξά απφ δηαθνξεηηθέο δξαζηεξηφηεηεο.
 Οη θαζεγεηέο αλαθέξνπλ φηη βειηηψζεθαλ ην ήζνο θαη νη ζπλήζεηεο ησλ καζεηψλ, αιιά θαη ησλ
θαζεγεηψλ.
 Ζ πεξηβαιινληηθή αγσγή πξνψζεζε κηα λέα ζηάζε δσήο.
( HMSO,DES. “ The Outdoor Classroom, Educational use,Landscape design &
Management of school grounds)
ΤΠΟΜΝΖΜΑ
1. Πεξηνρή θαζηζηηθψλ πξνζηαηεπκέλε κε δέληξα
2. Γαζηθή έθηαζε κε βειαληδηέο
3. Καξπνθφξα δέληξα- κπξσδάηνη ζάκλνη.
4. Γεγελή θπηά θαη ζάκλνη.
5. Θάκλνη
6. Κνπλέιηα.
7. Έθηαζε κε παιηέο ζηδεξνδξνκηθέο γξακκέο
8. Άγξηα ιίκλε θαη βαιηψδεο πεξηνρή.
9. Φπζηθφ κνλνπάηη
10. Μηθξά θαλάιηα θαη γέθπξα.
11. Κήπνο ιαραληθψλ θαη βνηάλσλ.
12. Λίκλε
13. Δπίδεημε-θαηαλφεζε αγξνηηθψλ θαηαζθεπψλ.
14. Φπηψξην
15. Κηίξην ΢ρνιείνπ
16. Γξαζίδη
17. Γήπεδα κε επίζηξσζε ρψκα παηεκέλν
Γηάγξακκα 2.1.΢ρέδην ζρνιηθήο απιήο SELLY OAK SCHOOL. Birmingham
(Πεγή : Ηνξδαλίδνπ Μ.,2006)

22. ΢ ρ ε δ η α ζ κ ό ο α λ ά π ι α ζ ε ο π ξ ν α ύ ι η ν π ρ ώ ξ ν π ΢ ρ ν ι ε ί ν π Γ ε π η ε ξ ν β ά ζ κ η α ο E θ π α ί δ ε π ζ ε ο
Μ ε ι έ η ε π ε ξ ί π η σ ζ ε ο : ΢ ρ ν ι η θ ό ΢ π γ θ ξ ό η ε κ α 2 ν π Γ ε λ η θ ν ύ Λ π θ ε ί ν π 2 ν π & 5 ν π Γ π κ λ α ζ ί ν π Δ ζ π ε ξ η λ ν ύ Γ π κ λ α ζ ί ν π & Λ π θ ε ί ν π Γ ξ ά κ α ο
Παζραιίδνπ Αλλνχια 22
Πίλαθαο 2.1. ΢ηνηρεία πθηζηάκελεο θαηάζηαζεο ηνπ πξναχιηνπ ρψξνπ
(Πεγή : Ηνξδαλίδνπ Μ.,2006)
Δηθφλα 2.1. Σν θπζηθφ κνλνπάηη
(Πεγή : Ηνξδαλίδνπ Μ.,2006)
Δηθφλα 2.2. Ο ιαραλφθεπνο
(Πεγή : Ηνξδαλίδνπ Μ.,2006)
2.2 CRESTWOOD SECONDARY SCHOOL, EASTLEIGH, Αγγιία , ΢ρνιείν δεπηεξνβάζκηαο
εθπαίδεπζεο
Κεληξηθή ηδέα
Ζ θεληξηθή ηδέα ηεο δηακφξθσζεο ήηαλ λα δεκηνπξγεζεί έλα πξνζηαηεπκέλν απφ θαηξηθέο ζπλζήθεο
πεξηβάιινλ κε πνηθίιεο πεξηνρέο δηαθνξεηηθψλ κεγεζψλ γηα εθπαηδεπηηθή ρξήζε.
΢ηφρνη ζρεδηαζκνχ
 Γηαηεξήζεθε ε ππάξρνπζα θχηεπζε θαη εληζρχζεθε κε λέεο δηακνξθψζεηο θαη θπηεχζεηο
πςεινχ θαη ρακεινχ πξαζίλνπ.
 Φπηεχηεθαλ θπηηθνί αλεκνθξάθηεο γχξσ απφ ηα γήπεδα ησλ αζινπαηδηψλ
 Γεκηνπξγήζεθαλ γήπεδα κε δπλαηφηεηα ρξήζεο ηφζν ην θαινθαίξη, φζν θαη ηνλ ρεηκψλα.
 Γεκηνπξγήζεθε ακθηζέαηξν κε θπηηθφ αλεκνθξάθηε.
 Γεκηνπξγήζεθε πεξίθιεηζηε πεξηνρή πξνζηαηεπκέλε κε πξάζηλν, γηα δηάβαζκα θαη αλάπαπια
ζηνλ ειεχζεξν ρξφλν.
 Οη ρψξνη πνπ δεκηνπξγήζεθαλ επηζηξψζεθαλ κε πνηθηιία απφ καιαθά δάπεδα, φπσο
ριννηάπεηαο ,παηεκέλν ρψκα, πνξψδε ειαζηηθά δάπεδα, γηα δηάθξηζε κεηαμχ ησλ δηαθνξεηηθψλ
ρξήζεσλ.