El greco. Συμμετοχή του 5ου Γυμνασίου Ξάνθης σε πολιτιστική δράση

1. Από τα ανατολικά στα δυτικά της
Ευρώπης:
El Greco

2. Ένας από τους καλλιτέχνες του 16ου
αιώνα είναι ο:

Δομήνικος Θεοτοκόπουλος: Ο
Δομήνικος Θεοτοκόπουλος (1541 – 7
Απριλίου 1614), γνωστός επίσης με τo
ισπανικό προσωνύμιο El Greco,δηλαδή
Ο Έλληνας, ήταν Kρητικός ζωγράφος,
γλύπτης και αρχιτέκτονας της Ισπανικής
Αναγέννησης. Έζησε το μεγαλύτερο
μέρος της ζωής του μακριά από την
πατρίδα του, δημιουργώντας το κύριο
σώμα του έργου του στην Ιταλία και
στην Ισπανία. Εκπαιδεύτηκε αρχικά ως
αγιογράφος στην Κρήτη και αργότερα
ταξίδεψε στη Βενετία.

4. Από τα ανατολικά στα δυτικά
Στην Κρήτη εγεννήθηκα,
ανδρώθηκα σ’ αυτήν.
Μα όταν η ταραχή
κι η ανησυχία η πολλή,
φώλιασαν μέσα στην ψυχή,
φευγιό εμπήκεν εις τον νου
και εξεκίνησα γι’αλλού.

5. ΚΡΗΤΙΚΗ ΣΧΟΛΗ
Η Κρητική Σχολή ήταν μία
από τις βασικές Σχολές
Αγιογραφίας που
αναπτύχθηκε στην Κρήτη την
εποχή της Αναγέννησης. Οι
Κρήτες καλλιτέχνες
ανέπτυξαν ένα ιδιαίτερο κοινό
ύφος αγιογράφησης,
επηρεασμένοι τόσο από
ανατολικές όσο και από
δυτικές επιδράσεις.

6. Έργο του Κλόντζα
Ο Κλόντζας κατά την άποψη των περισσοτέρων υ-
πήρξε ο δάσκαλος του Γκρέκο στην Κρήτη αν και
δεν ξέρουμε πού μαθήτευσε.
Κατά την άποψη άλλων δά-
σκαλος του υπήρξε ο Μιχαήλ
Δαμασκηνός ή ο Θεοφάνης.
Όλοι τους υπήρξαν κορυφαί-
οι εκπρόσωποι της μεταβυζα-
ντινής κρητικής σχολής.

8. Στη Βενετιά τη ξακουστή
εδώ αφίχθην τη γνωστή,
που εμπόρους και ζωγράφους
με θέλγητρα γιομάτους,
εδέχθηκε απ’ όλη τη γη.
Εκεί ήταν κι ο Τιτσιάνο,
με γόητρο μεγάλο.

9. TΙΤΣΙΑΝΟ

10. Η ΑΝΑΛΗΨΗ ΤΗΣ ΠΑΡΘΕΝΟΥ
Οι
περισσότερες από
τις πρώιμες
συνθέσεις του
Τιτσιάνο είναι
φιλοτεχνημένες
πάνω σε ξύλο
όπως η Ανάληψη
της Παρθένου.

11. Η ΠΑΝΑΓΙΑ ΤΟΥ ΠΕΖΑΡΟ
Το αρχιτεκτονικό
υπόβαθρο
τροποποιήθηκε
αρκετές φορές
πριν αποδοθεί με
την τελική του
μορφή.

12. Η ΣΤΑΥΡΩΣΗ ΤΟΥ ΧΡΙΣΤΟΥ
O Τιτσιάνο συνήθιζε να
ξεκινά ένα έργο
απλώνοντας μία
μεγάλη ποσότητα
χρώματος στην
επιφάνεια του πίνακα,
λειτουργώντας ως
βάση για ότι θα
σχεδίαζε πάνω από
αυτή. Μετά την
ολοκλήρωση των
βασικών στοιχείων και
μορφών του έργου,

13. ΤΕΧΝΙΚΗ ΤΟΥ ΤΙΤΣΙΑΝΟ
ο Τιτσιάνο συχνά
εγκατέλειπε τον
πίνακα, ακόμα και
για μερικούς μήνες,
χωρίς να τον
παρατηρεί. Αργότερα
επανερχόταν και
συνέχιζε το έργο του
με μεγαλύτερη
προσοχή,
εφαρμόζοντας
συμπαγείς
επιστρώσεις
χρώματος.

14. Έργα του Τιτσιάνο, δασκάλου του Εl
Greco και του ίδιου με θέμα την εκδίωξη
των εμπόρων από τον Ναό.

15. Το πρώτο δείγμα του El Greco προς τον
βενετσιάνικο Μανιερισμό 1567.

18. Προχώρησα εις την Ρώμην,
με δύναμη και γνώση,
μορφές λιγνές, ψιλές να φτιάξω,
έξω την ύλη να πετάξω.
Κρατώντας μόνο την ψυχή
με το πινέλο τ’αλαφρύ,
τον νου, δεύτερο ν’αφήσω

19. Ο Ευαγγελισμός της Θεοτόκου
 Η έντονη αντίθεση
του φωτός και της
σκιάς είναι εμφανής.
 Είναι από τις λίγες
φορές που το πορφυρό
χρώμα του El Greco
δίνει τη θέση του στις
χρυσοκίτρινες αποχρώ
σεις της πληθωρικής
πτύχωσης των
ενδυμάτων.

20. Η προσκύνηση των Μάγων
Η Παναγία κάθεται στα
σκαλοπάτια ενός ερει-
πωμένου κλασικού να-
ού.
Ο Ναός συμβολίζει την
αντίθεση με το νέο που
φέρνει ο νεογέννητος
Ιησούς.

21. Ο Χριστός αίρων τον σταυρόν

22. Η Ανάσταση του Χριστού

23. Η Πεντηκοστή και η Αποκαθήλωση

24. Η προσευχή στον κήπο της Γεθσημανή

26. Με τούτες τις μοναδικές,
ζωγραφικές μορφές κι αφές,
έρχομαι στη σπανιόλα γη,
Τολέδο λεν το σημείο εκεί.
Εκείνο το σημείο,
ανοίγει αγκάλη μεγαλείο,
για να χωρέσει μέσα του,
το φως εκείνο το χρυσό,
σχεδόν το θεϊκό.
Το ανέσπερο, το αΐδιο,
μα και το πορφυρό,
χρώμα γιομάτο και γλυκό,
όμως και τόσο τρομερό.

27. Η αδιαφορία προς τη φυσικότητα του χώρου
και ευθύς αμέσως η μορφή του Χριστού να
φαίνεται ως οπτασία.

28. Η Σταύρωση του Χριστού
• Κυρτή κίνηση του
σώματος του Ιησού,
το οποίο φαντάζει μα-
κρύτερο του φυσικού.
• Η μορφή του Ιησού
ανυψώνεται λες σ’ένα
κόσμο υπερβατικό.

29. Η Σταύρωση του Χριστού
• Η αντιρρεαλιστική
προσέγγιση χαρα-
κτηρίζει τον Έλλη-
να ζωγράφο.
• Η υπερβολική πλα-
στικότητα συνοδεύει
αυτή την αντιρρεαλι-
στική προσέγγιση.

30. Η Σταύρωση του Χριστού
• Αγαπημένο στοιχείο
στους πίνακες θρη-
σκευτικού περιεχομέ-
νου τα μακριά φτερά
των αγγέλων.
• Όλες οι μορφές τεί-
νουν προς τον ουρα-
νο στέλνοντας στον
γήινο κόσμο μας
πνευματικά μηνύματα.

31. Η ταφή του κόμη Οργκάθ
Οι μορφές στο πάνω μέ-
ρος του πίνακα είναι πιο
ρευστές, καθώς απεικο-
νίζουν τον ουράνιο κό-
σμο, ενώ στο κάτω με-
ρος είναι σταθερές εφ’
όσον εκπροσωπούν τον
γήινο κόσμο.

32. Η Παναγία δείχνει πόσο ωραίος μπορεί να
γίνει ο άνθρωπος ως εικόνα Θεού, γι’αυτό και
στεφανώνεται από τον Τριαδικό Θεό.

33. Ο Απ. Παύλος αριστερά και δεξιά οι
Απόστολοι Πέτρος και Παύλος

34. Άποψη του Τολέδο
Μοναδικό δείγμα αυτόνο-
μου τοπίου, που προβάλ-
λει το ψηλότερο σημείο
της πόλης του Τολέδο.
Το άγονο βραχώδες το-
πίο, κι ο μουντός ουρανός
δημιουργούν μία συμπαιγ-
νία με τους πράσινους λό-
φους και τα σχεδόν κατά-
θλιπτικά κτήρια

36. Σ’αυτή τη γη μεγαλουργεί,
ο El Greco μα και θεωρεί,
πως πάντα θα υπάρχει
΄ για να ναι υπερβατική.
Τέχνη βυζαντινή, μαζί κι ιταλική.
Χωρίς κανόνες και δεσμά,
που σε κρατάνε χαμηλά,
μα κει σε παν στον ουρανό,
για να δοξάζεις τον Θεό.

37. Δομήνικος Θεοτοκόπουλος ο Κρής
εποίει. Έτσι υπέγραφε ο El Greco,
στα ελληνικά.

38. Από τον τάφο του Γκρέκο
• Ω διαβάτη, αυτός ο ωραίος τάφος,
ο θόλος από πορφυρίτη,
απ’ το σύμπαν κλέβει το πιο περίφημο πινέλο,
αυτό που έκαμε τη ζωή να σφύζει στο ξύλο και στο πανί.
Το όνομα αυτό,
που είναι άξιο για μια πνοή
πιο ισχυρή από εκείνη
που γεμίζει τη σάλπιγγα
της Φήμης,
απλώνεται και λάμπει
πάνω σ’αυτό το μάρμαρο το βαρύ.

39. • Γονάτισε και προχώρησε.
• Εδώ βρίσκεται ο Γκρέκο.
• Η μελέτη του έδωσε τα μυστικά της τέχνης,
• η Τέχνη του αποκάλυψε τα μυστικά της Φύσεως,
• η Ίρις του έδωσε το χάρισμα των χρωμάτων,
• ο Φοίβος το δώρο του φωτός
• και ο Μορφέας του χάρισε τις σκιές του.
Από τον τάφο του
Γκρέκο

40. Οργάνωση-Επιμέλεια: Ντόσκα Ελένη
• Στον ρόλο του El Greco ο μαθητής Παναγιώτης
Παπάνης, που απήγγειλε τα ποιητικά κείμενα που
εμπνεύστηκε και έγραψε η καθηγήτρια Ντόσκα
Ελένη.
• Το κείμενο του ταφικού μνημείου του Δομήνικου
διάβασαν οι μαθήτριες: Πασαλή Κυριακή και
Χατζηκώστα Ελένη.
• Τις διαφάνειες που αφορούν στον δάσκαλο του
El Greco, Tιτσιάνο τις ετοίμασε η μαθήτρια Κί-
τσου Μαριλένα.

41. • Τις διαφάνειες που αφορούν στην Κρητική Σχολή
τις ετοίμασαν οι μαθήτριες:
Χατζηαντωνίου Δέσποινα και
Χατζηαντωνίου Ελευθερία.
• Η όμορφη περασιά με τις βενετσιάνικες μάσκες
έγινε από τις μαθήτριες: Ερεντζή Ιωάννα-Μαρία
και Χατζηαντωνίου Ελευθερία.
Ε υ χ α ρ ι σ τ ο ύ μ ε θ ε ρ μ ά.