1. "La vita è bella"
"H ζωή είναι ωραία"
Η συγκεκριμένη ταινία του Ρ. Μπενίνι προσεγγίζει με χιούμορ το θέμα του Β’
Παγκοσμίου Πολέμου, ώστε να καυτηριάσει το ναζιστικό καθεστώς του
Αδόλφου Χίτλερ, και τα πιστεύω του ως προς την <<Αρία φυλή>>. Ο Μπενίνι
παίζει το ρόλο του Εβραίου κ.Γκουίντο, ο οποίος κατοικεί στην Ιταλία και
ερωτεύεται τη Ντόρα με την οποία κάνουν και ένα παιδί.
Η ζωή του φαίνεται να πηγαίνει πολύ καλά και ο ίδιος έχει καταφέρει να
ανοίξει ένα δικό του βιβλιοπωλείο. Παρ’ όλα αυτά με την άνοδο του ναζιστικού
καθεστώτος η ζωή του αλλάζει. Δέχεται επανειλημμένες επιθέσεις από
συμπολίτες του και επισκέψεις από την αστυνομία μόνο και μόνο επειδή είναι
Εβραίος. Με αυτήν την τακτική, σιγά-σιγά δημιουργείται στην Ιταλία ένα κλίμα
ρατσισμού έναντι των Εβραίων που έχει ως αποτέλεσμα τον αποκλεισμό τους
από την κοινωνία. Αυτή η κατάσταση κορυφώνεται όταν ξαφνικά αρχίζει η
μαζική μεταφορά Εβραίων σε στρατόπεδα συγκέντρωσης. Είναι
χαρακτηριστική η σκηνή στην οποία η γυναίκα του Γκουίντο γυρνάει σπίτι και
δεν μπορεί να βρει τον άντρα της και τον γιό της, οι οποίοι την ίδια στιγμή
μεταφέρονται βίαια σε τραίνο με προορισμό κάποιο στρατόπεδο
συγκέντρωσης. Επίσης αξιοσημείωτη είναι η αντίδραση της γυναίκας του η
οποία επιμένει να μεταφερθεί και η ίδια μαζί με την οικογένειά της αν και δεν
την έχουν καλέσει.
Από την άφιξη του Γκουίντο και του γιού του στο στρατόπεδο γίνονται
φανερές στον θεατή οι άσχημες συνθήκες που επικρατούν εκεί. Αρχικά,
αναγκάζονται να μείνουν μαζί με τουλάχιστον είκοσι άλλους ανθρώπους σε
ένα πολύ μικρό και βρώμικο δωμάτιο που περιείχε μόνο κρεβάτια. Μετά,
χωρίστηκαν σε ομάδες οι φυλακισμένοι ουσιαστικά άνθρωποι ώστε να
καταμεριστούν οι εργασίες που τους είχαν αναθέσει. Επίσης, οι γέροι και τα
παιδιά αναγκάζονται να κάνουν <<μπάνιο>>, το οποίο φυσικά δεν ήξεραν ότι
σημαίνει πως θα τους κλειδώσουν σε θάλαμο αερίων, με σκοπό να τους
σκοτώσουν. Το παιδί του Γκουίντο μάλιστα, επιζεί τυχαία επειδή δεν του
άρεσε η ιδέα να κάνει μπάνιο. Ο θείος όμως του παιδιού που δεν σκέφτεται με

2. τον ίδιο τρόπο πέφτει στην παγίδα και πεθαίνει μαζί με πολλούς άλλους. Από
την άλλη μεριά ο Γκουίντο εκτελεί καταναγκαστικές εργασίες, οι οποίες
περιλαμβάνουν τη μεταφορά αμονιών μεγάλου βάρους χωρίς διαλείμματα και
σε πολύ υψηλές θερμοκρασίες που προκαλούνται από τα μηχανήματα που
έλιωναν το σίδερο. Ο Μπενίνι φυσικά συνεχίζει να προβάλλει και να κρίνει την
παράνοια των ναζιστών, παρουσιάζοντας ένα γιατρό γνωστό του Γκουίντο
που βρίσκεται στο στρατόπεδο στον οποίο ο ήρωας εναποθέτει κάθε ελπίδα
διαφυγής του. Αυτός όμως όχι μόνο δεν έχει καταλάβει πόσο άσχημα
περνούν οι φυλακισμένοι αλλά αντίθετα προσπαθεί να προσεγγίσει τον
Γκουίντο μόνο και μόνο για να του λύσει ένα γρίφο, γκρεμίζοντας όλες τις
ελπίδες σωτηρίας του ήρωα.
Λόγω των άσχημων αυτών συνθηκών ο Γκουίντο αποφασίζει να μην αφήσει
το γιό του να καταλάβει τι συμβαίνει. Αυτή η απόφαση σημαίνει τη δημιουργία
μιας πλαστής πραγματικότητας και σε πολλά σημεία τη σκηνοθεσία της ώστε
ο γιός του να μην αντιληφθεί την κατάσταση. Από την αρχή λοιπόν, λέει στο
γιό του πως μεταφέρονται για να πάρουν μέρος σε ένα διαγωνισμό του
οποίου έπαθλο είναι ένα τανκ, κάτι το οποίο φαίνεται πολύ δελεαστικό στο
παιδί του εφόσον του αρέσει να παίζει με παιχνίδια τανκ. Οι προσπάθειες που
κάνει για να κρατήσει ζωντανή αυτήν την ιστορία είναι πολύ μεγάλες. Πρώτον,
πείθει το γιό του πως για να κερδίσει πρέπει να φτάσει τους χίλιους πόντους.
Αυτό του δίνει τη δυνατότητα να παρουσιάζει στο παιδί του κάθε δοκιμασία
που εμφανίζεται σαν μία ευκαιρία να κερδίσουν πόντους. Φτάνει ακόμα και να
μεταφράσει τα λόγια ενός γερμανού αξιωματικού με τέτοιο τρόπο ώστε να
συνεχιστεί η ιστορία που είχε δημιουργήσει. Όλες αυτές οι προσπάθειές του
τονίζουν την αγάπη του για το παιδί του, η οποία αποδεικνύεται έμπρακτα
μέσα από τις πολλές και δύσκολες προσπάθειες που καταβάλλει αν και οι
συνθήκες δεν είναι ιδανικές.
Συμπερασματικά, ο Μπενίνι κατάφερε να κατακρίνει τις ενέργειες των
ναζιστών των οποίων οι ενέργειες ήταν απάνθρωπες τονίζοντας παράλληλα
τη δύναμη των ανθρώπινων σχέσεων.

3. Κοινωνικά Προβλήματα
Η ταινία επίσης εστιάζει στα κοινωνικά προβλήματα που προκάλεσε ο Β΄
Παγκόσμιος Πόλεμος , με τον τρόπο που τα ζει ένας Εβραίος. Το
σημαντικότερο από αυτά και η αιτία των υπολοίπων ήταν ο ρατσισμός. Οι
ναζιστές Ιταλοί άρχισαν σταδιακά να περιθωριοποιούν τους Εβραίους
κάνοντας επιθέσεις στα σπίτια τους , στις επιχειρήσεις τους ή ακόμα και στους
ίδιους αν τους έβρισκαν. Αυτό το κλίμα επιδεινώθηκε με την άνοδο του
κόμματος του Μουσολίνι, το οποίο επίσημα καταπάτησε κάθε ανθρώπινο
δικαίωμα των φυλών που θεωρούσε κατώτερες. Όπως φαίνεται και στην
ταινία, οι Εβραίοι στάλθηκαν σε στρατόπεδα συγκέντρωσης. Αυτό σήμαινε
πως τους αφαιρέθηκε κάθε ελευθερία ή ακόμα και δικαίωμα στη ζωή, αφού οι
γέροι και τα παιδιά εξοντώθηκαν ως ανίκανοι για τις δουλειές. Σε όσους
λοιπόν έμειναν, επιβλήθηκαν βαρύτατες καταναγκαστικές εργασίες, οι οποίες
σε συνδυασμό με τις πολύ άσχημες συνθήκες που επικρατούσαν δυσκόλευαν
την επιβίωση. Άλλο ένα κοινωνικό πρόβλημα ήταν η απόλυτη φτώχεια,
αποτέλεσμα της κατάργησης του δικαιώματος στην περιουσία. Οι άνθρωποι
δεν μπορούσαν να αγοράσουν τα αναγκαία και φυσικά οι Ιταλοί και Γερμανοί
υπεύθυνοι των στρατοπέδων δεν τους τα προσέφεραν. Είναι λοιπόν φανερό,
πως λόγω όλων αυτών των προβλημάτων η ζωή έγινε δυσβάσταχτη για τα
θύματα, τα οποία υπέμειναν τόσες κακουχίες, οι οποίες, σε πολλές
περιπτώσεις, τα οδήγησαν στο θάνατο.
Ιάσων Χατζηθεοδώρου Γ5
Σχολικό έτος 2013-14
Κοινωνική και Πολιτική αγωγή